DirkJan Vos - d.vos35@chello.nl
Amsterdam - Den Haag 1960
§ Het leven is als de vlucht van een zwaluw door een open boerenschuur op een zomerdag.
Vrij naar Theodor Holman.
20-21
het is
Selectie eigen tweets 2016/20-21
Overzicht recente updates op oude stukkem
(! Woensdag 13 januari 20-21 - Conny Vandenbos zingt lied van Herman Pieter de Boer over Den Haag !)
OUDJAAR 20-20 - Donderdag 31 december 20-20 - De apotheose (God is a DJ)
(! Donderdag 31 december 20-20 - God is a DJ - Ready Made / Gedicht - Met YouTube-clip !)
(! Zondag 29 november 2020 - Lamento - Bijzonder verhaal nu op een aparte pagina gezet !)
(! Vrijdag 20 november 2020 - Unzipped - Expositie The Rolling Stones in Groningen (Kurhaus 1964) !)
Que sera, sera
Whatever will be, will be
The future's not ours to see
Que sera, sera
What will be, will be
De Homo Virtualis
De utopie van het virtualisme is wanneer de mens zich bevrijdt van al haar animale, ideologische en religieuze denken, zij een staat bereikt waarin zij al haar behoeften, verlangens en fantasieën permanent kan bevredigen.
In de rebound, dit schreef ik een paar jaar geleden na een paradigmawisseling.
__
Is het mogelijk dat er een kracht bestaat die sneller dan het licht gaat? Een kracht die we niet kunnen waarnemen? In hoeverre bestaat de vrije wil en kunnen we autonoom denken en handelen? Ik houd nu alles voor mogelijk, maar ik houd ook niet van speculeren en doe er verder het zwijgen toe, maar voor mij staat nu wel vast; Alles Hangt Met Alles Samen. Toeval bestaat niet.
Het leven en de werkelijkheid is hoe dan ook natuurlijk ook een concept. Leef eenvoudig en stel niet te veel vragen en hoge eisen. Kies voor de liefde en voor zorg voor je kleine omgeving en de natuur en niet voor de grote ambities en het geld. Probeer voor de tijd hier een beetje een goed mens te zijn en geniet. Meer niet.
__
Aan het einde van de 19e eeuw schreef Friedrich Nietzsche 'Got ist tot'. Ruim vijftig jaar later ontbrandde kort maar hevig de Holocaust. God was niet dood, hij had nooit bestaan.
Al vanaf dat ik kind was in de jaren zestig en hoorde over de Shoah heb ik mij tot op de dag van vandaag regelmatig afgevraagd, Waarom, waarom was er in de Tweede Wereldoorlog dat meest giftige kwaad van de systematische vernietiging van mensen en vooral massaal de Joden?
Ik heb lang gedacht dat het leven zinloos is, maar door persoonlijke ervaringen denk ik nu dat je aan het leven, aan onze hele existentie, juist zin moet geven. Niet ingegeven door een god, maar door onszelf. Leven is lijden en door het lijden gaat het leven met kracht vooruit, juist door te leven.
We gaan verder op onze reis en geven overal betekenis aan, en maken zo onszelf en de wereld steeds beter. Ook de coronacrisis heeft mogelijk een doel en betekenis, zodat we keuzes gaan maken voor een betere toekomst.
Alles hangt met alles samen. Maar geloof ik er ook echt in? En ben ik echt overtuigd door de op het christendom geïnspireerde antwoorden van leven en lijden die vooral Freek de Jonge in zijn shows en mediaoptredens mij heeft aangereikt? Ik weet het niet, want nog steeds klinkt in mijn hoofd die ene vraag: Waarom Auschwitz?
AHMAS
Alles hangt met alles samen
Algebra en alfabet
Waterval, patatje-met
Koekoeksklok en Raamsdonksveer
Boerenkool en vliegverkeer
Letters, woorden, namen
Alles hangt met alles samen
Een engel in een dakkapel
God dat is een lellebel
En de duivel die zegt amen
Overzicht recente updates op oude stukken
Update woensdag 13 januari 20-21
Ik heb een pagina over de Van Hoytemastraat in het Haagse Benoordenhout, een bescheiden winkelstraat waar ik in mijn tienertijd heb gewoond. Zangeres Conny Vandenbos groeide op in die straat, later ging ze - net als ik - naar Amsterdam. Herman Piert de Boer schreef het lied In Den Haag is een laan voor haar. Mooi en ik heb de eerste jaren van mijn leven ook op eeh Haagse laan gewoond, de Juliana van Stolberglaan. Toeval bestaat niet!
Lees meer en met lied en radio-fragment waarin een appje van mij wordt voorgelezen.
__
Update donderdag 31 december 20-20
God is a DJ - Ready Made / Gedicht - Met YouTube-clip - De Jongenskamer
__
Update zondag 29 november 2020
Bijzonder verhaal nu op een aparte pagina gezet!
Jacques Klöters draagt Remco Campert voor em meer ... - De Jongenskamer
__
Update vrijdag 20 november 2020
Stones Kurhaus 8 augustus 1964 - Video DirkJan Vos - 1994 - De Jongenskamer - 20 min. 1994 - YouTube
20-21
Luuk schiet weer wild om zicht heen - Spreekbuis - De Jongenskamer
Op de media-blog Spreekbuis, die veel over radio gaat, reageer ik onder een pseudoniem, onder de naam Luuk. Ik geef altijd ook een link naar mijn website mee, dus geen geheim wie in ben. Maar zo'n pseudoniem geeft me meer vrijheid en energie om al die zure radio-reaguurders op hun nummer te zetten. En er wordt daar op dat rechtse blogje nog meer onzin verkocht dat een scherp weerwoord verdient, maar dan niet onder mijn eigen naam, ik kijk wel uit, maar als Luuk. De man die sneller schiet als zijn schaduw. En met Haagse hunor, zie ik zo bleek, soms?
Hieronder een tweede tranche aan reacties van de afgelopen tijd. Eind december had ik al een kleine serie op mijn site gezet over de Platen Bonanza van Rob Stemders:
Luuk - De Platen Bonanza - Spreekbuis - (Oudjaar 20-20) - De Jongenskamer
Ik vond het niet nodig om alles over te nemen waarop ik reageer, daarvoor kan je op de link van het artikel klikken, maar echt nodig is dat niet, het gaat vooral om mijn eigen reacties en hoe ik ze heb verwoord.
Enjoy!
__
Patrick Kicken: Gerard Ekdom blijft bij Radio 10 - spreekbuis.nl
Luuk schreef:
17 januari 2021 om 10:02
Op Twitter kwam ik ergens net een reactie-tweet van Patrick Kicken tegen en even op zijn tijdlijn gekeken. Hij is de enige die kennelijk zo vol van zichzelf is dat boven al zijn zijn tweets zijn naam in kapitalen staat, dus PATRICK KICKEN. En verder niets bijzonders wat hij te melden heeft, ja, zijn malle voorspellingen zijn overgenomen door kwaliteitsmedia als Story, De Mediakrant en dus Spreekbuis. Ik voorspel: PATRICK KICKEN wordt nog eens heel beroemd, nog niet dit jaar in 20-21, maar eens en dan in MADURODAM!
(En zal Ruud Poeze al weer een beetje bij zijn gekomen van mijn laatste reacties van gisteravond van mij op hem? LOL!)
__
Panden van voormalige Wereldomroep verkocht - spreekbuis.nl
Luuk schreef:
17 januari 2021 om 16:53
“… zodat ze (RNW Media) zich volledig op haar hoofdtaak kan richten: het wereldwijd versterken van sociale verandering onder jongeren via online platforms en sociale media. De verkoop heeft vooralsnog geen gevolgen voor de gebruikers van de panden.”
Dat /jij/ nooit iets hoort, wil niet zeggen dat er geen geluiden worden gemaakt … Misschien word je doof! ??
__
"Radio-dj’s zijn nietszeggende opvulling geworden" - spreekbuis.nl
Luuk schreef:
15 januari 2021 om 12:15
Ik ken 'mediaspecialist' Ruud de Langen niet, wil ik ook zo houden, maar verstand van radio heeft ie in ieder geval niet. Je kan wel van alles aan onzin roepen waarom 3FM terugloopt, zoals hij doet, maar de enige reden dat 3FM is weggezakt, is dat jongeren geen interesse meer in radio hebben, die luisteren liever naar Spotify, of kijken naar YouTube. En ook nog bizar, De Langen beweert dat Marieke Elsinga en Bram Krikke geen echte radio-dj's zijn, want ze zijn te zien op tv en populair op sociale media. Ja, Ruud, dat komt omdat ze als radio-dj zijn begonnen en dat nog steeds zijn! Next.
( Nog zo'n dwaallicht en onbenul is Buma Cultuurbaas Frank Helmink. Op nu.nl lees ik vandaag dat het hem niet zou verbazen als de export van de Nederlandse muziek over 2020 een daling van 70 procent zal gaan laten zien vanwege de corona-crisis. 'Daar hebben we mee te dealen'. Hoe komt dit dwaze orakel daarbij? Ondanks corona is de muziekverkoop en -export natuurlijk gewoon doorgegaan, misschien juist wel gestegen, dankzij corona, wat mij niet zou verbazen. Ook een man zonder enig verstand van zaken. Next. )
+
Luuk schreef:
15 januari 2021 om 21:20
Van Mickey Mouse zendertjes' weet jij natuurlijk alles, Ruud. ;-) Punt is dat jullie ouwe, verzuurde zeezender-dwepers met veel te weinig zijn dat er ooit nog een aparte zender voor wordt opgetuigd, daar gaat vrijwel niemand naar luisteren, kost alleen maar (veel) geld. En er zijn heel veel internetstations met golden oldies (en er is toch ook nog 192 TV van Adje Bouman?) en veel andere ouderen luisteren met veel plezier naar Radio 5, niet voor niets hebben ze zo'n groot marktaandeel. In de ether hoeven ze niet, die mensen zitten allemaal thuis op de bank via de kabel te luisteren. En iemand als Lex Harding met een groot hobby-vermogen op de bank, die ziet het oude Veronica-schip liever afzinken in de Noordzee dan dat ie nog een stuiver in een nostalgische oldieszender gaat stoppen. Game over Ruud. Kijk liever vooruit de laatste jaren, voor je het weet is alles voorbij.
+
Luuk schreef:
16 januari 2021 om 22:00
Wat klets je nu allemaal, Ruud (Poeze). Ik zeg juist dat Radio 5 het heel goed doet, zonder FM, want is ook niet nodig voor deze doelgroep, alleen jij en nog wat zeezender-adepten, in jouw woorden 'de echte radioliefhebbers' willen kennelijk niet naar Radio 5 luisteren en willen al tientallen jaren een nieuwe FM-zender voor hun nostalgische noden. Nou Ruud, zoals ik probeerde te zeggen, dream on.
(Heel leuk nu die gratis live-stream van De Vrienden van Amstel Live. Super en ik denk tegen het miljoen, ja, je leest het goed, tegen het miljoen kijkers voor een muzikale live-stream van eigen bodem. Je kan nog inchecken als je snel bent.)
https://www.amstel.nl
En je reageerde op mijn reactie over Ruud den Langen, maar je ging nergens in op wat ik schreef. Dan houdt het op.
+
Luuk schreef:
16 januari 2021 om 23:43
Er zijn nog meer mensen, deejays, die nogal kritisch zijn op de column van 'media-icoon' (proest) De Langen, al gelezen, Ruud (Poeze)?
Ga je nu ook alleen reageren hoe geweldig die man is en jezelf? Over eigendunk gesproken.
__
Willemijn Veenhoven volgt Felix Meurders op bij Spijkers met Koppen - spreekbuis.nl
Luuk schreef:
10 december 20-20 om 16:26
Ben jij de Herman van der Velde die een paar decennia muzieksamensteller was op Radio 1? Een ooit hooggewaardeerde man met een goede muzieksmaak en die hier op zijn ouwe dag zichzelf voortdurend neerzet als een zure, ouwe, wrokkige, vervelende vent?
Willemijn Veenhoven is een uitstekende vakvrouw die recent De Nieuws BV op Radio 1 presenteerde. Nadat ze (kortstondig) de overstap naar tv maakte, keerde ze toch weer terug naar haar grote liefde de radio en ik vind haar juist heel goed op haar plek bij Spijkers met Koppen dat om een pittige, geroutineerde, humorvolle en goedgebekte presentator vraagt als Willemijn. Het zeer succesvolle programma zit nu eenmaal op Radio 2 en tegen al die azijnzijkers hier zou ik zeggen, ga lekker wat anders doen op zaterdag tussen de middag, supermarktzegeltjes inplakken, of je vrouw pesten.
__
Luuk schreef:
14 januari 2021 om 14:40
Nee Michel, je bent abuis. Tot nogal wat ongenoegen van onder andere Rob Stenders heeft De Wild steeds beweerd dat hij het best beluisterde (middag)programma heeft op Radio 2, maar dat is niet waar. Wel op dat tijdstip tussen 16.00 en 18.00 ten opzichte van alle andere zenders. De Platen Bonanza trekt meer luisteraars dan De Wild in de middag. Het best beluisterde programma op Radio 2 is Aan de slag! van Bart Arens in de ochtenduren. De Wild verspreidt overigens al een tijd niet meer dat fakenieuws over zijn programma. Geen dank.
__
Martin Bosma (PVV): “Social media is soort wereldregering geworden”
Luuk schreef:
14 januari 2021 om 00:35
Jullie (Bosma cs.) (ver)draaien de zaken om, jullie zijn juist tegen vrijheid. Twitter en Facebook zijn particuliere bedrijven en kunnen iedereen toelaten en weigeren wie ze willen. Ik laat ook niet iedereen in mijn huis binnen. Zo weert Facebook alles wat naar naakt op afbeeldingen riekt en Twitter blokkeert accounts die haat zaaien en tot geweld aanzetten. Als de policy van Facebook je niet bevalt, dan ga je daar toch weg? En dus Trump is terecht gewipt van Twitter en heeft dat niets met een aantasting van de vrijheid van meningsuiting te maken hij, en al die andere rechtse oproerklagers, kunnen gewoon elders hun eigen stem laten horen, zoals ik dat bijvoorbeeld doe op mijn websaaite. Lang leve de vrijheid van internet! Weg met Trump, weg met de PVV, weg met Bosma!
+
Luuk schreef:
14 januari 2021 om 19:12
Ja, dan heb je de gedragsregels van Facebook geschonden in verband met 'black faces', dat is in de VS onbespreekbaar en wordt daar (terecht) streng afgekeurd, alleen in een land als Nederland, waar kennelijk geen racisten wonen, zijn er nog steeds veel mensen die anderen voor een kinderfeest als neger schminken. Ja Bo, dan krijg je dus een ban, ik zou als ik jou was m'n account ogenblikkelijk opzeggen en begin een eigen website, kan je daar alles opzetten wat je wil, binnen de grenzen van de wet. Zelf pieker ik er niet over om ooit op Facebook te gaan, ik ben wel wijzer. En je zal die foto - met die zwarte collega - vast niet ter verhoging van de feestvreugde rond Sinterklaas hebben geplaatst, maar louter om te provoceren, on op te hitsen en haat te zaaien. QED.
__
Patrick Kicken: Dit worden de grote radiotransfers in 2021 - speekbuis.nl
Luuk schreef:
13 januari 2021 om 13:25
Geen idee hoe de deejay-carrousel in 20-21 gaat draaien, maar als er iemand op de dag bij Radio 2 vertrekt (laat Ruud de Wild lekker opzouten met z'n rechtse praatjes), dan zit Giel natuurlijk nu al wel helemaal op het vinkentouw en straks gebeiteld en op de point voor een glorieuze comeback op de dag, of avond. Zou leuk zijn, maar ik begrijp niet dat hij nu alleen maar gebruik maakt van 'gesproken appjes' en samenwerkt met nieuws uit die vreselijke ochtendkrant de T. en dat voor BNN/VARA. En zo werd vanochtend bij Giel gemeld dat André van Duin volgens de T. in het ziekenhuis ligt vanwege kanker. Ik appte snel dat hij al weer lang thuis is en het prima met hem gaat. Op het eind van de uitzending herstelde Giel het bericht, zonder expliciet te zeggen dat hij het fake-nieuws corrigeerde. Tja Giel, dan is een geschreven appje van een luisteraar toch wel handig ... ;-)
(en ik luisterde bij uitzondering vannacht, want normaal slaap ik dan, speciaal om weer eens even te luisteren wat en hoe Giel het doet)
(Harm Edens naar SBS6 en dan beweren dat het een linkse rakker zou zijn! ;-)
NB. Ik heb een tijd in de buurt bij André van Duin gewoond in het centrum van Amsterdam, een maal tegengekomen toen we bijna tegen elkaar opbotsten op de groente-afdeling van de Appie, een kleine buurtsuper in de Vijzelstraat, we keken mekaar even verbaasd aan, groetten elkaar en vervolgden weer onze weg met onze blauwe boodschappenmandjes. André heeft ooit, lang geleden, een (heel flauw) singletje uitgebracht met Meneer de Groot met muziek en spoken word: De buurtsuper. Toeval bestaat niet!
De buurtsuper - André van Duin - YouTube
Het beste André!
__
Daniël Dekker ontvangt Marconi Oeuvre Award - spreekbuis.nl
Luuk schreef:
12 januari 2021 om 14:47
Wat is dat voor fop-organisatie van de Marconi Awards? Wie zitten daar achter? De nominaties voor beste zender zijn:
FunX
KINK
Qmusic
In hemelsnaam, wie hebben dit bepaald en op grond waarvan? Wat een onzin, nee, waanzin!
- Het zal wel zoiets zijn dat iedereen en iedere zender in de loop der jaren zo'n award moet krijgen -
( Daniël Dekker dan toch gefeliciteerd, maar ik nomineer Co de Kloet jr. voor de Zilveren Reiss Microfoon 20-21 voor veertig jaar radio-maken van hoge kwaliteit als presentator met een fluwelen stem, als producer en als eminente en gedreven ambassadeur van de Nederlandse jazz en geïmproviseerde muziek. Go Co! )
__
Shula Rijxman: "Wij zijn de nationale huiskamer" - spreekbuis.nl
Luuk schreef:
12 januari 2021 om 10:23
Harm Edens, ken hem eigenlijk niet, kijk geen teluhvisie, is geen onbekende van Spreekbuis en maakt wel deel uit van het clubje hier, zo ook Arjan Snijders, met wie hij een podcast heeft. Nu zie ik dat hij op Twitter helemaal bovenaan staat als trending topic #harmedens. Toen was ik wel nieuwsgierig en wat blijkt, gisteravond was die rechtse fake-politicus Baudet te gast in een talkshow om het ene na het andere fakenieuws te mogen uitkramen. Edens was daar ook uitgenodigd, ik weet niet waarvoor. En nu zou Edens zich volgens onder meer de T. en vele boze Baudet-volgers op Twitter, zich zwaar geërgerd hebben aan die FvD-voorman, wie niet die een beetje weldenkend is en wat fatsoen heeft, maar wat had Edens dan gezegd? Ik zoeken, niets, hij heeft helemaal niets gezegd! Edens zweeg in alle talen en werd alleen een paar keer op de achtergrond tijdens het interview met B. in beeld gebracht met een beetje een fronsend hoofd en vooral met een vinger voor zijn lippen (zie filmpje op de T.). En nu wordt hij voor linkse rakker uitgemaakt maar deze Harm Edens heeft juist z'n mond gehouden tegen dit gif van de natie.
Ik meen dat onze held Edens een humorprogramma heeft bij de NPO, ken het niet, maar in plaats om me nu te gaan ergeren, moet ik hier allemaal heel hard om lachen, vooral om Edens!
__
Patrick Kicken: Dit worden de grote radiotransfers in 2021 - spreekbuis.nl
Luuk schreef:
10 januari 2021 om 12:18
Wim Kan zei het al, 'Voorspellen is moeilijk vooral als het de toekomst betreft'. Maar ik wil dan de voorspelling doen dat het mij niet zou verbazen als dit jaar, of misschien al heel snel, de stekker uit het thema-kanaal NPO Radio 2 Soul & Jazz wordt getrokken vanwege te weinig luisteraars. Het is nu al alleen nog maar via de kabel en internet te beluisteren en het aantal gepresenteerde programma's - veelal niet live - is maar heel gering. Je kan ook net zo goed die paar programma's alleen nog als podcast aanbieden. Tja, armoe.
En ik ben niet tegen 3FM in de ether en ook niet tegen nachtradio (ook niet door 3FM), ook al kost dat wat centen, ik vind het persoonlijk schandalig dat er al jaren geen enkel jazz- of easy listening-programma meer in de ether is te beluisteren. Het is geen populair genre, maar daar zijn nu juist subsidies voor door de overheid, om ook kleine doelgroepen te bedienen. En nu is er niks meer, ja een Metropole Orkest dat moet samenwerken met Di-Rect, tel uit je winst.
__
Arbeidsvitaminen bestaat 75 jaar - spreekbuis.nl
Luuk schreef:
7 januari 2021 om 15:51
De Arbeidsvitaminen bestaan dus 75 jaar en vandaag 7 januari 20-21, precies 80 jaar geleden, kwam Willem van Kooten - hoe profetisch - in Hilversum ter wereld. Ik vraag nu voor hem een plaatje aan voor zijn verjaardag en dacht aan It's gone van de Haagse Motions (Robbie van Leeuwen, Rudy Bennett) die Willem, alias Joost den Draaijer, op 10 april 1965 een kontje gaf door ze voor één week een fake-notering te geven op nummer 39 in zijn Veronica Top 40. Van harte gefeliciteerd Willem!
It's gone - The Motions - YouTube
__
Henk Blok keert terug op de radio - spreekbuis.nl
Luuk schreef:
4 januari 2021
Wie is Henk Blok? Ik had nog nooit van de goede man gehoord. Ik heb ook geen idee hoe ie eruitziet. En bij de NPO zijn zoveel verschillende nieuwslezers (en nieuwslezeressen) en van geen enkele kan ik nu zeggen dat ze bekend zijn, laat staan een 'star'. behalve dan Matijn Nijhuis in de middag op Radio 2, maar dat is juist een journalist met heel weinig kapsones, maar die wel wat toevoegt aan de losse, informele sfeer van Radio 2. Voor meer hard nieuws heb ik internet.
+
Luuk schreef:
En Arend Langenberg was een prima nieuwslezer, (volgens mij geen journalist) maar weet niet of hij zelf nu wat toevoegde aan de programma's, dan behalve nieuwslezen. En uiteindelijk ging ie naar Sky Radio, vast niet om nog beroemder te worden na zijn optreden in Sterren dansen op het ijs, maar omdat hij mogelijk ook liever naar Benidorm op vakantie wilde dan naar Schoorl om zich daar in een tentje te laten natregenen. Gelijk had ie. En hij was natuurlijk de voice van de programma's van Peter R. de Vries. Een goede stem, vakman.
__
NPO-baas Shula Rijxman laat Kaag-documentaire alsnog uitzenden - spreekbuis.nl
Luuk schreef:
28 december 2020 om 13:586
Wat is Spreekbuis eigenlijk een kleingeestig rechts platform, zogenaamd een groot voorstander van de vrijheid van meningsuiting, behalve als er linkse geluiden zijn te horen, die zouden gesmoord moeten worden. Want wat is de kop van dit suggestieve bericht:
NPO-baas Shula Rijxman laat Kaag-documentaire alsnog uitzenden
Hoezo ‘alsnog’ er is geen enkel moment geweest dat deze documentaire niet uitgezonden zou worden. Stemmingmakerij. Bah, een zogenaamd journalistieke media-nieuwsblog onwaardig.
+
www.spreekbuis.nl
Drie tweets op zondagmorgen, e-men
#1/3 ALs ik wakker word zie ik ALtijd ALs eerste de letters AL op m'n hometrainer. AL van alaaf alchemie alcohol ale alfabet algebra algoritme alleen alles altijd alzheimer allah. Het laatste woord dat ik in 20-20 schreef was AL.lemaAL. You can call me Al.
You can call me Al - Paul Simon - YouTube
+
#2/3 De L en EL en ELLE duiken steeds op in mijn leven, vooral met betrekking tot vrouwen, geliefden. In 1997 schreef ik AL een verhaAL over toevAL, strippoker en nog meer, het heet ELLE: http://www.dejongenskamer.nl/elle1.htm. France GALl zong AL - Ella, elle l'a.
Ella, elle l'a - France GALl - YouTube
+
#3/3 Tot een paar jaar geleden was ik een rationele atheïst, nu een relaxte mysticus die niet meer in toevAL gelooft, maar nog steeds fel tegen religies en kerken is. Toch deel ik nog wat met reverend AL Green: Love is the message and the message is love.
Love is the message - Al Green - YouTube
14 januari 20-21.
Ingezonden brief gestuurd naar NRC Handelsblad, even afwachten of hij wordt geplaatst.
Hai redactie,
Mijn reactie spreekt voor zich.
e-books
Het CPNB (de stichting Collectieve Propaganda van het Nederlandse Boek) is een grote campagne begonnen om je boeken te blijven kopen en bestellen bij je lokale boekhandel, vooral nu tijdens de corona-crisis.
Het lijkt heel sympathiek en de actie wordt door alle auteurs ondersteund, maar ik koop alleen nog maar e-books, digitale versies en nooit meer papieren boeken. Ik vind een e-book veel handiger en goedkoper en het is ook veel beter voor het milieu. Bij meer verkopen van e-books kunnen auteurs er ook financieel op vooruitgaan gezien de zeer lage productiekosten en door de goedkope(re) prijs van een e-book kan je er veel meer in een jaar kopen. Tel uit je winst.
Het zal nog wel even duren, maar niet zozeer zal bol.com de boekhandel de nek omdraaien, maar uiteindelijk de verkoop van e-books. Dat lijkt heel spijtig en verschrikkelijk voor al die boekverkopers, maar ik noem het vooruitgang.
Met vriendelijke groet,
DirkJan Vos
(Amsterdam - Den Haag 1960)
www.dejongenskamer.nl
Haalt NPO Radio 2 Soul & Jazz 20-22?
Op Spreekbuis deed Patrick Kicken een aantal voorspellingen over het radiolandschap in 20-21. Ik heb gereageerd met een eigen voorspelling.
+
Wim Kan zei het al, ‘Voorspellen is moeilijk vooral als het de toekomst betreft’. Maar ik wil dan de voorspelling doen dat het mij niet zou verbazen als dit jaar, of misschien al heel snel, de stekker uit het thema-kanaal NPO Radio 2 Soul & Jazz wordt getrokken vanwege te weinig luisteraars. Het is nu al alleen nog maar via de kabel en internet te beluisteren en het aantal gepresenteerde programma’s – veelal niet live – is maar heel gering. Je kan ook net zo goed die paar programma’s alleen nog als podcast aanbieden. Tja, armoe.
En ik ben niet tegen 3FM in de ether en ook niet tegen nachtradio (ook niet door 3FM), ook al kost dat wat centen, ik vind het persoonlijk schandalig dat er al jaren geen enkel jazz- of easy listening-programma meer in de NPO-ether is te beluisteren. Het is geen populair genre, maar daar zijn nu juist subsidies voor door de overheid om ook kleine doelgroepen te bedienen. En nu is er niks meer, ja een Metropole Orkest dat moet samenwerken met Di-Rect, tel uit je winst.
Website NPO Radio 2 Soul & Jazz - www.nporadio2.nl/soulenjazz
+
En het twitteraccount is al een tijdje inactief en de website is vorige week ook niet bijgewerkt, afgezien dat de website al heel erg onder de maat is kwa informatie over die paar programma's. En Angelique Houtveen vertrekt bij 3FM, dus ook bij Soul & Jazz op de vrijdagavond? Mogelijk allemaal het begin van het einde ...?
Door corona ligt ook het hele (Nederlandse) jazzwereldje op apegapen en wordt het straks weer als voorheen? Ik vrees het ergste en ik zou zeggen, roepen: ALLE HENS AAN DEK!
Maar ik hoop vurig dat ik ongelijk krijg.
+
Radio 6 verdwijnt! - 2015 - De Jongenskamer
"Als je op een clown stemt, krijg je een circus."
Peter R. De Vries
Mailtje rondgestuurd op donderdag/vrijdagnacht 8 jaunuari 20-21 om 03:33 uur.
D.T.
Hai,
Gisternacht belde een luisteraar naar Radio 1: "Fantastisch wat er vandaag in Washington gebeurt, ik was dat eindeloze geouwehoer en al die aandacht voor corona spuug- en spuugzat, dit is een heel welkome afwisseling." Ik vrees, hoop, dat het inderdaad niet meer dan dat was.
Trump wil aandacht, onvergetelijk worden als president, onuitwisbaar, net als die zogenaamde historische dag van 6 januari bij het Capitol, maakt hem niet uit hoe. Trap er niet in, laten we die dag alsjeblieft heel snel vergeten en vooral die hele lamzak en nitwit van een Trump. Schei eens lekker uit!
Laatste nieuws 03.00: Trump erkent nederlaag en Joe Biden.
Zoals te verwachten, Trump al na 12 uur weer op Twitter, terug als de redeamer, de grote verzoener, niets gepresteerd en 6-1 was een farce. Trap er niet in, negeer je mediapsychose. Ga een mooi boek lezen, of schrijven, ga muziek luisteren of maken, maak desnoods je buurvrouw zwanger en zet die teluhvisie uit.
Wordt wakker! Weltrusten.
DJ
vergeet deze dag
nooit meer
Eerste tweets van 20-21
Toch nog een tweet gemaakt op 5 januari 20-21 over mijn pagina Oudjaar 20-20. Dit kon ik natuurlijk niet laten liggen. Nu hopelijk echt het laatste hierover. Maar ja, ik kan ook niet in de toekomst kijken, dus zeker is het niet.
Oudjaar 20-20 - Donderdag 31 december 20-20 - De apotheose (God is a DJ) - De Jongenskamer
__
Ik laat het oude jaar en alles nu definitief achter me en ga gewoon weer moedig voorwaarts ...
+
En om misverstanden te voorkomen, ik fabuleer, lieg of fantaseer nooit over mijn leven, daar heb ik een grote hekel aan als mensen dat doen en ik beweeg me op internet altijd onder mijn eigen naam, de laatste jaren als DirkJan. Het pseudoniem Luuk op Spreekbuis was/is een uitzondering en dat ik achter die naam zit hou ik absoluut niet verborgen. Ik ben van plan om dit jaar onder mijn volledige naam te gaan reageren, met voor- en achternaam, maar het is niet zo dat ik alles schrijf wat ik weet.
+
Nieuwjaarsavond
Het viel me op dat de laatste tijd vrijwel iedereen 2020 nu uitspreekt als 20-20. Dat bracht me gisteren op 't idee om het zo te gaan schrijven: 20-20 en vanaf nu ook 20-21. Een goed idee? En nogmaals mijn apotheose van gisteravond, Oudjaar 20-20: http://dejongenskamer.nl/oudjaar2020.htm ;-)
Enjoy!
+
@TheodorHolman Tnx voor de retweet van Rob de Nijs en je wist dat Rob de Nijs opgroeide in de Linnaeusstraat in Amsterdam-Oost? Toeval bestaat niet!
DirkJan Vos @djwvos
@TheodorHolman Ik moet dan natuurlijk ook gelijk aan jou denken. En om nog even terug te blikken op Oudjaar 20-20, hier mijn apotheose van mijn website: http://dejongenskamer.nl/oudjaar2020.htm Enjoy!
In 1977 maakte Rob de Nijs een cover van Perfect Day van Lou Reed, Lome Dag. Wel bijzonder. De muziek van Lou Reed is nogal somber, maar ook de tekst van @robdenijs is heel optimistisch en gaat over de zomer. Een perfecte dag om nu met Nieuwjaar te draaien! Lome dag - Rob de Nijs - YouTube
Nieuwjaarsnacht
Een gelukkig Nieuwjaar!
En wie nog een verrassende, lange en persoonlijke apotheose van de De Jongenskamer wil lezen, zien en horen: OUDJAAR 20-20:
http://www.dejongenskamer.nl/oudjaar2020.htm
Enjoy en dans!
#youp
God Is a DJ (Live At Alexandra Palace 2005) - Faithless
(https;//www.youtube.com/watch?v=1ltoAcZrjBw)
+
Tussen 2.en 3 geluisterd naar een dance-mix-optreden van Sluwe Vos op #ADE op @3FM. En ineens dacht ik, Misschien is die anekdote over Zappa en 'vloerbedekking' de aanleiding geweest voor Flappie en @toddrundgren, dan heb ik aan de bron gestaan! Nou ja! ;-)
http://www.dejongenskamer.nl/oudjaar2020.htm
+
Oudjaar 20-20 - Donderdag 31 december 20-20 - De apotheose (God is a DJ) - De Jongenskamer
2020
OUDJAAR 20-20
OUDJAAR 20-20 - Donderdag 31 december 20-20 - De apotheose (God is a DJ) - De Jongenskamer
(! Donderdag 31 december 20-20 - God is a DJ - Ready Made / Gedicht - Met YouTube-clip
1. Son of a preacher man
Pullp Fiction scène met Son of a preacher man - YouTube
Appje verstuurd naar De MAX!, Radio 5.
Son of a preacher man is een van mijn meest favoriete soul-sixtiesnummers. Het is in Memphis geschreven door het schrijversduo John Hurley / Ronnie Wilkins en was bedoeld voor Aretha Franklin en was bedacht omdat haar vader een prediker, een preacher man, was. Aretha neemt het nummer op, maar de platenbazen vinden het te veel een gospel voor haar en gaat het naar Dusty Springfield en zij scoort er in 1968 een grote hit mee die later ook nog heel bekend werd door Pulp Fiction.
Aretha heeft haar versie in 1970 ook nog uitgebracht, maar tevergeefs. Son of a preacher man van Dusty staat op haar geweldige album Dusty in Memphis. De muziek is ieder geval in Memphis in de Muscle Shoals studio opgenomen, maar het is nooit duidelijk geworden of ze wel zelf in Memphis is geweest en zou ze alle nummers voor het album in New York hebben ingezongen. Hoe dan ook een fantastisch 'blue-eye', of moet ik zeggen 'blond-haired' soulnummer!
Son of a preacher man - Dusty Springfield - YouTube
Son of a preacher man - Aretha Franklin - YouTube
Son of a preacher man - Joss Stone- YouTube
__
2. 2 x Casablanca (een anekdote)
Geschreven in een mailtje, het waarom volgt nog een andere keer, maar toeval bestaat niet, ook vroegâh al niet in mijn leven. Alleen wist ik dat toen nog niet.
+
In 1992 was het 50 jaar geleden dat de filmklassieker Casablanca was uitgekomen. Een goede vriend en ik waren al heel lang een grote fan van deze cultfilm en hadden destijds de Casablanca Society opgericht om in 1992 de film weer in roulatie te brengen als jubileum en eerbetoon, dat is ook gelukt.
Voor de publiciteit, die we ruim kregen, had ik onder andere een journaliste van de Haagsche Courant gebeld, Renate van der Zee, ze was de dochter van mijn godsdienstleraar van de middelbare school (de toen bekende dominee Van der Zee die later hoofd werd van de Raad van Kerken van Nederland, een bijzonder sympathieke man en een rasverteller, Willem van der Zee overleed in 1995 op 64-jarige leeftijd.) en Renate was een tijd de vriendin van mijn beste jeugdvriend Thijs, het was een gekke, maar leuke meid en met wie ik nog eens een swingende zomeravond in Den Haag heb beleefd met na afloop wat zoenen op 'mijn' romancew-bankje bij de Hofvijver (zie linkje onderaan) ... ;-) Maar goed, Renate heeft ons voor Casablanca geïnterviewd, foto erbij en in de krant, leuk.
Daags erna word ik gebeld door een andere journaliste van De Haagsche Courant, Joke Korving, al wat ouder en bekend van een mensenrubriek. Ik woonde in Den Haag en kende de krant goed. Maar die vroeg dus onschuldig om een interview over ons initiatief en ze wist kennelijk niet van het pas geplaatste interview van Renate. Maar ik zei niets en vond het wel geestig en we dachten, Wel een leuke, kleine prank, twee maal achter elkaar in dezelfde krant!
Dus wij afgesproken in bodega De Posthoorn op het Voorhout voor een tweede interview en terwijl wij op kosten van de krant een lekkere uitsmijter aten met een paar glazen bier genoten, beantwoordde wij weer met smaak alle vragen. Na afloop nog even moeten wachten op de fotograaf, maar die heeft daarna een foto met ons beiden gemaakt, samen met kompaan in crime Alex, die er altijd uitzag als Humphrey Bogart en enige landelijke en lokale bekendheid genoot door een boevenrolletje in Goede Tijden Slechte Tijden. Hij was ook opvallend door zijn lengte van even boven de twee meter. Als grap stelde ik de fotograaf voor dat Alex wat door zijn knieën zou zakken en hij een toto van onze bovenkant zou maken en het zou lijken dat ik een stuk langer was dan hij. De fotograaf ging er nogal stoïcijns mee akkoord en wij hadden dikke pret.
Kom ik 's avonds thuis, staat mijn antwoordapparaat te knipperen, die had je toen nog, zo een met een klein cassettebandje ... Joke aan de lijn, ziedend en briesend! Ze wist inmiddels van het interview van Renate en ze was woest dat ik haar bij de neus had genomen. Maar niet meer teruggebeld. Exit tweede interview, maar wel een mooi verhaal en een lekkere lunch gehad. De foto heb ik helaas nooit gezien.
+
Ik had Renate een tweetje gestuurd met een linkje naar dit stukje en het duurde even, maar nog net op de valreep van het nieuwe jaar reageerde Renate:
Renate van der Zee @renatevdzee
31 dec. 2020
Als antwoord op @djwvos
Hahaha, zo was het. Ik herinner me het ook nog allemaal.
+
+
Extra
De Hofvijver - Mijn romance-bankje - De Jongenskamer
__
3. Busted - Ray Charles & Count Basie
Mailtje gestuurd naar Hans Mantel vanwege zijn programma Deep Jazz op Sublime FM.
+
Hai Hans,
Zaterdagavond en je programma voor morgenavond staat vast al op de band, maar moest er nu aan denken. Je draaide de laatste keer los van elkaar wat van Basie en van Ray Charles. En toen moest ik gelijk denken aan hun samenwerking met het album Ray Sings Basie Swings. Heerlijke plaat en een feest aan bigbandnummers met de soulzang van Ray. Tip, suggestie, draai er wat van en anders stel ik voor Busted, ik denk wel een bekend nummer van het album.
Ik hoorde overigens voor het eerst van het album op Radio 6 in een programma van Mijke van Wijk. Weet het nog goed ...
Bye en succes,
DirkJan
(Amsterdam - Den Haag 1960)
www.dejongenskamer.nl
+
Hans reageerde niet zo enthousiast, want hij schreef dat ze de vocal track van een Ray Charles plaat hadden genomen en er toen de Basie Band achter hadden opgenomen, nota bene een editie van de Basie-band van lang nadat Basie zelf was overleden. Dan draaide Hans toch liever wat origineels.
Even gegoogeld en Hans had gelijk, vandaar dat ik relatief niet zo lang van deze plaat hoorde, hij is van 2006.
Ray sings, Basie Swings - album 2006 - Wikipedia - en.wkipedia.org
Busted - Ray Charles & Count Basie Orchestra - YouTube
Mogelijk is Busted een original van Johnny Cash die het ook op de plaat zette, hier in duet met Ray, die ik overigens nog eens live heb gezien op North Sea Jazz in Den Haag, was fenomenaal en bij tijd en wijle ontroerend. Misschien het beste concert dat ik ooit zag.
Busted - Johnny Cash & Ray Charles - YouTube
VRIJMIBO - Mannen en vrouwen, evolutie en taal
Interessant onderwerp, de verschillen tussen man en vrouw en of die nu biologisch of cultureel zijn bepaald. In deze online-lezing 'Mannentaal en vrouwentaal - een evolutionaire blik' van Freek Van de Velde (KU Leuven) in de serie Lichtpuntjes van het Nederlands (Nederlandse Taalunie), wordt daar geen sluitend antwoord op gegeven, want er is nog nooit onomstotelijk vastgesteld wat nu precies wel of niet biologisch is bepaald bij gedrag van mannen en vrouwen. Je kan er dus eindeloos over praten, ouwehoeren, en het is vaak een dankbaar gespreksonderwerp, ook als manier om je als man positief te profileren naar vrouwen ...
Wat het deelonderwerp taal aangaat is het verschil het opvallendst dat mannen tegen vrouwen complexere taal gebruiken en vaak moeilijke woorden gebruiken om indruk te maken. Vrouwen zijn daar ook gevoelig voor, zo blijkt uit onderzoek. Dus naast fysieke factoren dat een man allereerst aantrekkelijk is door zijn gezicht, een sterk lichaam, een lage stem en of door een gezonde uitstraling kan een man een vrouw ook verleiden met taal. Dat lijkt me wel een mooi aanvullend instrument waarbij fysieke aantrekkingskracht dus van minder belang is, ook de minder bedeelde mannen zijn dus niet kansloos als je een goede babbel hebt.
Wat ik in dit betoog aanvullend miste is de rol van humor in contacten tussen mannen en vrouwen. Uit eigen ervaring weet ik, en wat ik veel lees, is dat vrouwen humor heel belangrijk vinden van een man, dat hij haar aan het lachen kan brengen, en dat heeft natuurlijk alles met taal te maken, humor is taal.
Ik dacht daarna ook nog even aan het seksuele spel tussen mensen en dat taal dan niet echt een rol speelt (dirty talk?), maar het maken van geluiden, kreunen en steunen, wel als heel prikkelend worden ervaren, mogelijk is dat wel een heel primitief element van onze biologie van voor de tijd dat mensen taal kregen, net als andere vormen van fysieke aantrekkingskracht er eerder waren dan ons taalvermogen.
Het lijkt er volgens Van de Velde op dat de taalinstrumenten van mannen door de tijd heen minder belangrijk worden. Dat zou dan meer op een culturele dan een biologische oorsprong kunnen duiden en zeker met het inzetten van het feminisme in de vorige eeuw zijn mannen en vrouwen meer gelijk aan elkaar aan het worden, kennelijk ook in praten en gedrag. Van de Velde zegt ook dat de verschillen veel minder groot zijn als we altijd dachten in de klassieke tegenstelling, Vrouwen komen van Venus en Mannen van Mars. Maar die verschillen mogen klein zijn, ik denk nog altijd groot genoeg om een heel fundamenteel onderscheid tussen beide seksen te blijven maken. Maar de laatste jaren is er een ontwikkeling gaande van wat je zou kunnen omschrijven als het genderneutraal maken van de cultuur, van relaties en de hele samenleving.
Dit komt omdat heel terecht niet alleen maar de klassieke heterovorm van mensen wordt benadrukt, maar nu ook homo's, transgenders en gender-fluïde mensen aandacht krijgen en uit de taboesfeer worden getrokken, ook om zo iedereen gelijke rechten te geven wat zijn geaardheid ook is. Maar dit betekent niet dat hetero's dan automatisch meebewegen richting enige genderneutraliteit. Dat lijkt me een groot misverstand, maar leidt er nu wel toe dat mannen zich meer moeten inhouden over hun denken en gedrag over vrouwen. Excessen zoals in de #metoo-affaires worden terecht aan de kaak gesteld en scherp veroordeeld, maar masculien hetero-gedrag van mannen bestaat natuurlijk nog steeds. Het is denk ik ook evolutionair niet de bedoeling dat we allemaal op elkaar gaan lijken, anders was dat allang gebeurd, maar de natuur streeft denk ik voor overleving juist naar variatie in aantrekkingskracht tussen mannen en vrouwen, alles gericht op voortplanting en met seksuele aantrekkingskracht (waaronder dus ook taal als democratish en cultureel middel) als motor.
Al vroeg begreep ik goed de uitdrukking 'Op ieder potje past een dekseltje'. En het is denk ik ook niet zo dat mannen alleen maar vrouwen willen met blond haar en grote borsten, mannen vallen op alle typen vrouwen en omgekeerd, alles voor een zo gevarieerd bestand van mensen. Zijn wij niet de diersoort met de grootste uiterlijke variatie? En komt dat dan niet mede door ons taalvermogen?
(Overigens, Van de Velde vindt het dragen van een baard van een man cultureel bepaald, want het zijn trends die komen en gaan, maar een baard is wel een unieke eigenschap van een man en mogelijk daardoor als kenmerk per definitie biologisch aantrekkelijk, te allen tijde ... Maar dit terzijde. En ik heb ook ergens gelezen dat vrouwen biologisch steeds symmetrische worden in hun gezicht omdat dit aantrekkelijker is voor mannen. Ik geef het even mee ....)
En wel gek, we leven nu in een tijdperk waar mannelijkheid en vrouwelijkheid lijken te vervagen en naar elkaar toe te groeien, maar ik geloof daar niet zo in. Als je op Instagram kijkt naar de foto's van al die vrouwen, dan doen ze het tegenovergestelde en zie ik niets anders dan vrouwen die heel nadrukkelijk, nadrukkelijker dan ooit, hun vrouwelijkheid exposeren. Opvallend vind ik dat, en wij (hetero) mannen kijken er met veel plezier naar, maar erover praten is het nieuwe taboe. Over taal gesproken.
Tot slot. Toen ik gisteren deze lezing voorbij zag komen, wilde ik 's avonds kijken en net rond dat tijdstip zag ik een andere video op mijn internetoogvlies vallen en dacht, die ga ik dan na de lezing bekijken. Misschien levert dat nog enig inzicht op. En dat heb ik gedaan. Het is een heel recent (lang) gesprek tussen twee vrouwen en ik heb langer gekeken en geluisterd dan ik van plan was. U mag zelf invullen waarom.
Enjoy!
Radio Memorial - IMagine John Lennon - 8 december 2020
Vijf jaar geleden heb ik geprobeerd om een radio memorial te organiseren bij de 35e sterfdag van John Lennon. Maar dit strandde al bij voorbaat door de bloedige aanslag in november op de club Bataclan in Parijs en daarna het nummer Imagine van Lennon als een soort van internationale rouwsong werd gebruikt. Het kwam in 2015 op nummer 1 in de Top 2000.
Nu zijn we bijna vijf jaar later en is het dinsdag 8 dcember 40 jaar geleden dat John Lennon werd vermoord. Door een mailtje van iemand kreeg ik toch weer het idee om de radio memorial opnieuw te proberen. Ik had nu ook een kleine taalvondst met de afkorting IM van In Memoriam, de eerste twee letters van IMagine. Ook kreeg ik een goed idee voor een korte oneliner over zijn dood met, '40 jaar geleefd, 40 jaar dood'. En aldus een Engelstalige pagina gemaakt op basis van die van 2015.
Radio Memorial - IMagine John Lennon 1940 / 1980 - 8th December 2020 - De Jongenskamer
En vervolgens vrijdagavond 4 december ruim rondgetwitterd onder andere naar diverse radiostations en ochtendshows, maar vooralsnog zonder enig succes. Ook Sir Paul en Yoko hebben (nog?) niet gereageerd.
Tweet
In Memoriam - John Lennon died on the 8th of December 1980 - And now in 2020, 40 years of living, 40 years of death - I call on every Radio Station in the worrld to open on the 8th of december their morningshow at 08.00 with IMagine. Please RETWEET!
Info: https://tinyurl.com/y62qu7po
(40 years of living, 40 ears of death)
Ik zet nog even door ...
+
8 december is geweest en mijn tweet(s) zijn niet viral gegaan. Had ik ook niet gedacht, wel gehoopt, maar het was toch een statement en heeft mogelijk toch nog wat Nederlandse radiozenders beïnvloed vandaag, zeker ook wel Radio 5 dat de hele dag aan John Lennon aandacht schonk. HenkJan Smits zei in De MAX! ook nog nadrukkelijk dat het deze keer extra bijzonder was omdat hij 40 jaar dood was en 40 jaar had geleefd. Wie weet van wie die dat heeft ...
Dinsdagavond heb ik nog enkele tweets geretweet, waaronder die van Paul McCartney en Ringo Star, Hieronder nog mijn serietje van tweets dat ik plaatste om de herdenking af te sluiten.
_
#1/5 IM John Lennon - IMagine
You may say I'm a dreamer
But I'm not the only one
I hope someday you'll join us
And the world will be as one
+
It's easy if you try
Imagine - John Lennon - YouTube
_
#2/5 IM John Lennon - Strawberry fields forever
Strawberry fields forever - The Beatles (John Lennon) - YouTube
_
#3/5 IM John Lennon - Woman
_
#4/5 IM John Lennon - Mother
Mother - John Lennon - YouTube
_
#5/5 IM John Lennon - In my life
Op 8 december 1980 was ik twintig en woonde in Den Haag. Ik herinner me van de dag vooral de kaarsjeswake 's avonds bij Paradiso.
Though I know I'll never lose affection
For people and things that went before
I know I'll often stop and think about them
In my life, I love you more
In my life - The Beatles (John Lennon) - YouTube
_
Het verhaal gaat dat John Lennon in 1981 weer op tournee wilde en als try-out koos voor ... Den Haag (Fenno Werkman). Ik zwijg hem dood de moordenaar en noem nooit zijn naam. IM #JohnLennon 40 jaar geleefd, 40 jaar dood. Nog steeds actueel. @BeatlesTalk1
_
En op het laatst nog een fijne thema-special van saxofonist Benjamin Herman met jazzcover van John Lennon die volgens Benjamin niet van jazz hield ...
Emjoy!
Benjamin Herman - Podcast - John Lennon - 8 december 2020 (60 mim.) - www.nporadio2.nl/soulenjazz
+
John Lennon - Radio Memorial - 2015 - De Jongenskamer
Singletje - That's my life - Freddie Lennon (vader van John) - Hollands gezongen - De Jongenskamer
+
Morgen weer een dag.
1. Heijne bagatelliseert Baudet / NRC
Ook Baudet ten onder in een tragikomedie van ego en nijd - Column Bas Heijne - nrc.nl
Zondagmiddag een ingezonden brief naar NRC Handelsblad gestuurd. Nog even afwachten of ze hem plaatsen.
Beste redactie Opinie,
Hoop ophef over Baudet en ook Bas Heijne deed hierover een duit in het zakje. Zijn column wordt in reacties op de NRC-website, zoals altijd, bejubeld, maar ik ben een stuk minder enthousiast over Heijne en niet alleen nu en dus heb ik onderstaande reactie geschreven. Benieuwd of jullie hem plaatsen, zonder al te veel wijzigingen, en dan vooral ook of jullie de laatste alinea laten staan. Vooral doen! ;-)
HEINE BAGATELLISEERT BAUDET
Waarom begint Bas Heine zijn laatste column met de uitspraak van Baudet, 'Bijna iedereen die ik ken is antisemiet.'? Om aan te geven dat Baudet het dan zelf niet is? En waarom schrijft hij vervolgens niet dat diverse bestuursleden verklaarden dat Baudet recent heeft gezegd dat de rijke, Joodse weldoener George Soros achter de corona-pandemie zit? Volgens velen is hij hiermee een grens overschreden. Baudet reageerde dat zij vervolgens een coup tegen hem pleegden, maar het is juist Baudet zelf die nu een coup orkestreert om zich van zijn tegenstanders te ontdoen.
En wat vindt Heine van Baudet zijn internationale contacten met notoire antisemieten? Ook kinderachtig geflirt, zoals Bas het allemaal bagatelliseert. en vindt dat het gaat om ijdele ego's en jaloezie, aangedreven door complottheorieën over corona van Baudet?
Baudet verdedigde zich voor zijn vermeende antisemitisme ook door te verklaren dat hij geen antisemiet kan zijn omdat zijn oma de Yad Vashem-onderscheiding van Israël heeft gekregen voor hulp aan Joden in de Tweede Wereldoorlog. O, dan is hij 75 jaar na dato automatisch zelf geen antisemiet? Dus Theo Hiddema is een nazi omdat zijn vader en broer in de oorlog NSB'ers waren? Antisemitisme bij Baudet? Volgens Heijne is het de corona, stupid. Welterusten Bas.
Met vriendelijke groet,
DirkJan Vos
(Amsterdam - Den Haag 1960)
__
2. Sprezzatura / ikzegookmaarwat.nl
Reactie:
Er zijn wel lijstjes en voorbeelden te googelen met buitenlandse woorden voor begrippen en dingen waar we in het Nederlands geen woord voor hebben, zo heeft het Tsonga (een Zuid-Afrikaanse Bantutaal) bijvoorbeeld één woord voor ‘naakt en dronken op de vloer slapen, zonder matje’, namelijk ‘rhwe’ en daar hebben we hier geen woord voor. Het gaat mondiaal om heel veel woorden, maar hebben we al die woorden ook nodig? Kennelijk niet, want anders waren ze er wel geweest.
Er is ook een categorie woorden die we onvertaald uit het buitenland overnemen maar die soms nog niet in een woordenboek staan. En dan denk ik direct, en dan sla ik twee vliegen in een klap, aan mijn meest favoriete Italiaanse woord: ‘sprezzatura’ en waar we geen Nederlands equivalent voor hebben, maar sommigen het wel – terecht – gebruiken en wat ‘bestudeerde nonchalance’ betekent, een heel fijn begrip (dat uit de Renaissance stamt) dat veelal slaat op kunstenaars, schrijvers en redenaars die hun kunsten maken en presenteren alsof ze die zo uit hun mouw schudden maar ondertussen er hard aan gewerkt hebben: sprezzatura. Een woord om te onthouden en actief te gebruiken. Nu nog Van Dale om het op te nemen. En wat mij betreft wordt het woord nooit vertaald, daarvoor vind ik het Italiaanse woord te mooi voor.
Er staat wel een kort stukje over het woord in de Woordpost van Onze Taal en er is een lemma over op de Nederlandse versie van Wikipedia.
https://onzetaal.nl/uploads/nieuwsbrieven/sprezzatura.html
Sprezzatura - Woordpost - onzetaal.nl
+
Sprezzatura - Wikipedia - nl.wikipedia.org
Dat dan weer wel.
__
3. 'Koenraad Goudeseune, prematuur in memoriam' / De Nieuwe Contrabas
Koenraad Goudeseune, prematuur in memoriam - Chretién Breukers - De Nieuwe Contrabas
Reactie:
De Vlaamse dichter en schrijver Koenraad Goudeseune (Ieper, 1965) kondigt zijn euthanasie aan op Facebook. Geen vertrek met stille trom, ook getuige dit goedbedoelde 'premature' in memoriam met het sentimentele cliché dat mensen niet jong dood mogen gaan.
Er zijn mensen die van hun naderende dood een 'spektakel' maken, zo lees ik, maar vreemd dan dat deze vroegtijdige lijkredenaar daar dan geen enkel voorbeeld van weet te noemen. Ik kan dat wel en denk aan aardig wat BN'ers die volop met hun terminale ziekte in de spotlights van de media en in de talkshows stonden. Ik denk direct aan muzikant en tekstdichter Thé Lau, die bleef maar afscheid nemen op tv, wat in mijn ogen een welhaast larmoyante parodie werd, Cabaretier Marc de Hond ging op stervenstournee, zanger, muzikant Bob Fosko eveneens en zocht ook media-aandacht en nu heb je cabaretier, schilder Jeroen van Merwijk die met zijn aanstaand sterven afscheid wil nemen in de media met een luchtig boek over kanker waarvoor hij zelf is uitbehandeld. En er zijn er meer, zoals op de langere termijn terminale mannen met parkinson als Rob de Nijs en Ernst Daniel Smit. Opvallend, het zijn nooit vrouwen. Het begon dertig jaar geleden met de door hem zelf gefilmde, aangekondigde dood van fotograaf Ed van der Elsken, de enige publiekelijk stervende waar ik oprecht mee kon meeleven met zijn laatste film Bye uit 1990.
Ik ga nog niet dood, hoop ik, maar als anonymus in dit leven heb ik ook ideeën voor bij mijn overlijden en maakte eerder dit jaar een gedicht.
Bij mijn dood
http://www.dejongenskamer.nl/dirkjan.htm
Bij mijn dood - Gedicht DirkJan Vos - De Jongenskamer
Ik wens Koenraad sterkte en wie weet dat er nog een groot avontuur komt na de dood, ik sluit sinds een aantal jaren niets meer uit. Goede reis.
__
Zugabe
Mijn bijzondere verhaal 'Lamento' over de voordracht van Jacques Klöters van dit gedicht van Remco Campert nu op een aparte pagina gezet:
1. ikzegookmaarwat.nl
Op de fijne taalblog van Neerlandistiek liep het onlangs met de reacties allemaal een beetje uit de hand, mensen gingen elkaar beledigen en er werd steeds meer off-topic gereageerd, al dan niet ook nog eens allemaal anoniem. Hoofdredacteur Marc van Oostendorp greep in en nu worden de reacties gemodereerd. Het was voor mij een goed moment om voorlopig te stoppen met reageren. Ik ben zelf ook iemand die makkelijk wat zijpaden in mijn reacties bewandelt of wat actuele berichtjes in de marge meegeeft. Ik geloof niet dat het erg op prijs werd gesteld. Maar bovenal, ik was wel rond met al die vele en vaak ook lange reacties die ik op Neerlandistiek heb geplaatst de afgelopen jaren. Ik deed dat als constructieve bijdrage aan een onderwerp of voor het aanjagen van een discussie (wat zelden lukte), maar het waren veelal ook wel erg egotistische stukjes die ik onder een blog plaatste. Maar zolang niemand bezwaar maakte, ben ik daar vrolijk mee doorgegaan. Al even voordat de moderatie toesloeg, had ik aangegeven dat ik wel zo'n beetje alle onderwerpen rondom taal die ik belangrijk vind in de reacties had aangekaart en voor mezelf had verhelderd. Soms waren het niet heel slimme reacties, maar dat vond ik niet erg, want ik leer van mijn domheid die door anderen, vooral Marc bedankt, worden gecorrigeerd. En zo valt er nog wel meer na te beschouwen over mijn soms, vaak ook conceptuele aanpak (maar daardoor niet minder waarachtig en oprecht), maar hier laat ik het bij.
En ik geloof dus sinds een aantal jaren niet meer in toeval en is op de achtergrond de mystiek in mijn leven gekomen en hoe of wat weet ik ook niet precies, maar al die reacties (de meeste zijn op dit KladBlokje te vinden) voelden als een soort van innerlijke noodzaak om ze te schrijven. Het was een opdracht, een opdracht zonder reden, maar een opdracht die nu klaar is.
Maar wat nu?
Ik hou van taal en van schrijven over taal. Dat blijf ik hier doen op mijn website, op Twitter, maar ook weer op de taalblog ikzegookmaarwat een initiatief van docenten van de Hogeschool van Amsterdam (Lisette Hilhorst / Paul van der Bijl). Jaren terug was ik daar al een vaste reaguurder, maar daar ben ik op een gegeven moment mee gestopt. Maar nu ben ik terug. De frequentie van de blogjes is erg laag en de onderwerpen zijn vaak van praktische taalaard. Die vind ik ook heel aardig om op te reageren. Je hebt maar een beperkt aantal tekens, dus je kan niet heel uitvoerig reageren, maar genoeg voor ook weer wat langere reacties van mij. Hieronder de laatste twee. Leuk, heb er weer zin an en dit voelt niet als een opdracht. Ik hoop dat zij ook zin in mij hebben! ;-)
Hey mevrouw - Cristel Sunter - 12 november 2020 - ikzegookmaarwat.nl
DirkJan op 13 november 2020
Vroeger, tot begin jaren zeventig, zei je alleen mevrouw tegen getrouwde vrouwen en ongetrouwde vrouwen werden aangesproken met juffrouw, of mejuffrouw. Ik heb nog meegemaakt dat dit veranderde en je tegen alle vrouwen mevrouw moest zeggen. Dat was dus winst voor en door de vrouwenemancipatie, maar later – en nu – vinden veel jongere vrouwen het woord ‘mevrouw’ weer te ouwelijk klinken en zijn er geen andere woorden meer voor. Het is ook nooit goed.
Ik geloof niet dat de jongeren in de klas het ‘Hey mevrouw’ onbeschoft bedoelen, het is een kwestie van register dat ze een vrouw voor de klas zo noemen, ook al ben je nog jong. Ze vinden het onbeleefd om je bij de voornaam te noemen. Op veel middelbare scholen mag dat ook helemaal niet en moeten alle docenten met u worden aangesproken. Dat was in mijn tijd ook al zo, maar toen ik aan een hbo ging studeren mochten we iedereen tutoyeren. Ik moest daar wel aan wennen en ik had daar Engelse les van de lerares van mijn middelbare school, mevrouw (Liesbeth) Croiset van Uchelen. Iedereen noemde haar Liesbeth, maar ik kon dat niet en bleef u zeggen. (Het was ook een sjieke Haagse dame die nog familie was van de dean of Canterbury, ik bedoel maar.)
En wie wil weten hoe oud Cristel is? Even googelen en dan kom je er snel achter, maar ik ga haar leeftijd natuurlijk niet verklappen. In ieder geval niet gek dat ze mevrouw tegen haar zeggen, toen ik 37 was voelde ik me geen meneer, maar ze zeiden bij de McDonald’s wel meneer tegen me …
+
Laten zien - 16 november 2020 - Margriet Flikweert - ikzegookmaarwat.nl
‘In de grafiek worden de gevolgen van deze maatregel laten zien.’
DirkJan op 17 november 2020
Curieuze zinsconstructie die ik totaal niet ken, maar ik ben ook oud, maar je zou wat meer onderzoek kunnen doen naar hoe wijdverbreid deze constructie volgens jou al is. Dan zou je eventueel kunnen concluderen of er sprake is van een taalverandering of van een incidentele rare taalfout.
Maar omdat toeval niet bestaat, dit weekend twitterde hoogleraar wetenschapscommunicatie (en columniste van de Volkskrant) Ionica Smeets:
“Wie leert studenten toch dat academisch schrijven betekent dat je de passieve vorm gebruikt?”
Ik reageerde met:
“Zouden je volgers, en veel studenten, nu weten wat een ‘passieve vorm’ is?”
En geldt dat ook voor dit stukje, hoewel het door Margriet impliciet wel enigszins duidelijk wordt gemaakt?
Voor alle helderheid op een stokje. Een actieve zin staat zoals dat heet in de bedrijvende vorm en is een zin waar de actie, de handeling voorop staat bijvoorbeeld: ‘Margriet kijkt de tentamens van haar studenten na’. Bij deze vorm wordt het onderwerp Margriet benadrukt.
Een passieve zin staat in de zogenaamde lijdende vorm en bevat altijd de hulpwerkwoorden worden of zijn en een voltooid deelwoord: ‘De tentamens (van haar studenten) worden door Margriet nagekeken’. Hier is het onderwerp de tentamens en krijgt dat de nadruk.
Je kan beide vormen gebruiken, maar de passieve vorm is vaak wat onpersoonlijker en objectiever, in de voorbeeldzin in de passieve vorm kan je ook verkort schrijven, ‘De tentamens worden nagekeken’ en is niet meer van belang door wie, of s dat al bekend uit het voorafgaande binnen een tekst.
(Vandaar de tweet van Ionica omdat wetenschappelijk teksten vaak neutraal willen zijn en dus een voorkeur hebben voor passieve zinnen.)
De gekke zin over de grafiek kan dus zoals Margriet al aangeeft twee kanten op, je kan er een passieve of een actieve zin van maken, maar deze combinatie lijkt me vooralsnog echt niet goed.
Lees meer: https://taaladvies.net/taal/advies/tekst/130
Lijdende vorm (passief) (algemeen) - Taaladvies (Ned. Taalunie/Onze Taal - taaladvies.net
__
2. Heeft Youp van 't Hek wel corona gehad?
microscoopfoto COVI0-19-virus
L.S.
Ergens in het begin van de corona-pandemie in het voorjaar werd Youp van 't Hek opgenomen in het ziekenhuis, hij was er slecht aan toen en had corona. Tenminste dat zei hij en schreef hij later, maar ik zette toen al vraagtekens bij zijn uitspraken omdat hij niet expliciet duidelijk maakte of hij wel positief op corona had getest, dat bleef onduidelijk, lees daarvoor ook zijn column op de site van BNN/VARA (En de VARAgids?) net nadat hij weer thuis is om te herstellen.
Maar het was corona, zei hij, dat kon niet anders, ook vannacht op Radio 1, zondag 22 november, tegen Patrick Lodiers in De Overnachting tussen 00.00 en 01.00 uur. Maar hij zei nu voor het eerst dat hij met spoed in het ziekenhuis belandde door een bacteriële infectie! Een ernstige infectie die zijn hartkleppen aantastte. Dus hij belandde sowieso NIET door corona in het ziekenhuis. Hij zei dat de corona toen al op zijn retour was. Cryptische uitspraak, Ik zou zeggen, confronteer Youp of hij positief getest is, of waar hij op baseerde dat hij corona heeft gehad.
En Patrick Lodiers had de avond ervoor zijn Oudejaarsvoorstelling gezien en zei dat die zo goed en bijzonder was doordat Youp zelf corona had gehad ... Daar had Youp geen echt antwoord op ... Tja.
+
Hier een citaat van Youp uit zijn column op de site van BNN/VARA van 31 maart 2020. Hij schrijft daarvoor dat hij verkouden was en steeds zieker werd met pijn op zijn borst. Mensen in zijn omgeving zeiden 'corona?'. Youp was niet heel ongerust totdat, citeer:
"Tot vrijdag de dertiende. Toen viel ik letterlijk om en werd ik met spoed naar het ziekenhuis gebracht. Daar mocht ik als BN’er de corona-isolatieafdeling openen. De testen waren in eerste instantie negatief, maar het hoesten en de pijn namen toe. Ik blafte dusdanig dat de naast het ziekenhuis gelegen Johan Cruijff Arena regelmatig het dak dicht deed. Neemt u van mij aan: het was hel. Hoesthel! Al snel sloegen alle meters in het rood. Het was een loepzuivere corona."
Rare passage, zeker tegen het licht dat we nu weten dat de meters waren uitgeslagen door een bacteriële infectie en niet door corona! En wat bedoelt hij dat hij in 'eerste instantie' negatief was getest op corona? In tweede instantie wel? Ik denk het niet.
Een 'loepzuivere' corona?
Dus ...
+
Met de kennis van nu - Youp van 't Hek - BNN/VARA - 31 maart 2020 - www.bnnvara.nl
Het AD en RTL-Boulevard berichtten zondagmorgen op hun site over het interview in De Overnachting, maar net als Patrick Lodiers was ze niets bijzonders opgevallen aan de uitspraken van Youp over zijn (vermeende?) corona-ziekte.
__
3. Pedojacht - Verbiedt uitlokking - Brief in de Volkskrant
Vorige week al stuurde ik een ingezonden brief naar NRC Handelsblad over de pedojacht. Geen reactie en vervolgens stuurde ik mijn brief naar de Volkskrant. Daar werd hij afgelopen vrijdag 19 november geplaatst onder een lang opiniestuk van Ronnald den Boef over het onderwerp. Wel iets geredigeerd en mijn opmerking dat ik actieve pedofilie volstrekt afkeur is geschrapt. Hieronder mijn brief zoals ik die instuurde met daarbij een screenprint van de versie die werd afgedrukt in de papieren editie en op de site staat.
PEDOJACHT - VERBIED UITLOKKING
Door de dood van een vermeende pedofiel in Arnhem door mishandeling door een groepje jonge pedojagers is dit fenomeen nu volop in de media. Ik wijs actieve pedofilie resoluut van de hand, maar wat er nu al tijden gaande is met het zelf opsporen door burgers van pedofielen gaat naar mijn overtuiging alle perken te buiten. Vaak leidt het tot eigenrichting, zoals publicatie van naam- en adresgegevens en foto's of filmpjes op internet, naming en shaming, wat al strafbaar is, tot mishandeling en nu zelfs met de dood tot gevolg.
Burgeropsporing kan zinvol zijn, maar hier is veelal sprake van vooropgezette uitlokking. Pedojagers doen zich als minderjarigen voor op internet en lokken zo vermeende pedofielen in de val door een afspraakje te maken. De wet is onduidelijk wat nu precies lokken (wat wel mag) en uitlokken is (wat niet altijd is geoorloofd) en wordt dit per geval beoordeeld. Het is in ieder geval zo dat een pedojager die zich als minderjarige voordoet, de pedo-verdachte in een rechtszaak daardoor niet wordt vervolgd.
Minister Grapperhaus en de politie willen dat pedojagers ophouden met het spelen van eigen rechter, maar het lijkt me beter om het actief uitlokken van mogelijk strafbare feiten, met name door pedojagers, bij de wet te verbieden.
DirkJan Vos
(Amsterdam - Den Haag 1960)
1. Sinte, Sinte Maarten
"Op 11 november is het Sint-Maarten. Dit kinderfeest wordt gevierd in verschillende delen van Nederland, België, Frankrijk en Duitsland. Op de feestdag gaan kinderen met lampionnen langs de deuren. Ze zingen een lied en krijgen, als het meezit, wat snoepgoed als dank."
Sint-Maarten de feestdag van Martinus van Tours - Historiek - historiek.net
Sinte Maarten heeft een koe
Die moet naar de slager toe
Is 'tie vet of mager
Hij moet naar de slager
+
Het laatste Sint-Maartensfeest - Martin Rep Online - martinrep.nl
Reactie onder de blog van Martin Rep (Zaandam - 1946).
Mooi nostalgisch verhaal uit je jeugd, maar ik ken Sint Maarten pas van veel later in mijn leven.
Ik ben van 60 en opgegroeid in Den Haag en daar gebeurde niets op Sint Maarten, ook niet in Amsterdam toen ik daar in de jaren negentig naartoe verhuisde. Ik wist dat het wel in Amsterdam-Noord en de streek daarboven, Purmerend, Zaandam, Noord-Holland nog wel een traditie was. Maar ik kreeg een eerste kind en rond het millennium werd ineens Sinte Maarten weer in ere hersteld door de lagere scholen in Mokum. Leuk, voor kinderen en (groot)ouders! En zo heb ik menigmaal met de kinderen meegelopen langs de deuren om snoep op te halen in ruil voor liedjes. Ook de allochtonen kinderen hier doen mee en dan zorg je dat je ook wat snoep in huis hebt dat helemaal halal is. En mandarijntjes zijn geen snoep!
(Op de wijs van : O wat zijn wij heden blij.)
Elf november is de dag
Dat mijn kaarsje
Dat mijn kaarsje
Elf november is de dag
Dat mijn kaarsje branden mag
Spruitjes zijn ook geen snoep!
De gemeente Amsterdam ziet tijdens Sint-Maarten kinderen liever niet zingend langs de deuren. Trakteer ze thuis op een spruitje als ze een liedje hebben gezongen! Ze zijn gek geworden bij de Stopera!
Alternatief voor Sint-Maarten: spruitjes en thuiskaraoke - Het Parool - parool.nl
Sinte sinte maarten
De apen hebben staarten
De tijgers hebben oren
Daar zijn ze mee geboren
Hier woont een rijke man
Die ons wel wat geven kan
Geef een appel of een peer
Kom het hele jaar niet weer
Het hele jaar dat duurt zo lang
Als mijn kaarsje branden kan
+
Update 11 november 2020 - 21.00 Het Parool
+
- De oogst is mager, vergeleken bij voorgaande jaren. “Veel mensen zeggen dat ze geen snoep in huis hebben gehaald, of doen de deur niet open vanwege corona. Volgens mij zijn dat ook gewoon smoesjes.” -
In een uitgestorven straat sterft Sint-Maarten een stille dood - Reportage - parool.nl
+
Leestip:
De EgoKok - Sint-Maarten - 11 november 1998 - De Jongenskamer
+
Zugabe - De 11e van de 11e - Alaaf - Alaaf - Alaaf
Drie tweets.
#1/3 - Bij ons staat op de keukendeur - De Twee Pinten - #carnaval
#2/3 - Polonaise Hollandaise - Arie Ribbens - #carnaval
#3/3 - Bloemetjesgordijn - Wim Kersten & De Viltjes - #carnaval
__
2. Zwarte Prietpraat Radio 1 met Prem / Ronald Snijders & Ronald Snijders
Heel, heel af en toe luister ik op zondag, even na middernacht, naar Zwarte Prietpraat, de personality-spraakwatervalshow van Prem Radhakishun op Radio 1. Af en toe en vaak maar een uurtje of minder. Eind november viert het programma een jubileum en vroeg Prem aan de luisteraars om suggesties voor zijn feestuitzending. Daags na zijn oproep reageerde ik.
Hai Prem,
Je deed een oproep zondag voor suggesties voor je jubileumuitzending eind november en niet veel later viel me een leuk en hopelijk origineel idee in, origineel en ik hoop dat het nog niet is gedaan en deels past het heel goed bij jou als voormalige Surinamer.
Je kent vast de muzikant en fluitist Ronald Snijders, geboren in Paramaribo en ging in 1970 naar Nederland om te studeren, oftewel dit jaar viert hij een 50-jarig jubileum. Goede muzikant en zeer sympathieke man.
En ken jij zijn naamgenoot Ronald Snijders, de cabaretier? Vast en zeker van naam en hij komt toch wel regelmatig op de tv, al kijk ik zelf nooit naar die treurbuis, ik ben een radioliefhebber, ook vandaar deze mail.
Maar er zijn dus twee mannen in Nederland die bekend zijn in het creatieve vak en die Ronald Snijders heten! Als een van hen op de radio is, dan wordt vaak even aan die twee namen en mogelijke verwarringen gerefereerd.
Enfin, je voelt hem aankomen: Nodig deze twee Ronald Snijdertjes uit voor je jubileumuitzending en misschien ontmoeten ze elkaar dan voor het eerst. Is dat al eens gebeurt, ook prima, maar laat de ene Ronald een mopje muziek maken, live en de andere een mopje cabaret doen! En een leuk gesprek, wat je allemaal nog meer weet te verzinnen. Snap je?
;-)
Ronald Snijders de musicus/fluitist
Ronald Snijders - musicus - Wikipedia
Ronald Snijders de cabaretier/schrijver
Ronald Snijders - schrijver/cabaretier - Wikipedia
Groet en succes,
DirkJan Vos
(Amsterdam - Den Haag 1960)
+
Prem reageerde gematigd positief en schreef dat hij Ronald Snijders, de Surinaamse musicus, al eens te gast had gehad. Ik schreef nog terug dat zoets natuurlijk geen enkel bezwaar hoefde te zijn en dat ik voor ogen had dat een item met hen maar een kwartier zou hoeven te duren. Afwachten, maar ik denk niet dat hij er wat mee gaat doen. Ook goed, ik heb mijn punt gemaakt, nu ook op mijn websaaitje.
__
3. 15 miljoen mensen - Fluitsma & Van Tijn - De 90's (boek)
Twee reacties op een stukje van Corinne van der Velde op de blog Ikzegookmaarwat.
Gefeliciteerd met je boek! Ik ben van 1960 en de jaren negentig (de ‘negentiger jaren’ is eigenlijk een germanisme) zijn een beetje langs me heen gegaan, want ik werd toen vader en zat toen al erg opgesloten in een kleine bubbel. Ik las in de blurb op bol.com de songtitel ’15 miljoen mensen’. Puik liedje van Fluitsma & Van Tijn. Het was gemaakt voor een reclamespot van de Postbank, maar wist je dat ene Frank Pels van het reclamebureau de tekst had geschreven? Jochem en Eric schreven vervolgens in een half uur de muziek, maar wachtten nog een paar dagen met het te presenteren, want als ze dat direct zouden doen, zouden ze wellicht denken dat het een snel. afgeraffeld haastklusje was. Ze waren ervan overtuigd dat het een grote hit kon worden, vooral ook door de geniale tekst. Het heeft in 1996 twee weken op nummer 1 gestaan.
15 Miljoen mensen
Op dat hele kleine stukje aarde
Die schrijf je niet de wetten voor
Die laat je in hun waarde
15 miljoen mensen - Reclame Postbank 1996 - (Zang Jochem Fluitsma - YouTube
Negentig - Corinne van der Velde - bol.com
+
Ik lees net op de website van mijn lokale krantje Het Parool een leuk interview met Corinne over haar boek Negentig. En het boek stopt bij 2000 en eindigt ongeveer in dat jaar haar kindertijd (ze is nu 33) en ik zou zeggen, dat vraagt om een vervolg over de nillies tussen 2000 en 2010, je tienertijd, en die jaren zijn vaak achteraf nog memorabeler en nostalgischer, zoals de muziek toen je 16 was. Succes.
+
Mond-op-mondreclame - Corinne van der Velde - ikzegookmaarwat.nl
1. Jay Baar, drumner van de Q65 30 jaar dood
7 november 2020 - I.M. Jay Baar - ? 1946 - 7 november 1990 - 30 jaar geleden overleden
Vandaag is het dertig jaar geleden dat Jay Baar overleed. Ik heb van de week een persberichtje verstuurd, want misschien is dit wel de laatste keer om Jay nog eens goed onder de aandacht te brengen, niet zozeer als drummer van de Q65, maar vooral als tekstschrijver en componist van onder meer The life I live. Lees meer op onderstaande linkjes.
Updates over Jay Baar/Q65 - De Jongenskamer
The life we lived - Story drummer Jay Baar - Q65 - De Jongenskamer
+
Zaterdag, morgen 7 november is het 30 jaar geleden dat Jay Baar overleed op zijn woonboot in Amsterdam onder gebrekkige omstandigheden. Hij was de drummer van de Q65 en de schrijver van de bekende popsong The life I live. Ik heb een webpagina over hem op de site staan en ik hoop dat er dit jaar dat er enige aandacht voor hem is, vooral op de radio en wprdt misschien ter nagedachtenis aan hem dit weekend The live I live gedraaid. Van de week stuurde ik onderstaand persberichtje rond.
_______________________
Aan: Ad.nl Regio Den Haag : BCC : Diverse media-adressen
Datum: 4 november 2020
Onderwerp: Jay Baar, drumner van de Q65 30 jaar dood
_______________________
Hai,
Ik heb net onderstaande tweet naar Leo Blokhuis verstuurd. Leo heeft begin jaren 80 nog enige tijd in Den Haag gewoond, wisten jullie dat overigens, en heeft daardoor extra belangstelling voor de Haagse popgeschiedenis en ook de indorock. Wellicht kunnen jullie hem bellen voor een interviewtje of voor aanvullende informatie over Jay Baar die zaterdag 7 november 30 jaar dood is.
Lees mijn relaas, een bijzonder verhaal met veel (Haagse) humor dat ik 25 jaar geleden optekende uit de mond van zijn beste vriend.
En Jay was dus onder andere de schrijver van The life I live:
This is my life of sadness
This is the life I live
This is my life of glasdness
This is the life I live
Zijn leven in een notendop. Hier de tweet:
Hai @LeoBlokhuis Ken je m'n lange oral-history relaas over Jay Baar, drummer van Q65 en schrijver van The life I live, neem even de tijd als je wil: http://dejongenskamer.nl/jay.htm Zaterdag 7 nov is hij 30 jaar dood, zijn hele leven miskend. Draai in Blokhuis zondag The live I live. Tnx!
The life we lived - Story drummer Jay Baar - Q65 - De Jongenskamer
Updates over Jay Baar/Q65 - De Jongenskamer
Groet,
DirkJan Vos
(Amsterdam - Den Haag 1960)
www.dejongenskamer.nl
Bedankt Rob van der Werf om me helpen te herinneren!
+
Zugabe: Lees mijn recente, opmerkelijke verhaal over de voordracht van het gedicht Lamento van Remco Campert door Jacques Klöters!
Lamento - Jacques Klöters draagt Remco Campert voor - De Jongenskamer
__
2. Is er nu de oplossing voor het verbeteren van het leesonderwijs?
De leesvaardigheid van jongeren gaat steeds verder achteruit en er is ook sprake van een grote ontlezing. In NRC Handelsblad verscheen van de week een artikel met suggesties voor een beter leesonderwijs. Ik reageerde met een ingezonden brief (niet geplaatst), niet eens zozeer om de voorstellen af te wijzen, maar de indruk wordt gewekt dat hoe het nu gaat niet bijdraagt aan een verbetering. Ik betwijfel of welke oplossing dan ook het probleem gaat verkleinen, of oplost, omdat ik denk dat de oorzaken en oplossingen buiten het onderwijs moeten worden gezocht, namelijk in het sterk veranderde culturele, sociale veld en leefwereld waarin jongeren zich nu bevinden. En ondanks dat ik ietwat cynisch concludeer dat het tijdperk van het lezen van boeken, van fictie, van literatuur, ten einde lijkt te lopen (En wat dan nog?), vind ik dat wel heel jammer en zou ik het liever anders ziem, maar echte oplossingen heb en zie ik niet. En tegenover mijn lichtelijk cynisme wil ik toch ook het idealisme prijzen van al die docenten Nederlands die hun leerlingen liefde voor het boek en de literatuur proberen over te dragen. Daar geloof ik dan nog het meeste in, in de overtuigingskracht van een bevlogen leraar, meer dan in al die onderwijskundige aanbevelingen van experts die niet voor de klas staan. En literatuur, een goed boek, kan vooral in je tienertijd diepe indruk maken en je wereld en je gevoel positief beïnvloeden en een ontluikend verlangen om een veelzijdig en goed mens te worden stimueleren.
Boeken lezen is geen plicht
Enkele hoogleraren Nederlands en onderwijskundigen vinden dat het onderwijs geen leesplezier kan afdwingen, maar wel dat de achteruithollende leesvaardigheid van jongeren verbeterd kan, nee, moet worden, door goed kunnen lezen niet afhankelijk te maken van de gezinssituatie, want dan zijn er grote sociale verschillen, dus ook grote verschillen in taalbeheersing, die alleen maar groter worden. Daar hebben ze recht op, menen ze.
En zo is er een groep van jongeren dat steeds slechter leest, maar het is natuurlijk niet zo dat hier niets aan wordt gedaan. Integendeel, leraren die met hun beide poten in het bluswater van de leerachterstanden staan, doen niets anders dan achterblijvende leerlingen continu, basaal te trainen en bij te spijkeren.
Het voorstel om de leesvaardigheid te bevorderen door fictie, culturele en historische teksten te bespreken is voor deze groep niet heel realistisch en ook niet primair noodzakelijk door hun grote achterstanden in taalvaardigheid. Het lezen van boeken is niet hun eerste prioriteit. Daar staat tegenover dat verreweg het grootste deel van de jongeren dat wel goed kan lezen en taalvaardig is door hun sociale afkomst, ook weinig interesse (meer) heeft in het lezen van boeken, van welke aard dan ook. Ze vinden hun informatie over cultuur en geschiedenis wel op internet en aan fictie laven ze zich voortdurend met dramaseries op Nettflix.
Mijn voorzichtige conclusie is dat het eeuwenlange tijdperk van het lezen van boeken ten einde loopt, jammer, maar helaas, en stop als onderwijs vooral je energie in het onderwijzen van basale taalbeheersing om zo 'alle' jongeren een taalvaardige toekomst te geven met meer gelijke kansen. Leesplezier komt dan wellicht later nog in hun leven. Of niet, wat dan nog?
DirkJan Vos
__
3. Hoe ziet de profeet eruit? - Ophef over een spotprent
Docent duikt onder om cartoon in klas - 4 november - nrc.ml
Vooral door de negatieve reacties op Twitter door progressieve intellectuelen, vaak ook met onjuiste feiten, heb ik een brief ingezonden naar NRC Handelsblad en die morgen, zaterdag 7 november, wordt gepubliceerd. En het moet kort, dus ik kon ook niet alles schrijven en nuanceren, maar de kern is duidelijk. Hieronder mijn brief, afgesloten met een aantal screenprints van tweets van mij. Maar voorafgaand, hier nog een screenprint van een tweet die ik zojuist op vrijdagmiddag heb gemaakt.
[ Ik krijg net bericht dat mijn brief toch niet wordt geplaatst. Over het besluit kan niet worden gecorrespondeerd. Bij dezen. ]
Dialoog - Ophef over een spotprent van Joep Bertrams
Er is veel ophef in de media omdat een docent van het katholieke Emmauscollege in Rotterdam is ondergedoken. Hij wordt bedreigd op sociale media omdat hij in zijn klaslokaal (al jaren) een bekroonde spotprent van Joep Bertrams had hangen. Op de tekening is volgens Bertrams een strijder te zien, in traditionele Arabische kledij met jurk, baard en tulband, die net een man van Charlie Hebdo met een zwaard heeft onthoofd: de man kan toch nog zijn tong uitsteken! Sterke tekening. Op de school had een aantal 'domme'' islamitische tienenreisjes in de jihadi echter de profeet Mohammed herkend, voelden zich beledigd en wilden dat de tekening werd weggehaald, ze hebben de docent niet bedreigd. De tekening is wel verwijderd uit het klaslokaal.
Een discussie hielp niet dat het niet om de profeet ging. Joep Bertrams zei donderdag op Radio 1 dat hij achter de tekening staat, maar de strijder nu wel andere kleren had gegeven, want, 'Een jihadist ziet er nu anders uit.' Maar op sociale media was de beer al los en werd er moord en brand geschreeuwd dat de vrijheid van meningsuiting was aangetast en dat die meisjes, in ieder geval tijdelijk, geschorst moeten worden.
En zo lijkt een godsdienstoorlog weer vlam te vatten over de hoofden van een paar tieners, want die zijn makkelijk en heldhaftig te veroordelen en te verketteren. Het lijkt me beter om het hoofd koel te houden en een dialoog aan te gaan met deze jongeren,
DirkJan Vos
NB! Eerst zou mijn brief wel worden geplaatst, toen niet en nu staat hij er toch in de krant van zaterdag, maar wel dusdanig gekort en geredigeerd dat ik hier onaangenaam verrast over ben. Ik ga de brief zoals hij in de NRC staat hier nu niet plaatsen, of een linkje geven. Maar goed, ik moet de hand ook in eigen boezem steken en ik had niet zo'n lange brief moeten sturen. Maar de passage wat Joep Bertrams zei op Radio 1 over de spotprent en wat de aanleiding voor mij was om een brief te sturen, was al helemaal geschrapt. Not amused, maar door.
+
Tweets
. @fonolog (Marc van Oostendorp) @doetietsmettaal (Wouter van Wingerden) @basjongenelen @Stine__Jensen Ik sta helemaal achter de spotprent (die nu een cartoon wordt genoemd), maar hekel de makkelijke, heldhaftige verkettering van deze islamitische meisjes. Pak eens Erdogan aan, of steun dan Wilders, maar dan is het stil.
(met retweet onderstaande tweet)
+
Nu zondagmiddag en plaats hieronder toch een screenprint van mijn ingezonden brief in NRC Handelsblad van gisteren. Het is wel goed zo.
Lamento - Jacques Klöters draagt Remco Campert voor
Maandag 2 november 2020 - Allerheiligen.
___________________
Aan: De Sandwich - AVRO/TROS - NPO Radio 5 - Jacques Klöters / Angelique Stein
Onderwerp: Uitvaart-special
Datum: 6 oktober 2020
___________________
Hai Jacques (en Angelique),
Ik wist niet dat je ieder jaar in de herfst een special maakt met muziek die mensen bij hun uitvaart willen laten horen. Een tijdje terug stuurde ik je een eigen satirisch gedicht over mijn dood en dat ik dat vooral als het zover is, in navolging van al die terminale BN'ers, in de media zou willen exposeren.
Bij mijn dood - Gedicht DirkJan Vos - De Jongenskamer
En ook nog na jouw tip schreef ik over een verwant gedicht:
Teil 2: Wenn ick mal tot bin - Gedicht Friedrich Holländer (1929) - De Jongenskaner
Teil 1: Wenn ick mal tot bin - Gedicht Friedrich Holländer (1929) - De Jongenskaner
En in mijn gedicht Bij mijn dood staat wel indirect en serieus wat ik bij mijn uitvaart, crematie, zou willen laten horen: Like a rolling stone van Bob Dylan, het is exact de weergave van een groot deel van het gevoel dat ik over mijn leven heb gehad en ik zo heb meegemaakt,
How does it feel?
How does it feel?
To be on your own
With no direction home
A complete unknown
Like a rolling stone?
Like a rolling stone - Bob Dylan - YouTube
Niet heel passend voor de Sandwich, maar ik weet niets beters. Wel had ik al heel lang geleden bedacht, en dat staat ook op mijn website, om ook nog een nummer van Marvin Gaye te laten horen en wat van Charlie Parker, bijvoorbeeld A Night in Tunesia in de uitvoering met een jonge Miles Davis. En dan heb ik het wel gehad en ik kan niet geforceerd een Nederlands lied bedenken, ja, ergens Red mij niet van Maarten van Roozendaal. Ik wil ook niet gered worden, maar een aantal jaren geleden ben ik van een overtuigde rationele atheïst een mysticus geworden. Niet dat ik nu direct geloof in een leven na de dood, maar het leven is wel een groot mysterie, misschien komen we er ooit nog eens achter hoe het zit met onze existentie, wellicht ook na het leven. Ik hou me er verder niet zo mee bezig. Maar dat dus, Like a rolling stone. En dan loop ik zo die vlampijpen binnen en dan de as verstrooien voor de kust van Scheveningen, ik heb daar mijn roost liggen met voorouders uit de visserij en scheepvaart.
En dan ook nog voor Angelique. Onlangs hoorde ik voor het eerst het mooie lied Het regende zon van Ellen ten Damme uit 2012. Ze schreef zelf de muziek en de tekst is een gedicht van Remco Campert die het in 1995 publiceerde. Het gaat over Parijs en dan opvallend dat een paar jaar later het duo Acda en de Munnik een grote hit hadden met Het regent zonnestralen. Toeval bestaat niet. De tekst is ongetwijfeld van Thomas Acda die er altijd prat op gaat dat hij een originele 'hook' zoekt voor zijn liedteksten. Het begrip origineel krijgt hier nu wel een dubbele betekenis. En de eerste regel is, 'Op een terras ergens in Frankrijk in de zon'. Dus ook over Frankrijk. Maar hoe dan ook, ik vind het wel een heel goed lied. Hier nog de link naar de tekst/gedicht van Campert die deze week zijn stulpje in Amsterdam-Zuid te koop heeft gezet voor het luttele bedrag van iets meer dan drie miljoen euro. Hij voelt zijn einde vast naderen.
Het regende zon
Die dag in het noordstation
Toen jij naar me toekwam
Lyrics - Het regende zon - Remco Campert / Ellen ten Damme - genius.com
Je kan het lied van Ellen een keer draaien, of het gedicht voordragen. Of niets, of allebei! ;-)
Het regende zon - Ellen ten Damme - YouTube
En zo is de cirkel rond over het leven en de dood.
Hoewel, terwijl ik net de laatste zin type en ik het over Remco Camoert heb, moet ik nu aan een heel fraaie opname denken die ik beslist ook wel op mijn uitvaart zou willen laten horen: De voordracht van Remco Campert van zijn gedicht Lamento, begeleidt door het kwartet van saxofonist Benjamin Herman. Prachtige combinatie van spoken word en jazz. Campert is net als ik een geboren en getogen Hagenaar die naar Amsterdam verhuisde en Benjamin Herman is een grote held van mij. Hier is het te horen op YouTube:
https://www.youtube.com/watch?v=dc-r3ZYe_jE
Groet,
DirkJan
'Wat een strot. Geweldig, dank voor het delen ... prachtig ... ik moest ervan huilen.'
__
___________________
Aan: De Sandwich - AVRO/TROS - NPO Radio 5 - Jacques Klöters / Angelique Stein
___________________
Hai Jacques (en Angelique),
Ik mailde zaterdagavond laat nog met een uitvaartsuggestie met Gregory Porter (1960 What?), me niet realiserend dat de special al zondag, vanochtend zou zijn. Maar het geval wilde dat ik vanochtend voor de verandering De Sandwich live heb gehoord, dat wil zeggen vanaf 9.15, want ik was toch maar wat vroeger opgestaan, deels door de wintertijd, maar ook omdat het een dag van afscheid was, zonder dat er iemand dood was gegaan, doet er verder niet toe hoe en wat precies, en toen hoorde ik dus de uitvaartliederen. Ik begreep al snel dat mijn suggestie van Bob Dylan totaal niet zou passen en ik denk ook niet die van Gregory Porter, misschien Lamento ...
Ik heb geluisterd en vond het best aardig, maar ik hoorde eigenlijk niets verrassends of afwijkends wat ik op een uitvaart ook wel zou willen horen, maar goed, zondagochtend AVRO/TROS en veel ouderen die luisteren ... ;-)
Ik werd nog wel even verrast door Jacques die een lange lijst van namen opsomde van bekenden die hem waren ontvallen dit jaar en ik met mijn zestig jaar heb nog maar heel weinig dierbaren verloren. Mijn moeder leeft nog en mijn vader is vredig gestorven, maar vond ik nu niet de man waar ik bij zijn leven heel warme gevoelens kreeg, zodat ik een bloedhekel aan Papa van Stef Bos heb (maar ook aan Stef Bos zelf verder ...). Eigenlijk is pas maar één en iemand overleden waar ik echt verdriet om heb gehad, ik vertel zo wie dat was.
De Sandwich gehoord en verder aan de slag gegaan achter de pc met de radio aan, de hele middag Radio 1 met de sport met Henri en Hugo, niets aan de handa. Tv kijk ik niet, dus 's avonds Radio 2 met Leo Blokhuis en daarna nog Met het oog ... Op zondag altijd met Mieke van der Weij ...
En dan de podcast van Radio 2 Soul & Jazz op met Co de Kloet van zaterdagavond, altijd lekker in de vroege zondagnacht ...
Maar toen dacht ik, Wat zou Jacques nu nog in het eerste kwartier hebben
gedraaid en hoe zou zijn introductie zijn geweest van de ultieme uitvaartspecial? En dus de podcast aangeklikt en ik zag de playlist en niets bijzonders geen suggestie van mij verder en ik startte de uitzending ...
En toen werd ik aan het begin toch geheel onverwachts overvallen en gegrepen door je voordracht van Lamento! net nu even na 02.00 uur, een ultiem luistermoment, mooier dan 's ochtends vroeg. Je droeg het zeer fraai voor. Ik denk goed voorbereid en ook je wat oudere stem paste er perfect bij en misschien vergis ik me, ik hoorde op het laatst ergens ook een emotie, misschien was het bedrog en projectie van mezelf, of was het echt, of gespeeld ... In ieder geval heel mooi gedaan en zonder muziek luister je beter, aandachtiger, om het populair uit te drukken, Dan komt het echt binnen. En het lijkt net of je af en toe hapert, maar dat is juist het ritme van het gedicht en deed je het perfect en foutloos! En van de week las ik nog dat gedichten primair altijd waren gemaakt om voor te worden gedragen en niet om stil te lezen. Ja, dat heb je wel bewezen.
En ik dacht aan je lijstje met alle ontvallenen van dit jaar, maar ook, zo weet ik pas een paar maanden, door jouzelf vertelt in de uitzending, dat je al weer een tijd alleen bent, zonder liefdesrelatie. Ja, ik herken dat ook, ik zit ook alleen, maar zeker niet eenzaam en wonder boven wonder, mijn ex woont hier in een kleine straat in Oost schuin aan de overkant, was heel handig en ideaal toen de kinderen nog bij haar woonden, ook al hadden we geen relatie meer. We kwamen hier onafhankelijk van elkaar twintig jaar geleden vlak na elkaar wonen ...
hier nu langs het lange diepe water - dacht ik nooit
En er is maar een iemand om wie ik groot verdriet heb gehad en dat was Margit Widlund, de dochter van de dichters Anna Enquist, ik ken beiden vanwege de relaties van mijn ex en haar familie al heel lang ... En Margit die pas 27 was en alweer bijna 20 jaar geeden dodelijk verongelukte op de fiets op de Dam en het onpeilbare verdriet van de ouders, haar moeder, om je kind te verliezen. Het greep ook mij enorm aan en jaren voelde het als een diep gemis en voelde ik voor het eerst het verdriet om iemand die dood was gegaan, Arme Margit. Maar mogelijk was dat verdriet ook voor het laatst.
Want nu, zoveel jaar later, ben ik van rationele atheïst een pragmatische mysticus geworden en ben ik niet meer zo treurig over de dood. Ik heb geen concreet idee of er leven na de dood is, ik merk het wel, wel of niet, maar wat ik nu zeker weet; er is hoop.
Groet en bedankt,
DirkJan
+
'Een cabaretier is iemand die iets vindt en tegen zijn publiek het tegenovergestelde zegt.'
'Alleen de kunst en de liefde doen ertoe.'
'Goddank heb ik op straat, goddank heb ik op straat, goddank heb ik op straat nu ook een ding staan!'
Jeroen van Merwijk
Een ding - Lied - Jeroen van Merwijk - YouTube
__
Toeval bestaat niet
Ik was zo enthousiast over de voordracht van Jacques dat ik het fragment met zijn voordracht eruit heb geknipt en daarna naar wat mensen heb gestuurd om te vragen wat zij ervan vonden. Ik was misschien toch bevooroordeeld doordat ik met Lamento kwam, waarvan overigens niet helemaal zeker, duidelijk is of Jacques dat nu van mij heeft of dat hij mogelijk zelf op het idee was gekomen. Ik heb wel even contact met hem gehad, maar hij was kort en cryptisch, maar het maakt weinig uit. Ik stuurde de opname en ook een link van de versie van Campert zelf met Benjamin Herman onder meer naar mijn zoon en mijn zus en zij vonden, net als ik, de versie van Jacques beter en mooier.
En ik realiseerde me onderwijl dat die uitvaartspecial eind oktober is omdat het 2 november, vamdaag, Allerzielen zou zijn, de katholieke dag dat de doden worden herdacht en om ook te bidden voor de doden van het afgelopen jaar die nog in het vagevuur zitten en hopelijk nog in de hemel komen. Ik ben niet katholiek, Jacques denk ik wel, tenmiste in ieder geval vroeger van huis uit, zijn voornamen zijn Jacobus, Raymundus. Petrus, Gerardus ...
En toen dacht ik, Ik ga hier ook nog even publiciteit aan geven en kijken of zijn versie nog een keer op de radio kan worden uitgezonden, bijvoorbeeld op Allerzielen. Maar voordat het zover was, gebeurde er nog het volgende.
'T wordt nu laat - NPO Radio 2 - Kimberley Dekker
Even na middernacht in de nacht van donderdag naar vrijdag 30 oktober, luisterde ik sinds heel lang weer eens naar 'T wordt nu laat op Radio 2, vooral omdat ik een nieuwe presentatie-stem hoorde die ik niet kende, Kimberley Dekker en ik dacht dat er altijd een gast was, maar dat was niet het geval. Ze draaide plaatjes en ze stelde een vraag aan de luisteraars; Het was nu 30 oktober en op deze dag, 82 jaar geleden, in 1938, werd op de Amerikaanse radio het beruchte hoorspel The war of the worlds uitgezonden, geregisseerd door Orson Welles. En de vraag van Kimberley was, Welke plaat zou je meenemen als je je huis moest uitvluchten? Je mag er maar een meenemen.
En toen moest ik toch gelijk aan Lamento denken en het zou een mooie gelegenheid zijn om het op Radio 2 te laten horen en dan de versie met Benjamin Herman. Ik tiepelde snel een stukje dat goed en soepel kon worden voorgelezen en appte mijn bericht naar de studio. Ik kreeg antwoord of ze mochten bellen, maar daar doe ik niet aan, want daar ben ik heel slecht in en ik antwoordde dat Kimberley mijn appje kon voorlezen. En dat heeft ze gedaan, heel goed, al maakte ze een spreekfoutje. Maar heel mooi met daarna Remco Campert en het kwartet van Benjamin Herman in de nacht, zo rond 01.30 uur en nog met een geslaagde overgang naar een jingle van Radio 2, wat bij De Sandwich niet het geval was, maar dat heb ik er gelukkig af kunnen knippen bij mijn mp3-edit. Ik heb Kimberley bedankt en was er heel content mee en ik heb - natuurlijk! - dit hele radiofragment met de voordracht er later uitgeknipt en nu online gezet. Pas daarna heb ik even gegoogeld hoe Kimberley eruitziet.
__
Om de opname van Jacques Klöters (Amsterdam 1946, neerlandicus (UvA) en oud-cabaretier van Don Quishocking) onder de aandacht te brengen had ik allereerst De Taalstaat gemaild, het taalprogramma met Frits Spits op de zaterdagochtend op Radio 1. Ze zouden hem ook kunnen belichten en interviewen als poëzie-promotor met zijn wekelijkse voordrachten op Radio 5 en ik deed nog de suggestie erbij om misschien nog eens een voordrachtswedstrijd van gedichten te houden onder de luisteraars (bijvoorbeeld met alleen Lamento), want iedereen kan tegenwoordig met zijn telefoon simpel een opname maken. Leuke mail gestuurd, maar niets meer gehoord, ik denk niet dat ik nog een reactie krijg.
Voordracht Lamento door Jacques Klöters op YouTube gezet
Wel had ik inmiddels mijn opname van Jacques ook op YouTube gezet met daarbij een aardige combinatie-foto van Remco en Jacques. Remco met sigaret en op de foto van Jacques lijkt het net alsof hij rookt, mooi, daarom had ik deze foto's ook uitgekozen.
Zondagmiddag, gisteren, heb ik nog een mailtje gestuurd naar Stax & Toine, een programma in de middag op Radio 1 en naar Met het oog op morgen. Met het oog besteedt op de laatste zondag van de maand altijd aandacht aan poëzie met een rubriek van John Jansen van Galen en momenteel loopt er ook een serie waarin artiesten, kunstenaars in de laatste minuten, voor het slapengaan, iets moois mogen brengen als troost in deze barre corona-tijden. Daar zou de voordracht van Jacques ook goed in passen en dan of zondagavond met Mieke van der Weij, of anders maandagavond, Allerzielen, met presentator Chris Kijne. Maar Stax & Toine lieten vandaag verstek gaan en Met het oog gisteravond ook.
Een laatste actie was een mailtje naar het project Laurens Jz. Coster dat iedere dag een gedicht verzendt naar abonnees en het gedicht van de dag wordt ook iederee dag op de blog van Neerlandistiek gepubliceerd. Met als detail dat Jacques Klöters dus zijn programma De Sandwich ieder uur opent met een gedicht en regelmatig is dat een gedicht van Laurens Jz. Coster. En als ze nu die YouTube-clip zouden laten zien dan waren de rollen eens omgekeerd. Zou leuk zijn, maar er verscheen heel iets anders vanmiddag. Tant pis.
Maar nu wil je natuurlijk de bijzondere voordracht van Jacques Klöters ook horen, dat kan hieronder, maar niet voordat ik nog een laatste kort mailtje plaats dat ik gisteravond even na elven, toen Met het oog was begonnen en Mieke had verteld wat er aan onderwerpen was, naar hun stuurde. Want toeval bestaat niet.
+
Hai, Met het oog en Mieke!,
Het is nu even na elven en ik luister naar Het oog en met straks de poëzie-rubriek van John Jansen van Galen, maar geen Jacques Klöters, maar opmerkelijker, straks gaat dus een cabaretière Het oog afsluiten met een liedje en dus ook niet de voordracht van Jacques met Lamento, zoals ik had voorgesteld.
Maar wat wil het geval en wat ik niet schreef, Ik had de stellige indruk dat Jacques Klöters Lamento zo gevoelig kon voordragen omdat een paar jaar geleden zijn geliefde hem had verlaten om buiten Amsterdam te gaan wonen en Jacques per se in Amsterdam wilde blijven, dat las ik in een interview. Hoe of wat dan precies, weet ik niet, maar die grote liefde van Jacques gaat dus straks bij jullie zingen, want zijn geliefde was Lenette van Dongen!
Ik schreef al, Toeval bestaat niet, maar je moet het wel weten en zien.
Groet,
DirkJan Vos
+
L A M E N T O
Schitterend!
DJ
(Maandag 2 november 2020 - Allerzielen)
Lamento - Remco Camoert live - Nacht van de Poëzie - 2014
Ik weet dat er ook een voordracht van Lamento door Jan Mulder in 2008 op cd is verschenen,
__
LAMENTO
Hier nu - langs het lange diepe water
hier nu - langs het lange diepe water
dat altijd maar je ogen - je ogen en de lucht
dat altijd in levende stilte
langs het lange diepe water - dat altijd maar je huid
dat altijd maar je ogen zouden breken
langs het lange diepe water - dat ik dacht
dat altijd maar het licht roerloos in de middag
dat altijd maar je kreet - hangend
dat altijd maar de levende lucht - dat altijd maar
hier nu langs het lange diepe water - dat nooit
hier nu langs het lange diepe water - dacht ik nooit
Remco Campert
Uit: Dichter (1995)
__
Tweet.
#2 Op dinsdag 2 november 2004 - Allerzielen - reden mijn jonge kinderen en hun moeder op de fiets naar school. Ze waren precies op dat moment op het kruispunt van de Mauritskade toen Mohammed Bouyeri daar wild om zich heen schoot. Vlak daarvoor had hij Theo van Gogh vermoord.
+
Perfect day - Lou Reed - Met lyrics - YouTube
+
+
+
Wonen op de maan is een sprookje - Ingezonden brief Volkskrant
Vorige week las ik op de site van de Volkskrant een artikel van journalist George van Hal over 'de vondst' van water op de maan, er was al eerder water gevonden, maar nu ook op andere plekken die een lang verblijf van astronauten op de maan - en ook toekomstige marsmissies - zouden kunnen vergemakkelijken, aldus de NASA, aldus de Volkskrant.
En dit was niet het eerste bericht waardoor ik zwaar geïrriteerd nu een ingezonden brief stuurde. Laat ik die eerst maar geven zoals die afgelopen donderdag - tot mijn verrassing - in de krant en op de site werd gepubliceerd, ik had daar niet op gerekend. De titel die ik aan mijn brief had gegeven was 'Wonen op de maan is een sprookje', maar de redactie had die veranderd in 'Water' en ze hadden nog wat zaken weggelaten. Maar hier de brief.
+
De Volkskrant - De ingezonden lezersbrieven van woensdag 28 oktober.
Water
Er is water gevonden op de maan en volgens de NASA zou dat toekomstige missies naar de maan voor een langer verblijf vergemakkelijken. In het artikel komt de onafhankelijke ruimtevaartconsultant Erik Laan aan het woord: ‘Water is een belangrijk bestanddeel van bijvoorbeeld raketbrandstof, die je in de toekomst op de maan wilt kunnen produceren. Op die manier kunnen missies vanaf de maan terug naar de aarde of, ooit, richting Mars vertrekken.’
Iedereen met een beetje gezond verstand begrijpt dat wat Laan fantaseert nooit werkelijkheid gaat worden. Het is de hoogste tijd dat de ruimtevaartexperts en -journalisten eens kritisch gaan schrijven over het Artemis-project van de NASA. Afgezien van het astronomische geldbedrag dat hiermee is gemoeid, is het alleen maar gedoemd te mislukken. Ik heb voor alle deskundigen een eenvoudige vraag: hoe denkt de NASA een woonmodule op de maan te bouwen en bewoonbaar te houden voor astronauten die daar hun maanpak aan- en uit kunnen trekken om bijvoorbeeld een bordje met gevriesdroogde boerenkool te eten?
DirkJan Vos, Amsterdam
Ingezonden brieven van donderdag 28 oktober 2010 - volkskrant.nl
+
Tot zover mijn brief en ik wil alleen nu aanvullen dat ik me niet eens zozeer aan die ruimteconsulent stoorde, maar veel meer aan George van Hal die kritiekloos die onzin in de krant optekende, maar dat is uit mijn brief geschrapt! Denkt Van Hal, die gek is op sciece fiction, nu werkelijk dat er ooit raketlanceringen vanaf de maan naar mars gaan plaatsvinden? Wie is er nu gek, wie zijn de wappies, de complotgekkies in deze dwaze wereld? Ik niet in ieder geval.
Nadat ik de brief had verstuurd heb ik later nog een berichtje naar de redactie verzonden met een toelichting, want in een ingezonden brief heb je maar 200 woorden tot je beschikking en ik was toch wel echt boos.
+++
Mijn brief begint met 'Er is water gevonden op de maan'. Dat was al aangetroffen, maar nu ook op andere plekken, maar het water zit wel in glas en zand. Omdat ik maar weinig woorden mag gebruiken, ben ik daar verder niet op ingegaan, maar deze vondst van de NASA was dus een tamelijk overbodig bericht zonder veel nieuwswaarde want je hebt aan dat water dus helemaal, helemaal NIETS!
Als mijn brief niet wordt geplaatst, laat hem dan aan de hoofdredacteur lezen en de chef wetenschap, want wat jullie nu allemaal publiceren over de ruimtevaart is echt beneden ieder peil. Want ook het stuk van Govert Schilling, toch een kritische geest, van afgelopen 23 oktober in de Volkskrant, over de zoveelste isolatie-simulatie-maanmissie, nu een op Hawaii, was ook heel dubieus, want zo gaat het allemaal niet in het echt op de maan, laat staan op mars. Ik lees al jaren dit soort verhalen over die simulatie-missies, maar ze dienen nauwelijks ergens voor en het is naar mijn mening slechts pure propaganda van de NASA. Ik snap nog wel dat er ooit een mens naar mars wil en ook nog wel zal gaan, maar de rest, er gaan wonen, op de maan of op mars en dus dat hele Artemis project van de NASA is allemaal grote flauwekul.
En een leefmodule als ISS is natuurlijk een stuk eenvoudiger te realiseren in de vrije ruimte dan allerlei bouwmaterialen naar de maan te brengen en daar een woonmodule in elkaar te zetten. ISS is ook met de Space Shuttle gemaakt en dat veel vracht kon meenemen. Maar een maanstation waar astronauten lange tijd kunnen verblijven en leven, zonder maanpak. is niet, ik herhaal, is totaal niet realistisch, maar een sprookje! Kom dan maar met realistische uitgewerkte plannen, maar die zijn er niet. En NASA heeft ook nog niet berekend hoeveel het allemaal zal gaan kosten om deze missies kansloos te laten mislukken, het gaat om astronomische bedragen aan weggegooid geld en wat er ook nooit voor zal worden uitgetrokken (daarom zijn die cijfers er ook niet) en ook daarom zal het altijd een sprookje blijven. Wake up! Waarom schrijft er niemand kritisch over de NASA, te beginnen in de Volkskrant?
+++
PS.
(En ruimtevaart, sterrenkunde en alles wat met de kosmos heeft te maken, vind ik al interessant genoeg, maar het moet
allemaal meer en spectaculairder en daardoor ook onrealistischer, niet in de laatste plaats aangejaagd door Elon Musk, voor velen een visionair
en een grootse space-guru, maar ik zie hem als een onbetrouwbare mafklapper en fantast met veel geld waarvan op termijn weinig van is te verwachten. En hij staat nu in de picture met Space X en waar ook de NASA heel enthousiast over is, maar laten
we wel wezen, het is de NASA die keer op keer heeft gefaald de laatste decennia, laten ze hun eigen zaakjes maar eens op orde brengen in plaats van onrealistische plannen te 'lanceren' met hun Artemis-project als bliksemafleider en ook stoppen met Musk te vereren. Hij is een hypemaster. Ik pas en volg hem niet, wie volgt?)
Update maandag 2 november
Weer een (non)bericht in de media over een simulatie-marsmissie, het is kennelijk een genre op zich, want zo lees ik:
"Een analoge astronaut is iemand die een missie uitvoert die analoog is aan een echte ruimtemissie. Een missie naar Mars bijvoorbeeld."
En Wubbo Ockels 35 jaar geleden als eerste Nederlander voor het eerst in de ruimte en André Kuipers overhandigt de Nederlandse
vlag die hij mee had genomen naar het ISS aan het Rijksmuseum, want het is nationaal erfgoed. Hij doet dat ter ere van twintig jaar mensen aan boord van het ISS, een jubileum dat maandag wordt gevierd.
Twee weetjes. Wist je dat het ISS op maar slechts 400 kilometer van de aarde staat? Om rakketten bij het ruimtestation te brengen moeten
ze in een juiste baan om de aarde terechtkomen en daarom duurt een reis vanaf aarde naar het ISS zo lang en denken veel mensen dat het
ISS zich daardoor op grote afstand bevindt. En wist je dat de eerste man op de maan, Neil Armstrong, er maaar tweeënhalf uur
heeft rondgelopen?
+
Tweets die aan mijn ingezonden brief vooraf gingem.
Retweet,
Als antwoord op @govertschilling
Retweet
. @georgevanhal @govertschilling @mariekebaan
‘Water is een belangrijk bestanddeel van bijvoorbeeld raketbrandstof, die je in de toekomst op de maan wilt kunnen produceren’, zegt hij. Op die manier kunnen missies vanaf de maan terug naar de aarde of – ooit – richting Mars vertrekken.' PROEST! En water dat de aarde 'bevolkt'.
Tweets
#1/5 - David Bowie - Space pddity - YouTube
#2/5 - David Bowie – Life on Mars? - YouTube
#3/5 - David Bowie - Starman - YouTube
#4/5 - David Bowie - Moonage daydream - YouTube
#5/5 - David Bowie - Moon of Alabama - YouTube
+
E.T. phone home
En buitenaards leven? Ook een overtrokken hype. De meeste wetenschappers zijn ervan overtuigd dat er
buitenaards leven moet zijn met zoveel planeten in het heelal. Het zou zelfs moeten krioelen van buitenaards leven,
maar vooralsnog is er niets gevonden en is leven op aarde in het universum uniek: n=1. En misschien blijft dat wel zo en is
het aantal parameters, de voorwaarden voor het ontstaan van leven, van dna, op aarde wel zo extreem, gigantisch veel geweest dat het al een wonder is dat er in ons
universum al één planeet is waar leven is ontstaan, op onze aarde. Hoe dan ook, en misschien is dan het woord wonder het verkeerde woord, maar ik vind onze hele existentie een mysterie, één groot raadsel. Blijf onderzoeken om al die raadels waar mogelijk te ontrafelen en zoek naar buitenaards leven, maar ga niet speculeren dat het enkel
een kwestie van tijd is tot het ergens een keer wordt gevonden. Niets is zeker en zelfs dat niet.
DJ
Em overigens ben ik van mening dat toeval niet bestaat.
.
Varia - 1. Bommelwoorden / Homogrammen - 2. Giraffe - 3. LSD - Lucy in the Sky with Diamonds
1. Bommelwoorden / Homogrammen
Ik heb al heel wat jaren een pagina met zogenaamde bommelwoorden die officieel binnen de taalkunde homogrammen heten. Het woord is ooit bedacht door ene Joke (inmiddels overleden) op de nieuwsgroep nl.taal die het associeerde met het bekende homogram bommelding dat je op twee manieren kan lezen.
Kijk eens op mijn bommelwoordenpagina met een uitgebreide inleiding en met heel veel woorden. Het is een populaire lijst, maar vroeger werd hij veel meer bezocht. De meeste taalgeïnteresseerde mensen kennen de lijst inmiddels wel en bovendien er komen nagenoeg geen nieuwe bommelwoorden meer bij, zoveel heb ik er al met hulp van velen verzameld.
Bommelwoorden / Homogrammen - De Jongenskamer
Ik heb op de pagina ook een afdeling met Extra's en daar heb ik sinds lange tijd weer een update geplaatst die ik hieronder zet en met een oproepje aan de lezer.
+
______________________________________________________________
Oktober 2020
______________________________________________________________
Op zaterdag/zondag 24/25 oktober 2020 haalde de bommelpagina ineens een
grote piek van zo'n duizend bezoekers. Ik kon niet achterhalen
waardoor het kwam, maar ik ontving een paar dagen later een inzending
en zei de schrijfster dat ze voor het eerst het begrip 'bommelwoord' de vorige
week (op vrijdag) in 2 voor 12 had gehoord. Gekeken naar de laatste uitzending, maar kwam het niet tegen en de inzendster reageert niet meer op mijn vraag voor meer informatie. Wie weet wel wat, hoe en wanneer er het woord 'bommelwoord' in 2 voor 12 werd gezegd en weet
iemand misschien waardoor de piek kwam? Was het wel 2 voor 12 en niet een
ander quizprogramma?
+
Je kan reageren met een mailtje naar:
DirkJan Vos - d.vos35@chello.nl
Of op Twitter:
@djwvos (DirkJan Vos)
+
En toen ben ik op Twitter gaan zoeken en kwam niets recents tegen, maar
wel nog een aardig stukje van Paulien Cornelisse dat ze in 2019 op
de voorpagina van de Volkskrant schreef over 'massagebed'. Ik vond
het in een tweet met foto. Het was een reactie op een tweet met een bommelwoord die hieronder ook is opgenomen. Het bommelwoord was al wel bekend.
Als antwoord op @baliekluiver
Leon Jongeneel @leon671970
+
John @baliekluiver
John @baliekluiver
(Twitter 5 oktober 2019)
Bommelwoorden / Homogrammen - Extra's - De Jongenskamer
__
2. Giraffe
Een korte zijdelingse reactie op Neerlandistiek.
Mijn dochter deed in groep 4, of 5 een van haar eerste dictees op school. Ze kwam ermee thuis, ik weet niet meer hoe ze het gedaan had, maar de juf had een dikke rode streep door haar spelwijze ‘giraffe’ gezet. Ik werd witheet, maar hield me in. Ik zei tegen m’n dochter dat giraffe beslist goed was en ook mooier dan giraf en dat spelling totaal onbelangrijk was. Ik heb de juf er nooit op aangesproken.
__
3. LSD - Lucy in the Sky with Diamonds
Ik werd onlangs geblokt op Neerlandistiek (misverstand, dat was niet het geval) en nu is de hele blog gemodereerd en worden beledigingen en niet ter zake doende reacties tegen gehouden. Het kan zijn dat ik daardoor nu weer wel zou kunnen reageren, mits relevant, maar dat doe ik niet meer. Het is wel mooi geweest na zoveel jaar en ik was wel rond met wat ik zelf allemaal wilde schrijven. Dank daarvoor. Ik hoop dat de moderatie tot meer reacties zal leiden, maar dat betwijfel ik, mensen kunnen ook steeds minder tegen kritiek. Hoe dan ook, het gaa niet al te best met de neerlandistiek, aan mij heeft dat - ondanks mijn soms aparte reacties - niet gelegen en zeker niet aan de onvolprezen hoofdredacteur van Neerlandistiek Marc van Oostendorp. Wanneer krijgt hij nou eens een prijs of een Koninklijk lintje?
Dan hieronder een van mijn laatste reacties op Neerlandistiek en die was inderdaad niet direct on-topic, maar zo gaat dat soms. Het was een reactie op dichter Martijn Benders die nogal gek is op het consumeren van kleine hoeveelheden LSD, daar wordt ie een beter, verlichter en creatiever mens van. Zou die heus?
Ik blijf Neerlandisiek nog dagelijks volgen en succes alle schrijvers en reaguurders!
DJ
+
[...]
En ik herhaal nog eens kort in eigen woorden wat ik gisteren citeerde en wat ik twintig jaar geleden schreef op een nieuwsgroep, dat ik in een boek had gelezen dat onder andere LSD bij gebruikers het gevoel geeft van unieke ervaringen, maar dat uit onderzoek blijkt dat die ervaringen veelal sterk op elkaar lijken. Het is dus geenszins een middel om heel creatieve, unieke kunstwerken mee te maken, afgezien dat het een slopende drug is die veel mensen ten gronde heeft gericht en snel leidt tot permanente gekte tot de dood erop onvermijdelijk volgt.
Ecriture automatique - 2000 - De Jongenskamer
John Coltrane - A love Supreme - YouTube
En dan is er nog altijd dat verhaal dat met de titel Lucy in the Sky with Diamonds, een nummer van The Beatles., van John Lennon. echt niet naar LSD werd verwezen. Althans dat ontkenden Lennon en McCartney later met klem. Maar het zou mij geenszins verbazen dat ze dat toen hebben gelogen en John wel degelijk die titel had gegeven als verwijzing naar LSD waar hij zelf mee had geëxperimenteerd en de titel zelf is ook tamelijk hallucinant. En ontkennen was de beste optie, zeker na de enorme ophef en haat tegen The Beatles toen John Lennon daarvoor had gezegd dat The Beatles groter waren dan Jezus. Dat wilden ze niet nog eens meemaken.
Ik schrijf vaak, Toeval bestaat niet, maar dat betekent niet dat er dan altijd een mystieke reden of samenhang moet zijn tussen gebeurtenissen, de woorden Lucy,, Sky en Diamonds, kunnen gewoon door John zijn bedacht en niet zoals John beweerde de voorstelling uitbeeldde van een tekening van zijn zoontje Julian ...
Picture yourself in a boat on a river
HenkJan Smits, nog steeds anderhalf ons basterdsuiker?
Tweet 31 oktober 2020.
Ik keek Idols , met mijn kinderen, dus kende ik HenkJan Smits en ik was niet enthousiast over deze mannetjesmaker, ook niet als Zomergast Nu presenteert hij dagelijks met Manuëla Kemp De MAX! op Radio 5 en waar ik naar luister. Wat vind ik nu van HJ? Lees: www.dejongenskamer.nl/varia99.htm#hj
+
Ik heb vannacht naar Miss Podcast op Radio 1 geluisterd met HenkJan, maar dat had ik ook later kunnen doen, want het was niet live, maar ja, zo is radio, zo is de wereld van glitter en glamour waar HenkJan als jurylid van Idols ook nationaal bekend en berucht mee werd en waardoor hij nog altijd wordt achtervolgd met volgens hem geheel onterechte negatieve meningen over hem en wordt hij nog steeds alleen maar gezien als die kritische, arrogante zuurpruim die hard oordeelt of iemand wel of niet de X-factor heeft.
Na zijn jury-carrière bij de grote talentenjachten probeerde hij een andere wending aan zijn werkzame leven te geven en ging een tv-programma presenteren en probeert hij sindsdien in elk interview zijn negatieve imago van zich af te schudden, kennelijk tevergeefs want ook nu nog bij Miss Podcast was dit weer de rode draad. HenkJan praat dan snel, te snel, en met veel woorden herhaalt hij maar steeds dat hij in het echt een aardige, enthousiaste man is ook met andere kwaliteiten dan de rol die hij als jurylid in Idols speelde. Na 18 jaar zit het hem kennelijk allemaal nog steeds dwars, al beweert hij van niet.
HenkJan kreeg alle ruimte om zich te verweren en verder was het een wat kabbelend, oppervlakkig gesprek, zoals doorgaans altijd bij Mischa Blok het geval is, want ze heeft en hekel aan ook maar enige diepgang.
Zo miste ik wel een paar punten uit zijn leven, zoals zijn samenwerking en vriendschap met Herman Brood, de prostaatkanker die hij heeft gehad en niet te vergeten zijn optreden in Zomergasten in 2006 toen hij zich zeker nog als mannetjesmaker profileerde.
Ik ken HenkJan na Idols niet als tv-presentator op SBS-6, maar het werd geen succes omdat hij op tv niet over de X-Factor beschikte, maar sinds vijf jaar is hij presentator op Radio 5 bij Omroep Max en presenteert hij door de week, samen met Manuëla Kemp De MAX! en daar is hij een vis in het water en zit hij helemaal op zijn plek. Nu kan hij laten zien wie HenkJan echt is en laten horen wat zijn muziekpassie allemaal inhoudt. En de echte HenkJan valt niet tegen, is sympathiek, betrokken en gepassioneerd als het om muziek gaat.
En daarom wil ik afsluiten door tegen hem te zeggen, Ga lekker door bij de radio en ga meer creatieve muziek-podcasts maken, zoals afgelopen zomer met je eerste podcast over het Popfestival Kralingen. En HJ. zolang je ouders nog leven en gezond zijn, je een heel gelukkige relatie hebt met je vrouw en vooral door je twee dochters die je hebt, dan zou ik voortaan in interviews heel, heel rustig en langzaam over mezelf praten en het verleden verder laten laten rusten, hou op over Idols, en ga weer gewoon in het midden van een restaurant zitten en als je dan toch nog lastig wordt gevallen aan je tafeltje, steek dan je middelvinger op en zeg dan alleen maar kort en krachtig:
Fuck off!
Miss Podcast - #185 HenkJan Smits - Mischa Blok - 29 oktober 2020 - nporadio1.nl
+
Daryl Hall is HenkJan zijn grootste muziekheld. José Feliciano met Daryl Hall spelen Light my fire, live bij Daryl thuis met band. Uit 2010 in Daryl zijn tv-show.
Light my fire - José Feliciano met Daryl Hall - YouTube
Sleepin' bird - Herman Brood & his Wild Romance - YouTube
+
Tv-recensie - Zomergasten 2006 - #6 - HenkJan Smits - Joris Luyendiijk
Tv-recemsies Zomergasten 2006 - Presentator Joris Luyendijk - De Jongenskamer
Na vanavond zit Zomergasten 2006 er op. Zes weken lang, 18 uur televisie, zonder de keuzefilms meegerekend. Er is nog één gast te gaan.
HenkJan Smits (1961), talentscout en popartiestenbegeleider. Ik ken hem al vanaf het begin, als jurylid van Idols. Ik keek naar de live-shows met mijn kinderen. Ach, het programma stelt weinig voor, maar het is leuk voor tieners en er zit veel muziek in. Zelf herinner ik me vooral de kletspraatjes met mijn kinderen tussendoor: wat ziet die er uit zeg, nou, die kan niet zingen, ik ben voor Floortje... En HenkJan Smits is de officiële kritikus die de lat hoog legt voor aankomend talent. Je moet talent hebben, maar ook beschikken over de x-factor, over uitstraling en aantrekkingskracht. Kortom, je moet er ook mooi uitzien wil je verder komen in de mainstream-popmuziek.
Al ruim anderhalf jaar geleden heb ik de website van HenkJan Smits bezocht: www.talentscout.nl. Een interactief en slap aftreksel van de Idols-formule. Bovendien komt er ook weer geld aan te pas doordat je moet bellen om een stem uit te brengen. Mmm. Mengeling van entertainment en geld verdienen. Ach, ik zit er niet zo mee. Hij geeft ook lezingen en workshops met als thema authenticiteit en identiteit. HenkJan Smits, professie mannetjesmaker.
Naast zijn site schrijft HenkJan ook een weblog. Op zijn weblog van 24 juni schrijft hij over het verzoek om de laatste Zomergast te willen zijn. Als hij voortijdig zijn mond voorbij praat wordt hij eruit gegooid. En hij onthult dat de redactie voor hem heeft gekozen vanwege een toespraak die hij heeft gehouden bij het afscheid van Winnie Sorgdrager bij de Raad voor Cultuur. Interessant, maar ik weet niet wat zijn boodschap was. Kennelijk ging het over high- versus low-culture. Daar zal het vanavond vast ook over gaan.
HenkJan Smits. Anderhalf ons basterdsuiker, of zit er meer in?
Kees van Kooten zei eens, "kunst is kippenvel". HenkJan kreeg bij al zijn gekozen fragmenten kippenvel, maar de kunst was ver te zoeken. Het ging om echt en authenticiteit op televisie en hij illustreerde dat met beelden die ik nu al ben vergeten. Ik verwachtte een mengeling van low- and high-culture, maar het was vooral allemaal middelmaat. Maar HenkJan vond het allemaal geniaal. Ook komt hij uit het Gooise Borsato-milieu dat alles onwijs goed en gaaf vindt. Of nog sterker, onwijs gaaf.
HenkJan Smits is de connaisseur van het talent voor de talentloze consument. Het ontbrak hem aan iedere vorm van relativering van zijn 'vak' en nam zichzelf veel te serieus. Nee, HenkJan Smits bleef anderhalf onsje basterdsuiker. En Joris voelde zich voor het eerst als een vis in het water. HenkJan als zijn maatje uit het café of zijn oudere broer. Joris vond de verhalen prachtig. Eindelijk geen intellectueel gezwets, maar zwak ouwehoeren over vergankelijke medianieuwtjes. HenkJan Smits is de kritikus maar ook het toonbeeld zelf van de breezercultuur: een hoop gelul en de eigenwaan dat je bijzonder bent en wat kan. HenkJan is ongetwijfeld een goede doelgroepenhandelaar, maar het ontbrak hem aan enige diepgang over de achtergronden van de huidige jeugd- en mediacultuur.
Na de tranen van Maxima en Sylvie Meis pinkte HenkJan op het laatst ook nog zelf een traantje weg bij een sentimenteel stukje van Paul de Leeuw. Het zal wel echt, authentiek en puur zijn, maar hij raakte mij vanavond niet.
De keuzefilm is American History X (1998) van Tony Kaye. Een harde, politieke film over racisme en jonge neo-nazi's uit en over de jaren 90.
Hoogleraar Joosten vindt literatuurwetenschapper en SS'er Jauss geen 'lucebertje'
Update zondagmorgen 25 oktober 2020 12.00 - Tweet
Ik ben geblokt op Neerlandistiek (misverstand, het was niet het geval!). Het moest zo zijn en ik heb mijn eigen site waar ik wel alles kan schrijven. Mijn laatste geblokkeerde reactie: - Hoogleraar Jos Joosten vindt literatuurwetenschapper en SS'er Jauss geen 'lucebertje':
'T is mooi geweest - Frans Duijts - YouTube
.
Update zaterdagavond 24 oktober 2020 20.30 - Tweet
Hoogleraar Jos Joosten van de RU (Nijmegen) doet vandaag het antisemitische oorlogsverleden van Lucebert af als 'een multi-interpretabele slip of the pen', 'een 'lucebertje'. Mijn reactie is geblokt, maar het staat op mijn site en ik kom erop terug. Later.
.
De SS de literatuurwetenschap binnengemarcheerd - Jos Joosten - neerlandistiek.nl
NB: Ergocentrisme is de opvatting dat je (literaire) teksten alleen moet interpreteren op basis van de tekst en niet ook met
biografische of andere (historische) kennis van de wereld. Daartegenover staat de Egocentrische benadering die dat wel doet, Deze laatste school kent maar weinig aanhangers, maar ik ben er een van.
.
De struisvogel is een vriendelijk dier
DJ
+
Dat Jauss zijn vernieuwende opvatting dat interpretatie en waardering van literatuur (receptie) afhankelijk is van de tijd en de achtergrond van de lezer lijkt met nog steeds houdbaar en Jos Joosten (en ook Flaton) vormt daarvan met dit artikel ook een schrijvend bewijs van.
Als van Jauss al na de oorlog en zeker in de jaren zestig, zijn oorlogsverleden bekend was geworden dat had dat direct het einde van zijn wetenschappelijke carrière betekent en was hij direct op de mestvaalt van de geschiedenis beland, maar omdat hij het goed wist te verzwijgen, gebeurt dat nu alsnog niet meer met de 21e-eewse blik van een Jos Joosten, de relativist die al weer ver na de oorlog is geboren en moeten we ons over Jauss zijn oorlogsverleden niet al te druk maken en moeten we toch vooral zijn 'prachtoratie' onthouden. Anders dan de titel van dit stuk suggereert is de SS juist weer even rap door Joosten de literatuurwetenschap uitgemarcheerd.
Over Lucebert (Bert Swaanswijk) en zijn antisemitische en apert foute oorlogsverleden door met de Duitsters te heulen door vrijwillig in 1943 en 1944 in een Duitse spingstoffenfabriek te gaan werken, schrijft Joosten in vergelijking met Jauss, mijns inziens geheel onterecht, onwaar, apologiserend en bagatelliserend:
"Aanvankelijk besteedde ik er weinig aandacht aan. Om een of andere reden nam ik een beetje aan dat het een ‘lucebertje’ betrof: een multi-interpretabele slip of the pen."
Joosten dus als levend bewijs van de receptie-theorie.
En zelfs dat Jauss volgens een 'tegenwoordig gehanteerde definitie' een oorlogsmisdadiger was, maakt voor Joosten weinig uit wat betreft zijn rol en betekenis als wetenschapper. En hij besluit zijn stukje met:
"Maar ik merk nu ook dat kennis van Jauß’ verleden een schaduwtje van achterdocht op elke zin in zijn prachtoratie legt."
Een 'lucebertje', een 'schaduwtje'. Inderdaad Jauss had gelijk dat als de tijden veranderen, dan veranderen ook esthetische en morele oordelen. Dat wil zeggen bij de meeste intellectuelen als Joosten, maar niet voor mij als geëngageerd mens die bijvoorbeeld, net als Bob Polak, vindt dat de naam van de Lucebertschool in Bergen veranderd zou moeten worden.
Jauss zijn ideeën hoef je niet te vergeten en zijn boeken niet te verbranden, maar van mij mag hij verder wel op de vuilnisbelt van de geschiedenis worden gegooid. Net als Wilders, Baudet en Lange Frans, het zijn zeker geen oorlogsmisdadigers, maar geven veel mensen, anders dan Joosten cs., met diepe minachting aan deze giftige sujetten, wel een eigentijdse interpretatie en receptie van het begrip fascist.
+
PS.
Wat ik niet begrijp van receptionisten en vooral ook ergocentristen als (de katholieke) Joosten en Flaton is dat zij geen enkel begrip hebben voor de positie van de eigentijdse lezer, de lezer van nu die de beschikking heeft over internet waar hij allerhande achtergrondinformatie kan vinden en dagelijks wordt overvoerd met persoonlijke informatie over kunstenaars (door kunstenaars), dus ook over schrijvers in de media en het voor de meeste lezers dus schier onmogelijk is om nog zonder biografische kennis een (eigentijds) kunstwerk, een boek te waarderen en te interpreteren. Waarom zou hij ook?
En ook de kunstenaar, de schrijver zelf, maakt (daardoor) steeds meer zijn eigen leven tot inzet van zijn werk. Dat kun je allemaal als wetenschapper en literatuurliefhebber verfoeien en afwijzen, maar dan sluit je je ogen voor de realiteit en lopen jullie ver na Jauss zijn receptietheorie achter de nieuwe feiten aan, namelijk dat je NU met een egocentrische blik ook biografische en andere gegevens buiten de tekst om bij literatuuronderzoek zou moeten betrekken en die zeker niet ouderwets en eigenwijs moet negeren, haal jullie kop uit het zand!
.
Tweet.
Next
We zullen doorgaan - Ramses Shaffy - YouTube
.
Zugabe.
'Hitler was natuurlijk een door en door slecht mens, maar hij had ook zijn goede kanten, zo hield hij van kinderen en honden en
was hij vegetariër. Dat vergeten de mensen weleens.'
Prof. dr. Joost Luce
__
Lees ook:
Ilja Leonard Pfeijffer VPRO Zomergasten / Lucebert - De Jongenskamer
Biografie Lucebert - De Jongenskamer
1. Hoe staat het met De Grote Drie, Onno Blom?
Ik heb het item niet (helemaal) gezien van Nieuwsuur, maar de aanleiding was dat het op 30 oktober aanstaande tien jaar geleden is dat toen het nog laatst overgebleven lid van De Grote Drie, de mythische Harry Mulisch toch geheel onverwachts overleed en niet onsterfelijk bleek te zijn. Je moet immers wat met herdenken en het is nu dus een geschikt moment dat er een boekje over de laatste jaren van Mulisch verschijnt, De Wondergrijsaard, geschreven door neerlandicus Onno Blom en die dus als de expert bij uitstek door Nieuwsuur was uitgenodigd om voor zijn boekenkast een en ander te vertellen over De Grote Drie (deze aanduiding is bedacht door Kees Fens). Ik heb daar een fragment van op Twitter gezien. Wel had ik al een artikel op nos.nl gelezen van Ronja Hijmans met als titel:
Dreigt er vergetelheid voor 'de grote drie van de literatuur'? - Ronja Hijmans - nos.nl
Ook hier komen Onno Blom en Yra van Dijk aan het woord, ze zeggen weinig bijzonders, maar zijn niet hoopvol gestemd over de toekomst, en ook niet over het heden, over de nog maar heel magere belangstelling van het werk van De Grote Drie, althans dat beweren deze deskundigen, want dit ontlokte onderzoeker literatuuronderwijs en universitair docent Jeroen Dera (RU Nijmegen) op Twitter de volgende tweet.
"De @NOS vraagt zich af of de Grote Drie nog gelezen worden. Voor de middelbare school heb ik vooralsnog kunnen vaststellen: Mulisch en Hermans worden door leerlingen veel gekozen, Reve verdwijnt naar de achtergrond. Ook in leestips van leraren. @YravanDijk"
En ik ken het onderzoek van Dera en ik fronste wel mijn wenkbrauwen toen ik daarna het stukje van Blom in Nieuwsuur op Twitter zag waarin hij vaststelde dat jongeren ze niet meer lezen, want zijn dochter leest ze niet en ook niemand uit haar klas. Dus een geheel verkeerde, onwetenschappelijke conclusie die niet strookt met wat Jeroen heeft onderzocht en ik ben het dus met Jos Joosten zijn stukje eens dat dit niets bijdraagt, sterker nog, een artikel en item in Nieuwsuur had niet somber, maar juist enthousiasmerend moeten zijn en dan met als titel:
De Grote Drie van de literatuur zijn nog niet vergeten.
En dan hadden ze beter Jeroen Dera kunnen vragen, of Jos Joosten, maar die zijn denk ik minder mediageniek en wonen ook verder weg van Hilversum dan Hugo Blom die ook nog, mooi meegenomen, zo zijn aanstaande boekje over Mulisch indirect onder de aandacht mocht brengen. Dus.
Lang leve de levende literatuur!
+
Zou er nu een nieuwe Grote Drie zijn?
Arnon Grunberg
Daar begint niemand aan, vooral ook niet omdat er dan weer geen vrouw tussen zit.
+
PS. De aanleiding zou dus zijn Mulisch 10 jaar dood, maar nu ik mijn reactie teruglees, denk ik dat dit hele item en stuk op nos.nl er alleen maar zijn gekomen vanwege dat aanstaande jubileumwerkje van Blom. Tel uit je winst.
Lang leve de dooie literatuur!
+++
De volgende dag:
Gisteren schreef ik hier (en ook op mijn website):
"PS. De aanleiding zou dus zijn Mulisch 10 jaar dood, maar nu ik mijn reactie teruglees, denk ik dat dit hele item en stuk op nos.nl er alleen maar zijn gekomen vanwege dat aanstaande jubileumwerkje van Blom. Tel uit je winst. "
Ik moet deze bewering, insinuatie, wat nuanceren, want ik lees dat er nog meer activiteiten zijn rond dit kennelijk memorabele Mulisch-jaar.
Het Literatuurmuseum in Den Haag geeft met de online tentoonstelling De oneindige Mulisch een kijkje in de literaire nalatenschap van Harry Mulisch.en wordt de bezoeker rondgeleid door de werkkamer van Mulisch, die in 360 graden te bekijken is aan de hand van vier thema’s; de mens, de schrijver, de Tweede Wereldoorlog en de alchemist.
De oneindige Mulsich - Virtuele rondreis door zijn werkkamer - literatuurmuseum.nl
En zo verschijnen er nog twee andere nieuwe boeken over de schrijver en wordt de verhalenbundel Het Mirakel opnieuw uitgegeven. Verder verschijnt op 30 oktober de eerste aflevering van de podcastserie De Mulisch-tapes en is op 26 oktober op NPO2 de documentaire te zien die Coen Verbraak over Mulisch maakte.
Aldus via gegevens die ik vond in een bericht op ad.nl, regio-editie Den Haag.
En je kan dus virtueel in de werkkamer van Mulisch rondkijken en dat is de kamer in zijn woonhuis op de Leidsekade 103. Ik herinner me wel dat zijn vrouw Kitty Saal probeert om zijn werkkamer voor het publiek open te stellen dat is al eens eerder een weekend toegankelijk geweest, zou mooi zijn als dat permanent wordt.
En dat brengt me toch weer bij een persoonlijk voetnootje over Mulisch, die ik al vanaf mijn jongste tienertijd graag las en ben blijven volgen en lezen, ik begon met Archibald Strohalm, zijn debuut en vond het een bijzonder interessant en geheimzinnig boek ... maar ruim twintig jaar geleden had ik een opdrachtje voor een groot Amerikaans advocatenkantoor in Amsterdam dat was gevestigd in het fraaie Hirsch-gebouw aan het Leidseplein. Nu moest ik af en toe ook naar een kleine dependance van het kantoor waar de financiële afdeling zat en dat was ... in het huis naast dat van Mulisch op de Leidsekade! Ik heb hem toen niet gezien, maar wel een paar keer een blik in zijn achtertuin geworpen.
Toch ben ik hem daarna een keer in levende lijve tegengekomem, ik weet niet meer precies wanneer, maar toen zag ik hem bij het Leidseplein oversteken, ik liep daar ook, hij was heel herkenbaar door zijn markante kop, maar ook door zijn kaki-kleurige corduroy-pak dat hij toen droeg.
En ik deel natuurlijk met hem, behalve dat ik eveneens zeer dol ben op pasta-vongole, dat we beiden niet in toeval geloven, al denk ik weer wel dat mensen niet onsterfelijk zijn, tenminste niet hier op aarde, zoals hij dat wel geloofde over zichzelf tot het tegendeel zou worden bewezen. Dat bewijs werd 30 oktober 2010 dan geleverd, het moet een grote teleurstelling voor hem zijn geweest, maar mijn vraag als beginnend mysticus, met minder ironie dat de grote meester, is dan toch, Hoe zou het nu met Harry zijn?
+
En ik vind dat De aanslag nog steeds een meer dan uitstekend literair instapboek is om aan jonge tieners te geven, vooral aan jongens (sorry meisjes, maar het is niet anders) om kennis te maken met de literatuur. Ik gaf het destijds ook aan mijn zoon toen hij naar de middelbare school ging en dat kwam goed aan, maar hij is daarna Hermans meer gaan waarderen en pas recent begrijpt hij wat meer van de humor van Reve, maar ook niet meer dan dat en hij leest bij voorkeur toch boeken van nu en het liefst ook van jonge schrijvers die meer van zijn leeftijd en generatie zijn.
‘Ik ben een schrijver, geen lezer.'
Harry Kurt Victor Mulisch (Haarlem, 29 juli 1927 – Amsterdam, 30 oktober 2010)
Ook deze reactie is aan mijn website toegevoegd.
http://www.dejongenskamer.nl/varia99.htm#varia10
+
Update donderdag 22 oktober 2020
Reactie onder een bericht op Neerlandistiek.
Ontdek het literaire laboratorium van Harry Mulisch - Redactie Neerlandistiek - neerlandistiek.nl
M.ythe M.ulisch
'Dat is gewoon niks voor mij, doodgaan.'
Harry Mulisch
Gisteren schreef ik hier onder een artikel van Jos Joosten over De Grote Drie een tweede reactie die ook over Mulisch ging en de activiteiten rond zijn 10-jarig overlijden. En met een persoonlijk voetnootje.
Het is ook te vinden op mijn website en naar aanleiding van dit artikel (Wie heeft dit geschreven, is het een persbericht?) heb ik nog wat toegevoegd en wat ik ook hieronder plaats.
Update donderdag 22 oktober 2020
http://www.dejongenskamer.nl/varia99.htm#varia10
+
Er is de Stichting Vrienden van het Harry Mulisch Huis die zich als hoofddoel stelt om het huis, Mulisch zijn woonkamer, op termijn voor het publiek open te stellen. Het bestuur wordt gevormd door voorzitter Marita Mathijsen (emeritus hoogleraar Moderne Nederlandse Letterkunde), secretaris Kitty Saal (Mulisch’ weduwe) en penningmeester Johan Kuiper (Stichting CPNB, historicus. Ze hebben een website en je kan vriend worden:
Het Harry Mulisch Huis - www.harrymulischhuis.nl
+
'Telefoon voor de heer Mulisch!'
Ik heb Mulisch dus een maal gezien toen hij richting Hotel Café Americain liep, zijn vaste pleister- werk- en vergaderplaats waar hij dagelijks kwam sinds hij in 1958 aan de Leidsekade kwam te wonen. Hij had in die beginjaren nog geen telefoon en kon hij daar bellen en gebeld worden en lekker warm zitten en zo ook petroleum uitsparen.
Later werd de anekdotische uitspraak 'Telefoon voor de heer Mulisch.' legendarisch en zou Mulisch, tegen een kleine betaling, zich regelmatig door de portier van Americain door de intercom hebben laten omroepen met, 'Telefoon voor de heer Mulisch', zodat de gasten zouden zeggen, O de grote schrijver is hier ook. Door velen wordt aan het waarheidsgehalte van dit verhaal absoluut niet getwijfeld, maar Mulisch zelf noemde het apocrief.
In 1958 werkte hij aan Het stenen bruidsbed waarin ook de zwaar gebombardeerde en daardoor nagenoeg geheel verwoeste stad Dresden in voorkomt en na een schrijfsessie ging hij naar Americain. Hij kwam later terug en zag tot zijn grote ontzetting dat het plafond uit zijn werkkamer naar beneden was gekomen en zijn bureau totaal was vernield: hij was op het nippertje aan deze 'aanslag' en de dood ontsnapt, later zei hij, "Mijn kamer zag eruit als Dresden.'
'Toeval is voor mensen die het vermogen missen om samenhang te zien.'
'Het toeval is pas geen toeval meer als je het ziet.'
'In de roman bestaat geen toeval: alles is gewild door de schrijver.'
Harry Mulisch
+
In 2011, een jaar na zijn dood, werd de leestafel in Americain omgedoopt tot de Harry Mulisch- leestafel. Ik hoop dat deze naam ook nu nog in ere wordt gehouden nu Americain in handen is gekomen van de keten van het Hard Rock Café, is die leestafel er nog wel?
+
Mulisch, de almachtige alchemist en oeuvrebouwer werd uiteindelijk ook niet dodelijk getroffen door een meteoriet, maar overleed op 30 oktober 2010 op 83-jarige leeftijd aan kanker; de megalomane, monomane, machismoman, het magistrale, metafysische mirkakel, een mysterieus, monolitisch monument, de mystieke, mythische meester die op zijn zestiende al wist dat hij een genie was, alleen nog niet in wat.
Op zaterdag 6 november werd hij onder grote belangstelling begraven. NRC Handelsblad schreef de maandagavond daarop:
„Dit is ongelooflijk.” „Zoiets verzin je niet.” „Uncanny.” De toeschouwers op de linkeroever van de Amstel, zaterdagmiddag om kwart over twee, struikelden over hun woorden van verbazing. Op het moment dat de beige rondvaartboot met de doodskist van Harry Mulisch onder de Utrechtsebrug in Amsterdam doorvoer, verscheen aan de hemel een glasheldere regenboog. Hij bleef te zien totdat de boot een kwartier later aanmeerde bij begraafplaats Zorgvlied.
+
‘Dat ik dood ben moet nog maar bewezen worden.’
I.M. H.M.
+
(Het is vandaag International CAPS LOCK DAY en Wereld Stotterdag.)
+
Tweette vanavond:
Stond een interview met die druiloor Henk van der Meijden (1937) in de Volkskrant. Ik wist dat hij in Den Haag woont, maar hij is er ook geboren en ik groeide als kind in dezelfde buurt op. Henk: ‘Na het bombardement op het Haagse Bezuidenhout waren de ruïnes onze speeltuin.'
__
Update maandag 26 oktober 2020
Ik kijk weliswaar geen tv, maar voor de film, interview-documentaire, van een uur van Coen Verbraak die vanavond werd uitgezonden over Mulisch, maakte ik natuurlijk graag een uitzondering. In 'Harry Mulisch - Schepper van zichzelf' kwamen zijn naaste vrienden aan het woord die bijna allemaal werden geinterviewd in de werkkamer van Mulisch. Ook zijn weduwe Kitty en zijn dochter Anna spraken daar over Harry.
Ik vond het geen heel bijzonder document en hoorde weinig nieuws, ook niets over zijn oeuvre, maar vond het desalniettemin toch aardig, ook tegen het licht van mijn eigen stukje hier over de mythische Mulisch. Hij was, zonder broers of zussen, gevoelsmatig altijd een kind gebleven die wel van een hond kon houden, maar niet van een vrouw, dat was te gecompliceerd en die zich als autodidact, zonder academische opleiding, toch kon profileren als allesweter en grote intellectueel bovenop de Olympus en hij zich wel als een vis in het water voekde bij zijn vrienden als Marcel van Dam, Jeroen Henneman, Adriaan van Dis, Remco Campert (ook te zien en daar had ik dit weekend ook weer een
opmerkelijk connectie mee, daarover een andere keer) en Robbert Ammerlaan, zijn biograaf, die allemaal in de film met bewondering
em grote genegemheid over hem spraken. Enige punt van kritiek van de meeste van zijn intimi was dat hij later de moslims in Nederland als een groot gevaar
zag en vreesde dat ooit nog eens hier de sharia zou worden ingevoerd en maakte vergelijkingen met de oorlog, zijn oorlog, ook als joodse zoon van een joodse moeder ...
Toch wel jammer dat Mulisch in de film in een archieffragment zegt dat als hij stellig beweerde dat hij de grootste schrijver was, dat dit natuurlijk ironie was, overdrijving, zelfspot. Nee, dat had hij nu nooit moeten zeggen, vind ik, evenmin dat voor hem 'de dood is dood' betekende. Hij die het mysterie alleen maar wilde vergroten, geloofde er eigenlijk zelf kennelijk allemaal ook niet in, tenminste dat moeten we dan aannemen, want bij Mulisch weet je dat natuurlijk nooit helemaal zeker. Maar hij was toch meer goochelaar dan magieër en ook nog eens een goedkope goochelaar die bij leven zijn trucs verklapte, maar hij wist wel zeker dat hij na zijn dood met zijn oeuvre, zijn zelfgeschapen lichaam, voor altijd en eeuwig zou voortleven. Er zijn
echter nu al veel mensen die menen dat Mulisch al tien jaar na zijn dood niet meer wordt gelezen en al bijkans is vergeten. Het
is niet waar, maar het doet wel het ergste vrezen voor de eeuwigheidswaarde van zijn nooit met de Nobelprijs bekroonde oeuvre.
Was het toch allemaal te veel spel en ironie?
+
Er waren nog twee persoonlijke linkjes tussen hem en mij, de eerste was ik vergeten eerder te schrijven en de tweede verraste me nog wel.
Ik wist dat de vader van Mulisch, Kurt, van Oostenrijkse afkomst, had gecollaboreerd met de Duitsers in de oorlog, terwijl zijn ex-vrouw Alice Schwarz joods was en dat hij toen als directeur personeelszaken bij de bank Lippman-Rosenthal & Co werkte. Deze bank kreeg van de nazi's de opdracht geconfisqueerde Joodse bezittingen te 'beheren'. En deze bank zat op de hoek van het Weesperplein en de Sarphatistraat en later kwam daar de ABN en nog later de ABN/AMRO-bank in. En dat is jaren mijn bankfiliaal geweest en dat ik vele malen heb betreden voor allerhande geldzaken.
Wat ik niet wist, is dat Mulisch voor zijn dood enorm werd gegrepen door het nieuwsbericht, en de beelden en foto's daarvan, dat een grote groep paarden vast was komen te zitten op een klein eilandje, omringd door water, ik meen ergens op de Wadden. In zijn werkkamer was te zien dat daar een grote, bekende foto van aan de muur hing. Hij was sowieso meer begaan met dieren, die onschuldiger waren dan mensen en had hij daar meer interesse in dan voor zijn eigen drie kinderen, maar die paarden, wat fascineerde hem daaraan? Ik weet het niet, die paarden werden overigens allemaal gered, maar een aantal jaren geleden toen ik door de mystiek werd gegrepen, werd getroffen, kwam vanuit het niets de gedachte bij mij op dat paarden voor mij grote betekenis moeten hebben gehad. Vraag me niet waarom, of welke betekenis. ik ben geen grote dierenliefhebber, wel van mensen, en heb ook geen enkele speciale band met paarden. Toch heb ik toen een uitgebreide 'mentale lexicon' gemaakt met alles wat ik wist, zonder veel samenhang, over paarden. Die opsomming kan je hier lezen:
PAARDEN - De wereld volgens ARF - KladBlokje - De Jongenskamer
Curieus, ook voor mijzelf, en het beginpunt moet zijn geweest toen ik als tiener, fietsend op weg naar school, een vrouw voor mijn ogen heb zien verongelukken toen ze door een steigerend paard werd afgeworpen op een stille zijweg bij Wassenaar en op haar hoofd op de weg terechtkwam. Er was niets meer aan te doen en vooral de aanblik van haar gespleten schedel en wat hersendelen in een plas bloed deden mij toen intens huiveren ...
De dood komt weer dichtbij.
Mulisch leed op het laatst aan hersenkanker en bracht zijn laatste dagen door in het ziekenhuis. Op een gegeven moment kon hij niet meer praten en hij moet nieuwsgierig zijn geweest hoe het zou zijn om dood te gaan. Hij wilde dat zeker wel meemaken. Zijn naaste vrienden bedankte hij woordeloos door zijn open handen tegen elkaar aangedrukt, biddend, voor zijn borst te houden. De dagen ervoor had hij voor hij zijn laatst adem zou uitblazen, en waar kennelijk niemand bij was, al tegen enkelen zijn laatste memorabele woorden uitgesproken:
Ik ga naar huis.
+
Linkje om de documentaire te bekijken:
Harry Mulisch - Schepper van zichzelf - Coen Vernbraak - 2DOC - Uitzendimg gemist (56 min.)
+
Foto doorgelinkt van nrc.nl. Onderschrift: Nederland, Amsterdam, 06-11-10 Begrafenis van Harry Mulisch. (c) Foto Merlin Daleman
+
Ik heb nog een connectie met een regenboog en wel de regenboog in het musicalliedje Over the rainbow uit de film The wizard of Oz van vlak voor de oorlog, gezongen door Judy Garland. Door de oorlog is de film nooit in Nederland uitgebracht en een klassieker geworden.
Eind jaren tachtig heb ik de film in het Haags Filmhuis in de kerstperidode laten vertonen door speciale import uit
Londen door een 35-mm kopie te lenen van het British Film Institute (BFI). Door alle publiciteit heeft zangeres Mieke Stemerdink
Over the rainbow toen een keer in een VPRO-radiomiddagprogramma live gezongen. Later ben ik digitale versies, covers, van het nummer
gaan verzamelen, maar die collectie heb ik niet meer, nog wel alle herinneringen.
Grote kleurenpagina vanwege mijn vertoning van The wizard of Oz op de voorkant van de eerste kleuren-editie van de CS-bijlage van NRC Handelsblad.
Ik had de vier foto's aangeleverd en Joyce Roodnat was zo enthousiast om ze te gebruiken.
+
Wild horses - The Rolling Stones
Lamento - Remco Campert & Kwartet Benjamin Herman
Somewhere over the rainbow - Judy Garland
__
2. 'In jezelf praten'
In jezelf praten - Marc van Oostendorp - neerlandistiek.nl
De innerlijke stem, inderdaad een interessant en fascinerend taalonderwerp. Ik herken ook de innerlijke dialoog en als ik bijvoorbeeld een (langere) reactie hier schrijf, dan tiepel ik snel en snappy, maar daar is wel denkwerk aan vooraf gegaan waarbij ik in mijn hoofd een soort van monoloog/dialoog afsteek en zinnen bouw die ik kan gebruiken. En ik herken ook sterk dat je soms achteraf na een belangrijk gesprek in je hoofd gaat nabeschouwen wat je - verdorie - wel had moeten zeggen, maar dat doe je denk ik vooral als er geen gesprekspartner in de buurt is, je vrouw, of een vriend, om tegenaan te praten.
Mensen hoeven niet in een psychose te zitten om stemmen in hun hoofd te horen, stemmen van een of meer onbekende identiteiten, vaak zijn het dan wel psychiatrische patiënten die stemmen horen, ook zonder dat ze in een psychose zitten, maar er is ook een aanzienlijke groep van 'normale' mensen die geestelijk niets mankeren en toch stemmen horen. Het is vaak vervelend, maar niet zorgelijk, zo zeggen medici en psychiaters, net zo min bij veel jonge kinderen die fantasie-vriendjes creëren die voor hun heel reëel zijn en tegen wie ze spreken en die ook terug praten in hun hoofd. In de meeste gevallen is ook hier niets bijzonders aan de hand en wordt het ook wel beschouwd als een uiting van creativiteit.
De 'monoloque interieur' lijkt me vooral een veel voorkomende vertel- en stijlmiddel in de literatuur en die weinig tot niets zegt over de geestelijke (on)gezondheid van de schrijver. Een ander, aanpalend verschijnsel wat mij altijd heeft geboeid is de 'ecriture automatique', het uit het niets, schijnbaar gedachteloos beginnen met schrijven en dan door en doorschrijven, ik heb het wel een paar keer gedaan (een voorbeeld staat op mijn website) en was heel aardig om te doen, maar waar komen die woorden vandaan, wie en wat is dan die innerlijke stem?
Hallo, is daar iemand?
+++
Al weer twintig jaar geleden hield ik op een nieuwsgroep een klein experiment met de ecriture automatique. Hier vind je mijn poging die al van nog langer geleden was en met een inzending van onder andere Samuel Vriezen.
Ecriture automatique - nl.kunst.literatuur.podium - 2000 - De Jongenskamer
"Noot: Kunstenaars die zich overgeven aan het experiment van de ecriture automatique proberen daarmee nieuwe vormen en nieuwe ideeën te creëren. Onderzoek heeft echter uitgewezen dat kunstwerken die onder invloed van ecriture automatique zijn geschreven of verbeeld, juist sterk onderhevig zijn aan bestaande, herkenbare en overeenkomstige patronen. Dit gaat ook op voor creatieve uitingen die onder invloed van drugs, zoals LSD worden gemaakt."
"Er bestaat de term 'stream of conciousness'. Dat heb ik omgedraaid en vertaald in een 'droom van onderbewustzijn'. Dat is wat ik ook wilde bereiken met dit experiment; het opwekken van een kleine droom van onderbewustzijn."
FoXoF
__
3. Kim en Jet zijn bevallen
Gepensioneerd onderzoeker van het Meertens Instittuut, Gerrit Bloothooft, schrijft af en toe een aardig artikel over
voornamen in Nederland op basis van zijn onderzoek in met name de Voornamen-databank. Ik reageerde vandaag zijdelijngs op een blogje van hem op Neerlanditsiek en stelde hem ook een vraag.
Regionale voornamen: Fryslân - Gerrit Bloothooft en David Onland - neerlandistiek.nl
Altijd een leuk taalonderwerp gevonden, namen en vooral voornamen. Dit weekend is oud-winnares van Hollands Next Top Model en thans full-time BN'ster Kim Feenstra bevallen van haar eerste kind. Ze postte volgens alle media op Instagram de volgende namen:
Brooklyn Baby Tailor
Wel opvallend, maar tegenwoordig niet heel bijzonder meer en ik vind het nogal Amerikaans aan doen, deze voornamen, drie stuks, die een Amerikaanse celebrity wel had kunnen bedenken. Maar het zijn, zo weet ik, geen drie voornamen, want Tailor is de achternaam van haar vriend en vader van de baby, Stanley Tailor, oud-voetballer met Surinaamse roots en dat kan mede de Amerikaanse invloed verklaren, Amerikaanse namen zijn populair onder Surinaamse mensen.
Maar is het nu een jongen of een meisje? Ik zou zeggen een meisje, Brooklyn vind ik meisjesachtig, denk ook aan Brooke (Shields) en zeker ook de tweede naam Baby. Ze heeft het geslacht (nog) niet bekend gemaakt, maar het AD denkt vrijwel zeker te weten dat het echter om een jongetje moet gaan, omdat alles op foto's, en ook al daarvoor. blauw was rondom de bevalling, ook met blauwe ballonnen in de kinderkamer ...
Hoe dan ook, ik denk dat de roepnaam Brook gaat worden en dat het maar een groot mens mag worden, jongetje of meisje, of tussenmens, whatever.
Maar ik reageer ook om iets anders en wil aan Gerrit Bloothooft vragen of hij het interessant vindt om eens wat te schrijven over namen die mensen aan dieren geven, aan huisdieren, dierentuindieren, circusdieren en ook boerderijdieren, zoals aan koeien (Klara 34). Misschien heeft hij daar al eens over geschreven, maar het lijkt me hoe dan ook wel een leuk onderwerp om eens nader onder de loep te leggen.
+
I don’t need time. What I need is a deadline.
Duke Ellington
_
Tweet.
Tv-kok Jet van Nieuwkerk is bevallen van een zoon en ze noemen hem Frenkie. Ongetwijfeld naar de voetballer Frenkie de Jong. Haar vader Matthijs vernoemde haar broer Kees naar Kees de jongen. Twee stoere jongensnamen van twee stoere knapen. Gefeliciteerd!
I.M. – J.Z. (In Memoriam Joost Zwagerman)
Al die kakelende stemmen - Marc Kregting (VL) - neerlandistiek.nl
Maanantai (Welcome back Martijn!) vat het kernachtig samen hoe het ervoor staat met de nalatenschap van Joost Zwagerman: zijn bescheiden oeuvre wordt niet hoog aangeslagen, maar door zijn persoonlijke leven, stoornissen en een zelfgekozen dood zal er nog lang over hem geschreven worden. En dit ‘essay’ van Marc Kregting is daar een pregnant voorbeeld van en schetst hij in een resem van woorden en lange zinnen het beeld van een getroebleerde, depressieve schrijver die weliswaar succes had in de media, maar als schrijver niet bijster interessant was. Zelfs zo oninteressant dat Kregting nagenoeg niets over zijn negen romans opmerkt en alleen terloops en tussen haakjes over Zwagerman als dichter schrijft, terwijl hij toch een klein oeuvre van eveneens negen dichtbundels achterliet.
Maar ik ben met deze reactie niet heel veel beter dan Marc, hoewel ik Joost als schrijver wel weet te waarderen, als tijdgenoot en chroniqueur van mijn generatie, tenminste van leeftijdgenoten die geïnteresseerd waren in kunst en cultuur, in high- en low-culture en die ook wel flirtten met de achter- en zelfkant van de snelle leefcultuur van de jaren tachtig en negentig van yuppen, geld, sex, drank, drugs en rock-‘n-roll.
Ik kende Joost niet persoonlijk, maar ik heb ooit een avondje met hem bier staan drinken in een Haags café met onze gemeenschappelijke vriend de Haagse schrijver Adriaan Bontebal, die ook niet meer leeft. Ik ken verschillende romans van hem waaronder Gimmick! als zijn bekendste werk, de verfilming van Vals licht door Theo van Gogh (Wordt Gimmick! nog eens verfilmd?) gezien, in de loop der jaar aardig wat essays over kunst en met name popuziek van zijn hand gelezen in de Volkskrant en in Vrij Nederland, enkele dichtbundels tot me genomen, waaronder zijn nagelaten bundel Wakend over God, en ook zijn allerlaatste roman Zes sterren (uit 2002!) heb ik destijds gekocht, maar vond die niet heel bijzonder en ondanks de goede kritieken heeft het boek volgens mij weinig gedaan in de verkoop en was dat mede de reden dat Joost toen besloot om geen romans meer te schrijven en ik dacht ook vanwege het weinige geld dat hij ermee verdiende tegenover de lange tijd dat hij aan een roman werkte. Iedereen denkt altijd dat hij de gevierde dus wel rijke schrijver moest zijn, maar hij heeft meerdere malen om een toelage bij het Letterenfonds aangeklopt en een inkomen genoot hij vooral uit zijn vele lezingen en optredens door het land.
Joost zal naast zijn zelfmoord denk ik vooral herinnerd worden als de bevlogen verteller en explicateur over beeldende kunst in De Wereld Draait Door (Ik heb hem in DWDD diverse malen speciaal via Uitzending Gemist gezien en vond hem zeer inspirerend.) en minder door zijn romans, dichtbundels en essays. Dat is spijtig, maar heel erg is dat ook niet met wat hij dan toch heeft achtergelaten en heeft gedaan, als schrijver, als kunstenaar.
Maar ik reageer nu ook vanwege die andere kant, de persoonlijke zijde van Joost, en ik schrijf het niet voor het eerst, namelijk dat ik ervan overtuigd ben dat hij manisch-depressief was, dus niet alleen depressief. Depressiviteit staat al jaren volop in de belangstelling als een heel vervelende, akelige ziekte waar je weinig tegen kan doen, behalve medicatie die ook niet altijd helpt, maar over depressies wordt wel openlijk gesproken, terwijl het schijnbaar een taboe is om over de manische kanten te spreken, die zijn doorgaans te beschamend . Of een depressie nog een taboe is, vraag ik mij af met al die aandacht in de media, maar ik bespeur al wel heel lang het taboe op de manische periodes van mensen met die diagnose. Dat wordt nog te veel onder het tapijt geveegd, of het wordt gewoon ontkend. vanwege schaamte, maar ik denk bovenal om niet te boek komen te staan als een psychiatrisch patiënt
met een bi-polaire stoornis. Ik ken eigenlijk alleen Maarten Biesheuvel die er geen enkel geheim van maakte en ook heel openhartig
was over zijn manische episodes.
In het geval van Joost lijken alle verhalen, ook die Kregting opdist, omtrent zijn manische kant overduidelijk, maar niemand heeft zich willen branden om dat openlijk, klip en klaar zo te benoemen, kennelijk ook niet zijn ex-vrouw en ook niet zijn vriendje en behandelaar Bram Bakker, die vreselijke mediageile spychiater die met Joost en Rogi Wieg een ongezonde driehoeks-vriendschap onderhield, Joost en Rogi leven niet meer. De vraag over Joost zijn vermeende manische depressiviteit is wel een keer aan zijn laatste vriendin Maaike Pereboom gesteld en bij haar antwoord twijfelde ze en zei dat Joost waarschijnlijk niet manisch was, maar heel intens in van alles en in zijn werk kon opgaan. Ik wist genoeg.
Ook rond de zelfmoord en de depressies van Antonie Kamerling, tien jaar geleden, worden zijn manische kanten niet graag besproken, hoewel hij wel openlijk manisch-depressief was en ook bij hem ging en gaat het vrijwel alleen over zijn depressies en hoe enorm zwaar dat is om te moeten dragen, ook voor zijn familie en vrienden, tot een zelfverkozen dood pas verlossing kon brengen. Gelukkig kijk ik geen tv en ken ik de meeste verhalen van zijn vrouw en nu ook zijn zoon gelukkig niet.
[ Overigens, depressies en psyhcoses bij manische mensen, ze komen soms uit het niets voort, maar vaak ook door uitputting (dat heet dan ook wel modieus een 'burn-out'), door slapeloosheid al dan niet in combinatie met alcohol en drugs. Maar ook daarover zwijgt men allemaal liever. ]
Ik pleit dan ook voor meer openheid over de manische kanten van deze mensen (Hello Kayne West, how are You today?) en ik denk dan gelijk aan schrijfster Aafke Romeijn die wel door het land trekt om over haar depressies te praten, om die bespreekbaar te maken, maar niet praat over haar manische kanten waarover ze wat tegenstrijdig is. In een interview in Het Parool zei ze dat manische depressie erfelijk in haar familie zit, maar op haar website staat dat aan een depressie van haar weliswaar een periode van intense vrolijkheid voorafgaat, maar ze schrijft dat ze dan niet manisch is. Moeilijk te interpreteren allemaal. Maar dat geldt – herkenbaar – ook voor mijzelf, met de kanttekening dat ik nooit echt depressief ben geweest …
Ik werk, ik schrijf, tiepel naar mijn laatste twee woorden toe.
Volgens Kregting waren er, bij monde van zijn ex-vrouw en jeugdliefde Arielle, op de begrafenis alleen maar lovende woorden voor Joost, hoewel zijn drie kinderen niet werden genoemd. Dat is niet helemaal waar, want er is ook gezegd dat redacteuren hun handen vol hadden aan de ingeleverde, slecht geschreven stukken van Joost om die te corrigeren en fatsoenlijk te herschrijven. Ook werd gememoreerd dat Joost een ziekelijke, geobsedeerde cijfer-symbolist was en aan getallen allerlei magische en goddelijke betekenissen verbond, over verborgen gekte gesproken. Denk ook aan die negen romans en negen dichtbundels. En zo houd ik het ook goed voor mogelijk dat zijn zelfgekozen dood niet alleen een diepe gitzwarte doodswens was, maar mogelijk ook een geplande duistere daad om naar een andere, betere, goddelijke existentie over te gaan, beter dan het leven. Joost was op het laatst diep gelovig geworden.
Maar dat zijn drie kinderen niet werden genoemd tekent voor mij ook de ‘klootzak’ die Joost naar mijn mening als über-egoist moet zijn geweest, want het ging niet alleen om zijn drie kinderen die niet werden genoemd, maar er werd ook in alle talen gezwegen dat zijn vriendin Maaike op dat moment drie maanden zwanger was! En Zwagerman bestond het om in die situatie de in mijn ogen, ondanks alles, ondanks zijn depressies, heel laffe daad te stellen door de hand aan zichzelf te slaan. Ik was en ben er oprecht boos en verontwaardigd over, maar denk ook onmachtig, zuchtend en berustend, Arme Joost.
DJ
17-10-20 – 18.01
+
Het laatste woord over Joost Zwagerman (Alkmaar, 18 november 1963 – Haarlem, 8 september 2015) is zeker nog niet geschreven en gesproken, de schrijfster Maria Vlaar is al een paar jaar bezig met een biografie over hem, dus wordt vervolgd …
+
‘Een essay bevat een originele gedachte die goed beargumenteerd wordt en ontstaan is uit een helder gezichtspunt. Een goed essay prikkelt en ik ben ook dol op een persoonlijk element. De schrijver mag er best zelf in zitten.’
Robbert Dijkgraaf in de New Scientist – 16 oktober 2020
+++
[ Als Marc (Van Oostendorp) er wat in ziet mag hij mijn reactie morgen als artikel, bijdrage op Neerlandistiek plaatsen. Met een beetje mazzel vergt het ook geen redigeer- en of redactiewerk. ;-) ]
__
Tweet zondag 18 oktober.
#1/3 - Marc Kregting schreef op Neerlandistiek een essay over het boek over Joost Zwagerman van zijn ex-vrouw. Ik reageerde en denk dat Joost manisch-depressief was en hij niet alleen ... www.dejongenskamer.nl/varia99.htm#imjz
I.M. – J.Z. (In Memoriam Joost Zwagerman) - De Jongenskamer
Voor alles (altijd bang geweest) - Wende (Tekst Joost Zwagerman) - YouTube
[ De grote, voor velen de grootse schrijver ooit van ons taalgebied, Eduard Douwes Dekker, alias Multatuli, had volgens mij
alle kenmerken dat hij niet alleen veel algemeen leed droeg , maar ook leed aan een bi-polaire stoornis: depressies, tomeloze, manische schrijfdrift (hij schreef de Max Havcelaar in minder dan vijf weken), gokverslaafd (roulette, was op zoek naar een systeem om te winnen), erotomaan, gaf zijn zoon aan voor moord bij de politie terwijl hij niets had gedaan, enzovoorts. Maar dat mag je niet zeggen als je
geen spychiater bent en de persoon in kwestie niet hebt onderzocht. Met Multatuli gaat dat laatste erg lastig worden, maar omdat ik geen geestelijke geneesheer ben, daarom mag - nee - moet ik dat wel. ]
+
Na het overlijden van Joost in 2015 verscheen nog een bundel met nagelaten gedichten.
LIEF
Mijn lief, wees alsjeblieft
Mijn lief, blijf alsjeblieft
Mijn lief, vertrouw ook
Joost Zwagerman
Varia - A. Koninklijke coronavakantie - B. VRIJMIBO NPO Radio 1 - C. O, o Den Haag
__
A. Koninklijke coronavakantie
Geacht Farce -forum,
Het gedicht van de dag liep maar heel kort voor op de actualiteit, want om 17.15 landde het regeringsvliegtuig PH-GOV in Griekenland met naar verluid aan boord de Koninklijke familie die in hun riante buitenverblijf op het schiereiland Peloponnesos de herfstvakantie door zou gaan brengen,
Zijn jullie ook niet van mening dat de dichter Anthony van der Woordt al niet in de 18e eeuw helemaal gelijk had met, net als nu met onze arme Koning en zijn gezin Van Oranje, die dacht in alle rust de coronagekte in zijn eigen koninkrijk te kunnen ontvluchten om van een welverdiende vakantie te mogen genieten aan de Middellandse Zee en nu een golf van kritiek en hoon over zijne Koninklijke hoofd krijgt uitgestort, dat Van der Woordt helemaal gelijk had met zijn dichtregel:
‘Ach! der koningen lot is niet bekorelijk’
+
“Vive la République!”
Inpakken en wegwezen …
+
UPDATE 21.00!: De Koning is op zijn retour.
+
UPDATE 2 - Zaterdag 17 oktober 2020 – 20:21:
Zojuist is op paleis Huis ten Bosch de Koninklijke standaard gehesen en is de Koning weer in het land.
Leve de Koning!
Driewerf, Hoera, Hoera, Hoera!
(Altijd heel eerlijk zijn is niet mijn sterkste punt, maar ik doe mijn best.)
__
B. VRIJMIBO - NPO Radio 1
Het probleem van de moedertaalspreker - Marc van Oostendorp - neerlandistiiek.nl
Ik luister regelmatig naar Radio 1 en het verbaast me niet echt dat ze moeilijk doen over mensen die Nederlands spreken als dat niet door iedereen goed zou worden verstaan. Buitenlandse talen, of interviews met buitenlanders, zijn al helemaal nooit te horen, waarom weet ik niet, maar het zal te lastig zijn omdat het dan toch (direct) vertaald moet worden. Maar ik heb het altijd gek gevonden dat bij een populair onderwerp als sport, je nooit een interview met een buitenlandse winnaar hoort, alleen maar Nederlandse sporters. Zal ook met valse vaderlandsliefde te maken hebben en desinteresse, maar raar vind ik het wel.
Maar punt 1: Radio 1 is een verzameling van omroepen en ik weet dat de VPRO bijvoorbeeld wel Engelstaligen aan het woord laat, dus ik zou niet direct generaliseren als je het hebt over Radio 1, welk programma en welke omroep heeft Walentek afgewezen?
En punt 2: Ik was bevooroordeeld en dacht eerst dat Mr. Dawid Walentek wel een Amerikaan of Engelsman zou zijn, in ieder geval Engelssprekend, maar het is een Pool. Een nog jonge Pool die vorige maand aan de UVA is gepromoveerd en het enige dat over hem te vinden is, is dat hij voor de Poolse ambassade in Den Haag heeft gewerkt, wat kan verklaren dat hij Nederlands spreekt. Maar hoe goed Nederlands spreekt hij, was er meer aan de hand dat hij voor een interview werd afgewezen door zijn accent dat te veel zou afleiden? Misschien waren het vriendelijke woorden om te zeggen dat zijn Nederlands gewoon te slecht is. Op internet kan ik geen opname van zijn stem vinden en op Twitter reageert hij alleen maar in het Engels, ook op de stroom steunbetuigingen op zijn tweets over de afwijzing, maar waarvan de meeste reacties overigens door Nederlanders in het Engels zijn geschreven en niet in het Nederlands.
Dus …
En het is vrijdagmiddag, 16.00 uur. Heel chauvinistisch Nederland was van de zomer in een hosanna-stemming toen tussenmens Marieke Lucas Rijneveld de Booker Prize won. (overigens, ze prijst nu in een radiospotje haar winnende boek aan en ik hoorde haar stem voor het eerst en ik kon niet horen dat ze uit de buurt van de Biesbosch komt, maar ze heeft in mijn oren een heel ouderwetserig spraak- en stemgeluid, opvallend en apart), maar eerder dit jaar won Benjamin Moser (Houston 1976) de Pulitzer Prize voor zijn biografie over schrijfster en activiste Susan Sontag. Maar dat kreeg hier nauwelijks aandacht, terwijl hij al lang in Nederland woont, in Utrecht studeerde en promoveerde en samenwoont met Arthur Japin en Lex, een onconventionele relatie met z’n drieën.
Bijna een jaar geleden sprak Liesbeth Staats met hem in Nooit meer slapen, VPRO op Radio 1(!), Een fijn en interessant gesprek, zo herinner ik me, en ik haal het nu aan omdat Benjamin uitstekend Nederlands spreekt, maar nog wel met een Amerikaans accent. Het kan dus wel.
Nooit meer slapen - Benjamin Moser - Oktober 2019 - VPRO - NPO Radio 1
Benjamin Moser, onthou die naam!
+
Pipo koeien!
__
C. O, o Den Haag
Citaat uit een mail die ik verstuurde:
Den Haag was negatief in het nieuws omdat er gisteravond ruim feest werd gevierd op Het Plein vlaj voor de gedeeltelijke lockdown inging en alle horeca dicht moet. Ik moest gelijk aan een regel uit het Haagse volkslied O, o Den Haag denken van Harry Jekkers:
'Ik zou best nog wel een keertje net als vroegâh een nachie willen stappen.'
En in het refrein wordt nog Het Plein genoemd:
'O, o Den Haag, mooie stad achter de duinen, de Schilderswijk, de Lange Poten, en Het Plein ...'
Hij schreef het Haagse volkslied voordat hij bekend werd met Het Klein Orkest en hij maakte het lied voor de verjaardag van zijn Haagse vriend Cees Grimbergen, bekend van radio en tv. Toen het nummer zou worden uitgebracht wilde Jekkers zich niet aan het liedje verbinden en heeft toen een roady van Het Klein Orkest de naam Harry Klorkestein gegeven (anagram van de bandnaam) en die ging het verder playbacken, Harry had het wel ingezongen en later nam hij het natuurlijk zelf op in zijn repertoire en hij zingt het nog steeds. Hier de clip uit Top Pop met Henny de Jong:
O, o De Haag - Harry Klorkestein (Henny de Jong) - Harry Jekkers - Top Pop - YouTube
__
Extra
Ik kan me goed vinden in de pragmatiek van Multatuli, wel de taal- en spellingsregels kritiseren, maar ze toch maar opvolgen. Al vraag ik me af of Multatuli dat ook consequent heeft gedaan, want hij is toch ook bekend door zijn eigen, eigenzinnige spelling? (En waardoor ik hem moeilijker leesbaar vind.)
Ik heb meerdere argumenten om de Taalunie in hun spelling te volgen, maar de belangrijkste en meest praktische is dat je dan in eider geval daarover nooit gezeik krijgt, terwijl bijvoorbeeld 'pannekoeken- spellers' nog steeds op hun milde spellingsanarchie kunnen worden aangesproken. Ik pas hiervoor en kies gewoon opportunistisch voor de pannenkoek, inderdaad om Multatuli na te spreken, Wat maakt het uit?
Mijn zelfbedachte schrijfcredo is, 'Ik schrijf zoals ik spreek en ik spreek zoals ik schrijf', althans, dat probeer ik.
+
En leuk die die digitaal em met behulp van AI ingekleurde foto, gemaakt door Marc, meestal vind ik dat inkleuren overbodig en de kleuren ook veelal kitscherig, maar dit is heel smaakvol kwa kleurenpalet. Op deze bekende foto is nu beter te zien dat Douwes Dekker weliswaar niet dronk, maar ik denk wel een groot slaapprobleem had vanwege zijn astmatische hoest.
(of is het nou gezijk?)
+++
Mijn stukjes op mijn KladBlokje van mijn website met reacties op blogs van neerlandistiek.nl zijn gecorrigeerd. Ik streef naar foutloos schrijven en spellen, maar dat gaat niet noodzakelijkerwijs in een keer helemaal goed!
www.dejongenskamer.nl/varia99.htm
Denken we in taal? - Marc van Oostendorp - neerlandistiek.nl
Reactie op eem stuk van taalkundige Marc van Oostendorp die een artikel bespreekt.
‘Denken we in taal?’ Ik denk van wel, maar we denken niet alleen in taal, maar wat is denken en wat is taal?
Met taal van mensen kan je steeds nieuwe zinnen maken, maar kennelijk weer geen begrijpelijke zinnen als die niet in de werkelijkheid kunnen, zoals in het voorbeeld ‘het poppetje maakt’. Dat lijkt mij dan een gezonde grens aan de beperkte creativiteit van alledaagse taal, maar we hebben juist als mens, mogelijk ook door onze taalaanleg, ook een oneindig creatief vermogen, wat we wel fantasie of kunst noemen, waarbinnen alles mogelijk is, van een blauwe zon tot het bestaan van een planeet Aap en van een porgel tot 'een poppetje maakt’. Met de kanttekening; mensen die dat natuurlijke onderscheid niet kunnen maken, belanden doorgaans in het gekkenhuis.
Mensen zouden volgens dit artikel dus zowel kunnen denken met en zonder goede grammaticale zinnen. Maar wat is dan de definitie van taal, is dat niet dat het een gestructureerd systeem is om een veelheid aan betekenissen te kunnen creëren, of is volgens de laatste bevindingen en inzichten van Leonie Cornips het ge-boehoe van koeien ook een taal, een taal zonder zinnen, laat staan een met een grammatica? Als je dat vindt, dan kun je dus ook al concluderen dat beide varianten mogelijk zijn. Maar in het eerste geval bij taal van menen, dus met een grammatica, kan je veel beter en uitgebreider, gevarieerder denken, dan met een taal zonder grammatica zoals bij dieren. Dat lijkt me toch een essentieel verschil tussen mens en dier, ook als bepaalde diersoorten over een (beperkt) taalvermogen beschikken. Dus anders dan primatoloog Frans de Waal gelooft en beweert, maakt dat taalvermogen in mijn optiek dieren echt niet gelijk aan mensen.
Het is een eeuwige discussie waar de geleerden nog steeds niet over uit zijn is, of veel dierengedrag wel of niet verklaard moet worden door instinct, door automatisch gedrag. Apen kunnen wel wat losse woorden begrijpen, klanken koppelen aan iets, maar ze hebben geen grammatica, dus geen echte taal om goed en creatief te kunnen denken. Ik zeg 'goed', want ze moeten hoe dan ook op een of andere manier toch wel kunnen denken, wel of geen instinct. En hebben omgekeerd, wij mensen, naast de grammaticale taal, ook nog andere (dierlijke) systemen in onze hersens waardoor wij ook denken zonder taal, zoals bijvoorbeeld als je met een lepeltje door een kopje koffie roert. Je denkt niet echt na, zeker niet in taal, maar het lijkt me ook geen instinct, maar toch vind ik het een vorm van denken die de handeling voortbrengt en uitvoeert …
Enfin, er valt veel over te prakkeseren en over te filosoferen, ook door taalleken als ik en dat is het mooie van de nu zoveel geplaagde Neerlandistiek, het bestrijkt een breed palet aan onderwerpen, van poëzie tot betekenisleer, van klankstudie tot taalfilosofie en ga zo maar door.
En om niet verder door te draven, stop ik nu en is ‘dus’ mijn conclusie:
Met taal kan je denken, met grammaticale taal kan je beter denken, maar je kan ook denken zonder taal.
Tenminste dat denk ik.
+
Taalwetenschapper Leonie Cornips van het Meertens Instituut en ook bekend van Neerlandistiek is vandaag – toeval bestaat niet – genomineerd voor de Klokhuis Wetenschapsprijs voor haar onderzoek naar koeientaal.
Koeien - Lied Brigitte Kaandorp - YouTube
__
Antwoord op een reactie:
LEONIE & FRANS
Ik ontken helemaal niet dat dieren geen taal zouden hebben en zo haal ik ook het onderzoek van Leonie Cornips aan die stelt dat er een koeientaal is. Maar betekent dit dan niet dat we de definitie van taal moeten oprekken, moeten verruimen, of blijft de taal van mensen nog steeds zo uniek dat je niet kan zeggen dat ze daarmee gelijk zijn aan dieren? Dat is een vraag die ik stel, maar ik neig naar het antwoord dat taal van mensen wezenlijk anders is dan die van dieren.
Frans de Waal schuif ik helemaal niet terzijde, ik heb veel bewondering en waardering voor zijn baanbrekende werk naar het gedrag van primaten en heel goed dat hij dieren heeft opgewaardeerd ten opzichte van ons mensen als onterechte, superieure wezens en ook heel veel lof voor de morele consequenties die hij aan zijn onderzoek heeft verbonden door onze houding en mentaliteit tegenover dieren te veranderen, ik ben onder andere daardoor vegetariër geworden, en ook dat volgens hem dieren emoties hebben, daar ben ik zeker van overtuigd, maar De Waal reduceert vind ik de mens te veel tot een eenvoudige diersoort - wat we natuurlijk ook zijn - en heeft hij te weinig oog voor het mijns inziens cruciale onderscheid dat wij over een complexe, gestructureerde taal beschikken en wat ons uniek maakt met daardoor al onze mogelijkheden om mens te zijn, in vergelijking met alle andere dieren, hoe bijzonder sommige dieren ook kunnen communiceren, zoals walvissen in de Antarctische Oceaan of koeien in een boerenstal in Greonterp. En zolang ik een aap geen krant zie lezen, blijf ik daarbij.
__
Tweet zondag 18 oktober.
#2/3 - Marc van Oostendorp schreef op Neerlandistiek een stuk met als onderwerp 'Denken we in taal?' Ik prakkeseerde en filosofeerde ook over het verschil tussen mens en dier en wat over koeientaal. www.dejongenskamer.nl/varia99.htm#taal3
'Denken we in taal?' - De Jongenskamer
Monkey man - Amy Winehouse - YouTube
HOE DAN? - Wat kunnen we doen voor meer en beter lezen door jongeren?
HOE DAN?
Hai mensen van De Leescoalitie,
Nu we zijn uitgelachen over deze feuilleton-aflevering, en ook door de persconferentie van Rutte van vanavond (en al die nieuwe maatregelen nauwelijks gaan helpen doordat mensen kennelijk hardnekkig blijven weigeren om 1,5 meter afstand te houden), maar hoe nu verder met dat ‘vermaledijde' leesonderwijs?
De NRC merkte al op dat er al jaren en jaren wordt gesproken door het taalveld over aanpassingen van het curriculum, maar in de praktijk gebeurt er maar niks, het schiet niet op, en wat en hoe dan straks?
Vanochtend luidden diverse clubs en instanties onder aanvoering van De Leescoalitie weer eens een noodklok (Zal het weer 2 voor 12 zijn?) op het Binnenhof en was er weer een manifest dat werd aangeboden, nu voor een leesoffensief, ik heb het niet gelezen.
De kern blijft, denk ik, dat er meer concreet moet worden gedaan om het lezen met plezier te bevorderen, voor de ontwikkeling van de woordenschat van jongeren en heel belangrijk, voor het ‘duurzaam’ verbeteren van (niet) begrijpend lezen. Bij dat laatste gaat het dan vooral om kinderen met een algemeen lager kennisniveau, veelal afkomstig uit achtergestelde milieus en de grootste problemen bij (niet) begrijpend lezen vind je op het vmbo en niet op de havo en het vwo, daar speelt meer het verschijnsel van de ontlezing.
Je kan alles en iedereen inschakelen, ouders, oma’s en opa’s, leesambassadeurs, leesconsulenten en onlangs is de bekende influencer Famke Louise (gelukkig kijk ik geen tv en zie en hoor ik haar en haar nieuwe maatje Gommers godzijdank nooit) door de Stichting Lezen aangesteld als leescoach en gaat ze drie boeken lezen, wellicht krijgt ze nu voor het eerst een leesboek in handen, dus dat schiet lekker op, maar zoiets is wel beter dan niets en het is een concreet initiatief, in plaats van al dat oeverloze curriculum -palaver. Laat bijvoorbeeld scholen en bibliotheken samenwerken en zet jongeren die van lezen houden in om andere jongeren die er niet van houden te stimuleren. Richt leesclubjes op …
En nu ben ik een oude man en twijfel ik voor mezelf wel of een roman mijn leven nog wel fundamenteel verrijkt (maar ik lees wel weer!), maar dat deed het in mijn tienerjaren en wat jaren daarna in ieder geval zeer zeker wel. Jongeren staan aan het begin van hun leven, weten nog weinig van de hoed en de rand, waar Abraham de mosterd haalde, en kan literatuur je wereldbeeld nog vormen en verrijken en diepe indruk maken. Daarom moeten we wat doen en de ontlezing niet op zijn beloop laten!
Tot slot, dames en heren en tussenmensen van de brede Leescoalitie, geef de ministers niet alle schuld, leg alle oplossingen niet alleen neer bij Ingrid en Arie, en veel geld hoeft het allemaal ook niet te kosten, stop met praten, noodklokken luiden en manifesten schrijven en GA AAN DE SLAG!
Ik dank jullie voor jullie aandacht,
DJ
+
Kanttekening: Onderzoek heeft jaren geleden uitgewezen dat allerlei maatregelen om het (begrijpend) lezen te bevorderen en te verbeteren nauwelijks effect hebben. Toch zeg ik, Keep on trying, maar ik vraag me wel af in hoeverre het voorlezen, zoals Arie Slob meent, ook werkelijk bijdraagt aan het zelf gaan lezen van boeken of dat kinderen dan beter begrijpend gaan lezen. Maar ik ben net als Slob ook maar een geïnteresseerde en bezorgde leek - en veel voorlezen is natuurlijk altijd goed - maar ik ben dan weer geen onderwijsminister, dat dan weer niet.
+
Er was toch ook nog goed nieuws, vandaag is de Nederlandse gebarentaal officieel erkend.
Nederlandse gebarentaal officieel erkend - www.doof.nl
+
Vond het ooit een mooi woord ’vermaledijde’, maar kom het nu te veel tegen.
+
Grappig digitaal tekeningetje van Marc (amateur betekent liefhebber in het Frans!) bij deze aflevering, outsider-kunst, art brut, maar is het figuurtje nu genderneutraal of zie ik iets dat het toch weer een jongetje voor moet stellen?
__
Reactie op Verplicht leesplezier door DirkJan
VOORLEESPLEZIER
Hai meisjes en jongens en tussenmensjes,
Ik kom toch nog even terug op mijn vraagteken of voorlezen het zelf lezen van boeken en begrijpend lezen wel bevordert, wat het antwoord ook is, veel voorlezen kan niet alleen geen kwaad, maar is natuurlijk altijd goed. En het is ook heel leuk om te doen, ik heb mijn kinderen eindeloos voorgelezen, met veel geduld, maar ik kwam ook op de vraag omdat – vind ik – voorlezen niet alleen ‘sec’ een verhaaltje voorlezen is, maar ook het moment kan zijn om een gesprekje met je kind aan te knopen. over het verhaal, de woorden, de plaatjes, maakt niet uit over wat, het voorlezen ook als aanleiding om ook de gespreksvaardigheid te oefenen.
En wat kinderboeken en voorlezen betreft, wat zijn we in Nederland dan gezegend met het oeuvre van Annie M.G. Schmidt dat denk ik het allerbeste is dat ooit, waar dan ook, voor (jonge) kinderen is geschreven en dat in het Nederlands!
[ Ik had geloof ik al eens geschreven dat ik in dezelfde straat als waar Annie M.G. Schmidt in Den Haag heeft gewoond, ook een tijd woonachtig ben geweest. Het moest zo zijn, al was het alleen maar om ooit – vandaag – the day after – daardoor bovenstaande loftrompet over haar te willen kunnen mogen blazen. ]
+
Dan toch ook nog wat anders, omdat Marc vandaag een stukje heeft geschreven dat over zijn collega hoogleraar Nederlandse letterkunde Jos Joosten gaat, ook in relatie tot een artikel dat Joosten hier eens heeft geschreven over professioneel columnist Arthur van Amerongen. Nu ben ik nooit van zins om ook maar wat uit te leggen over het hoe, wat en waarom van mijn schrijfsels, veel bijzonders zit er toch niet achter, maar ik had hier onlangs al met een ‘columnpje’ in het reactiepaneel hierover geschreven.
Om enige onduidelijkheid hierover toch nog verder te vergroten, Van Amerongen heeft destijds in HP de Tijd zeer lovend geschreven over Jos Joostens zijn artikel, waarin Jos zich wetenschappelijk en vriendelijk, op het complimenteuze af, had uitgelaten over deze ‘balorige’ columnist. Van Amerongen citeerde hem rijkelijk en wilde hem hiervoor belonen met het sturen van een kist met de duurste Portugezen sigaren. Zouden die al zijn aangekomen?
En omdat je niet alles moet geloven in deze wereld van fake-nieuws en politiek-correcte schijnopinies, Tzum weidde vandaag een heel stuk aan het artikel van Marc met als kop:
“Nieuws: Geen letterkundige wil na debat over Arthur van Amerongen nog een stuk tikken voor Neerlandistiek”
Wie meer wil weten, Google is je beste vriend, vriendin of vriemens.
Fijne middag allemaal,
DJ
http://www.dejongenskamer.nl/varia99.htm
(amateur-columnist)
+
ZON-3-DAG - Jos Joosten - Hoogleraar Nederlandse letterkunde - RU - Nijmegen - De Jongenskamer
ZON-1-DAG - Coen maak je m'n schoen? - tzum.org
Tzum heb me gisteravond geblokt op Twitter, dat wil zeggen ik ben geblokt door hoofdredacteur Coen Peppelenbos. Jammer, maar helaas, maar niet onoverkomelijk, want ik kan via de site van Tzum de berichten nog wel lezen. Ik vind Tzum een prima initiatief met aardige (nieuws)berichten en veel (oude) boekrecensies, hoewel ik veel oversla en zeker niet alles lees, zoals wel op Neerlandistiek, maar ik ben geen grote fan van Coen Peppelenbos, de grote roerganger van Tzum, want naast hoofdredacteur is hij ook de schrijver van de meeste berichten, heeft hij er ook nog een column en is nu ook een amateur-presentator van zijn eigen Tzum-tv. In het dagelijks leven is hij leraar Nederlandse literatuur aan een Hogeschool in het noorden van het land die aankomende leraren Nederlandse opleidt. Ook heeft hij wel boeken geschreven, literatuur en poëzie en schrijft hij literatuurrecensies voor een krant uit het noorden. Hij heeft ook nog een uitgeverijtje dat voornamelijk boeken uitgeeft in het genre printing on demand.
En ik ben dus - zacht gezegd - bepaald geen liefhebber van hem omdat hij veel slordigheden maakt in zijn stukjes, zaken (bewust) niet vermeldt, nooit wat rechtzet, maar bovenal niet vies is om doorlopend zijn miezerige meningen te geven in nieuwsberichten en ook ronduit hetzes voert, zoals onlangs tegen J.K. Rowling. Ook in de recente, kleine 'Wim-Daniëls-affaire' koos hij duidelijk partij voor Daniëls, terwijl deze goede man, geboren in Aarle-Ritxel, een speelse neerlandicus die nationaal recordhouder boeken-schrijven is en bovendien een niet onverdienstelijke amateurwielrenner was in zijn jeugd, toch echt een fout konijn heeft bereden.
Maar goed, dat is allemaal geweest, maar het speelt mee dat ik al geagiteerd was toen ik gisteren voor de tweede keer in twee weken een zeer negatief en onheus 'nieuwsbericht' van Coen las over Matthijs van Nieuwkerk en zijn nieuwe boekencolumn in de Volkskrant. Ronduit misselijk vond ik het van dit miese, miiezerige mannetje, want dit weekend verweet hij Van Nieuwkerk onder andere van nepotisme en vond hij hem leugenachtig omdat hij Ellen Deckwitz niet persoonlijk zou kennen, terwijl zij wel een keer in De Wereld Draait Door was geweest, Je weet wel, schreef Coen, 'een tv-programma dat aan elkaar hing van vriendjes en vriendendiensten.' Ik ga er verder niet op in, Peppelenbos schreef nog meer blatante onzin, grossiert in halve waarheden en kleine leugentjes, draait zijn hand niet om voor verdraaiingen van feiten en doet doorlopend aan stemmingmakerij, daar is ie - gefrustreerd als ie is - heel goed in, maar Matthijs heeft in al die jaren duizenden gasten ontvangen en zeker niet alleen vrienden, vriendjes en vriendinnetjes , hij nodigde interessante mensen uit die wat te melden hadden en ook een keer dichteres Ellen Deckwitz, maar ken je dan iemand gelijk persoonlijk? Het is Coen die persoonlijk is en is hij weer bezig met een persoonlijke kruistocht, nu tegen Matthijs van Nieuwkerk. En toen twitterde ik gisteravond:
@djwvos DirkJan Vos
(Deze tweet van Tzum.info @Tzum_info is niet voor jou beschikbaar.)
Een klein deel van de berichten van Tzum worden veel gelezen, maar op geen enkele tweet of bericht heb ik de afgelopen jaren een reactie gezien, nul. Wel retweets en af en toe een kritisch tweetje van mij. Af en toe, want ik heb geen zin om altijd te reageren, geen animo voor, maar als Coen het me te gortig maakt, dan reageer ik, weliswaar zinloos en overbodig, maar doe het toch. Vanaf nu niet meer, ook wel rustig zo.
En nu geblokt, tja, ik snap het wel. Maar vervolgens had ik uit sacherijnige nieuwsgierigheid op Neerlandistiek de Tzum-videosessie van een uur aangezet, een nieuw project van Tzum en waarin Peppelenbos in deze eerste aflevering een gesprek voerdee met schrijver Arthur Japin over zijn nieuwe roman Mrs. Degas waar de NRC over schreef, 'Smeuïg vakmanschap met een randje kitsch.' Het is een Zoomgesprek, er zat nog iemand bij, maar ik heb het allemaal niet uitgekeken en weet ik niet precies wat zijn rol was, ik denk een soort bijgoochem van Coen.
De eerste vraag wan Coen aan Arthur is, 'Hoe is het met je hondje?' en vervolgens gaat Japin helemaal oeverloos los voor een minuut of tien en Peppelenbos laat hem rustig en lustig voortbabbelen over ... over niets. En daarna hoor ik nog wat kort wat over het boek (dat naast feiten ook fictie bevat), maar haak snel af na zoveel oninteressantie en ook weerzin tegen Peppelenbos, want aan het begin had deze gesprekslijder gezegd dat hij Arthur Japin had gevraagd voor deze eerste sessie omdat ie hem nog goed kende uit de beginjaren van Tzum, toen het nog een papieren blaadje was en Japin carte blanche had gekregen om vanaf het eerste nummer een paar jaar over van alles en nog wat te schrijven, over wat hij maar wilde. En dus mocht Japin op uitnodiging van Coen in deze eerste, historische aflevering van Tzum-tv een uur lang gratis reclame maken voor zijn boek omdat hij een literair vriendje is van de totaal mislukte schrijver Coen Peppenlenbos. En dan het lef hebben om Van Nieuwkerk van nepotisme, vriendjespolitiek, te betichten! Wat een godverdergodver-grote-gotspe ...!
Genoeg. Ik was geblokkeerd en ik haakte af. Japin is een sympathieke, veelzijdige gentleman en een goede schrijver, leeft conventioneel in een
ménage à trois met Lex en de Pulitzer Prize-winnaar Benjamin Moser te Utrecht. En Coen dacht dan waarschijnlijk, Laat ik een tafelheer meenemen, dan zijn we ook een triootje ...
Peppelenbos zal zich wel vooral op zijn pik getrapt hebben gevoeld door de eindzin van mijn tweet: 'Ga fietsen stelen, Coen!', maar dat is een heel gewone, onschuldige uitdrukking, zeker in Den Haag, en betekent niet meer dan 'Schoenmaker hou je bij je leest!'
DJ
__
Vandaag 11 oktober 2020
1.
Terroristen richtten vijf jaar geleden een bloedbad aan in de concertzaal Bataclan in Parijs.
2.
Het is Coming Out Day.
3.
Ronald Giphart heeft zijn Twitteraccount opgeheven. En hij was ook van het blokkeren. Ik ben ooit om niets door hem geblokkeerd, maar later werd ik door hem weer in genade genomen (maar ik heb hem nooit gevolgd). Vorige week twitterde hij totaal overbodig dat hij weer iedereen die ook maar het minste of geringste zou twitteren wat hem niet beviel, rücksichtslos zou blokkeren. Tja, het is dat hij dit jaar van mij nog twee corona-gedichtjes heeft voorgedragen op de radio, anders zou ik zeggen ...
+
Toeval bestaat niet.
__
Giph is weer op Twitter, geen idee wat er aan de hand was, maar ik heb sterk het idee dat Ronald een beetje de weg aan het kwijtraken is. Misschien vergis ik, ook dat hij wellicht te veel drinkt ...
ZON-2-DAG - Teil 2: Wenn ick mal tot bin - Gedicht Friedrich Holländer (1929)
Ik word de laatste jaren (dagelijks) overspoeld door ogenschijnlijke toevalligheden en ik zou als eerste iedere samenhang en betekenis achteloos moeten wegwuiven, maar dat doe ik niet meer. Waarom, waardoor, vraag me er niet naar, het is inmiddels een kwestie van weten: het is.
Zo ook toen ik begin september hier op Neerlandistiek las over de gedichtenwedstrijd voor het vertalen van een Duits gedicht naar het Nederlands en omgekeerd. Nu had ik best mee kunnen doen, want ik had me (toevallig?) een paar maanden daarvoor voor het eerst in mijn leven aan het vertalen van een Duits gedicht gezet!
Nu ben ik als kind opgegroeid in de jaren zestig in het Haagse Bezuidenhout en dat was de eerste wijk in Nederland die kabel-tv kreeg en zo zag ik al als jong kind naast de Vlaamse BRT, ook een paar Duitse tv-zenders. Ik zag ze niet alleen (die Mainzelmännchen van de reclames), maar ik hoorde ze vooral en het zal mogelijk daardoor komen dat ik Duits altijd een mooie taal ben blijven vinden en in mijn tienertijd heb ik ook aardig wat Duitse literatuur en poëzie gelezen. Ergens wel een contradictie, want ik heb altijd een antipathie tegen Duitsers gehouden vanwege de oorlog en ik ben- vind ik- 'pas' vijftien jaar na de oorlog geboren. Ik voelde me daardoor historisch verplicht om dat goed te (blijven) beseffen. En die grote oorlog vind ik 'an sich' nog wel overkomelijk, maar de Holocaust kan ik niet vergeten en niet vergeven. Het is direct en indirect ook niet het werk van één kwade genius geweest, maar naar mijn idee, uiteindelijk het duivelse werk van nagenoeg een heel volk dat mede verantwoordlijk was. Die rotmoffen! ik kan het nog steeds denken, maar hardop zeggen doe ik dat niet meer en mijn kinderen heb ik ook nooit belast met mijn hardnekkige vooroordelen en die voelen totaal niets bij Duitsers en hun foute, schuldige oorlogsverleden. Gelukkig maar en maar goed ook.
En toch hebi ik me - ook hier - nadat een paar jaar geleden bekend werd dat Lucebert (Bertus Swaanswijk) voor en in de oorlog een totaal foute, antisemitische Hitleraanhanger was, me nog openlijk flink opgewonden dat ma deze pijnlijke onthulling vrijwel niemand hierdoor vroeg, eiste, dat de naam van de Lucebertschool in Bergen moest worden veranderd; kunst staat voor velen kennelijk ver verheven boven de ethiek. Alleen Bob Polak verhief zijn stem in de media, maar werd genegeerd en zelf heb ik van de zomer nog een geplaatste ingezonden brief naar NRC Handelsblad gestuurd om te zeggen dat als het dan moet, Lucebert zijn werk wel gewaardeerd mag worden, maar als mens met zo'n uiterst dubieus verleden geen school naar hem moet worden vernoemd. Zoals viel te verwachten: reacties nul.
Maar het leven gaat verder en ik heb altijd wel interesse gehad in de Duitse taal en in de rijke Duitse cultuur; van het muzikale genie Johann Sebastian Bach, tot Brecht en Weill, van Goethe tot Murnau en van Fassbinder tot Herman Hesse, Wim Wenders en Marianne Rosenberg, om zomaar wat namen te noemen.
Enfin, en ook aan ieder leven komt uiteindelijk een einde, hoewel ik niet meer zeker weet of de ontmoeting met de dood op deze aardbol ook het allerlaatste momentum is van onze existentie. Hoe of wat dan daarna? Geen idee, ik merk het wel, of niet.
En zo bracht dit mij - denkend aan de dood - vlak voor de zomer, tot het schrijven van een satirisch en actueel gedicht ter gelegenheid van mijn zestigste verjaardag, getiteld 'Bij mijn dood'.
Bij mijn dood - Gedicht DirkJan Vos - De Jongenskamer
Nu terug naar het Duits en ook naar dit digitale tijdschrift Neerlandistiek.
Er was hier een paar maanden geleden bij Het gedicht van de dag een verkeerde voornaam van de dichter vermeld en op de radio werd die fout overgenomen door oud- cabaretier en nu presentator, Jacques Klöters die het gedicht op zondagmorgen voordroeg in zijn programma De Sandwich. Ik mailde hem daarover en in een voetnoot had ik een linkje naar mijn Bij-mijn-dood-gedicht gezet. Hij was immers cabaretier geweest, bij Don Quishocking. Vriendelijk antwoord terug en hij vond het gedicht kennelijk wel aardig en voegde eraan toe dat het Duitse gedicht - meer een lied kwam ik later achter - 'Wenn ick mal tot bin' van Friederoch Holländer (1896-1976) wel heel goed bij mijn gedicht aansloot en het gedicht/lied van Holländer was, zo schreef hij, 'een van zijn lievelingsgedichten'. Het gedicht is uit de jaren twintig en inderdaad mijn gedicht lijkt er kwa thema precies op! Onlangs kwam ik er overigens achter dat Jacques ook ieder jaar in de herfst een speciale uitzending in zijn radioprogramma maakt met liedjes die mensen graag op hun uitvaart gedraaid zouden willen hebben. Hij heeft wat met de dood, ik ook, wij niet allemaal?
Het gedicht opgezocht en inderdaad heel fraai en passend en ik had gelijk de neiging om het voor mijn site te vertalen. Ik ben eraan begonnen, maar het ging niet soepel en makkelijk en ben er snel mee gestopt, maar vooral omdat ik toch vond dat ik dit niet moest vertalen en juist in het Duits moest laten, zowel vanwege de taal als voor de vooroorlogse sfeer en de thematiek. Het gedicht zelf heb ik toen online gezet en met een opname van YouTube waarbij het wordt gezongen door zijn vrouw, de actrice Blandine Ebinger en met Holländer op de piano. Hij was een filmcomponist van Joodse komaf en ook de schrijver/componist van het bekende lied 'Ich bin von Kopf bis Fuß auf Liebe eingestellt', gezongen door Marlene Dietrich in de film Der blaue Engel. Voor de oorlog week hij uit naar de Verenigde Staten en keerde in de jaren 50 weer naar Duitsland terug.
(Friedrich met zijn eerste vrouw Blandine in de jaren twintig)
Ik kan dat lied/gedicht, de YouTube-opname en het berichtje van mijn site nu allemaal hier gaan citeren, maar doe dat niet en volsta ik met een linkje. Ook vind je daar een verwijzing naar de Engelstalige Wikipedia-ipagina over Holländer.
Wenn ick mal tot bin - Gedicht Friedrich Holländer (1929) - De Jongenskamer
En zo keek ik gisteravond naar het jurycommentaar van de vertaalgedichtenwedstrijd en trapte het toeval, dat geen toeval is, mij weer op de staart. En om de cirkel op www.neerlandistiek.nl rond te maken, Jacques Klöters heeft aan de UVA Nederlands gestudeerd.
__
Moppen over Duitsers - De Jongenskamer
Lijstje met synoniemen voor dood / doodgaan - De Jongenskamer
* ENDE *
ZON-3-DAG - Jos Joosten - Hoogleraar Nederlandse letterkunde - RU - Nijmegen
Nieuw nummer TNTL verschenen - Marieke Winkler - neerlandistiel.nl
Het is de Week van het Nederlands, en die al weer afloopt, maar ik heb er op Neerlandistiek weinig, of misschien wel niets over gelezen. Van die dingen.
Wel veel berichtjes over Neerlandistische tijdschriften en dus nu ook een aankondiging van het nieuwe nummer van TNTL TNTL? It rings a bell, maar waar stonden die letters ook alweer voor? Ik kijk even verder in het bericht en het zal over letterkunde gaan, maar toch weer even gegoogeld: Tijdschrift voor de Nederlandse Taal en Letterkunde, TNTL. Maar ik ben ook geen vakgenoot, dus was het kennelijk niet nodig om dat in het bericht te vermelden.
Mijn oog viel toen op de bijdrage van Jos Joosten, hoogleraar Nederlandse letterkunde in Nijmegen en die hier wel stukjes inzendt, of inzond, want ik heb al een hele tijd niets meer van zijn hand hier gezien, zal er wat aan de hand zijn? Het laatste wat ik over hem las was op Tzum dat hij ergens had geschreven dat Arjan Peters niet meer welkom is als gastdocent in Nijmegen omdat hij nu niet meer actief is als literatuurrecensent bij een grote krant. Dus er is nog hoop voor Peters als hij nog eens ergens anders aan de bak komt. Joosten heeft hem dus niet om zijn vermeend grensoverschrijdende gedrag aan de kant gezet, maar schreef wel dat bij zijn gastlessen er altijd mensen van de universiteit aanwezig waren. Ik bedoel maar, zoals de waard is, vertrouwt hij zijn gasten.
Maar in dit bericht over het nieuwe nummer van TNTL staat dat Joosten een artikel heeft geschreven met als titel:
+
Wetenschap van de allerindividueelste expressie en de allerindividueelste emotie. (Over het tekort van ideologiekritiek en over de debatcultuur in ons vakgebied.)
Artikel Jos Joosten - TNTL - PDF - www.tntl.nl
+
Echt voor vakgenoten want hij vindt het ook niet nodig om te schrijven om welk vakgebied het gaat, dat is evident en dus 'ons vakgebied' volstaat. Ik voel me daardoor - al weer - gelijk buitengesloten om het te gaan lezen, maar omdat het Jos Joosten is, ga ik toch op zoek en vind de PDF.. En dan kan ik kort zijn
Ik begin met lezen, met twee straffe zwarte koppen zwarte koffie achter mijn kiezen, maar kom moeilijk door de lange, kwasi-ingewikkelde zinnen heen, terwijl zijn onderwerp denk ik toch simpel is, hij wil reageren op de genre-uitbreidingen in het domein van de hedendaagse, levende literatuur en de kritiek daarop. Ik geloof dat hij vindt dat je ook genres als thrillers en columns serieus moet nemen en dan lees ik:
"Er is bij dergelijke processen tenminste sprake van een twee- of zelfs meerzijdige (al dan niet bewuste strategische) beweging van actoren, bijvoorbeeld critici (of nieuwe vormen van kritiek zoals dwdd), die maken dat het veld, dat altijd in beweging is, zodanig transformeert dat de nieuwe aspiranten hun plaats vinden – en door dit proces zelf voltrekt zich die verandering."
En toen ben ik gestopt met lezen en heb de PDF weer weggeklikt. Ik geloof het wel, dit is 'leesvoer' voor vakgenoten.
Wel moet ik nog denken aan het begin van zijn verhandeling en die gaat erover dat hij een kritische reactie had geschreven over een artikel over mannelijkheid in het postuur van Arthur van Amerongen. Wat hij daarmee precies bedoelt weet ik niet en deze reactie staat ook hier op Neerlandistiek, ik vermoed zijn laatste bijdrage en ik ben de portee vergeten en ga het nu niet nazoeken, maar het verbaast me dat Jos Joosten zich verbaast dat hij hierop allerlei negatieve en ook vervelende persoonlijke reacties over had ontvangen op Facebook. Maar Jos, als je over een lul als Van Amerongen schrijft, dan weet je dat toch, dan roep je dat toch over je af?!
Zucht.
Maar ik zou zeggen Jos, blijf schrijven voor vakgenoten, onder vakgenoten, maar kom ook hier weer eens wat schrijven, maar dan niet over lamlendige lulhannessen van columnisten als Arthur van Amerongen, maar neem weer eens een nieuwe interessante roman onder de loep, of bespreek een recent gedicht of dichtbundel, waar ook ik als geïnteresseerde leek wat van kan opsteken. Misschien komt het dan ook op termijn weer goed met die teruglopende studentenaantallen aan de RU, aan de faculteit Nederlands van de Radboud Universiteit in Nijmegen.
+
+
Later...
+
... Om enige onduidelijkheid hierover toch nog verder te vergroten, Van Amerongen heeft destijds in HP de Tijd zeer lovend geschreven over Jos Joostens zijn artikel waarin Jos zich wetenschappelijk en vriendelijk, op het complimenteuze af, had uitgelaten over deze 'balorige' columnist. Van Amerongen citeerde hem rijkelijk en wilde hem hiervoor belonen met het sturen van een kist met de duurste Portugezen sigaren. Zouden die al zijn aangekomen? ...
+++
Nog later, op een zondag-namiddag ...
+++
JOOSTEN
Wat kan Plato ons vandaag leren over taal? - Redactie Neerlandistiek / ANV - neerlandistiek.nl
'Wat kan Plato ons vandaag leren over taal?' Een interessante vraag, maar wat is het ANV die deze vraag gaat beantwoorden? Waarom staat dat niet in dit berichtje, dus dan even googelen:
-
Het Algemeen-Nederlands Verbond (ANV) is een vereniging naar Nederlands recht die de samenwerking tussen Nederland en Vlaanderen wil bevorderen.
-
Ok, prima, ik had wel van deze club gehoord. En nu lijkt het weer alsof ik kritiek heb omdat deze 'vanzelfsprekende' afkorting niet wordt toegelicht, maar dat is gedeeltelijk waar, want dit tijdschrift over Neerlandistiek is 'voor' de Nederlandse taalkunde. Ik citeer het manifest van deze fantastische taalblog:
"Neerlandistiek is een elektronisch tijdschrift voor de Nederlandse taalkunde, letterkunde en taalbeheersing dat dagelijks informeert over ontwikkelingen in het vakgebied voor iedereen die er belangstelling voor heeft."
Nu staat er dus 'voor' de Nederlandse taalkunde en niet 'over' de Nederlandse taalkunde, dus ondanks dat iedereen die belangstelling heeft hier mag meelezen, betekent deze nuance vind ik niet dat je alles maar moet uitleggen en toelichten, ik zou het overigens zelf wel doen, en Marc van Oostendorp maakt daar eveneens een wetenschappelijke sport van (hij is niet voor niets ook hoogleraar academische communicatie), maar anders dan Breukers en Peppelenbos onlangs hier reageerden en vinden dat taalkundigen te veel naar binnen zijn gekeerd, te theoretisch en te ingewikkeld schrijven, vind ik het best dat ze dat doen, alleen verwacht dan niet dat je artikelen door al die geïnteresseerden worden gelezen en zo schoof ik daardoor onlangs een artikel van Jos Joosten in TNTL (Tijdschrift voor de Nederlandse Letterkunde) terzijde vanwege zijn, zoals ik daarna schreef ''kwasi ingewikkelde' zinnen. Kwasi omdat ik denk dat het niet nodig is om moeilijke onderwerpen ook met moeilijke woorden, ingewikkelde zinnen en complexe betogen hoeven worden behandeld. Het kan wel, maar het hoeft niet, maar het is maar net hoe het vogeltje gebekt is. En onder vakgenoten fluit Jos in TNTL een ander deuntje dan als hij hier of op Facebook een roman of gedicht bespreekt. Keuzes.
Nu schreef ik daarvoor dat Joosten was bestookt met negatieve reacties door een inside-artikel over columnist Arthur van Amerongen (dat ook op Neerlandistiek staat, onderaan vind je een linkje), maar die kwamen niet uit de hoek van fans van Van Amerongen, maar van politiek-correcte figuren die vonden dat Joosten het juist te veel voor deze phallo-centristische macho-man opnam, zeg maar dat ze hem, net als ik, een grote lul vinden, maar Joosten hem in de grond nog geen slechte jongen.
Dit bewust-ombewuste misverstand had ik later al uit de wereld geholpen en hielp ik om diverse redenen in de wereld, onder meer doordat ik ook dit artikel van Jos onduidelijk en cryptisch vond. Zo vond ik dat hij het begrip 'posture' niet (goed) uitlegt en met al die fraaie zinnen en gedachten raakte hij me kwijt, dat geeft niet, dat ligt aan mij, maar als hij later in zijn tekst een Frans citaat aanhaalt van de denker die het begrip 'posture' heeft bedacht met wat het dan precies is en daar verder geen commentaar bij geeft en niets vertaalt, dan haak niet alleen ik als leek definitief af, maar verliest hij denk ik ook veel van zijn vakgenoten.
Dat is wat ik wilde zeggen en schrijven.
En welgemeend, veel succes Jos!
In de grond geen slechte jongen - Jos Joosten - neerlamdistiek.nl
+
Deze reactie en ook de vorige staan onder mijn stukje over Jos Joosten op mijn website.
http://www.dejongenskamer.nl/varia99.htm#joosten
Gek is lastig.
__
Tweet zondag 18 oktober.
#3/3 Jos Joosten is hoogleraar Nederlandse letterkunde aan de Radboud Universiteit in Nijmegen en schrijft af en toe op Neerlandistiek, zo ook eens over Arthur van Amerongen. Ik reageerde: www.dejongenskamer.nl/varia99.htm#joosten
ZON-3-DAG - Jos Joosten - Hoogleraar Nederlandse letterkunde - RU - Nijmegen - De Jongenskamer
Lamento - Remco Campert & Benjamin Herman - YouTube
1.
Nog een reactie op een stuk van een promoverende neerlandicus (aan de RU) vind je op
onderstaande link. Ik reageerde na jaren weer eens op hem, hij vindt mij een trol. Duh.
Eylaci, een vreemd woord - neerlandistiek.nl
+
2.
En dan was er nog ophef (ophef die alleen ik maakte, eylaci) over wat Wim Daniëls al dan niet in een kort interview door Margriet Oostveen in de Volkskrant had gezegd. Ik vond een onverkwikkelijk zaakje en heb een paar maal gereageerd onder een artikel van Marc van Oostendorp die op Daniels had gereageerd. Geen zin om hier een apart stuk op mijn websaaite aan te weiden. Toedeloe Wim (en Margriet).
Kom niet aan Antoine Braet - Marc van Oostendorp - neerlandistiek.nl
+
3.
__
Oproep Trouw: Verzin een genderneutraal voornaamwoord - tus!
Reactie op Neerlandistiek.
Een artikel in Trouw over genderneutrale persoonlijke voornaamwoorden met een lezersoproep. Niet vanwege de Week van het Nederlands, maar door de mannelijke en vrouwelijke dominantie in de taal en het negeren van een passende, neutrale aanspreektitel voor al die mensen die zich man nog vrouw voelen zoals 'tussenmens' Marieke Lucas Rijneveld.
De titel van het stuk luidt: 'Is het Nederlands klaar voor het genderneutrale ‘Hen loopt’? en is geschreven door Sander Becker (voormalig student RU Nijmegen).
Is het Nederlands klaar voor het genderneutrale 'Hen loopt'? - Sander Becker - trouw.nl
Ik tweette vanmiddag:
Nee, niet met 'hen' dat al bestaat en verwarrend is. Maar je kan een eigen suggestie voor een genderneutraal pers. voorn. woord inzenden. Gedaan met een leuke vondst. Doe ook mee!
Je kan insturen naar: lezers@trouw.nl
Binnenkort in dit theater mijn vondst die ik heb ingestuurd.
:-)
+++
Aan: Trouw - lezers@trouw.nl
Hai redactie, Sander Becker,
Ik heb de oproep gelezen voor een nieuw genderneutraal persoonlijk voornaamwoord Hoewel ik zeer sceptisch ben dat een bedacht woord vanzelf ingang gaat vinden, dat kan je niet opleggen, kwam ik op het volgende simpele idee en woord:
tus
En 'tus' is natuurlijk afgeleid van 'tussenmens', gemunt door Marieke Lucas Rijneveld.
Tus heeft een nieuwe roman geschreven en Ik geef het boek aan tus.
En het mooie aan mijn vondst vind ik dat het ook 'tus' is als je anders 'hem' of 'haar' schrijft, twee functies in een!
Leef met vlag en wimpel, hou het leven simpel!
Groet,
DirkJan Vos
(Amsterdam - Den Haag 1960)
www.youtube.com/watch?v=ksOzvYYHW48
+
Reactie op neerlandistiek.nl:
Maar mensen zijn natuurlijk ook natuur en in de dierenwereld komen ook diverse vormen van sekse voor. Ik vind een genderneutrale uitbreiding uitstekend, zo zit de natuur altijd al en de wereld /nu/ in elkaar, er is geen sprake van een hype, maar van een groep mensen die altijd onderdrukt werden om voor hun geaardheid uit te komen.
Wat betreft de mannelijke dominantie in beroepen, dat moet je aan vrouwen zelf vragen hoe ze willen worden aangesproken en dat is ook niet eenduidig. Er zijn vrouwen die juist met de bestaande, mannelijke – semi-neutrale- vormen willen worden betiteld, zoals met dichter en wetenschapper, maar er zijn evenzogoed vrouwen die juist als vrouw, dichteres en wetenschapster willen worden genoemd. Daar kan je rekening mee houden, bijvoorbeeld als krant in interviews. Daar was die oproep in Trouw mede voor bedoeld.
+
En in plaats van al die negatieve, conservatieve, kleingeestige kritiek, wees creatief en verzin ook een listig genderneutraal persoonlijk voornaamwoord, daar schieten we allemaal meer mee op.
VRIJMIBO - 5 letters uit het alfabet
Het grote letterfeest! - Alles begint met A van Diedrik van der Wal - neerlandistiek.nl
VRIJMIBO
1. - A - Als je aan mij vraagt, Wat is de eerste letter die je te binnenschiet?, dan zeg ik de A. Het is de eerste letter van het A-lfabet en wie A zegt, zegt B en zeg eens A, of niet? De A ken ik ook als de A van Aap van het lees- en letterplankje Aap-Noot-Mies en van het ABC met 'A is is een aapje, dat eet uit zijn poot. B is de bakker, die bakt voor ons brood.' Dit oude ABC (illustraties Rie Cramer) heb ik als kind vaak gelezen om te leren lezen en heb ik later ook weer gebruikt bij het leren lezen van mijn eigen kinderen.
2. - B - Sinds de hormonen in mijn vroege tienertijd gingen opspelen, zie ik in de hoofdletter B een bh. Later bedacht ik dat een B-cup een mooi letterlijk letterwoord is voor een bh-maat. (Ein schmutziger Geist ist eine Freude für immer.)
3. - E - Ik heb in mijn leven drie grote liefdes gekend, waarvan er twee zijn geconsummeerd (met dubbel-m) en één stil op afstand is gebleven, maar daarom niet minder een grote liefde. Van alle drie de vrouwen begint hun voornaam met een E.
4. - M - In de jaren 80 maakte ik een concept van de Magische M Matrix. Een raster van 9 vakken in een groot vierkant met in ieder vakje een naam met twee delen die beide met een M begonnen. Ze waren Magisch omdat ze een mystieke samenhang hadden met elkaar, maar welke wist ik niet, nog steeds niet (Tot een paar jaar geleden was ik absoluut geen mysticus, maar een koele rationalist en atheïst.). Ik heb deze Magische M Matrix toen met een laserprinter op kleine schaal verspreid. In de vakjes stonden:
Mickey Mouse - Marvin Minsky - Maria Magdalena
5. - N - Ik heb nooit het namenalfabet goed gekend van de D van Dirk, de J van Jan en de W van Willem. In militaire dienst leerde ik wel het Nato/Navo-spellingsalfabet (Alpha, Bravo, Charlie, Delta, Echo, Foxtrot, enz.). Als je het foutloos kon opzeggen kreeg je een dag extra verlof. Ik kende het snel van buiten en nog steeds, net als het gewone alfabet dat op een speciale manier in mijn hersens - en bij iedereen - moet zijn geëtst, Als ik soms niet op een naam kan komen, dan loop ik in mijn hoofd het alfabet af en vaak licht ineens bij een bepaalde letter het antwoord op. Ha, fijn! Dat lucht op.
Kent u dat ook?
DJW
(Eet meer freud!)
https://youtu.be/sK1sJxJcG-4
+
Update
Op de site van de Boekenkrant staat een voorpublicatie van het boek, met een fragment over de letter H.
Boekfragmennt Alles met een A - De Boekenkrant - boekemkrant.com
(Bij de H denk ik als eerste aan ha, haha, met de h van humor, van Haagse humor. En aan hatsjoe, hatsjie en hatsiekadee.)
__
John Lennon 80
Vandaag deze tweet gemaakt met clip:
Op 9 oktober 1940 bracht Julia Lennon-Stanley in Liverpool haar zoon John ter wereld. Hij zou met wat hulp van zijn vrienden vandaag ongetwijfeld 80 jaar zijn geworden, maar dat mocht niet zo zijn.
"Nothing to say but what a day how's your boy been?"
Julia (met lyrics) - The Beatles - YouTube
Eens zal de Betuwe ... (in bloei weer staan) - Dolf Brouwers
Aan: Radio Noord-Holland - Driessen & Driessen (zaterdagmiddag - 15.00 / 17.00)
Hai Nico en Leo,
Het is weer maandag, een nieuwe week en nieuwe kansen. Jullie deden zaterdag een oproepje voor een inzending voor jullie rubriek Uit den ouden doosch en dat is natuurlijk bij mij niet tegen dovemansoren gericht. Ik zou heel wat titels kunnen noemen, maar geef jullie nu de suggestie voor de evergreen, Eens zal de Betuwe... (weer in bloei staan). De tekst en muziek werd al in de oorlog in 1944 door Ham Dunk geschreven. Na de oorlog werd het een populair lied op de radio omdat het natuurlijk ging over de wederopbouw en over hoop, dat is nu ook het geval met de corona-crisis, vandaar deze keuze.
"In 1946 werd het een radiohit in de uitvoering van het net opgerichte Metropole Orkest van Dolf van der Linden. Het liedje werd vertolkt door Netty van Doorn (pseudoniem van omroepster Netty Rosenfeld). Voor een speciale benefietavond ten bate van het Rode Kruis op 7 maart ’46 in het Amsterdamse Concertgebouw – het eerste optreden van het orkest buiten de radiostudio – bracht ze het in een speciale uitvoering samen met de achtjarige zoon van de dirigent, Kinge van der Linden. Het betreft hier vermoedelijk de oudst bewaarde opname van het Metropole Orkest."
Deze uitvoering staat op YouTube en Het Metropole Orkest bestaat dit jaar 75 jaar. En Netty Rosenfeld kennen we natuurlijk als omroepster van de VPRO, ik vond haar altijd een knappe vrouw met een fijne stem en pas bij haar dood las ik dat ze Joods was ... Enfin hier de link naar YouTube:
Eens zal de Betuwe ... - Het Metropole Orkest 1946 - YouTube
Ik vond op YouTube nog een opname uit 1955 van Dick van Doorn (zelfde achternaam als Netty!). Zegt me verder niets.
Eens zal de Betuwe ... - Dick van Doorn - YouTube
Maar een lang verhaal kort en wat ik al jaren weet, overal op internet is te lezen dat Dolf Brouwers, alias Sjef van Oelel, dit lied na de oorlog op de radio populair zou hebben gemaakt. Nu heeft hij in de jaren 50 als zingende kapper uit Den Haag (geboren in Utrecht) wel geprobeerd om als zanger voet aan de grond te krijgen, maar voor zover ik weet is dat mislukt. Ik kan ook nergens iets van een opname van Eens zal de Betuwe ... vinden, ook geen data of wat dan ook. Maar jaren later op de tv, ergens in de jaren 80 ...
In een uitzending van Sonja's Goed Nieuwsshow zingt Dolf het lied, erg mooi en met aan de piano Henk Westrus. Wellicht komt daar dat verhaal vandaan, of heeft hij dat toch ook echt vroeger voor de radio gezongen? In ieder geval die versie staat in iets meer dan 2 minuten op YouTube met nog heel kort de stem van Sonja Barend aan het begin en heel fraai gezongen door Dolf. En deze versie is dus mijn suggestie voor jullie rubriek. Begrijp u wel? ;-)
Eens zal de Betuwe ... (in bloei weer staan) - Dolf Brouwers / Henk Westrus - Sonja Barend - YouTube
En ik heb weer de clip omgezet in mp3 en vind je hierbij als bijlage.
Zie maar of en wanneer jullie er wat mee doen!
Groet,
DirkJan
"Wat een strot. Geweldig, dank voor het delen ... prachtig ... ik moest ervan huilen."
Twee tweets.
Mijn zoon Mees (hoornist) speelt zo op het Kamermuziekfestival van Schiermonnikoog, nu al een heel mooi clipje met hem solo op de oorlogs- en drenkelingenbegraafplaats Vredenhof, de muziek heeft hij eerder opgenomen in het @MCO_Hilversum. Zo om 20.30 de live-stream.
Om 20.30 start de (gratis) live-stream met het slotconcert van het Internationaal Kamermuziekfestival van Schiermonnikoog met oa Floris Mijnders, Lilli Maijala, Caspar Vos, Niek Baar en mijn zoon Mees op hoorn. Website: https://schiermonnikoogfestival.nl.
YouTube-kanaal Schierfestival - Met live-stream en video's
Website - Internationaal Kamermuziekfestival Schiermonnikoog - schiermonnikoogfestival.nl
+
Hoornkwintet in Es-groot
Wilhelm Gottlieb Hauff (1755–1807)
Mees Vos – hoorn
_
Auf dem Strom, D.943
Franz Schubert (1797–1828)
Pablo Gregorian – tenor
+
+
Heeft u weleens een neushoorn gehoord?
Achterhoedegevechten, dovemansgesprekken? - Yves Tsjoen (VL) - neerlandistiek.nl
Op 24 september reageerde ik (hier op Neerlandistiek) onder het stuk van Yves Tsjoen belangstellend (en ik ben nimmer cynisch of reageer met leedvermaak!):
“Ben ik wel benieuwd hoe het dit jaar met de aantallen eerstejaarsstudenten Nederlands is gesteld. Misschien nog wat te vroeg voor landelijke cijfers, maar wellicht kunnen direct betrokkenen, zoals Marc van Oostendorp, hier melden hoeveel nieuwe studenten hun universiteit dit jaar telt.
Zal corona nog van invloed zijn geweest, daardoor meer of minder aanmeldingen? Geen idee.”
Er kwam geen antwoord, maar Marc heeft een artikeltje getweet waarin de nieuwe cijfers staan. Het spreekt allemaal voor zich en Marc is nog steeds strijdbaar, vooral ook in zijn kruistocht tegen minister Ingrid van Engelshoven (die hij nu ook fel verwijt dat ze toestaat dan in het hoger onderwijs geen mondkapjes verplicht zijn), maar ik zou zeggen, Richt je vooral op je eigen zaken binnen de Neerlandistiek en binnen je eigen universiteit, daar zijn je krachten al volop nodig lijkt me. Laat die minister maar lekker verder sudderen in dat Haagse koekenpannetje van haar, daar valt niets meer van te verwachten, maar de victorie is vooralsnog (helaas) niet in Nijmegen begonnen.
Instroom bacheloropleidingen neerlandistiek
2010-2011 019-2020 2020-2021
Leiden 89 59 44
Totaal 503 217 200
Nog maar 200 eerstejaars voor studie Nederlands - Ad Valvas - advalvas.vu.nl
“Het is nog erger dan het lijkt”, zegt de Groningse hoogleraar Mathijs Sanders. “Door de coronacrisis telt het hele hoger onderwijs dit jaar meer studenten, maar daar ziet de studie Nederlands er niet veel van terug.”
+
"[ En ik hoor of lees eigenlijk niets meer over de acties in het wetenschappelijk onderwijs of voor de neerlandistiek (is die fietsactie aan het begin van het academisch jaar mislukt?) en hoe het nu staat met de werkdruk met het online-onderwijs. Valt het allemaal wel mee of moeten al die hoogleraren en docenten binnenkort aan de beademing? ]"
+++
In reply to myself the next day.
M,
Dat op deze cijfers vooralsnog geen enkele reactie komt verbaast me, maar ergens begrijp ik het ook wel en wellicht komen er van de week nog reacties in aparte stukken, ik wil dat zeker aanmoedigen.
En als zo vaak laveer ik tussen twee standpunten in, nu tussen gevoelens van verbazing en begrip, maar ook tussen, wat recent een paar keer op mijn pad kwam, de vraag, Is de samenleving maakbaar of niet? De maakbaarheid is een ideaal van links (bedankt Joop!) en rechts - inclusief de liberalen - vinden dat je als overheid heel terughoudend moet zijn en het moet laten bij ‘fatsoenlijk besturen’, aldus onlangs opgetekend uit de mond van Wiegel.
Nu ben ik een linkse jongen en geloof ik zeker in een mate van maakbaarheid als het gaat om verbetering van de sociaaleconomische omstandigheden van mensen, om werk en inkomen, daar draait het voor de meeste mensen ook allemaal om en het zijn de voorwaarden voor verdere ontplooiing. Ook vind ik dat de overheid een actieve rol moet spelen voor goed onderwijs en kunst en cultuur financieel moet steunen, moet subsidiëren. (Rutte vindt dat hij liever 100 euro voor een concert van de Toppers in de Arena betaalt dan op een pluchen subsidiestoeltje in het Concertgebouw naar het 4e pianoconcert van Rachmaninov zit te luisteren.)
Maar maak je van die laatste bemoeienissen van de overheid met onderwijs en met name met kunst en cultuur ook betere mensen, zoals in linkse kringen gedacht wordt? Ik weet dat niet zo zeker, daar ben ik dan toch ook wat liberaal in, want ik ben er niet van overtuigd dat een minister als Ingrid van Engelshoven met maatregelen of een zak geld de Neerlandistiek kan redden. In die maakbaarheid geloof ik niet echt, dat wil zeggen, niet in de rol van de overheid. Wel geloof ik in de bevlogenheid van leraren, of in iemand als Marc van Oostendorp die groepen, of individueel, mensen, jongeren positief kunnen beïnvloeden en dat geldt ook bijvoorbeeld voor het stimuleren van het lezen van boeken, van literatuur, maar om tot dat lezen te komen moeten we NIETS verwachten van een minister Ingrid, maar wel van een meester Kees.
Nog een tegenstrijdige ontwikkeling die nu opspeelt is de kritiek op de grote en verkeerde aandacht in het onderwijs voor begrijpend lezen, met name als examenonderdeel. Hou ermee op, zeggen velen, en dan komt het vanzelf weer goed met het enthousiasme van jongeren voor het vak Nederlands en het lezen van boeken en dan lopen de universiteiten voor de studie Nederlands ook weer vol. Was het maar zo simpel, ik geloof dat niet en we moeten zeker niet begrijpend lezen afschaffen nu er tegelijkertijd de ontwikkeling is, een spiraal naar beneden, dat steeds meer jongeren, steeds slechter begrijpend kunnen lezen, dat vak is dus keihard nodig, meer dan ooit! Ga er dus allemaal maar aanstaan met je goeie gedrag. En zolang de maatschappij, de wereld en de cultuur onomkeerbaar veranderen, doe je niets tegen al die lui die nu liever vanaf de bank kijken naar de verfilming van het privéleven van Connie Palmen in 10 delen, dan in een fauteuil een klein bundeltje openslaan om wat verstilde poëzie van Ida Gerhardt te lezen.
Het is min of meer allemaal de schuld van de politiek, van D66, van minister Ingrid van Engelshoven. Nu vind ik haar ook niet meer dan anderhalf ons basterdsuiker, maar richt jullie pijlen zoals ik al schreef, op de eigen mogelijkheden en kracht binnen de Neerlandistiek zelf, op de leraren Nederlands in het onderwijs, op de universiteiten. Marc van Oostendorp is furieus-fel op deze minister, maar laat hij vooral ook woedend zijn op de bestuurders van al die universiteiten, ook die van hem in Nijmegen, die kennelijk allemaal onwillig zijn, of niet bij machte om naast het stimuleren en promoten van hun vakgroep Nederlands, ook als eerstverantwoordelijken de werkomstandigheden van hun academische werknemers dienen te verbeteren. Laat je niet door hen in de luren leggen door dezelfde fout te maken als die bestuurders die allemaal naar Den Haag wijzen. Van de hand en de boezem. Dus fiets niet naar Den Haag, maar trek op naar de bestuurskamers van al jullie universiteiten!
Tot slot voor nog wat mogelijke extra discussie op deze druilorige zondagmiddag, op 4 oktober Wereld (eet geen!) Dierendag, de dag in 1992 – ook een zondag – die ik me nog precies kan herinneren waar ik toen was en wat ik deed, maar onlangs schreef Charlotte Remarque, de dochter van Sylvia Witteman, een kort esseetje in de Volkskrant waarin ze met een vlotte pen schreef waarom volgens haar jongeren minder of niet meer lezen.
Nu is ze zelf wel een boekenlezer, maar als ze schrijft over de efficiency van jongeren als reden van ontlezing, dan denk ik, Ja, efficiency betekent nu steeds korte stukjes lezen, korte berichtjes typen, maar hoezo efficiency als ze dus daardoor bij elkaar opgeteld de godganse dag op hun telefoon zitten te koekeloeren en niet meer zonder instant-prikkels rustig een boek kunnen lezen! Tel uit je tijdwinst.
De victorie om het tij te keren voor meer studenten Nederlands is dus niet begonnen in Nijmegen. Dat verbaast me en stelt me ook teleur, want wie zou er nu niet Nederlands willen studeren met zo’n bevlogen weledelzeergeleerde hoogleraar in de Neerlandistiek?
Courage en ik groet u sahib,
DJ
+
4 oktober 1992 was de dag van De Bijlmerramp.
+
Marc van Oostendorp - Wikipedia
+
Zondagavond: Een reactie onder het laatste artikel vam Marc van Oostendorp:
Zou je het vergeten van een boektitel zoals van 'Het taaldier mens' geschreven door Flip Droste en deze titel (onbewust) opnieuw weer gebruiken zoals door Jan Pekelder niet het 'Pekelder-effect' kunnen noemen?
_
http://www.dejongenskamer.nl/varia99.htm#sahib
Mijn twee reacties van gisteren en vandaag staan nu ook (zonder typefoutjes) bij elkaar op mijn website, klik daarvoor dan op bovenstaand linkje, de titel van mijn stukje heet: Wie redt de Neerlandistiek? En met foto erbij!
[ Ook de link getwitterd en dat loopt heel aardig. ]
+
- Het is nu 18.35 en om 18.35 stortte op zondag 4 oktober 1992 het EL AL-vrachttoestel Boeing 747–258F, met gezagvoerder Yitzhak Fuchs, tijdens vlucht LY-1862, neer op de flats Groeneveen en Klein-Kruitberg in de Bijlmermeer, er vielen slechts 43 doden doordat veel bewoners buiten waren vanwege het mooie weer. Er staat een boom die er al stond en nu dient als herinneringsplek, de boom die alles zag. -
_
Smakelijk eten, ik neem zo een lekker bordje vegetarisch Indisch. Selamat makan!
(een Haags corona-gediggie)
Kâp nâh es effe lekkâh met die vieze gore groentesapjes
Dirk H.
(Zie ik zo bleek dan?)
+
+
Dichtsels - DirkJan Vos - De Jongenskamer
Coen van Zwol (NRC) is een spoilerlul!
Hai redactie NRC - Opinie.
Ik stuur jullie - als abonnee - onderstaande ingezonden brief, hij spreekt voor zich. Ik wil nog wel toevoegen dat zich vanmorgen nog een hele discussie met diverse deelnemers op Twitter voortzette en Coen aankondigde dat hij er wel een column in zag. Het is dus een korte ingezonden brief, maar tegelijk ook een opiniebijdrage om een discussie te starten of je wel of niet mag spoileren in kranten, daar wordt verschillend over gedacht en ook de manier waarop en bij welke films wel of niet. En dan sluit ik af met een verzoek aan Coen, uitgerekend op de dag dat NRC Handelsblad als fusiekrant 50 jaar bestaat. Toeval bestaat niet! Gefeliciteerd.
SPOILER!
Filmregisseur Sofia Coppola heeft een nieuwe film uit ‘On the Rocks' en Coen van Zwol schreef een profiel over haar en ze is niet alleen regisseur, maar heeft ook geacteerd. Haar eerste rol was al als baby in de The Godfather I van haar vader Francis Ford Coppola (en die door velen wordt beschouwd als de beste film aller tijden) en in het derde, maar zwaar ondergewaardeerde deel, speelt ze een hoofdrol. Van Zwol schrijft hierover, "Sofia’s rol in The Godfather III wordt gezien als een door nepotisme ingegeven blamage." Hij vindt dit zelf ook en ik ben het er totaal niet mee eens, maar ik neem het hem hoogst kwalijk dat hij het einde van de Godfather III heeft gespoilerd. Op Twitter werd ik door hem weggehoond, 'Hahahaha spoileren? Die film is 30 jaar oud! 30!'. Ik vind dit een loos argument en hij schrijft nota bene nog zelf dat Francis Ford Coppola eind dit jaar met een nieuwe versie van dit slotdeel komt. Ik vind het onverteerbaar als het einde van films met verrassende ontknopingen in kranten wordt verklapt, er zijn altijd weer jonge generaties die een film(klassieker) voor het eerst zien. Ik wil Coen dan ook vriendelijk, maar dringend vragen om de korte en niet relevante zinsnede over het einde van dit meesterwerk van de website weg te halen.
Met vriendelijke groet,
DirkJan Vos
+
Vooralsnog niets meer van de NRC gehoord. LOL!
+
Oud knipseltje met Sofia Coppola - Oef 18+ - De Jongenskamer
+
Tweet van een paar jaar geleden.
Vroeger was ik wel verkikkerd op Sofia Coppola, hoopte ook dat ze net zo geniaal zou worden als haar vader. Een eind gekomen. Die lippen.
__
Update 14 oktober 2020
Tweet
Van Zwol verhult in zijn column in @nrc dat ik hem een spoilerlul vind. Ik geef geen linkje, want 't staat bol van de spoilers. Zonder spoilers kan Coen niet over fillums schrijven. Nou, met ook niet! Lezers mogen reageren, maar mijn brief werd geweigerd: http://www.dejongenskamer.nl/varia99.htm#coenz
Ik heb mijn ingezonden brief opnieuw naar de NRC gestuurd, ongewijzigd, alleen met onderstaande nieuwe alinea:
In zijn column van vandaag gaat Van Zwol nader in op mijn verwijt waarover ik hem had gewtitterd en stelt dat hij niet over films kan schrijven zonder te spoileren. Klinkklare onzin en dan riposteer ik op zijn stukje, dat krankzinnigerwijs bol staat van de onnodige spoilers, dat hij dat ook niet kan met spoilers!
Eikel.
Lu tempu passa
Varia - 1. Garoeda 2. Hey / Hai 3. Lubach
1. Garoeda
Het Haagse Indische restaurant Garoeda is failliet en hoopt op een doorstart of een verkoop, maar dat is geenszins zeker. Het AD schreef erover en vroeg naar herinneringen. Ik heb gereageerd.
+
Garoeda
Het oudste en tot enkele jaren geleden beroemdste Indische restaurant in Den Haag was Tampat Senang aan de Laan van Meerdervoort, het begon in 1919 en legde het loodje in 2016. En nu dreigt dit ook te gebeuren voor Garoeda dat nu het vermaardste Indonesische restaurant is van de Hofstad, van heel het land denk ik zelfs. Ik ben van 1960 en in de jaren tachtig heb ik er verscheidene malen heerlijke rijsttafels gegeten op de eerste etage met fraai uitzicht op de Kneuterdijk. Ik zag toen al dat er vooral oudere mensen kwamen. Maar daarvoor in de jaren zeventig hoorde ik als tiener al voor het eerst over Garoeda. Het zou ook een ontmoetingsplek zijn waar oudere vrouwen 's middags koffie, of kopjes thee kwamen drinken en ze zich dan lieten verleiden door gigolo's. Het gerucht - vooral onder jongens - circuleerde dat als een vrouw dan haar lepeltje rechtop in haar kopje zette, dat ze dan geïnteresseerd was. Ik wist niet zeker of het waar was, maar de oudere soul-knakker Willem van mijn school, Het Nederlands Lyceum, uitdagend gekleed, zijden overhemden met grote puntboorden, strakke zwarte broeken met wijde pijpen met daaronder puntlaarsjes en een grote, woeste blonde haardos, beweerde tegen mij dat het verhaal uit eigen ervaring klopte.
DirkJan Vos
+
Chin. Ind. Spec. Rest. Woo Ping - Den Haag - Plein - Herinnering - De Jongenskamer
Lijst met Indische woorden die ik ken - De Jongenskamer
+
Tweet
Er is een verschil tussen 'Indisch eten' en 'Indonesisch eten', het eerste is de (nostalgische) keuken die is aangepast aan de Nederlandse smaak, en de andere is gebaseerd op hoe er werkelijk in Indonesië gegeten en gekookt wordt. Selamat makan!
+
Update: Mijn herinnering nu op ad.nl.
[ Overigens, dit korte stukje was kwa schrijfstijl (een beetje) geïmspireerd op de columns van Sylvia Witteman.]
__
2. Hey / Hai
Hey What now? - Marc Kregting - neerlandistiek.nl
Hai,
De aanhef van mijn mails is al heel lang en altijd, Hai, ongeacht of ik informeel of formeel iemand schrijf. Ik kom het verder zelden tegen, maar ik vind het zelf logisch, omdat het voor mij niet alleen schrijftaal is, maar ook spreektaal. Ik zeg ook als ik mensen tegenkom Hai. Marc schrijft ergens dat Hey volgens hem enkel schrijftaal is, maar dat is bij uitstek ook zijn fatische aanhef met Geachte of Beste die hij gebruikt. Dus daarom Hai.
Ik heb Hey in de recente uitdrukkingen, Want hey, en Maar hey zeker ook horen uitspreken, bijvoorbeeld op de radio als een (jonge) presentator zich niet tot een persoon in de studio richt, maar meer de luisteraar in het algemeen aanspreekt. Je gebruikt het denk ik ook om iets over jezelf uit te drukken, om ook zachtaardig en vragend kritiek te leveren op wat iemand vindt, zonder direct te zeggen, Maar luister eens even, wat je daar zegt is eigenlijk gelul van een dronken aardbei (Want hey ...).
Marc schrijft dat Hey kennelijk iets typisch Vlaams is, want de Noord-Nederlandse Van Dale negeert het woord in hun woordenboek. Maar ik denk dat het gewoon nog niet de Van Dale heeft gehaald omdat het te recent is, maar het is wel degelijk in Nederland bekend, bovendien heeft Van Dale ook een Vlaamse hoofdredacteur. En Marc, je hebt het over 'nudgend', maar 'nudgen' staat ook (nog) niet in de Van Dale, of is dat ook door discriminatie afgewezen door Ton den Boon?
Maar het is verder zeker aardig opgemerkt deze nieuwe uitdrukking, waarvan ik denk dat de spelling Hey vooral voorkomt omdat Hé een accent heeft en moeilijker is te typen, Ik zie er geen Anglo-Amerikaans complot achter en bovendien zal het al heel lang bestaande Hé, dat sterk verwant is aan het Hey van nu, ook uit het Engels komen. Niets nieuws onder de zon eigenlijk, vooral een beetje modern taalgebruik en een hippe spelling.
Maar dit essaytje haalde vandaag wel de Taalpost op Twitter, want er zijn veel lezers die grote fan zijn van Marc Kregting en vooral ook van zijn eloquente stijl van schrijven. Ik snap dat ergens wel, maar als ik dan weer zijn slotzin lees, en ondanks dat ik daarna nog eens goed de context probeer te begrijpen, dan denk ik om Marc zelf aan te halen dit is 'hermetische poëzie', want meer kan ik in deze eindzin niet lezen en ik kan er zelfs niet één Belgische bonbon van maken: "Hoe cynisch kan verwijdering links passeren van ironie."
Fijne zondag,
DirkJan
+
Hey You
Hey you, out there in the cold
(Pink Floyd - Roger Water)
__
3. Lubach
Stoorzender: De identiteit van maker Arjen Lubach - Vlogboek - Neerlandistiek / YouTube
Ik heb deze Vlogboek-aflevering van Jörgen (achternaam onbekend, ook niet wat ie verder doet) bekeken en vind het maar een lauw-lauw verhaal. Dit autobiografische boek, Stoorzender van Arjen Lubach, en dat onlangs een week op 1 in de Bestseller Top 60 stond en nog steeds genoteerd staat in de Top 10, draait natuurlijk voor de (veelal jeugdige) lezers wel om de anekdotes en de privé-inkijkjes van deze populaire artiest en toch veel minder over zijn status als maker en kunstenaar. Overigens, is Lubach wel een kunstenaar en noemt hij zichzelf ook zo? Ik vraag het me af, maar Jörgen vertelt nog van alles en laat een en ander zien, maar gaat niet verder in op zijn korte mededeling dat Arjen ook proza heeft geschreven zoals zijn roman Magnus. Beetje vreemd vind ik voor een Vlogboek dat over literatuur gaat en nu deze autobiografie wordt besproken, maar niet zijn romans daarbij worden betrokken. Bij Jiskefet zouden ze dan zeggen: RAAR!
Viel me op dat de woorden 'duwen' en 'duwtje' populaire clichés aan het worden zijn om aan te geven als je mensen wilt enthousiasmeren en waarschijnlijk kont dat van dat vreselijke overgewaaide Engelse woord nudging.
Deze aflevering van het Vlogboek haalde tot nu toe nog geen 200 views, wat in schril contrast staat tot de al ruim 200.000 kijkers voor de YouTube-video met het item Begrijpend lezen van gisteravond bij Zondag met Lubach. Ik spring even van deze hak op een volgende, verwante en actuele tak.
Begrijpend lezen | Zondag met Lubach (S12)
Begrijpend lezen - Zondag met Lubach - YouTube
Ik kijk weliswaar nooit tv, maar ik zie sporadisch nog wel eens wat terug via uitzending gemist of YouTube als iets me echt interessant lijkt, of ik vind dat ik er toch kennis van moet nemen, zoals nu het geval was.
Wat Lubach in een klein kwartiertje zegt en laat zien, is allemaal weinig nieuws onder de zon, zeker niet voor alle lezers hier van Neerlandistiek. Ik denk alleen dat als je begrijpend lezen gaat afschaffen op de middelbare school, scholieren niet ineens massaal boeken gaan lezen en dan plots wel begrijpend kunnen lezen. Ik weet niet wat Marc van Oostendorp hiervan vindt, maar hij kwam ook in het item voor met een oud stukje tv waarin hij zegt dat hij als hoogleraar Nederlands het examen Nederlands begrijpend lezen van het VWO had gedaan en al bij vraag 1 mogelijk iets niet goed had geantwoord. Lubach vond Marc een autoriteit natuurlijk op dit gebied, maar hij gaf hem 'echter' geen enkele credit toen hij daarna een tirade afstak tegen het hele examen en onderwijs in het schoolvak Nederlands voor begrijpend lezen, afschaffen die hap, maar dat moet ie - of een van zijn tekstschrijvers - 1 op 1 van Marc zijn stukjes van deze blog hebben overgenomen, met name zijn terugkerende kritiek dat begrijpend lezen op de middelbare school alleen 'het leren van trucjes is om een goed cijfer te halen'. Lubach verkondigde dat ook in precies dezelfde bewoordingen. Noem het de kunst van het afkijken, maar dan wel zonder bronvermelding.
+
Voor oudere jongeren, zoals ik, die niet zo gek zijn op Lubach, er is net De Encyclopedie over Koot & Bie verschenen. 500 pagina's dik, verzameld en geschreven door Richard Groothuizen (1957) en gegarandeâhd ongeautoriseâhd. In Het Parool stond zaterdag een heel aardig interview met de maker. Je kan onderaan mijn fanpaginaatje over mijn grootste Haagse humorhelden een linkje naar het interview vinden.
Fanpagina Koot en Bie - DirkJan Vos - De Jongenskamer
Het Parool, las die krant!
NB.
Lubach betrapte ik nog wel op twee foutjes, hij wilde een grap maken dat hij verkeerd had gelezen dat het niet André Kuipers was, maar Arnoud Kuipers! Maar de grap ging de mist in omdat hij helemaal niet André Kuipers had gezegd, maar gewoon Arnoud Kuipers! En Arjen en velen met jou, het is FAMKE Louise en niet FEMKE!
_
_
_
Nog over dat door mij opgeworpen vermeende kunstenaarschap. Lubach schrijft, en dat laat je zien in een tekstbordje, 'Het concept dat de kunstenaar samenvalt met zijn werk, heeft me altijd het hoogst haalbare geleken'. Ik kende die tekst al en ik vind het wat dubbelzinnig omdat ik ook weet dat Lubach juist helemaal niet, zoals grote voorbeelden van hem als Herman Brood en vooral Jim Morrison, een soort destructief romantisch samenvallend kunstenaarschap ambieert en hij zichzelf vooral beschouwd als maker van producten, zoals in de vlog ook is te lezen. Hij flirt wel met het kunstenaarschap, maar is hij dan zelf een kunstenaar en bedoelt hij dat dan ook onomwonden met dat citaat voor zichzelf, is hij een kunstenaar zonder 'concept'? Die vraag wierp ik op, maar prima verder dat jij dat zo interpreteert en hem een kunstenaar vindt.
Varia - 1. Elma Drayer 2. Copyright 3. Vlaamse doctoraten
1. Elma Drayer
Alle academische telwerkzaamheden ten spijt - Marc van Oostendorp - neerlandistiek.nl
Het is jammer dat uitgerekend een vrouw als Drayer dit soort domme uitspraken doet, net als eerder minister Van Engelshoven die zich als vrouw onlangs in gelijke bewoordingen uitliet dat alleen kwaliteit telt bij literatuur en ze /dus/ vooral boeken van mannen leest. Daar sta je dan als feministe met je vrouwenemancipatie als hoogopgeleide dames als Elma en Ingrid het voor mannen gaan opnemen als het om kwaliteit gaat. Vrouwenliefhebber Theo van Gogh zou hebben gezegd, Met zulke vriendinnen heb je geen vijanden meer nodig.
Maar wat is hier aan de hand? Het valt natuurlijk niet onomstotelijk te bewijzen dat deze vrouwen ongelijk hebben, want het zou best kunnen dat mannen betere boeken schrijven, maar hoe stel je dat vast? Een onbegonnen zaak en wat juist wel wetenschappelijk vaststaat, maar door mensen als Drayer wordt gebagatelliseerd, of ontkend, is dat vrouwen en andere minderheidsgroepen nog steeds aantoonbaar minder worden gehoord en gelezen en dus meer aan bod zouden moeten komen in recensies, in de media. net zoals het bij al die dominante witte mannen wel het geval is, maar dat gebeurt niet, aantoonbaar, Zeker niet als je een zogenaamd progressieve en geëmancipeerde vrouw tegenover je hebt staan als Drayer in plaats van naast je en die kennelijk niets wil veranderen.
Maar het verbaast me eigenlijk niet bij een vrouw als Drayer (Drachten, 1957) die op de emancipatiegolf van de jaren zeventig als vrouw zeker wilde emanciperen, maar dan wel om net zo'n sterke identiteit als mannen te krijgen en niet zoals veel vrouwen nu (denk aan Stella Bergsma) voor een emancipatie kiezen met een eigen identiteit als vrouw. Drayer heeft dan ook een broertje-dood aan het uit Amerika overgewaaide identiteitsdenken waarbij zwarte mensen, die overigens hoe dan ook nooit wit dus nooit helemaal gelijk aan ons zullen worden, in haar ogen alleen maar polariserend actie voeren in Nederland waar volgens haar iedereen veel meer gelijk is dan in Amerika. In haar onlangs bekroonde boek Witte onschuld (ze ontving de PrinsjesBoekenprijs voor het beste politieke boek van 2019 gekozen door een driekoppige jury waarvan twee vrouwen), stelt ze dat racisme en discriminatie hier eigenlijk nauwelijks bestaat en polarisatie alleen wordt aangewakkerd door een klein groepje militante activisten. Ik ken deze opvattingen van Drayer uit haar columns in de Volkskrant, maar ze schrijft nooit dat identiteitspolitiek juist ook een kenmerk is van rechtse, nationalistische partijen als de PVV en Forum voor Democratie, die hiermee alleen maar op giftige wijze juist verder polariseren en bevolkingsgroepen tegenover elkaar zetten.. Zwarte actiegroepen eisen om erbij te horen en Wilders en Baudet eisen permanente uitsluiting. Open je ogen Drayer, woke up!
[ Maar wat moet je dan doen binnen de literatuur? Afschaffen van de literaire prijzen gebeurt niet en ik heb eerder serieus voorgesteld om bijvoorbeeld de Libris Literatuurprijs dan maar te splitsen in een prijs voor mannen en een voor vrouwen. ]
Ergens in de jaren negentig dachten we onder Paars dat de emancipatie van vrouwen wel rond was en van de multiculturele samenleving hadden we toen nog niet gehoord,. want die was tot dan toe heel politiek correct genegeerd. Het zal in deze periode zijn geweest dat een vrouw als Elma Drayer druk bezig was met haar succesvolle carrière en toen dacht dat alles tussen mannen en vrouwen inmiddels wel koek en ei was, tenminste in haar geval. En nu zo'n 25 jaar later zijn haar ogen nog steeds gesloten dat aantoonbaar is vastgesteld dar de emancipatie en gelijkwaardigheid van vrouwen en minderheden nog verre van voltooid is, integendeel. Wel heel wrang dat vrouwen als Drayer en Van Engelshoven laten zien dat er nog een lange weg is te gaan, maar er gloort ook hoop denk ik, want het is het vooral een kwestie van tijd en lange adem totdat de witte boomers vanzelf van het toneel verdwijnen doordat ze doodgaan en jongere generaties gaan nu al heel anders om met andere mensen uit andere culturen en met diversiteit en leven steeds meer zonder problemen naast en met elkaar. En juist literatuur van allerlei minderheden die bezig zijn met hun emancipatie verdienen extra aandacht binnen de literatuur om dat proces inzichtelijk en ook mogelijk te maken en om geaccepteerd te raken. Het is een plicht om dat niet te negeren, maar niet alleen dat, Marc van Oostendorp twitterde gisteren een serie tweets over Drayer en wil ik besluiten met een van deze tweets, hij schreef, "Dat geldt des te sterker voor de literatuur, waar de lezer steeds op zoek is naar nieuwe ervaringen; schrijvers met 'meer variatie' in achtergrond kunnen ook 'meer variatie' in ervaringen bieden." Ja, zo is het, eat that Elma!
+
http://www.dejongenskamer.nl/varia99.htm#balans
Ik heb een lang epistel geschreven en een persoonlijke Tussenbalans opgemaakt. Voor wie meer wil weten, klik op bovenstaande link.
2. Copyright
De taalkundige volksaard - Marc van Oostendorp - neerlandistiek.nl
Ik zat te denken of je een afbeelding van Donald Duck zomaar op je achterwerk mag laten tatoeëren, zonder inbreuk te maken op het copyright van Disney. Ik denk dat het niet mag en ik geloof dat tatoeëerders, zo heb ik de indruk, dat ook niet zullen doen, voor je het weet worden zij ook aansprakelijk gesteld. En een tatoeëerder als Henk Schiffmacher is een soort kunstenaar die zijn eigen werk onder de huid van liefhebbers aanbrengt en daar vraagt hij geld voor, ook voor zijn creatieve tekeningen. Ik denk niet dat hij blij zal zijn als andere tatoeëerders zijn bekende afbeeldingen zonder toestemming gratis gebruiken om ook een graantje mee te pikken van zijn creativiteit en (internationale) succes. Waarom zou hij daar ook blij mee moeten zijn?
Op mijn website staat dat iedereen alles vrij mag overnemen zonder daar topbestemming voor te vragen, ik ben voor free flow of information en voor de beweging van Creative Commons. Over commercieel gebruik schrijf ik niets, want het is logisch dat daar /altijd/ toestemming voor nodig is en indien je die geeft vind ik het ook normaal en redelijk dat je dan meedeelt in de winst die met je werk wordt gemaakt, hoe klein zo'n bedrag ook kan zijn, het gaat om het principe.
Marc is daar net zo vrij in, nog vrijer zelfs, denk ik, maar hij heeft met Neerlandistiek al een paar keer flink zijn neus gestoten door het overnemen van foto's waarvoor hij een gepeperde rekening kreeg gepresenteerd en weet hij dat overleg, of redelijkheid, 'Ik haal de foto gelijk weg', niets uithalen, je zal altijd moeten betalen. Procederen heeft geen enkele zin, tenzij je nog meer kosten wilt maken. Dat is de realiteit en heel onredelijk is die niet, zeker als mensen geld aan je werk proberen te verdienen, zoals hier in geval met het verkopen van mokken met een tekeningetje van een mevrouw zonder daarvoor in de buidel te willen tasten en de weigering haar mee te laten delen in de winsten. Wie is er nu hebzuchtig?
Van Oostendorp vindt het maar een kleinzielig dametje en de ondernemers zijn in zijn ogen de slachtoffers.. Op Twitter schrijft hij dat de dame er ook heus geen miljonair van zal worden, evenmin de mokkenverkopers. Maar dat is natuurlijk wel een heel zwak non-argument. De vrouw in kwestie mag een kopje lauwe thee drinken uit een mok met haar vogeltje erop, waar ze zelf voor heeft moeten betalen, in haar koude studeerkamertje en mogen de mokkenverkopers van haar werk, van haar onbetaalde creativiteit, straks een weekje in de zon op hun kont liggen op Ibiza met een groot glas sangria onder de parasol. Daggutniet.
+
En ik ben zelf ook door schade en schande wijs geworden met het plaatsen van foto 's op mijn website, want ik heb ook een keer fors moeten betalen. Ik heb vervolgens allerlei ander beeldmateriaal van mijn site verwijderd, maar niet alles. En vorige week heb ik nog een risico genomen door toch een fotootje van Doutzen Kroes te gebruiken. Ik geloof niet dat ik heel veel risico loop, maar zeker is dat niet, maar voor Doutzen heb ik dat er wel voor over. :-)
__
3. Vlaamse doctoraten
Vlaamse academici die hun proefschrift alleen in het Nederlands publiceren over een Nederlands onderwerp maken geen enkele kans om in het buitenland een academische baan te vinden en solliciteren dus alleen in Nederland of Vlaanderen, academici met een Engelstalig proefschrift zullen hun peilen niet alleen op de Vlaamse of Nederlandse arbeidsmarkt richten en ook, juist, een baan in het buitenland ambiëren en vinden. Deze twee factoren kunnen de oorzaak zijn van de oververtegenwoordiging van de eerste groep en een grotere afwezigheid van de tweede, omdat die laatste academici minder solliciteren op Vlaamse universitaire baantjes. Gelijk hebben ze.
En wat betekent dan een 'academische carrière' in Vlaanderen als je alleen maar door Vlamingen en Nederlanders wil en kan worden gelezen? Wat voor (internationale) waarde heeft dan je promotieonderzoek? Een hardloper uit Damme kan kampioen van Vlaanderen worden, maar als hij nooit aan internationale kampioenschappen meedoet, is zijn prestatie betrekkelijk en bovendien zal hij dan nooit een medaille kunnen winnen op de Olympische Spelen. En wat wil een sportman nog meer in zijn loopbaan dan dat, wat wil een academicus nog meer dan over de hele wereld gelezen en gewaardeerd worden? Kennelijk niet alle taalkundige academici in Vlaanderen.
+
Freek Van de Velde schrijft nog:
"Ik heb een Nederlandse hoogleraar Nederlandse taalkunde wel eens horen beweren dat wie zijn proefschrift in het Nederlands schrijft, daarmee impliciet aangeeft geen academische carrière te beogen."
Jammer dat hij geen man en paard noemt, of moeten we hier gewoon aan de 'usual suspect' denken wiens eerste letter van zijn voornaam dezelfde is als de laatste van de voornaam van de meest beroemde taalkundige? :-)
+
Vlaamse doctoraten part II
Worden Engelstalige proefschriften meer geciteerd? - Freek Van de Velde - neerlandistiek.nl
Indrukwekkend academisch taalgebruik om uit te leggen hoe je het onderzoekje hebt opgezet en even indrukwekkend daaronder de weergave van de resultaten: imponerend allemaal, maar hier is, ook voor gewone taalkundigen, natuurlijk geen jota van te begrijpen. En ik heb ook geen idee hoe je die citaten in de database concreet hebt opgespoord, maar het zal ongetwijfeld allemaal methodologisch correct zijn, daar heb ik geen vraag over.
Maar ik heb wel een vraag over wat anders. De uitkomst is:
“Nederlandstalige proefschriften over Nederlandse taalkunde (althans de Vlaamse van de afgelopen twintig jaar) worden meer geciteerd dan hun Engelstalige tegenhangers, maar door het grote betrouwbaarheidsinterval is het verschil niet significant.”
Vraagje. Is in je onderzoek alleen gekeken in Engelstalige tijdschriften, of ook in Nederlandstalige en als dit laatste het geval was, Hoe is dan de verdeling in concrete aantallen? Simpeler gevraagd, Hoeveel Nederlandstalige citaten verschenen er in Engelstalige tijdschriften en hoeveel in Nederlandstalige?
+
In reply to Freek Van de Velde die niet heeft gekeken in wat voor tijdschriften de citaten staan uit zijn onderzoekje.
Ok, maar dan had ik dat in ieder geval wel vermeld en je begrijpt vast waarom ik deze (ham)vraag heb gesteld, omdat het voor de hand ligt dat Nederlandstalige citaten eerder in Nederlandstalige tijdschriften zullen voorkomen, misschien alleen maar, en (bijna) nooit in Engelstalige, terwijl ik me goed kan voorstellen dat Engelstalige citaten uit Engelstalige doctoraten wel in Nederlandstalige tijdschriften worden opgenomen. Snap je, en dan vind ik de conclusie dat een Nederlandstalig doctoraat een glansrijke carrière niet in de weg hoeft te staan, integendeel, wat voorbarig. Zeker als je bedenkt dat het dus mogelijk is dat er de afgelopen twintig jaar geen enkel Nederlandstalig citaat in een internationaal Engelstalig tijdschrift is verschenen. Tel uit je winst.
“No further questions Your honour.”
;-)
__
. extra .
Mijn dochter (2000) keek vroeger graag naar de Vlaanse kinder- en jeugdzender Ketnet en volgde onder meer de populaire jeugdsoap Spring. In een mum van tijd kende ze allerlei Vlaamse woorden en kon ze heel goed de Vlaamse tongval nadoen. Ging geheel vanzelf. Wij ouders vonden het grappig, maar zij vond het normaal. Plezant toch?
+
En het is goed mogelijk dat Paulus Potter een kikker op de voorgrond van zijn Stier schilderde vanwege de fabel, maar A: opgeblazen is die kleine kikker niet en B: in de fabel gaat het om een samenspraak tussen twee kikkers (er staan er op de afbeelding hierboven drie) en op het schilderij staat er maar één. Maar Potter nam het ook niet zo nauw met een natuurgetrouwe anatomie van zijn stier die hij uit andere voorbeelden van stieren van verschillende soorten en leeftijden die hij eerder had getekend, samenstelde voor dit exemplaar.
Nog een literair linkje met de Stier van Potter (hij werd maar 28 jaar en ligt begraven in Amsterdam). Op het schilderij is de kerk van Rijswijk te zien en Potter woonde toen in Rijswijk, de plaats waar Ilja Leonard Pfeiffer is geboren en opgroeide en dat ruim voorkomt n zijn autobiografische brievenroman Brieven uit Genua. ;-)
+
Altijd aardig als Van Dale zo'n gratis poeëzie-project start en Wouter reageerde al met:
Van Dale schreef: ‘En het is léúk: rijmwoorden opzoeken in een Osdorp Posse-songtekst’.
Maar Van Dale schrijft er niet bij dat je die rijmwoorden dus juist simpel in hun digitale (online) woordenboek kan opzoeken. Ik heb een digitale Van Dale uit 2005 op een schijfje (ben ik heel blij mee) en daar kan je ook zoeken op woordvormen, dus ook op rijmwoorden. Handig voor Sinterklaas-gedichten en heel toevallig - nou ja, wat heet toevallig tegenwoordig - heb ik daar van de week gebruik van gemaakt omdat ik een invalletje kreeg en heb ik gezocht op de eindwoordvorm *icht. En ik ben geen dichter, ook geen plezierdichter en zeker geen Drs. P, maar ik maakte toch onderstaand, beetje rammelend maar actueel epigrammetje:
(PUNTDICHT-19)
Tijdsgewricht
Mijn achternicht
DirkJan Vos
Dichtsels - DirkJan Vos - De Jongenskamer
+
Juliette Greco overleden. Michelle van The Beatles is geschreven door Paul McCartney en het was op haar geïnspireerd. John Lennon vond haar de mooiste vrouw.
[ Ik heb dit lange epistel vanmiddag en vanavond in een keer achter elkaar opgeschreven, een paar keer
doorgelezen, gecorrigeerd en toen was het klaar. Ik ben ook geen schrijver, maar een tiepelaar. Het was goed. ]
__
Tweets
+
Retweet door Nooit Meer Slapen @vpronms met commentaar:
@djwvos DirkJan Vos
+
Het interview met André Klukhuhn zette me aan het denken en nu, zondagmiddag, op de laatste dag vam de zomer, maak ik een Tussenbalans op, voor mezelf en voor wie dit wil lezen. En voor in een verre toekomst. Wie weet.
"André Klukhuhn is scheikundige, filosoof en schrijver. Van 1973 tot 2005 was hij als medewerker en later als directeur verbonden aan het Studium Generale van de Universiteit Utrecht. In 2003 verscheen zijn monumentale boek De algehele geschiedenis van het denken. Daarna volgden o.a. de autobiografische roman De trip naar het morgenland (2014) en het filosofisch essay Berichten uit het feniksnest (2018). Met De vreemde lus schreef hij opnieuw een filosofisch essay, ditmaal gaat het over bewustzijn en het verbond tussen wetenschap, kunst, filosofie en mystiek. Pieter van der Wielen spreekt met André Klukhuhn."
Website Nooit meer slapen
+
Nadat ik het gesprek had gehoord, wist ik aanvankelijk niet goed wat ik met de ideeën van Klukhuhn aan moest, maar later bedacht ik me dat ik me toch sterker met hem verwant voel dan ik eerst dacht en dat mijn reserve vooral kwam doordat ik zelf nooit eerder echt heb nagedacht over mijn recente verandering van levensovertuiging en ik inmiddels ook een mysticus ben geworden. Met het overdenken van mijn situatie ben ik niet heel veel bezig geweest zoals André, die het als een goddelijke opdracht voelt om iedere dag over zijn ideeën te moeten schrijven en die uit te dragen, zoals in zijn boeken. Ik heb dat niet, ik heb weinig behoefte om over mijn situatie te filosoferen en die onder de aandacht te brengen, tenminste, dat dacht ik, want misschien voer ik onbewust ook een opdracht uit door het schrijven en publiceren van mijn stukjes op deze site, op mijn Jongenskaner, allemaal kleine puzzelstukjes, maar waarvan ik niet weet welke puzzel ik ermee leg. Het maakt me ook niet heel veel uit, ik wil wel gelezen worden, maar het gaat me vooral om het puzzelen zelf, om het genoegen van het bedenken en schrijven van al die korte stukjes, invalletjes en tweets. Ook al geloof ik nu in een doel van onze, mijn existentie, ik
richt me nog steeds vooral op de reis.
De filosofie van Klukhuhn komt er in het kort op neer dat de mens en de werkelijkheid steeds uit twee delen bestaan, zo kan de mens denken met zijn fysieke hersens, maar ook voelen vanuit een onbekende, onstoffelijke kracht. Hersens vertegenwoordigen het objectieve, wetenschappelijke en rationele denken en ons gevoelsleven het intuïtieve en mystieke. En overal waar hij een dichotomie ontdekt wil hij die samenbrengen en met elkaar verenigen. Hij wijst de wetenschap niet af, hij wil - net als ik - juist alles weten over alles, maar dan wel vanuit eem mens-zijn dat niet alleen aangedreven wordt door kleine, gedetermineerde stroomsprikkels in je hersens die je leven willoos sturen, maar je ook existeert met gevoel en intuïtie, net creativiteit, met het kummem maken van kunst en het beleven daarvan en we hebben emoties die niet wetenschappelijk verklaarbaar zijn.
En net als ik noemt hij nooit ergens God, of een bepaalde religie waar hij in gelooft, maar ziet hij het metafysische van zijn bestaan vooral praktisch door een onbekende gedrevenheid die hem iedere dag aanzet om te lezen en te schrijven, als levensvervulling en opdracht. Dat is zijn mens-zijn dat zich zowel bekommert om de grote problemen in de wereld, als tegelijk ook om de kleine wereld met zijn vrienden in de kroeg (hij was onder meer bevriend met Theo van Gogh en Joost Zwagerman). Ook hier wil hij
tegenpolen samensmelten. Ik heb ervoor gekozen om de grote wereld meer op afstand te houden, ook een keuze.
Mensen onderscheiden zich van computers doordat wij wel kunnen reflecteren op onszelf en een computer nooit. Je leeft en tegelijk kijk je naar je eigen leven, maakt keuzea en leef je weer verder, bewustzijn en leven zijn nauw met elkaar verbonden, we hebben een uniek kosmisch bewustzijn waarmee we ons ook van dieren onderscheiden. En zo heb je, volgens Kkukhuhn, als mens ook een ethisch gevoel en een geweten waarmee we de wereld steeds beter kunnen, steeds beter /moeten/ maken. Dat denk ik ook en de huidige coronacrisis krijgt daardoor eveneens betekenis omdat we nu keuzes moeten maken voor een betere toekomst, net als voor de klimaatveranderingen, veroorzaakt door menselijk gedrag, catastrofale veranderingen voor leven op aarde en die we kunnen en moeten keren; we zullen ons gedrag moeten veranderen. Voor de natuur en de wetenschap maakt het allemaal niets uit wat we doen of nalaten, maar voor ons mensen en onze toekomst wel, aldus Klukhuhn en ik ben het
met hem eens.
En zo probeert hij ook wetenschap met kunst te verbinden en de ratio met het gevoel. Ik heb dat ook altijd sterk gevoeld, ook voordat ik mysticus werd en ik daarvoor ook probeerde om in de dingen die ik maakte ook het menselijke te verbinden met de kennis die er bestaat en dat om te zetten in creatieve uitingen - zelf noem ik het geen kunst dat ik maak en maakte - en van wat ik maak ben ik zelf ook als persoon met mijn ideeën en verleden nadrukkelijk een wezenlijk onderdeel. Dat heb ik heel sterk, nog steeds en dat blijkt ook uit de reacties die ik schrijf op onder meer Neerlandistiek en op de conceptuele acties die ik vroeger heb gemaakt op usenet, op een aantal nieuwsgroepen op internet. Zo draag ik bij met meningen en kennis, maar wel met wie ik ben, DirkJan Vos, ik ben onderdeel van wat ik doe en wat ik maak. Dat moet ik zo doen, ik kan niet anders.
Klukhuhn had het verder niet over toeval of over eventueel predestinatie of andere metafysische oorzaken van ons bestaan, voor wat we doen, waar we vandaan komen en waar we heengaan. In het verleden heeft hij lang geestverruimende middelen als LSD gebruikt en heeft daardoor een paar jaar in een angstpsychose gezeten. Toen heeft hij een keer ervaren hoe het Paradijs is, een hele intense en realistische ervaring. Of het Paradijs na dit leven ook echt bestaat en hij daar na zijn dood heen gaat, weet hij niet, ik evenmin, maar hij is er in ieder geval al eens geweest, dat staat voor hem vast. Ik heb zo'n ervaring nooit meegemaakt. Wel heb ik net als hij momenten gekend, als kind en ook later, dat je 's avonds naar de donkere sterrenhemel
keek en er een rilling van mysterie doo je heenging van alle gedachten bij het zien van het schier onbevattelijke van het universum en de daaraan verbonden
existententiële vragen, Waar kom ik vandaan en waar ga ik naar toe? Ik weet nu zeker dat toeval niet bestaat en dat
er een bedoeling is, maar ik ben geen ziener of profeet en voel
me door mijn paradigmawisseling en schrijverijen ook absoluut geen uitverkorene. Ik ben wie ik ben en wie ik nu ben geworden.
__
In de herfst van 2005, 15 jaar gelden, ging ik van de ene op de andere dag knock-out. Ik ging gezond naar bed en werd met een soort van braindamage de volgende ochtend wakker. Wat, hoe, waardoor, waarom, ik weet het niet, ook de doktoren miet, maar zonder met verder te laten medicaliseren ben ik daarna heel moeizaam verder gegaan en is dat de reden dat ik nu al weer een aantal jaren sterk aan huis ben gebonden, het gaat iets beter, maar ook niet meer dan dat en ben ik min of meer veroordeeld tot mijn pc, het luisteren naar radio en muziek - niets mooier en troostrijker dan muziek - en tot het schrijven. Meer wil en kan ik er niet over zeggen. Het is.
+
En dan in 2016, vanuit het niets stop ik van de ene op de andere dag als verstokte roker, als overtuigde nicotinist, met mijn sjekkies en besluit direct - puur intuïtief en instinctief - ook te stoppen met vlees en vis eten. Nadat ik mijn laatste sjekkie uitmaakte in mijn asbak heb ik nooit meer enige behoefte aan tabak gehad en ook mijn vegetarisme was een makkelijke overstap en ik heb daarna nooit meer iets van vlees of vis gegeten, ook niet een keertje wat 'stiekem' tussendoor. Ik vond het wonderlijk allemaal en dat wonder werd nog groter toen ik als behoorlijke, dagelijkse, stevige bierdrinker het jaar daarna op de verjaardag van mijn zoon mijn laatste halve liter bier uit blik opdronk. Daarna nooit meer enige goesting gehad en ik had nul afkickverschijnselen. Ik vond en vind het een wonder en sindsdien ben ik in een enorme, nog steeds voortdurende toevalsbubbel terechtgekomen. Een reeks aan structurele en incidentele coïncidenties die al snel bij mij mijn wezenlijk paradigma 360 graden deed draaien: IK GELOOF NIET MEER IN TOEVAL. Daar sta je dan, want wat is het dan allemaal wel? Is alles voorbeschikt, bestaat er een schepper, een kracht die alles stuurt, heeft alles een bedoeling? Ik weet het niet en heb er niet veel over nagedacht omdat ik de antwoorden gewoon niet weet en denk ik ook niet zal vinden, maar ik was inmiddels er stellig van overtuigd dat alles met alles samenhangt en ook mijn hele leven tot dan toe in een ander daglicht kwam te staan. Schreef ik in 2010 nog dat mijn hele leven en verleden bepaald was door toeval, na mijn kantelmoment denk ik het tegenovergestelde. Ook alle stukken op mijn Jongenskamer kregen achteraf een samenhangende bedoeling en betekenis. En het enige dat ik sindsdien zeker weet, is dat je het leven klein moet houden, consequenties aan je mens-zijn, aan je gedrag en handelen moet verbinden, door bijvoorbeeld geen vlees te eten, en dat je als mens je vooral moet richten op je eigen kleine omgeving, je familie, vrienden, op je kinderen. Meer niet en wees een goed mens.
+
Nadat ik stopte met roken en drinken bem ik dus in een welhaast krankzinnige toevalsbubbel terechgekomen, over een aantal
opmerkelijke coincidenties van vroeger en nu heb ik hier geschreven, ook op Neerlandistiek bijvoorbeeld, maar dat was het topje van de ijsberg. Terzijde: Nog wel interessant om te noemen is dat ik ergens op deze pagina een paar stukjes heb gewijd aan een
paar heel bijzondere eigenschappen van de taal die ik had ontdekt, van de Nederlandse taal, echt heel gek, maar ik laat het rusten. Maar dat bijvoorbeeld dood in het Nederlands een palindroom is, vind ik ook bijzonder en geen toeval. Maar er is meer. Misschen nog eens een andere keer hierover. Einde terzijde.
Er is dus veel meer aan wonderbaarlijke toevalligheden in mijn leven en bovendien zijn er de structurele. dagelijkse, steeds terugkerende toevalligheden die er sinds een paar jaar voortdurend zijn - Groundhog day - maar waar ik niet over wil schrijven.
Mensen zouden me niet geloven, of me nu echt definitief. compleet voor gek verklaren, maar ik ben niet gek, de wereld is gek geworden! Maar het is ook niet echt relevant en interessant om alles op te schrijven. Ik ben er inmiddels aan gewend en trek me er niet te veel van aan, ik verbaas me nog wel over al die soms krankzinnige toevalligheden, maar het gebeurt, het overkomt me en ik sta erbij en kijk er naar. Het is.
+
Ondanks de zekerheid die ik voel dat niets toevallig is ben ik geheel onzeker of er wel iets na de dood is, geen idee, denk er ook niet over na. Wat ik doe is om net als vroeger het toevallige in een verband te zetten, creatief te maken, toevalligheden opmerken en met elkaar laten resoneren om er emoties mee op te roepen. Als er een opdracht is of al was in mijn leven, dan is dat mijn missie. Zo schreef ik onlangs, spontaan, opborrelend uit het niets: Ik kijk, ik luister, ik voel, ik schrijf. Dat is het motto van mijn huidige bestaan, maar als ik helemaal gezond en mobiel was geweest dan was ik anders geëindigd: Ik kijk, ik luister, ik voel, ik schrijf, ik leef! Maar dat laatste laat ik weg, dat zou mijn leven vertekenen en dat gebeurt al genoeg door al die verbale vormen van communicatie en miscommunicatie vanachter mijn toetsenbord. Het is behelpen, het beste ervan maken, maar echt 'leven', dat doen de anderen.
+
En tot aan mijn keerpunt was ik altijd al zwaar gefascineerd door toeval, maar toen was ik juist een intrinsieke, overtuigde atheïst en kon ik niet anders denken dat schijnbaar toevallige gebeurtenissen nooit een bedoeling of samenhang hadden, toeval was toeval. Mensen hebben de neiging om betekenissen te hechten aan losse gebeurtenissen die met elkaar verbonden lijken, om zo het onverklaarbare verklaarbaar te maken, door (bij)geloof en metafysica. maar dat vond ik vroeger allemaal klinkklare onzin, toeval was toeval. En mijn fascinatie ging zover dat ik juist in de dingen die ik maakte - en nog steeds maak - het toeval een grote rol liet spelen en mijn stelling was dat als je het toevallige onderkent en herkent - je moet het ook zien en opmerken - je dat creatief kan maken in het weven van een web van schijnbare verbanden en betekenissen, toeval als motor van creativiteit en het opwekken van emoties. Een creatief spel, een spel om te spelen en om te ondergaan, maar zonder doel. Het meest duidelijk komt dat allemaal tezamen in mijn docu-drama De Steen dat ik in 1995 maakte, dit jaar 25 jaar geleden. Het gaat over een toevallige zoektocht van een zoekende kunstenaar door Den Haag en dan alles bedacht, niets is echt toevallig. maar natuurlijk bedacht door de goddelijke schrijver en het ging ook over toeval zelf en over allerlei suggestieve en resonerende elementen en symbolen die ik in het script had verwerkt. Met betekenissen op alle (meta) niveaus. Bijzonder toen om te verzinnen en ook echt te kunnen maken en nu vind ik dat helemaal bijzonder achteraf, tegen het licht dat ik nu niet meer in
toeval geloof. Maar voor mijn creativiteit van nu maakt het niet veel uit, ik blijf nog steeds de heerser van mijn eigen al dan niet
toevallige creaties, van mijn eigen kleine universun, ik ben de kleine god van al mijn gedachten en schrijfsels. En ik weet niet waar het allemaal vandaan komt. Ik denk er niet
te veel over na. Het is.
+
Ook ben ik altijd gepreoccupeerd geweest met het vermengen van het persoonlijke met alles waar ik mee bezig ben en waar ik
over schrijf. Dat zit ook in De Steen waar ik maker ben, maar ook de hoofdrol speel en al daarvoor ben ik daar mee bezig geweest en nu nog steeds experimenteer ik daarmee op internet. op mijn website, met reacties onder blogs en in tweets. Alles hangt met alles samen en ik betrek alles zoveel mogelijk op mijzelf, vooral ook om dat creatief te maken en juist ook weer een verbinding te maken met anderen, maar ik doe het ook om mezelf als vrijwel anonieme nobody tot inzet te maken en dat misschien daarddor een meer bijzondere en blijvende waarde en betekenis krijgt. Een uitvloeisel daarvan was dat ik tien jaar geleden mijn bio-story heb geschreven over mijn actieve Haagse jaren in de jaren 80 en van begin jaren 90. Ik heb dat in 100 dagen geschreven met als titel A swinging safari. Ik dacht toen al dat dit soort ego-documenten populair zouden worden en dat is ook gebeurd. Ik heb ook wel andere mensen enthousiast proberen te maken om hun bio-story op te schrijven en al dan niet online te zetten en dat is me bij twee internetvrienden gelukt. Voormalig Volkskrantjournalist Martin Rep heeft zijn hele jeugd in Zaandam in de jaren vijftig en zestig tot aan zijn huwelijk opgeschreven en in een boek gepubliceerd (en nu staat veel ook op zijn website) en Delftenaar Jaap Schoonhoven (zoon van kunstenaar Jan Schoonhoven) die vroeger gitarist was, onder andere bij Wally Tax, heb ik uiteindelijk weten over te halen om zijn hele muzikale verleden in een relaas op te tekenen. En zijdelings heb ik vriend Johan Hoekstra ook wel weten te inspireren voor zijn (reis)verhalen op zijn website. Johan heeft mij onder andere heel fijn geholpen met het monteren van mijn videomateriaal dat op YouTube staat, vooral heel content met zijn montage van de geboorteclip van Aaf. Bedankt Johan!
+
Ik had tot kort geleden geen enkele behoefte of aandrang om anderen te overtuigen van mijn nieuwe inzichten, ik probeer ook niemand te bewegen om te stoppen met roken, of geen alcohol te drinken of vegetariër of veganist te worden, maar soms in tweets wil ik daar toch wel wat aanmoedigingen over geven.
Nu luister ik al een paar jaar naar het radioprogramma The future of rock-'n-roll op 40UP Radio gemaakt door Bram van Splunteren (Zaandam 1952), voormalige muziekjournalist van Oor, deejay bij de KRO-radio en filmmaker bij de VPRO. Ik kende hem verder nauwelijks maar door zijn radioprogramma heb ik hem aardig leren kennen, want door alles heen vertelt hij veel over zichzelf en zijn verleden. Diverse relaties gehad, volwassen kinderen, maar ook nog een zoon van een jaar of 8, maar met wie hij niet woont, want geen relatie meer met zijn moeder.
Een tijdje geleden begon Bram op het eind van zijn show ruim aandacht te besteden aan een droomproject waar hij aan was begonnen, hij wilde een grote bioscoop-speelfilm gaan maken en het uitgangspunt voor zijn verhaal was autobiografisch en wilde hij de balans opmaken van zijn leven en vooral ook afrekenen met zijn egoïstische verleden. En dat verwerkt in een script met actie en meer. Hij vertelde steeds over hoe het met het script ging en op mijn aanwijzing heeft hij een keer het hele begin van zijn script voorgedragen. Maar hij was pas net begonnen, het was een project in wording en hij had geen idee waar het verhaal verder naar toe zou gaan en zou eindigen, nou ja, hij had wel wat ideeën, maar die konden allemnaal nog veranderen. Een heel losse aanpak en hij werd bijgestaan door zijn goede vriend Hans. Die keek iedere keer overal naar en gaf hem behalve bemoedigingen ook adviezen over kleine details. Bram was daar heel blij mee.
Ik had nooit eerder contact met Bram gehad, maar vanwege het filmscript, waar ik lang geleden ook mee bezig ben geweest, had ik hem een tweetje gestuurd. Hij vroeg of ik ook naar zijn vorderingen wilde kijken, maar ik schreef dat ik dat wel wilde, maar pas als de eerste versie helemaal klaar was.
So far so good en Bram gaat verder met het project ook op de radio, maar dan bericht hij dat zijn goede vriend en adviseur Hans onverwachts is overleden. En nadat Bram daar kort wat over had gezegd, wist ik om wie het ging, omdat ik over zijn dood in de media had gelezen. Hans was Hans Scheepmaker, filmregisseur, Hagenaar en was in de tuin van zijn huis met zijn gezicht in een wespennest gevallen en door een aanval van de wespen door hun giftige steken overleden. Wat een krankzinnig einde!
En toen Bram daar over vertelde, kreeg ik gelijk de aandrang om Bram te mailen en hem te schrijven dat de dood van Hans geen toeval was en dat hij daar betekenis aan moest geven en consequenties aan moest verbinden. Ik kon een lange opsomming geven van connecties tussen Hans en mij die ik had opgemerkt, achteraf opgemerkt uit Bram zijn verhalen over hem, uit het nieuwsbericht over zijn dood en na het lezen van zijn Wikipedia-pagina, en ontwaarde - vond ik - een verbluffende mer à boire aan toevallige linkjes met Hans, zonder dat ik hem voorheen kende, laat staan ooit had ontmoet, wel bleek nu dat ik hem wel eens moet hebben gezien en al die verbanden tussen Hans en mij waren sterke aanwijzingen dat het voor Bram ook - juist voor Bram - allemaal betekenis moest hebben. Ik had ook een idee in welke richting Bram die moest zoeken, maar dat schreef ik niet direct. Ik wilde eerst
afwachten hoe hij zou reageren nadat ik hem hierover met dit alles had geconfronteerd in de mail ik stuurde.
Bram antwoordde luchtig en vond het allemaal - met respect - onzin wat ik schreef, hij zag er niets in. Na nog een paar mails bleef ik steken in onbegrip en wilde de mailwisseling (voorgoed) beëindigen, maar schreef nog wel dat de reden was dat ik zijn script pas later wilde lezen, omdat ik het script tot nu toe gewoon heel mager en eigenlijk slecht vond. Maar het ging niet om mij, maar over het verlies van zijn goede vriend Hans en Bram zijn project over zijn toch weer egotisctische droom om een grootse film over zichzelf, over zijn grote ego te maken en nu was zijn grote vriend Hans dood. Dat was geen toeval. Daar wees ik hem nogmaals op en adviseerde om zijn leven klein en beperkt te houden, geniet van je kinderen, van je jongste zoon. Wees een goed mens. Einde mails, einde contact. Een week later verscheen er in de rubriek 'Van wieg tot graf' op ad.nl nog een hele uitgebreide necrologie van Hans en heb ik Bram de url gestuurd. Het was alleen maar een bevestiging van mijn overtuiging dat ik hem moest schrijven wat ik had geschreven. In zijn radioshow heeft hij vooralsnog geen aandacht meer aan zijn script besteed.
Dat was de eerste en tot nu toe enige keer dat ik door mijn nieuwe blik op de wereld wilde ingrijpen, maar tevergeefs. Wel denk ik dat ik ongeveer hetzelfde heb met hoe ik tegen Theodor Holman aankijk, die zou ik ook wel wakker willen schudden. Ik heb hem lang geleden meerdere malen gesproken aan de toog van café De Klepel in de Jordaan, sympathieke man, gezellige kroegpraat en ik las toen nog wel met plezier zijn column in Het Parool, maar na de dood van zijn vriend Theo van Gogh werd hij in mijn ogen een verbitterde, bittere, rechtse, vervelende oude man. Ik kijk af en toe op zijn tijdlijn op Twitter en stuur ik hem heel soms een tweetje, zoals gisteravond mijn tweet over mijn stukje over Friesland. En dat heeft hij dan geretweet. Dank daarvoor, maar Theodor, breek met al dat verdriet, met de frustraties, de ironie, met al die domme, doffe ellende van links en rechts in de (wereld)politiek en reken eens en vooral af met je zuurheid en net als ik tegen Bram zei, zou ik ook tegen Theodor willen zeggen, Geniet van het leven, van Amsterdam, van je boeken van het schrijven en vooral van je kleinkinderen, maar laat die grote, boze, vervelende wereld veder met rust. Dan word je eem veel gelukkiger mens en een betere schrijver, daar ben ik van overtuigd.
+
Enfin. Nu zou je zeggen als je mijn schrijfsels kent en volgt, dat ik zo'n boodschap ook voor iemand als Marc van Oostendorp zou hebben, een taalkundige die veel schrijft en voor wie ik veel bewondering heb. Maar voor hem heb ik geen boodschap omdat ik denk dat hij behalve een bijzondere denker en schrijver is, ook voor mij een opvallend en zeldzaam goed mens moet zijn, rechtschapen, eerlijk en strijdbaar, iemand die geen adviezen en orakels nodig heeft, maar alleen maar een voorbeeld zou moeten zijn, niet alleen voor mij, maar voor iedereen. Dat geldt ook wel voor mij voor muziekkenner Leo Blokhuis, die onlangs heel curieus weer mijn pad kruiste en waar ik over geschreven heb. Leo Blokhuis die ik al tientallen jaren eveneens net bewondering volg en ook hij is een goed mens. En hij is niet meer van de kerk, maar wel een mysticus. Dat schept nu een extra band. Als derde nobele geest en edele kunstenaar zou ik saxofonist Benjamin Herman willen noemen.
-
Nu ken ik al wat jaren Fred Siebelink als sidekick en boezemvriend van deejay Rob Stenders van de vrijdagavond op Radio 2. Sympathieke vent en Utrechtenees die van zijn sjekkies en zijn bier houdt, ik herkende mij altijd sterk daarin in hem. Maar eerder dit jaar kreeg hij hartklachten, ziekenhuis, stents erin, revalidatie en ... en tot mijn en zijn grote verbazing zonder problemen toch gestopt met roken en drinken. Ik appte al wel eerder naar Stenders en Fred op vrijdagavond en onlangs twitterde ik naar hem:
@FredSiebelink Hai Fred. Ik heb altijd gewild om met een sjekkie in mijn rechterhand en een halve liter bier in mijn linker, dood te gaan. Maar dat gaat niet gebeuren, want ik stopte enkele jaren geleden en zonder afkickverschijnselen en nooit meer goesting, net als jij nu, het is een WONDER!
__
Als er een betekenis aan mijn leven valt te geven, dan is dat wat ik nu op dit moment doe, het opschrijven, het snel neertiepelen van deze Tussenbalans, het laatste evenement tot nu toe na een lange, lange reeks van zestig jaar kleine en grote gebeurtenissen die in mijn leven plaastvonden, aanvankelijk allemaal ogenschijnlijk toevallige en zinloze gebeurenissen, maar nu ik er op dit moment op reflecteer dan is dat al de zin geweest van die hele keten van oorzaak en gevolg, ontstaan in het verleden - eigenlijk begonnen bij de bigbang - en door het verstrijken van de tijd is mijn existentie nu aanbeland in het heden, in het hier en nu. Ik schrijf nu voor even op de top vam de tijd, op het hoogste punt van mijn bewustzijn, maar zo dadelijk zet ik mijn pc uit, de muziek af, doof de lichten en ga ik rustig slapen. Morgen weer een dag.
__
Zaterdagavond 3 augustus 2001 zit ik hier thuis in Amsterdam-Oost en gaat de telefoon. Elle, vanuit Zweden, daar is ze met de kinderen bij haar vader, zondag zou ze weer naar Amsterdam terugreizen. Een korte, indringende mededeling: Margit is dood, vanochtend verongelukt op de fiets op De Dam, overreden door een vrachtwagen! Geen stilte van mijn kant, maar een ijselijke kreet.
Ik was bij haar begrafenis en zat in een van de volgauto's met Elle die Margit al kende toen ze nog een baby was doordat haar ouders goede vrienden waren met die van Margit en zo heb ik haar later ook leren kennen. En toen ineens kwam aan het tot dan toe altijd vrolijke leven abrupt een einde, aan dat van Margit, 27 jaar was ze, maar ook de onbezorgde levens van ons allemaal, vooral natuurlijk aan die van haar ouders en broer die met een groot gemis en intens verdriet verder moesten.
Ik had tot dat moment en ook niet daarna, een droeviger gebeurtenis meegemaak5 dan haar tragische dood. Er zijn een aantal vrienden van vroeger overleden, mijn vader is een paar jaar geleden vredig gestorven - mijn moeder leeft nog - maar dat was allemaal minder indringend dan het fatale ongeluk van Margit. Ik heb er nog vaak aan moeten denken. Haar moeder, de dichteres Anna Enquist, heeft nog veel over haar geschreven in gedichten en in romans en daardoor werd het verdriet misschien wat minder, wat dragelijker, maar het verdween nooit en is nog steeds permanent bij haar aanwezig.
En nu na de ommekeer in mijn denken en leven, ben ik ergens hoopvol geworden over de afloop van onze existentie hier, ik weet niet hoe of wat, maar Margit is denk ik niet voorgoed verdwenen en opgelost in de kosmos. En ze heeft al blijvende betekenis gekregen doordat door haar noodlottige ongeluk de dodehoekspiegel in vrachtwagens verplicht werd gesteld, met dank aan Martin Bril die daar uit naam van haar familie veel over
in de Volkskrant heeft geschreven. Margit is ook vereeuwigd in het literaire werk van haar noeder en op de Dam bevindt zich op de dramatische plek van het onheil een kleine gedenksteen. Laat het allemaal een troost zijn voor Christa en Bengt en voor haar broer Wouter. maar in plaats van nu nog te treuren, probeer ik er zelf nu juist positieve kracht aan te ontlenen, geen onnodig lijden en verdret meer, maar positieve energie eruit halen voor de tijd die er hier nog over is. Wat daarna komt zien we dan wel, later, maar er is hoop.
Nu vandaag heb ik mijn Tussenbalans opgemaakt, die is nu klaar en af. Ik ben nu 60, maar de cirkel is nog niet rond en ga ik morgen verder, weer vrolijk verder like a rolling stone.
DirkJan
__
+
__
BONO (U2)
STUCK IN A MOMENT YOU CAN'T GET OUT OF
I'm not afraid
I never thought you were a fool
You've got to get yourself together
I will not forsake
You are such a fool
You've got to get yourself together
I was unconscious, half asleep
You've got to get yourself together
And if the night runs over
It's just a moment
Stuck in a moment You can't get out of - U2 - YouTube
__
Margit vijf jaar overleden - Blog Malpertuis 2006 (onderaan) - Met foto - De Jongenskamer
__
De horrelvoet van André Klukhuhn - Hanne Obbink - De Groene Amsterdammer - www.groene.nl
Nooit meer slapen - André Klukhuhn - 18 september 2020 - Terugluisteren - npo.radio1.nl
__
Hans Scheepmaker - Wikipedia - wikipedia.org
Bram van Splunteren - Wikipedia - wikipedia.org
__
Bio Story - A Swinging Safari - Mijn Haagse jaren 1984/1994 - De Jongenskamer
Schrijf je eigen bio-story - De Jongenskamer
De Steen - Docu-drama - Johan de Witt - 1995 - De Jongenskamer / YouTube
+
De EgoKok (1998) - nl.culinair - De Jongenskamer
Baby Love (Lek. Was: het is een meisje) - nl.kunst.film - April 2000 - DirkJan Vos - De Jongenskamer
XiniX - Internetsoap 1998 - nl.misc & soc.cultural.netherlands - De Jongenskamer
__
Bij mijn dood - Gedicht DirkJan Vos - De Jongenskamer
__
Ken jij de Jerusalema Challenge al? Dansen op gospel biedt lol en troost in pandemie - ad.nl
__
[...]
It's a beautiful day
Touch me
It's a beautiful day
[...]
BONO
+
Clip rond de geboorte van Aaf, met Mees - 2000 - Close to You - Trijntje Oosterhuis - YouTube
"M'n kinderen zijn m'n allesje."
+
__
PS.
Vandaag is de laatste dag van de zomer en morgen op de eerste dag van de herfts is het de dag van de vrede.
MAKE LOVE NOT WAR!
"All we are saying is give peace a chance."
John & Yoko
Give peace a chance - The Plastic Ono Band - YouTube
++
Like a rolling stone - Bob Dylan - YouTube
+++
Gijzeling Franse ambassade - Den Haag 1974
Appje aan: Radio 5, De MAX!, Manuëla Kemp & HenkJan Smits
Hai Maan, HJ (en Nils),
Suggestie voor een bel-item. Er is tot 25 september een voorstelling in het Haagse Paard over de geruchtmakende gijzeling in 1974 door het Japanse Rode Leger in de Franse ambassade aan het Voorhout in Den Haag. Remember? Met de aftocht met piloot en held Pim Sierks. met die snor. Ik ga het niet uitleggen, (staat wel ergens op mijn site) maar ik heb zowel het begin als het einde van de gijzeling van dichtbij meegemaakt, ik was toen 14, vandaar nu deze tip, maar ook omdat in de voorstelling Rock Your baby van George McCrae wordt gedraaid, dat plaatje stond in september 74 tijdens de gijzeling op nummer 1. Maar ik denk dat er toen wel aangepaste programmering was op de radio. Hoe dan ook, ook een muziekingang en een leuk, nostalgisch en nog zomers nummer om na het item dan te draaien. En nog over George McCrae, hij is sinds 1989 getrouwd met de Nederlandse Yvonne Bergsma en woont hij afwisselend op Aruba en in Munstergeleen in Limburg.
Beklemmende gijzeling in Franse ambassade opnieuw beleefd in Het Paard - ad.nl
Bye,
DJ
__
Van mijn website.
I: Gijzeling.
Op vrijdag 13 september 1974 vond er in Den Haag een gijzeling plaats van de Franse ambassade aan het Korte Voorhout door terroristen van het Rode Japanse Leger. Het was de eerste gijzeling in Nederland. Die avond zat ik met de toneel-schouwburgclub van mijn middelbare school - ik was veertien jaar - in de Koninklijke Schouwburg die pal tegenover de Franse ambassade staat.
Al in de pauze werd er op het toneel melding gemaakt wat er aan de hand was en werd verteld dat we na afloop nog moesten wachten en via een achteruitgang de schouwburg zouden verlaten. Uiteindelijk verlieten we de schouwburg via het kleine straatje naast de schouwburg. Maar toch kwamen we toen uit aan de voorkant tegenover de Franse ambassade en werden we verder weggeleid. Ik kon zo naar de verlichte ramen kijken, hoog in het gebouw en naast de schouwburg zag iedereen sluipschutters liggen in het ministerie van Financiën dat toen nog in aanbouw was. Het was donker, spannend en luguber.
Vier dagen later vond de ontknoping plaats van de gijzeling met een vrijgeleide naar het buitenland met een vliegtuig (de piloot was Pim Sierks). De terroristen en de gegijzelden met de Franse ambassadeur vertrokken met een bus naar Schiphol. Ik woonde toen vlak achter de route en ben met een vriend, Huib van Romburgh, op het laatste moment gaan kijken op de Benoordenhoutseweg. We lagen verscholen in de berm van de weg. Er reed een colonne voorbij met op het eind de grote bus. Alle ramen waren ingeslagen en ik zag duidelijk de loop van een geweer naar buiten steken en het gezicht van de Franse ambassadeur. Het is allemaal goed afgelopen.
Artikelen voor Haagspraak -#4 Drie herinneringen - De Jongenskamer
+
Rock Your baby - George McCrae - Top Pop - YouTube
Gedicht - Arthur Lava - Toekomstmuziek
Arthur Lava, echte naam Howard Krol (1955-2020), heb ik – dacht ik – een keer zien optreden, voordragen met zo’n beetje alle Maximalen (Tom Lanoye is begonnen als Maximaal) op een avond in 1990 met deze dichters en met performances van de schildersgroep de Nieuwe Wilden (Peter Klashorst) in de grote zaal van het toen nog zo geheten Muziekcentrum Vredenburg in Utrecht. Het was een lange, maar best vrolijke avond.
Gisteren schreef Chrétien Breukers op zijn blog De Nieuwe Contrabas een aardig en persoonlijk in memoriam over de dichter Arthur Lava (Arthur naar Rimbaud) die als Howard Krol zijn loopbaan begon als socioloog, als Arthur Lava medeoprichter was van de Maximalen en onder zijn eigen naam eindigde als zelfstandig ondernemer in tekstschrijven.
__
‘Als er één kunstuiting bestaat die ons tegenwoordig als een geeuwend nijlpaard doet vastkoeken aan de oevers van de verveling, dan is het wel de poëzie. Dat komt doordat veel hedendaagse dichters zich hebben toegelegd op het figuurzagen van fletse stillevens, die geen enkele aantrekkingskracht bezitten.’
Arthur Lava – 1988
__
“In Het Parool omschreef Theodor Holman de verzen in Maximaal! als ‘een kuil met dikke plakken woordpoep’. Trouw sprak misprijzend over de ‘geschifte beeldspraak’ en in de Leeuwarder Courant was het coming man Michael Zeeman die de maximale poëzie omschreef als ‘een tobbe vol rotte vis’. Bij wijze van vergelding kreeg de recensent tijdens het bijwonen van een Maximalen-optreden een emmer met die inhoud over zich uitgestort. Dat statement haalde alle kranten. Toen Remco Campert zich in smalende bewoordingen uitliet over de club, greep Arthur Lava gelijk naar de pen: ‘Er komen nieuwe dichters/ En deze dichters Remco/ komen glaszetten/ in de dichtgemetselde onderonsjes/ op de ambassades van de poëzie Remco/ en wie weet/ laten ze een springlading achter/ op de stoep.’”
René Zwaap – De Groene Amsterdammer - 1996
__
Hoe langer je leeft
Jules Deelder
Fryslân heitelân, Fryslân boppe?
Frisisten aller landen verenigt u! - Marc van Oostendorp - neerlandistiek.nl
Maar Marc, je vindt dat de toon van het boek 'een troosteloos bureaucratisch pad schetst naar de ondergang'. Al die frisisten hebben kennelijk geen adequate antwoorden en oplossingen voor een voortbestaan van een uitgebreide wetenschappelijke studie Fries, ook niet voor het Fries in het algemeen. In een reactie stel je dat deze behoudende geleerden met een 'beter verhaal' moeten komen, vooral ook om de gewone Fries te overtuigen. De eerlijkheid gebiedt mij, ook als buitenstaander, dat ik geen oplossingen en antwoorden paraat heb en ik ben ook eerder berustend en gelaten, maar wat vind jij dat er dan moet gebeuren, hoe zie jij concreet hoe er dan wel actie moet komen om de frisistiek te redden en de Friese taal levend te houden?
[ En de foto op de omslag oogt inderdaad nogal troosteloos. Ik ben een periode veel in Friesland geweest en heel vriendelijke mensen, best aardige dorpjes en kleine steden, veel water en een paar prachtige waddeneilanden, maar ik vind dat Friesland nogal geïdealiseerd wordt, want veel van het vlakke landschap en ook de huizen en boerderijen zijn schraal, zelfs armoedig te noemen, op het troosteloze af. Maar een mooie taal. ]
+
(En ik was dol op de koeien in Fryslân, maar ja die spreken geen Fries.)
__
Om nog terug te komen op mijn persoonlijke voetnoten over Friesland. Het is al weer zo'n dertig jaar geleden dat ik Friesland (oppervlakkig) leerde kennen en het was me een groot genoegen, vooral alle keren dat ik er logeerde in een molenhuisje (zonder molen), midden in het weiland tussen de vriendelijke, grazige, maar o zo domme koeien, het huisje lag een stukje ten zuiden van Franeker, Frjentsjer.
En ik schreef al over het - ik generaliseer - wat schrale bebouwde landschap, maar zeker Friesland is meer dan dat, het heeft inderdaad een paar belangrijke dichters nagelaten (Obe Postma en Tjêbbe Hettinga) en ook de huidige Dichter des Vaderlands Tsead Bruinja is een Fries, geboren in Rinsumageest, maar wel een Fries in exil die de wijk naar Amsterdam heeft genomen en waar hij nog wel in het Fries dicht, maar kennelijk niet meer op zijn geboortegrond wil wonen. En dat kan ik me ergens wel goed voorstellen als ik denk aan al die Friese jongeren die vinden dan ze als de wiedeweerga zo snel mogelijk goed Nederlands moetrn leren om zo een economisch florisantere toekomst te hebben, een betere toekomst in hun eigen provincie, maar nog liever daarbuiten.
En als ik aan de cultuur van Friesland denk, dan kom ik niet verder dan het Princessehof en het Fries museum in Leeuwarden, evenementen als Oerol, de Sneekweek, Skûtsjesilen, de PC met kaatsen en natuurlijk de Elfstedentocht. Het geboortehuis van Simon Vestdijk in Harlingen, of dat van de schilder Alma Tadema in Dronryp, Grutte Pier, fierljeppen (polsstokverspringen), dumkes (koekjes), saxofoniste Tine Postman (Heerenveen 1978), het Jopie Huisman museum in Workum, het huis waar Gerard Reve woonde in Greonterp en ik denk dat de grootste culturele parel van Friesland het schitterende planetarium van Eise Eisinga in Franeker is. Tja. En dan is er natuurlijk die mooie, eigen Friese taal, maar dat alles is geen reden dat ik zie gebeuren dat de Friezen nog eens de eigen republiek Fryslân gaan uitroepen. Ik vind wel dat er een plek moet zijn in Nederland waar de Friese taal- en letterkunde uitvoerig en breed en diep wordt bestudeerd en je het kan studeren. Wellicht is 't het beste om alles wat er nu is te concentreren op een plaats en dan denk ik - voor de hand liggend - aan de Rijksuniversiteit Groningen.
Franeker ken ik als Friese stad dan het beste, maar ik ben ook een paar keer naar Tzum gewandeld. Ik heb dat gedaan omdat het in de buurt van het molenhuisje ligt, maar - het zou me niet verbazen, dat weet ik niet meer zeker - ook door de intrigerende plaatsnaam die nieuwsgierig maakte. Het is tevens de naam van het literaire weblog Tzum (begonnen als Fries tijdschriftje) die de oprichter deze titel had gegeven vanwege de fraaie plaatsnaam. En zo is mijn persoonlijke, literaire cirkel weer rond. Tzum is een klein terpdorp, maar in mijn herinnering niet meer dan een gehucht. Er valt daar weinig wat te zoeken of te vinden, maar het Friese platteland heeft zeker zijn schoonheid, ook in Tzum.
O ja, Tzum heeft toch nog wel twee bijzonderheden om er eens heen te gaan, Tzum heeft de hoogste kerktoren van Friesland en je kan het geboortehuis opzoeken van weerman Piet Paulusma, dat dan weer wel.
Oant moarn!
__
Update: Fryslân boppe?
VRIJMIBO 2
(een Haags corona-gediggie)
Op de avond van Prinsjesdag eindigde ik na het noemen van nog enkele voorbeelden uit de Friese cultuur met:
"Nu jij weer."
Maar Peter, noch iemand anders reageerde verder. Ik achtte dit persoonlijke draadje van mij hiermee wel afgesloten.
Maar.
Maar gisteravond, de dag na Prinsjesdag, zit ik met een laatste kopjen koffie achter mijn pc, Sonny Rollins zachtjes uit de speakers, en kom ik op de site van RTL- Boulevard een berichtje tegen over een streekbezoek dat onze Koning en Koningin die dag aan Friesland hadden gebracht en er zat een filmpje bij. Normaal zou ik zoiets overslaan, maar nu was uiteraard mijn interesse gewekt en heb ik de korte reportage bekeken. Naast het filmpje stond onderstaande tekst:
+
HET KAN FRIEZEN EN HET KAN DOOIEN
Willem-Alexander en Máxima genieten van streekbezoek Friesland
De koning en koningin moesten vanmorgen weer eens ruzie maken om de badkamer, want ze gingen voor het eerst sinds lange tijd weer samen op pad! Het koningspaar bracht een streekbezoek aan Friesland waar ze onder andere een poging deden om de Friese taal onder de knie te krijgen!
17 september 2020 19:43
+
Die laatste zin over de Friese taal maakte natuurlijk helemaal nieuwsgierig. En het ging om een geheimgehouden bezoek, alleen de direct betrokkenen waar het Koningspaar langsging waren eerder op de hoogte gesteld, maar hadden wel een zwijgplicht. En opvallend natuurlijk dat de Koning al direct de dag na Prinsjesdag uitgerekend een bezoek aan Fryslân bracht, maar hij zal wellicht hebben gedacht, Friesland is weliswaar geen buitenland, maar toch een bijzonder rijksdeel binnen het Koninkrijk met een eigen taal, dus laat ik daar nu snel een bezoek aan brengen om de betrekkingen tussen de Oranjes en de Friese vlag met zijn zeven pompeblêden, goed aan te halen en te verstevigen. In toeval geloof ik sowieso niet meer.
Koningspaar geniet van streekbezoek Friesland - Video 5 min. - RTL Boulevard - www.rtlboulevard.nl
Ik heb gekeken en ik ga nu niemand aanbevelen om op de link te klikken om ook de reportage te bekijken, want dat hele bezoek viel me bitter tegen. Er is een wat onduidelijk onderdeel over de Friese taal en de twee hoogtepunten zijn het bezoek aan een kaasmakerij en aan de middelbare school van Doutzen Kroes. De middelbare school van Doutzen Kroes? Ja, dat leest u goed, het Drachtser Lyceum, maar Doutzen zelf was er niet bij. Op de school kregen de Koning en zijn eega nog een mondkapje overhandigd, met drie erbij voor de drie A-tjes, hun dochters, met opdruk 'mûlekapke', een echt Fries aandenken moeten ze daarhebben gedacht. Maar dus de middelbare school van Doutzen in Drachten waar ze haar havo-diploma haalde..
En toen dacht ik gelijk, Doutzen Kroes, Hoe kon ik dit wereldberoemde Friese fotomodel zijn vergeten bij mijn opsomming, het mooiste Friese paard van stal. Doutzen, geboren in 1985 in Giekerk (Gytsjerk, even boven Leeuwarden) en die nu in Amsterdam woont, roept als de 'gazing male' en Multatuliaan die ik ben, altijd warme gevoelens bij me op, maar ik moest ook direct denken aan de Friese Mata Hari, die eveneens wereldberoemd werd door haar schoonheid, maar dan als erotische danseres. Deze Friese proto-celebrity kwam op 7 augustus 1876 als Margaretha Geertruida (Griet) Zelle in Leeuwarden ter wereld en zou later als artieste de naam Mata Hari aannemen, wat Maleis voor ‘Oog van de dag’ betekent, ze had enige tijd in Nederlands Indië gewoond.
Voor haar geboortehuis, adres Kelders 33 en waar nu kapperszaak Knip-Inn - Hari Haarmode zit (Hari is een anagram van hair en ik had het Hair-Inn genoemd) en dat in 2013 bijna geheel door door een grote brand werd verwoest, staat een standbeeld van haar en wat ik tamelijk globaal gemodelleerd vind voor een vrouw die het van haar uiterlijk en lichaam moest hebben.
Ik heb een paar indirecte persoonlijke linkjes met haar, zo heeft ze een aantal periodes in haar leven zowel in Den Haag als Amsterdam verschillende keren gewoond. Haar laatste korte verblijf in Amsterdam was in het Victoria hotel, tegenover het Centraal Station, het hotel dat bekend werd door de rol die het speelt in de magistrale roman Publieke Werken van Thomas Rosenboom. Niet lang nadat ik deze roman had gelezen ben ik een keer - het kleine woonhuis uit de roman staat er ook nog tussen - ben ik op een namiddag het Victoria hotel binnengelopen. Voor de literaire en historische evocatie en nu weet ik dus dat het ook de plek was waar Mata Hari een tijd heeft gelogeerd. Dat schept toch een onzichtbare band, ook nu nog achteraf.
En dan denk ik aan de beauty van Doutzen en bekijk en vergelijk ik die nog eens met de foto's van Mata Hari.
Foto's Mata Hari - Historiek - historiek.net
Toch niet helemaal goed voor te stellen dat Mata Hari in haar tijd voor een van de mooiste vrouwen ter wereld doorging. Schoonheid moet dan tijd- of cultuurgebonden zijn, maar zeker ben ik daar niet van, want ondanks alle tegenwoordige, fluïde bewegingen rond genderidentiteiten, vind ik als mannetjesman dat vrouwen in de loop van mijn leven alleen maar mooier zijn geworden en ben ik daardoor niet bereid om ook maar een millimeter op te schuiven naar enige persoonlijke genderneutraliteit. Eens een man, altijd een man, sorry daarvoor. Maar nog even terug naar Mata Hari.
Als Mata Hari na haar verblijf in het Victoria hotel vertrekt naar Frankrijk raakt ze verwikkelt in allerlei dubieuze zaakjes rond militaire geheimen en wordt ze uiteindelijk als spionne gearresteerd. Na een kort proces wordt ze in 1917 ter dood veroordeeld. De executie werd op 15 oktober van dat jaar voltrokken. Mata Hari's laatste woorden zouden zijn geweest:
“Dood is niets, leven trouwens ook niet. Sterven, slapen, overgaan in niets, wat maakt het uit? Alles is een illusie.”
Het zou een passend einde van dit persoonlijke draadje van mij over Friesland zijn, maar Doutzen speelt toch nog door mijn gedachten, dat gebeurt wel vaker, niet heel veel vaak, maar toch voel ik af en toe iets van een persoonlijke band met deze Friezin en voormalige Victoria's secret angel en bewaar ik ergens een warm plekje voor haar in mij. En ik zou hier tot slot nog wel wat meer over in detail kunnen treden, maar ondanks dat ik een uitgesproken openhartige man ben, voel ik me daar nu toch net wat te verlegen voor en moet u als lezer maar zelf uw conclusies trekken.
Goed wykein!
+
+
Encore
Meindert Talma - Domela! (7e lied uit De Domela Passie) - YouTube
Meindert Talma - Surhústerfean 1968 - Liedjesschrijver en muzikant - Wikipedia - wikipedia.org
+
PS.
Van Twitter:
"Sylvie Meis gaat trouwen dit weekend. Haar ouders zijn vanwege corona afwezig, maar ze hebben plechtig beloofd er de volgende keer weer gewoon bij te zijn."
+
(PUNTDICHT-19)
Tijdsgewricht
Mijn achternicht
DirkJan Vos
Dichtsels - DirkJan Vos - De Jongenskamer
1. Bargoens
Interessant. Ik heb me nooit gerealiseerd dat het Bargoens een echte taal was en zelfs nu nog is, ik dacht dat het een verzameling van losse woorden was. Maar als ik op Wikipedia kijk, staat er wel dat het geen volledige taal is omdat het geen eigen klank- en vormleer en syntaxis kent. Het is een sociale taalvariatie (soms ook een dialect, zoals in Brussel) van vooral autochtone minderheden aan de onderkant van de samenleving.
Nu weet ik ook niet beter dat Bargoens een 'geheimtaal' wordt genoemd, maar ik begrijp nu dat de sprekers van de taal niet de bedoeling hadden om een vooropgezette geheime taal te spreken, maar dat anderen, niet-sprekers van het Bargoens, dat zo gingen noemen omdat ze die lieden van laag allooi met hun eigen dieventaaltje niet konden verstaan! Het woord Bargoens zou afkomstig zijn van het Franse 'baragouin' dat zoveel betekent als 'onbegrijpelijke taal'.
Als voormalig Hagenaar heb ik altijd een interesse gehad in platte volkstaal, ook in het Bargoens en ook in het Jiddische Mokums, de stad waar ik nu woon. Vooral als tiener gebruikte ik ook actief allerlei Bargoense woorden, in Den Haag was dat in ieder geval vroegâh populair onder jongeren, zeker ook door het platte taalgebruik van de 'vrije jongens' Jacobse en Van Es van Koot en Bie.
En nu zie je dat (Nederlandse) jongeren - vooral in de grote steden - geen Bargoens gebruiken, maar wel Surinaamse en Marokkaanse straattaal. Het zijn voor buitenstaanders onbegrijpelijke, weinig gewaardeerde woorden, maar dat maakt het juist spannend om ze als jongere te gebruiken om je hiermee sociaal te onderscheiden en af te zetten van je ouwe lui en hun milieu. Zeker weten boy, wollah, ga je zien gozer.
Bargoens - Wikipedia - nl.wikipedia.org
(Er staat (nog) geen auteur vermeld bij dit artikel, maar ik vermoed dat het door Marc van Oostendorp is geschreven. Wie anders?)
NB.
Ik heb nog taalkundige Ewoud Sanders een tweet gestuurd over hoe dat zit met geheimtaal en Bargoens. Hij schreef dat
dieven vroeger een geheimtaal haddem zodat ze in cafés niet afgeluisterd konden worden. Ik moet het maar aannemen, maar
zit toch met de vraag dat die 'geheimtaal' ook bekend was bij andere sociale randgroepen, dus wat was er dan eigenlijk geheim aan?
__
2. Nalatenschap Liesbeth Koenen
Liesbeths onaffe - Marc Koenen - neerlandistiek.nl
Mooie nalatenschap deze ‘onaffe’ pdf. En Liesbeth had zowel belangstelling voor het gewone, alledaagse taalgebruik als voor deze extreme taalfenomenen. Ik herken die dubbele, schijnbaar tegenstrijdige interesses.
En er was nog een onaf boek in wording van haar en waar ze al jaren mee bezig was en waar ze ook nog een paar jaar voor nodig zou hebben om het af te maken: de biografie van Hugo Brandt Corstius. Benieuwd of er nog wat met haar aantekeningen gaat gebeuren en of het hele project door iemand anders wordt overgenomen. In een in memoriam in de Groene Amsterdammer stond over haar biografie van HBC te lezen:
“In haar kenmerkende stijl van ‘niet bij de pakken neerzitten, maar actie en wel nu!’ besloot ze om alles wat ze over hbc in haar hoofd had in gesproken taal vast te leggen. Haar assistent Misha Melita, haar collega-biograaf (van Renate Rubinstein) Hans Goedkoop en haar vriend en collega-wetenschapsjournalist Hans van Maanen hebben haar in een achttal sessies geïnterviewd en de opgenomen banden zullen gemonteerd worden tot een podcast-serie.”
Dus dat kont er ook nog aan. Begin jaren negentig is ze te gast geweest in het Marathoninterview van de VPRO-radio en is ze drie uur lang geïnterviewd door Jan Haasbroek, hier een linkje naar het eerste uur:
Het Marathoninterview - Liesbeth Koenen - VPRO 1994 - www.nporadio1.nl/podcasts
Begrijpelijk, maar toch ook wel opmerkelijk, haar Twitteraccount is opgeheven.
__
3. Leesclub Nescio
Boekie over boekies - Marc van Oostendorp - neerlandistiek.nl
Goed initiatief van Bas Steman en een stimulerend, lekker boekie. Ik zag op Twitter vorige week een berichtje voorbijkomen dat hij en zijn leesclub Nescio te gast waren in De Vooravond op tv. Ik heb het item nu even bekeken. Het was de eerste keer dat ik het programma zag.
Item Boek Bas Steman, Lekker boekie - De Vooravond - 8 september 2020 BNNVARA - www.bnnvara.nl
Het duurt een klein kwartiertje en voegt nauwelijks iets toe aan wat ik in dit artikel heb gelezen (dus waarom tv kijken in plaats van lezen?), behalve dat Bas de leesbevordering voor jongeren niet meer (alleen) bij het onderwijs wil neerleggen, maar vooral bij de ouders, bij oma's en opa's. Hij spreekt liever van leesopvoeding dan leesonderwijs.
Zelf heb ik me voor mijn kinderen ook ingespannen om ze te interesseren om goede boeken te lezen en de uitkomst was simpel: mijn zoon werd een enthousiaste lezer en mijn dochter niet. Waarom er verschil is weet ik niet, ook andere karakters.
Ik lees een stuk minder fictie de laatste decennia, ik geloof het onderhand wel al die preoccupaties van millennials en boomers, maar als tiener vond ik literatuur belangrijk en interessant, inderdaad, vooral om kennis te vergaren over de wereld, vooral over andere mensen, wat hen bezighield - vroeger en nu - wat ze voelen, wat hen beweegt, hoe ze dachten en leefden. Ik was uiterst nieuwsgierig en ik wist zelf nog amper wat van de wereld en wie ik was. En literatuur was toen in de jaren zeventig onder jongeren, onder een deel van de jongeren, ook een dankbaar gespreksonderwerp tussen geestverwanten op en na school. Je kon er uren over praten en filosoferen op jongenskamers. Zo leerde ik niet alleen lezen, maar ook ouwehoeren. Dat lezen is wat op de achtergrond geraakt, maar ouwehoeren over onder andere taal en boeken dat doe ik nog steeds, al is het nu vooral via mijn toetsenbord. :-)
+
Bas Steman (Apeldoorn 1971) is ook schrijver en zijn laatste roman is getiteld Morgan, een liefde. Ik lees hierover ergens:
"Bas Steman schreef een fascinerende autobiografische roman over de soldaat Morgan, iemand van wie hij sterk het gevoel had dat hij het zelf was. Was hij in een vorig leven de soldaat Morgan geweest, die omkwam bij de slag om Arnhem? Die zoektocht, daar is de roman een neerslag van ..."
Ik geloof niet in reïncarnatie, maar zou dan na mijn dood wel als John Lennon willen terugkeren op aarde.
http://www.dejongenskamer.nl/varia99.htm#gun
Happiness is a warm gun - The Beatles - De Jongenskamer
Happiness is a warm gun - The Beatles
+
Aan: Fay Lovsky
Linkje:
+
Hai Fay,
Wat leuk dat je nu deejay bent bij 40UP Radio en ik ben al vanaf je eerste aflevering een vaste luisteraar, fijne muziek waar vaak wat humor inzit, oude nummers en verrassende tracks, leuke thema's zoals deze week over geweren!, kom daar maar eens op! ;-)
Je begon met Happiness is a warm gun en later zei je dat het een ironisch nummer van The Beatles was. Ter aanvulling. Het is geschreven door John Lennon en de titel is op drie manier te interpreteren, letterlijk als een warm pistool waarvan de trekker net is overgehaald, maar ook een gun als de spuit met heroïne (I need a fix 'cause I'm going down) en als derde betekenis niet te vergeten de gun als fallus! Geweld, drugs en sex dus.
Ik kwam er ooit zelf op, maar heb er ook weleens over gelezen. Later in de verder uiterst cryptische tekst wordt nog gezongen, Mother Superior jumped the gun. Jumped the gun betekent iets overhaast doen, en betekent letterlijk van start gaan bij een renwedstrijd voordat het pistoolschot is gevallen. Maar doe dus wat onbezonnen, Mother Superior, zingt John en Mother Superior was de bijnaam van Yoko ...
Het nummer bestaat uit drie verschillende muzikale delen met het frisse doo-wop-einde. Het is een van mijn favoriete Beatles-numners (heb het vroeger als dlletant veel op de piano gespeeld en er als een valse kraai bij gezongen, maar wel met veel plezier) en Paul McCartney vindt het John zijn beste, of een van zijn beste nummers ...
En tot slot, wel heel wrange ironie dat John door het overhalen van een pistooltrekker werd vermoord. Toeval bestaat niet.
Tot zover deze interpretatie van mij.
Groet,
DirkJan Vos
PS.
Ik zou er weleens een Nederlandse vertaling van willen horen, hoewel dat altijd een hachelijke zaak is, zeker bij Beatlesnummers die je beter in tact kan laten als origineel.
+++
Ik ontving een aardige reactie van Fay en ze schreef dat John Lennon zijn inspiratie voor het nummer had opgedaan
door de titel van een artikel in een magazine voor wapenliefhebbers: Happiness is a wam gun. Ik antwoordde dat ik
dat niet wist en dat ik bewust (nog) niet op Wikipedia had gekeken voor extra achtergronden, het ging me nu vooral
om mijn eigen interpretatie, hoewel die deels ook gebaseerd is op dingen die ik lang geleden ergens heb gelezen.
Maar nu gekeken op Wikipedia en er is een Nederlandstalig arikel over het nummer dat ik hieronder vrijwel integraal citeer. Ik zat er allemaal niet ver naast.
+
Happiness is a warm gun
She's not a girl who misses much
I need a fix 'cause I'm going down
Mother Superior jumped the gun
Happiness is a warm gun (bang, bang, shoot, shoot)
When I hold you in my arms (ooh, oh, yeah)
(Happiness) is a warm gun momma (bang, bang, shoot, shoot)
John Lennon, Paul McCartney
Happiness is a warm gun - The Beatles - YouTube
+
Wikipedia - Happiness is a warm gun
Inspiratie
Lennon zei dat hij inspiratie kreeg van een tijdschrift dat producent George Martin hem liet zien, met op de omslag de tekst "Happiness is a warm gun in your hand" (wat ook de originele werktitel van het nummer was). Lennon vond dit absurd genoeg om er een lied over te schrijven. Lennon: "I think he showed me a cover of a magazine that said 'Happiness Is a Warm Gun.' It was a gun magazine. I just thought it was a fantastic, insane thing to say. A warm gun means you just shot something. Like heroin into your arm." De titel van het artikel was een parodie op "Happiness Is a Warm Puppy," een Peanuts-boek geschreven en geïllustreerd door Charles Schulz in 1962.
Happiness Is a Warm Gun is het favoriete nummer van McCartney op The White Album. Hoewel er veel spanning heerste tijdens de opnames van het nummer, werkten de Beatles samen om de moeilijke ritmische constructies te verwerken. Door die samenwerking wordt het nummer beschouwd als een van de weinige echte "Beatles"-nummers op het album.
Interpretaties
Veel verschillende interpretaties van het lied zijn door de jaren naar voren geschoven. Zo zei men dat, de "Warm Gun" ook kan refereren aan Lennons seksuele verlangens naar Yoko Ono en ook aan zijn problemen met heroïne tijdens de opnames van the White Album (in dat geval zou het geweer verwijzen naar een geprepareerde naald, hoewel Lennon beweerde heroïne te snuiven, eerder dan te injecteren, gedurende de periode dat hij de drug gebruikte). Een andere verwijzing naar heroïne in het lied is de vers "I need a fix, 'cuz I'm going down/Down to the bits that I left uptown."
Happiness is a warm gun - The Beatles - Wikipedia - nl.wikipedia.org
__
PS. Toeval
[ Daags na dit stukje dacht ik aan Jan Rot die wel Beatles-nummers heeft vertaald en gezongen. Ik tweette hem een linkje
naar dit stukje en vroeg hem of hij wellicht interesse had om Happiness is a warm gun te vertalen. Vriendelijk
tweetje terug en hij vond het wel interessant. Hij schreef dat morgen zijn nieuwe boek met de beste 121 liedjes uitkomt
en waar drie van zijn vertaalde Beatles-liedjes in staan. Nou ja! En toen dacht ik gelijk aan Volgspot van Radio 5
waar ik een vaste luisteraar van ben en tipte ze om Jan met zijn boek als gast te vragen. Tweetje terug van presentatrice
Astrid de Jong: Jan Rot was al uitgenodigd als gast en wel voor vanavond. O. En zo blijf ik maar ronddobberen in mijn
toevalsbubbel, hoewel wat ik daarover schrijf slechts het topje van de ijsberg is. En dan te bedenken dat ik tot
enkele jaren geleden mijzelf het atheïstische opperhoofd beschouwde van het betekenisloze toeval, toen dacht ik nog dat alles juist toevallig was. Nu weet ik beter, maar hoe het precies zit, weet ik ook niet. ]
Feestje!
Tweet
In 2016 schreef ik een fictie-verhaal over een tienerfeestje in 1976 waarin Shine on You crazy diamond van Pink Floyd een rolletje speelt. Het is een humoristische tekst die ik zeker kan aanbevelen aan iedereen die nu rond de zestig is! Lees Feestje!: http://dejongenskamer.nl/feestje.htm
Feestje! - DirkJan Vos - Fictie - De Jongenskamer
1. Vrijmibo
Ik ben al jaren een vaste volger van de omvolprezen blog Neerlandistiek en mag er ook graag reageren. Ook
de dichter Martijn Benders doet dat af en toe wel, maar hij vindt alles op de blog allemaal honderd keer niks.
Omdat het nu vrijdagmiddag is, reageerde ik, niet met een aanval, maar met een uitnodigende vraag aan deze getalenteerde poëet.
Benders tegen Ronald V.:
Als een intellectueel iemand is die Gombrovicz noch Schopenhauer las en in het cafe bierviltjes verzamelt van T.Hermans en M.Nelis dan heb je voorwaar een punt.
__
?
Vrijdagmiddag 16.00 uur.
Hai Martijn, alias maanantai,
Weer een beetje een onbegrijpelijke reactie van jouw hand, maar de strekking is wel duidelijk, want je komt hier met vrijwel niets anders dan heel negatieve reacties op vrijwel alles op Neerlandistiek. Wat drijft je om hier zo zuur als een femminellocitroen nog rond te hangen en alleen maar gal te spugen?
Maar goed, ik ben niet zo rancuneus en draai mijn vraag liever om: Zou je niet veel beter opbouwend kunnen reageren, of positief willen bijdragen aan deze blog met constructieve ingezonden artikelen over relevante onderwerpen, zoals poëzie en literatuur, die je /wel/ boeien? Is het niet veel aardiger, interessanter en relevanter om bijvoorbeeld eigentijdse, experimentele gedichten van jezelf of van geestverwanten hier onder de aandacht te brengen, ze bespreken, ons - ignorante fossielen die we zijn - ervoor warm te maken? Dat lijkt me een veel zinvollere insteek dan wat je nu doet met al je wild molenwiekende armgezwaai. Zo ben ik gek op muziek, maar ik luister A nooit naar muziek die ik vervelend vind en B ik schrijf nooit over vervelende muziek, maar alleen maar over muziek die ik mooi en interessant vind. Wat vind je van die aanpak en gedachte?
Met een vriendelijke groet op deze zonovergoten vrijdagmiddag tijdens de vrijmibo (zonder alcohol en drugs),
DirkJan
PS.
En je hebt ook nog een eigen tijdschriftje dat je uitgeeft, De Honingzaag. Schrijf daar eens over, of iedere keer over de inhoud als er een nieuw nummer verschijnt, wellicht kan je hier nog nieuwe abonnees werven. En in je uitgave (waarvan Marc van Oostendorp redacteur is). schrijf je toch ook alleen, of voornamelijk stukken over onderwerpen die je wel interesseren, je gaat daarin toch geen gedichten van Joost van den Vondel bespreken? Ik bedoel maar.
Alvast een fijn weekend en ik hef het glas met lekkere ijskoude Fanta Zero - want ik hou niet van alcoholvrij bier - ik hef het glas op neerlandistiek-punt-nl, op de hoofdredacteur, op alle medewerkenden en scribenten en natuurlijk ook op alle lezers van deze blog en dus ook op jou maanantai: kippis, schol, cheers, skål, santé, salute en proost!
[ Nemen jullie zelf allemaal ook wat te drinken en in de keuken vind je bakjes en een grote zak met shanghaiknabbelborrelnootjes. ]
krrkkrak ...
!
+++
Martijn (maanantai) reageerde:
Het was een verwijzing naar de daadwerkelijke leeservaring van ene Ronald V. Dat ik deze plek als negatief ervaar klopt verder als een bus, en ik ben er niet de persoon voor om dat met allerlei eufemismen te verbloemen in de hoop anderhalf lezertje of een prijsje te scoren. Jullie zitten hier op de juiste plek, ik niet. Dus het ga jullie goed.
+
@maanantai Martijn Benders
Dat je het hier verder voor gezien houdt heb je al eens eerder geschreven, maar goed, ieder zijn heug en zijn meug en zijn keuzes. Ik blijf wel je blogs lezen en wat ongezouten kritiek is ook helemaal niet erg en kan verhelderend zijn, maar toch jammer dat je dan juist hier op Neerlandistiek niet ook hebt geschreven over de dingen die je wel aanspreken.
https://www.martijnbenders.nl/webloch
Webloch Martijn Benders - www.martijnbenders.nl
https://www.honingzaag.nl
De Honingzaag - www.honingzaag.nl
Ik ga nu niet antwoorden dat het je ook goed mag gaan, want voor je het weet sta je hier weer op de stoep schreeuwend te schuimbekken en iemand als Heintje Davids nam ook steeds afscheid en kwam daar steeds op terug, dat was helemaal niet erg, want ze bleef tot op hoge leeftijd een knappe zangstem houden. Het kwam alleen op het laatst een beetje rottig haar strot uit.
;-)
__
2. Hospice
Het maakt me weinig uit, maar Jan (Renkema) is wat taal betreft natuurlijk wel een pietje-precies en volgens de boekjes is het dus wel ‘het’ hospies (gastenverblijf in een klooster of bejaardentehuis), maar weer ‘de’ hospice, net als ‘de’ hospik.
[ En ja, pik in hospik (hospitaalsoldaat) betekent hier echt pik, dat wil zeggen in de overdrachtelijke betekenis van man, zoals ook in kantoorpik. Hos is de afkorting van hospitaal. Een hospik vind je ook wel tijdens carnaval, maar dat is een ander verhaal … ]
+++
Update - Correctie
Ik had niet in mijn digitale Van Dale uit 2005 op hospice gezocht voor het lidwoord, maar voor de betekenis en
de herkomst. Maar toen zag ik dat het dus enkel genoteerd staat als de-woord en zag ik bij hospies dat het juist
alleen een het-woord zou zijn. En toen was ik net even te lui om het te checken in de woordenlijst van de Taalunie en bovendien vond ik het ook een uitgesproken de-woord, maar ten onrechte, want van de Nationale Taalcommissie mag het zowel met 'de' als met 'het' en ook de gratis online Van Dale is
tegenwoordig die mening toegedaan, dus Jan Renkema zat niet fout, maar ik, excuus Jan!
En door de weeromstuit heb ik toen niet verder gezocht naar de herkomst en in de Van Dale stond alleen dat het uit
het Frans afkomstig was. Inderdaad dat klopt en - zoals te verwachten - is dat weer afgeleid van het Latijnse woord hospes dat gastheer betekent. En hospies is/was ook synoniem aan de huidige betekenis van hospice. In mijn Van Dale staat bij hospice:
- verblijfhuis voor terminale patiënten
- huis waar stervenden die om veelal godsdienstige redenen geen euthanasie wensen, worden verpleegd en begeleid
Een hospice, dat al eeuwen bestaat, was vaak met de kerk verbonden. Andere verwante woorden met de grondbetekenis
van gastheer:
hospes (mannelijke hospita), hospik, hospita, hospik, hospitaal, hospitaliteit, hospitant, hospiteren, hospitium, hotel
+
Zugabe
+
In reply to DirkJan.
Harry Reintjes schreef (met weinig kennis van en interesse in letterkunde, maar nederige bewondering voor de letterkundigen alhier):
Mag hier ff tussendoor taalkunde DirkJan (zoals jij elders deed met hospice/hospies)? “ik weidde een passage aan” = wijdde (of weidde uit over…in een passage). Excuus, heb nog steeds geen afstand kunnen nemen van die rode docentenpen.
+
In reply to Harry Reintjes.
Ja, ik maak in eerste instantie allerlei spel- en typefouten, maar als stukjes of reacties op mijn site belanden, en dan kan het nog even duren, dan corrigeer ik uiteindelijk de meeste foutjes wel. Ik schreef al eerder dat het weinig zin heeft om hier op foutjes te wijzen, maar inderdaad ik weet niet goed of het nou ‘weiden aan’, of ‘wijden aan’ is.
En nu je over de/het hospice begint, toch wel licht gezouten op deze zondagmiddag. Ik postte die hospice-correctie over het lidwoord en schreef dat ik eigenlijk veel meer geïnteresseerd was in de betekenis en etymologie, een veel leuker onderwerp dan spelling en lidwoorden. En ik had mijn reactie gisteren al geschreven om vanmiddag te posten en voordat ik dat deed, kwam Roland de Bonth met een aardig artikel over hoe je de etymologie van woorden kan achterhalen.
En nu heb ik over dit onderwerp al in 2015 een stukje op mijn site geschreven, ook met linkjes. Ik heb een link naar het artikel van Roland (werkzaam bij het INT) vanmiddag onderaan als update opgenomen. Ik eindigde mijn artikeltje in 2015 met:
“Misschien dat iemand of een instituut nog eens wat preciezer en uitgebreider een korte handleiding schrijft en online zet. Ik denk dat daar wel belangstelling voor is. Deze pagina is een aanmoediging en uitnodiging.”
Tips woord-onderzoek op internet
Tips woord-onderzoek op internet
Leuk Roland!
(en bedankt Harry)
__
3. Volgende zaterdag
In reply to Gerrit Bloothooft.
Ik dacht dat ik je reactie goed heb gelezen en begrepen, maar in het advies staat toch duidelijk dat het gebruik afhankelijk is van de dag van de week. Er staat:
“De bedoelde betekenis hangt sterk samen met de dag waarop een uitspraak als volgende zaterdag wordt gedaan. Het zou bijvoorbeeld onlogisch zijn om op vrijdag te spreken van volgende zaterdag als daarmee de eerstkomende zaterdag wordt bedoeld; dat is immers de dag erna, en daarvoor is morgen een eenduidig alternatief. Op een maandag verwijst volgende zaterdag een stuk minder duidelijk, omdat de eerstkomende zaterdag dan nog tamelijk ver weg is. ”
Het advies neemt steeds het volgende voorbeeld:
- We zien elkaar volgende zaterdag.
Dat is inderdaad dubbelzinnig, maar er zijn wel heldere alternatieven. Gaat het om de eerste, aankomende zaterdag, ook al zeg je het op vrijdag, laat dan volgende weg.
– We zien elkaar zaterdag.
Bedoel je zaterdag in de volgende week, zeg dan:
– We zien elkaar volgende week zaterdag.
De zin, We zien elkaar volgende zaterdag, is niet dubbelzinnig als je hem op zaterdag uitspreekt en daar zit de crux van de verwarring, als iets de volgende is, dan volgt het op iets op iemand. Ben je de volgende patiënt, dan ben je na de patiënt aan de beurt die nu wordt geholpen. De volgende zaterdag zou dan altijd een zaterdag moeten zijn na een zaterdag, dus een week later, of is volgende zaterdag de eerst komende na de dag dat je het zegt? Verwarrend en dubbelzinnig dus.
__
4. Geboortekaartje
Iemand tweette nogal verontwaardigd een fotootje van een recent geboortekaartje. Ik heb geen commentaar:
+
Geboren!
Wonnemoed Katoene Louise
Dochter van Sanne en Maarten
25 augustus 2020
__
5. Gert & Marc - Annie & Marc
@gertdejager
“Je mooie zin maakte dat even heel goed duidelijk.”
Marc Kregting begreep je eerdere opmerking ("Die zin mag van mij de wereld over, desnoods in het Engels"). kennelijk niet en voor mij was ook niet duidelijk of je de zin nu prees of ironisch kritiseerde. En over de kwaliteit van de zin die je aanhaalde van Kregting – en ook over zijn tweede versie – verschil ik sterk van mening.
“De geamerikaniseerde taal heeft dus een oorsprong en conformeert zich aan de globalisering die ze bekritiseert.”
M.K.
Het problematische bijvoeglijk naamwoord - Marc Kregting (NL/VL) - neerlandistiek.nl
Tja.
(Ik ben bepaald geen liefhebber van zijn schrijfstijl.)
Vanmiddag schreef ik onder een stukje van mijn site een update en wijdde ik onder meer een korte passage aan Annie M.G. Schmidt. Een paar jaar geleden kwam ik erachter dat ze een paar jaar in een pension in de Haagse Van Speijkstraat heeft gewoond en ik ook een tijd in die straat woonde. Leuk en ik word nergens meer door verrast. Ik schreef tussen haakjes:
+
[ Annie M.G. Schmidt heeft ook in de Van Speijkstraat gewoond. Een aantal jaren geleden heb ik uitgezocht op welk huisnummer dat precies was. Lees meer in een kort stukje over mijn speurtocht op mijn pagina over Haagse humorhelden.
Haagse Humor Helden – De Jongenskamer
Annie Schmidt kende ik als kind al van haar geweldige liedjes uit Ja Zuster, Nee Zuster en die ik later voor mijn kinderen van cd heb gedraaid. Ook heb ik met heel veel plezier al haar kinderboeken aan hun voorgelezen en werd ze daardoor mijn grote voorbeeld voor een heldere en simpele schrijfstijl. Ze wordt door de literaire wereld zwaar ondergewaardeerd. ]
+
Helder en simpel.
+
Van Update – Blauwe zomer
+++
In reply to DirkJan.
PS.
@gertdejager
En dan moet ik zeker – het zal niet verbazen – ook nog Marc van Oostendorp noemen als een groot voorbeeld in helder schrijven. Ik probeer dat te benaderen, maar wat betreft zijn intellect en eruditie kom ik niet in de buurt.
En Gert, ik reageerde ook omdat jouw reactie op de zin van Marc Kregting onduidelijk was, maar toch aardig om nu even tussen neus en lippen door te vermelden dat de familie van mijn moederskant, dat wil zeggen, de familie waar mijn oma werd geboren en opgroeide, uit Raamsdonksveer komt, ben er daardoor een keer doorheen gereden.
Begin dit jaar gebruikte ik onbewust/bewust de plaatsnaam in een (conceptueel) dichtseltje van mij, een dichtsel, want een echte dichter – zoals jij – ben ik niet, ik voel me ook geen dichter.
AHMAS
Alles hangt met alles samen
Koekoeksklok en Raamsdonksveer
Letters, woorden, namen
Een engel in een dakkapel
+
En toen je mij hier een tijdje terug de mantel uitveegde vanwege te veel posten, kwam ik op je site en las ik dat je in Raamsdonksveer bent geboren. Wie weet, misschien zijn we wel familie van elkaar! ;-)
Van de website van Carré met een toelichting van Arnon Grunberg.
+
Woensdagavond 9 september brengt Arnon Grunberg twee voorstellingen in Carré gebaseerd op de door hem samengestelde bundel met verslagen van ooggetuigen, Bij ons in Auschwitz. Ester Naomi Perquin, George Tobal, Fadua El Akchaoui en Mark Rietman (vervangt Elsie de Brauw) lezen getuigenissen en Marc Pantus, Maarten Hillenius, Flip Noorman en Jorn ten Hoopen maken muziek.
‘Het woord ontslaapt overal waar een werkelijkheid haar onontkoombare eisen stelt,’ schreef Jean Améry, overlevende van Auschwitz, in Schuld en boete voorbij. Verwerking van een onverwerkt verleden.
+++
De werkelijkheid dreigt altijd opnieuw onontkoombare eisen te stellen, ook daarom is het cruciaal dat wij het verleden blijven onderzoeken, dat wij er kennis van blijven nemen, zoals ik in mijn 4 mei-rede al zei, al was het maar om vast te kunnen stellen waarin het heden verschilt van het verleden en wanneer ze toch op elkaar beginnen te lijken.
Als bezorgde burgers de verplichting een mondkapje te dragen gelijkstellen met het bevel een Jodenster te dragen, dan vrees ik dat van het recente verleden nu al weinig meer is overgebleven dan symbolen die aangewend worden voor propaganda.
Daarnaast zien we hoe er nog steeds met groepsidentiteiten wordt gegoocheld met geen ander doel dan mensen, de ander, te reduceren tot een vijand, al wordt dat met nog zoveel verve gebracht als ‘problemen benoemen’.
Op 9 september vindt in Carré (vlak erachter is de Lepelstraat van Het bittere kruid) een avond plaats gebaseerd op de door mij samengestelde bundel met verslagen van ooggetuigen, Bij ons in Auschwitz.
Om te blijven nadenken over de vraag wat humanisme, en daarmee hoop, nog kunnen en mogen betekenen na Auschwitz.
Arnon Grunberg
+++
Twee tweets
#1/2 Op dit moment presenteert Arnon Grunberg in Carré een programma over Auschwitz. Hij schreef er veel over: De Shoah kan weer gebeuren en iedereen kan dader worden. @arnonyyheeft antwoorden die ik niet heb en stel nog steeds de vraag: Waarom Auschwitz?
#2/2 In 1967 zong Liesbeth List een omstreden lied van Theodorakis in een vertaling van Lennaert Nijgh over een vrouuw die tevergeefs haar geliefde zoekt in concentratiekampen. "...en nooit zal hij hier een antwoord krijgen."
Hooglied - Liesbeth List zingt Theodorakis - YouTube
Liedtekts - Hooglied - Mikis Theodorikais / Lennaert Nijgh - De Mauthausen liederencyclus
__
Het Hooglied is oorspronkelijk een kleine verzameling van teksten in dichtvorm uit de Bijbel over de liefde tussen man en vrouw. Was dit Hooglied van Theodorakis toen in de jaren zestig al te controversieel, dat zou het zeker nu zijn, of is het kitsch? Het wordt in ieder geval nooit gedraaid op de radio en ik heb ook geen weet of het ooit nog ergens
wordt uitgevoerd. Ik heb geen echt oordeel over het lied, wel interesse.
'Hoeveel raadsels kun je verdragen?'
+
Hoor de muziek maar de woorden niet,
Hoeveel raadsels kun je verdragen?
en daarmee reizen bedoelde. Dat was
of hij bij mij, een vergeefse belofte.
Cees Nooteboom (1933)
Uit: Afscheid. Gedicht uit de tijd van het virus, de nieuwe bundel van Cees Nooteboom.
Gedicht: Cees Nooteboom - Hoor de muziek maar de woorden niet - neerlandistiek.nl
__
Zondagmiddag
1.
Gisteren hoorde ik op de radio een interview met zangeres Janne Schra. Op vragen van de interviewer vertelde ze dat ze op de middelbare school gedichten van Vasalis had gelezen, die vond ze wel mooi, maar ook ontoegankelijk, ze begreep ze niet en dacht toen, Als ik wat ouder ben moet ik ze eens herlezen. In 2017 werd ze door het Noordpool Orkest gevraagd om een aantal gedichten van Vasalis te zingen met het orkest. Dat heeft ze natuurlijk gedaan en alle opgenomen liederen staan op YouTube. Herfst is – toevallig? – niet verklankt, maar Drank, de onberekenbare wel. Ik hou van de stem van Janne Schra, maar ik weet nooit zo goed wat ik met gezongen gedichten aan moet en in dit geval vind ik het nogal tamelijk onverstaanbaar, jammer.
Drank, de onberekenbare - Janne Schra zingt Vasalis - Noordpool Orkest - YouTube
(Jaren geleden heb ik vanwege een gerede aanleiding nog met Janne Schra getwitterd.)
2.
Wel geslaagd vind ik de opname van het voordragen door Remco Campert van zijn gedicht Lamento met begeleiding van het kwartet van saxofonist Benjamin Herman.
Lamento - Remco Campert en kwartet Benjamin Herman - YouTube
( Campert was al vanaf zijn tienertijd verknocht aan de jazz, aan de bebop en Vasalis hield van zigeunermuziek die al voor de oorlog veel in Den Haag live was te horen. )
3.
Geen gedicht, maar wel een liedtekst die ik een tijdje geleden tegenkwam en tot mijn verrassing was geschreven door Cees Nooteboom. Hij heeft begin jaren zeventig het bekende Italiaanse duet Parole, parole (Mina en Alberto Lupo) vertaald voor Liesbeth List (met wie Cees toen een relatie had) en Ramses Shaffy. Parole, parole werd Gebabbel, gebabbel. Fijn nummer.
Gebabbel, gebabbel - Ramses Shaffy & Liesbeth List - YouTube
En Cees Nooteboom, 87 jaar, is nu in het nieuws vanwege zijn nieuwe dichtbundel Afscheid, gedicht uit de tijd van het virus, daaruit is ook dit gedicht van de dag geplaatst. Ik las een recensie op Tzum en tweette:
+
@djwvos
+
Recensie Cees Nooteboom - Afscheid. Gedicht uit de tijd van het virus - Remco Ekkers - tzum.info
#
Toch weer drie geboren Hagenaars in deze reactie en alle drie dichters en alle drie hebben ze veel met muziek.
‘Den Haag, je tikt er tegen en het zingt.’
Gerrit Achterberg
__
@woutervanderland
[...]
Er zullen vast meer gerenommeerde (literaire) schrijvers en dichters zijn geweest die leidteksten hebben geschreven, maar ik kan eigenlijk niet meer bedenken dan recentelijk een aantal liedteksten van Ilja Leonard Pfeiffer voor Ellen ten Damme en Dimitri Verhulst voor Wende (Snijders). Zitten van beiden mooie nummers tussen.
+
@woutervanderland
Er zijn inderdaad niet veel literatoren die zich aan liedteksten hebben bezondigd, Cees Nooteboom lijkt een uitzondering. Maar er zijn natuurlijk wel diverse uitstekende tekstdichters (geweest), zoals Lennaert Nijgh, Annie M.G. Schmidt, Willem Wilmink, ik noem een Michel van der Plas, Friso Wiegersma, Herman Pieter de Boer, of Theo Nijland en er zijn er nog wat meer, maar het valt me aan deze beperkte opsomming op dat ze vrijwel allemaal dood zijn …
Net had Radio 5 de radioprimeur met een nieuw duet van Paul de Leeuw en Simone Kleinsma. Het heet 'Tot de maan en terug ' en ik heb het gehoord: ‘Ik hou van jou tot de maan en terug …’ Nee, hier hebben we niet te maken met een poëtische dichter met een lyrische inborst (kan niet vinden van wie de tekst is) en ook de muziek van de huiscomponist van K3 loopt niet over van oorspronkelijke muzikaliteit, wel van valse musicalkitsch. Ik ga geen linkje geven van YouTube.
Maar dan wel nog deze:
Holman zingt Reve - OBA Live 2016 - YouTube
Holman zingt Reve. Theodor kan niet echt goed zingen, maar de getoonzette gedichten zijn in ieder geval goed te verstaan en zijn zelf geschreven pianomuziek sluit mooi aan bij het werk en de intenties van de later bekeerde volksschrijver. “Wie gij ook zijt. U heb ik lief, met heel mijn hart met al mijn bloed.” … “Er rest mij niets dan duisternis en dood.”
Prachtig!
__
Reactie maanantai (dichter Martijn Benders):
Als je echt zo begaan bent met Den Haag is het wel vreemd dat je niet ‘De Vis die niet kon zwemmen’ weet noemen, vol dichters en schrijvers, van je stadsgenoot Melle de Boer en met je andere stadsgenoot Marc van der Holst, overigens naar mijn mening een van de weinige dichters daar die wat in de melk te brokkelen heeft. Een liedje:
__
@maamamtai
Melle de Boer ken ik oppervlakkig van zijn (Haagse) band Smutfish en die voornamelijk Engelstalige songs maakt, nummers geschreven van zijn hand en die door hem met een wel heel beperkt stemgeluid worden gezongen. Ik wist niet van het bestaan van zijn Nederlandstalige project ‘De vis die niet kon zwemmen’ van een paar jaar geleden en waarbij Engelstalige songs van Smutfish door een keur aan schrijvers en dichters werden vertaald. Maar eigenlijk geen van allen die hieraan hebben meegewerkt (het linkje leidt naar het lied Engel, vertaald door Jan van Mersbergen) ken ik van andere, oorspronkelijke liedteksten, deze vertalingen lijken me eenmalige uitstapjes. In mijn reacties ging het toch om tekstdichters voor wie het grotendeels hun vak is – was – of in het geval van Pfeiffer en Verhulst, om makers van eigen oorspronkelijk liedwerk. Popmuzikanten en kleinkunstenaars die hun eigen teksten schrijven had ik er sowieso buiten gelaten.
Marc van Holst kende ik niet, (hij woont weliswaar in Den Haag, maar geboren en getogen in Noordwijk en waar hij veel over schrijft) , maar schijnt een groot en veelbelovend talent te zijn (en dat al jaren). Ik heb een en ander beluisterd op YouTube (een website heeft ie niet, maar hij schijnt wel hyper-actief te zijn op Facebook, maar daar zit ik om principiële redenen niet), maar hier was ik niet van onder de indruk, noch van zijn teksten, noch van de muziek en zijn vertolking. Evenmin van Melle de Boer, maar altijd aardig en prikkelend om van dit soort nieuwe, meer experimentele singer/songwriters kennis te nemen, maar het is geen muziek die ik ooit voor mijn plezier zal opzetten.
Ik ben al meer dan twintig jaar weg uit Den Haag en ik heb tot een paar jaar geleden geprobeerd om het culturele leven van de Hofstad op afstand te volgen, daarom weet ik van Smutfish, maar dat heb ik om diverse redenen losgelaten. Ik heb ook meer belangstelling voor ouder en klassieker werk, zowel in de poëzie als in de muziek (en als het erop aankomt, doe mij dan maar instrumentale jazz, al dat geouwehoer door de muziek altijd) en anders als jij, die als het naar jouw smaak hier op Neerlandistiek om fossiele, kanarieslechte gedichten of schrijvers gaat, wild om zich heen begint te slaan, geef ik nooit respectloos en met minachting af op al die actuele en kennelijk urgente dichters en muziekmakers van tegenwoordig waar ik weinig aan vind, en ‘kunstenaars’ als De Boer en Van Holst vind ik op het eerste gezicht en gehoor ook geen cultfiguren, zoals bijvoorbeeld Spinvis, of Meindert Talma,, maar rafelige randfiguren en dan zeg ik concluderend – onder dankzegging voor het plaatsen van het muzieklinkje: Haags of niet Haags; Interessant, maar gaat u verder.
Trouwens het is hier bewolkt en wat fris in Amsterdam, Wat voor weer zou het zijn in Den Haag?
Zie ik zo bleek soms?
__
Reactie maanantai:
Dank voor je vrij bizarre reactie. Wild om me heen slaan? Omdat hier wat oude fossielen de ignoramus uithangen – alsof we niet precies dat van de neerlandistiek gewend zijn. Het is toch niet voor niets zo dat geen hond het wil studeren?
__
@maanantai
Zonder nieuwe discussiepaden in te slaan, denk ik – ook vanuit mijn eigen waarneming – dat jongeren om heel andere redenen geen Nederlands studeren en liever voor een andere studie kiezen en heeft dat niets te maken met een vermeende fossiele staat waarin de neerlandistiek zou verkeren. Als de neerlandistiek alleen nog maar over hedendaagse experimentele poëzie zou gaan, dan komt er juist geen hond meer studeren en de jongeren die nu nog wel voor een studie Nederlands kiezen, die doen dat doorgaans juist door een interesse in de traditionele literatuur, of vanwege belangstelling voor taalkunde, dat kan ook nog hoor!
+++
En tegenover de ‘fossiele taalkunde’ staat de hypermoderne computationele linguïstiek, de tak van sport die zich onder andere bezighoudt met kunstmatige intelligentie en taal, dus zo’n studierichting is weer interessant voor de bèta’s die ook van taal houden.
En laat nu vandaag, 8 september 2020, Antal van den Bosch zijn benoemd als bijzonder hoogleraar Taal en Kunstmatige Intelligentie aan de UvA. Hij is ook directeur van het Meertens Instituut dat uitgerekend vandaag 90 haar geleden is opgericht. Feest in Amsterdam.
En dan las ik ook nog eens een artikel van vandaag op de site van The Guardian over een computer die bijna geheel zelfstandig een samenhangend en zeer diepzinnig essay over zijn eigen existentie uit zijn digitale brein heeft laten borrelen. Ik vind het allemaal twijfelachtig en het roept bij mij meer vragen dan enthousiasme op. Ik sta ook sceptisch tegenover de ontwikkelingen en de schijnbaar uiterst spectaculaire mogelijkheden van artificial intelligence in de toekomst. Het gaat ook altijd over de toekomst. Maar wat was nu het opzienbarende nieuws vandaag, lees zelf en vooral ook goed de voetnoot onderaan.
A robot wrote this entire article. Are you scared yet, human? GPT-3 – The Guardian – 08-09-2020
Ik heb er een paar tweets over gemaakt en eindigde met:
+ PS. En dan zou ik zonder redactiewerk en zonder samenstelling van diverse runs, een zo’n AI-essay willen lezen zoals die uit de computer rolt, maar dat publiceren ze dan niet. En wat er in de achterliggende database zit, blijft ook onvermeld. We zullen zien wat de toekomst brengt. +
+
En gebeurde er nog wat op 8 september 1930?
Het was toen in Nederland een donkere en fris-warme dag (max 17,4°C) zonder zon. De lucht was onbewolkt en er stond een matige wind (3 Bft).
In New York begonnen de openbare scholen met het onderricht van Hebreeuws, Richard Drew vond op deze historische dag de Scotch tape uit en er werden talloze onbekende mensen geboren en gingen er dood. Zo werd in Hannover Norbert Goldberg geboren en die al dertien jaar later op 26 maart 1943 omkwam in Sobibor.
Op deze dag in 1983 overleed Wim Kan en vandaag 60 jaar geleden zag leeftijdsgenoot Matthijs van Nieuwkerk het levenslicht in Amsterdam, in zijn en inmiddels ook mijn Mokum.
Enfin, toch weer een hoop zijpaden bewandeld (gebabbel, gebabbel, gebabbel), maar hoe dan ook, gefeliciteerd allemaal!
________________________
PS.
8 september 1930 viel op een maandag. Vandaag 5 jaar geleden was het net als nu een dinsdag, de dag van Joost Zwagerman zijn zelfgekozen dood. Na zijn overlijden verscheen nog een bundel met nagelaten gedichten.
LIEF
Mijn lief, wees alsjeblieft
Mijn lief, blijf alsjeblieft
Mijn lief, vertrouw ook
Joost Zwagerman
( - ! UPDATE ONDERAAN ! - )
Ik heb de roman Blauwe zomer van Leo Blokhuis gelezen. Het verhaal speelt zich af in de jaren vijftig en begin jaren zestig en gaat over de jonge indo Chris, hij heeft een Nederlandse moeder en een Indische vader, die eind jaren vijftig naar Nederland gaat en in Den Haag bevriend raakt met Johan die uit een zwaar christelijk milieu komt. Ze spelen gitaar en beginnen een bandje die ze de Rocking Blue Boys noemen. Ze spelen wat later indorock is gaan heten (dat begrip is pas in de jaren zeventig gemunt door Piet Muys) en ze boeken succes in Duitsland. Dat is globaal het verhaal.
Natuurlijk wilde ik het graag lezen, vooral vanwege Den Haag, de indorock en ook vanwege Leo die ik al jaren met belangstelling volg en waar ik veel waardering voor heb. Nadat ik het boek uit had stuurde ik hem een tweet.
@LeoBlokhuis Hai Leo. Ik heb in twee sessies met interesse en plezier Blauwe zomer gelezen, maar, maar ... ;-) Ik schrijf van 't weekend een kort stukje op mijn site en tweet je nog, of ik app zondagavond tijdens Blokhuis.
Dat was vrijdagmiddag. Zaterdagmorgen werd ik in een vreemde, lucide droomslaap wakker en waarin ik dacht dat ik geen recensie over het boek moest schrijven. Wonderlijk. Ik stond op, de zon scheen fel, maar tegelijk hoorde ik het hard regenen. Omineus. En toen wist ik het zeker, Ik ga het boek niet recenseren want als ik de twee 'maren' uit de tweet zou uitwerken, dan zou ik toch behoorlijk negatief zijn en ik heb totaal geen animo om een zure bespreking te schrijven. Dat doe ik uit principe niet, ik schrijf ook nooit over muziek waar ik niets aan vind, dat sla ik altijd over, ik schrijf alleen over dingen die ik leuk, aardig en mooi vind. Dus geen recensie en ik zou ook teveel mezelf erbij betrekken, dat zou ik niet na kunnen laten, want dat vind ik essentieel, zo ben ik nu eenmaal, maar ik heb ook even geen zin om veel over mezelf te schrijven, dat doe ik al genoeg.
Maar daarom toch een paar neutrale. persoonlijke puntjes. Ik heb nooit geweten dat er een tram door de Boekhorststraat heeft gereden (Lijn 10) en in de straat zat dus bioscoop Thalia. Dat wist ik wel en de bioscoop is begin jaren zeventig gesloten en rond 1990 ben ik nog eens in het gebouw geweest waar toen een grote meubelzaak in was gevestigd. Aan de buiten- en binnenkant was niet meer te zien dat het een bioscoop was geweest.
In het boek gaat Johan op een kamer wonen in de Van Speijkstraat (Zeeheldenkwartier). Het speelt verder geen enkele rol, maar ik heb ooit ook in die straat op een kamer gewoond. Een paar jaar geleden kwam ik erachter dat ook Annie M.G. Schmidt in haar jonge jaren daar in een pension(!) woonde en waar haar oudere broer al eerder was ingetrokken.
Leo (Zevenbergen 1961) schreef fictie en voor het schetsen van het christelijk milieu kon hij putten uit zijn eigen verleden als zoon van een predikant (dominee). Ik heb over het begin van de popmuziek en de jaren zestig en Den Haag een lang non-fictie relaas opgetekend over de drummer Jay Baar van de Q65, hij overleed dit jaar 30 jaar geleden. Het zijn oral-history-verhalen die zijn beste vriend Paul na zijn dood aan mij vertelde. Dat bijzondere verhaal staat al jaren op mijn site en ik kan alleen maar zeggen dat dit - weliswaar onvergelijkbaar - in veel opzichten wel even geheel andere koek is dan Blauwe zomer.
Leo reageerde op mijn tweet met: Wat een cliffhanger, DirkJan.
Sorry Leo en dit stukje gaat ook als een nachtkaars uit, maar bedankt, ik ben altijd verheugd om weer wat te lezen, over muziek, indorock en Den Haag, De Haag, die mooie stad achter de duinûh ...
__
Website Leo Blokhuis - leoblokhuis.nl/wordpress
(Wat de reden ook is, opmerkelijk, maar het wil toch wat zeggen dat Blauwe zomer niet op de site staat vermeld.)
+
Ik denk - ook door wat ik las in het boek - dat Leo net als ik (en nog meer indorock-liefhebbers) de instrumental Black eyes van The Tielman Brothers het beste indorocknummer vinden. Wat een geweldige tergendlangzame opbouw in dit nummer en wat een explosieve ontlading daarna. Ze speelden het live op tv in 1960 en staat op YouTube.
Black eyes - The Tielman Brothers - Tv-opname 1960 - YouTube
+
Voetnoot The Tielman Brothers - De Jongenskaner
Lijstje Indische woorden - De Jongenskamer
Kort stukje over restaarant Tampat Senang voor Haagspraak (onderaan) - De
Jongenskamer
+
Recensie Haags Speelkwartier - Leo Blokhuis - De Jongenskamer
The life we lived - Story Drummer Jay Baar - Q65 - De Jongenskamer
__
Update 00.30
Aan het begin van de zondagavond twitterde ik over dit stukje en een paar uur later toen Leo plaatjes ging draaien op Radio 2 in zijn
programma Blokhuis, reageerde hij kort en toch nog vriendelijk. We tweetten even over en weer en Leo heeft
dus zelf ook in de Van Speijkstraat gewoond toen hij begin jaren 80 een jaar in Den Haag in militaire dienst zat.
Dat wist ik alles niet en dit verklaart dan mede zijn belangstelling voor Den Haag. En ik heb ook in dienst
gezeten, vreselijke tijd, en het laatste half jaar ook in Den Haag. Waarschijnlijk hebben we in hetzelfde
gebouw in Benoordenhout gewerkt, maar ik denk niet in dezelldde periode. Wel hebben we allebei op wacht gestaan
bij de ingang van de Alexander-kazerne aan de Waalsdorperweg. Nou ja, gelukkig geloof ik niet meer in toeval.
Goodnight.
(en sweet dreams)
__
[ Annie M.G. Schmidt heeft ook in de Van Speijkstraat gewoond. Een aantal jaren geleden heb ik uitgezocht op
welk huisnummer dat precies was. Lees meer in een kort stukje over mijn speurtocht op mijn pagina over Haagse humorhelden.
Haagse Humor Helden - De Jongenskamer
Annie Schmidt kende ik als kind al van haar geweldige liedjes uit Ja Zuster, Nee Zuster en die
ik later voor mijn kinderen van cd heb gedraaid. Ook heb ik met heel veel plezier al haar kinderboeken aan hun voorgelezen en werd ze daardoor mijn grote voorbeeld voor een heldere en simpele schrijfstijl. Ze wordt door
de literaire wereld zwaar ondergewaardeerd. ]
__
! UPDATE !
Een week later kwam ik er nog terug en tweette naar Leo.
Baby Love (Lek. Was: het is een meisje)
Tweetserie
@LeoBlokhuis Ik had je tweet over Toots van de Maytals geretweet. Toch wel bijzonder vorige week dat we beiden in dezelfde straat hebben gewoond. Sinds enkele jaren ben ik mysticus na een leven als atheïst. Ricky die atheïst is hoorde ik eens zeggen dat jij een mysticus bent. Toeval bestaat niet!
@LeoBlokhuis @Rickykoole Ik woon bij het Oosterpark en heb Ricky daar ooit met een hondje gezien. In 2000 schreef ik op nl.kunst.film een lange conceptuele interactieve story over Lek en de geboorte van mijn dochter. @simondewaal was er ook. Tja. http://dejongenskamer.nl/babylovenotv.htm
+
Leo Blokhuis @LeoBlokhuis
Ja, dat kan, daar heeft ze in de buurt gewoond.
+
DirkJan Vos @djwvos
Ok, prima. Lek zag ik ook bij 'toeval' en kon mijn giftige kritiek op de (Nederlandse) film mooi laten resoneren met de geboorte van m'n dochter. Ik schreef m'n eigen scenario met een clipje als toegift. Lek brandde ik af en 'toevallig' wilde ik Blauwe zomer niet recenseren. Bye!
+
simon de waal@simondewaal
Snapte je toen al niet en nu nog minder. Hoop dat je meer plezier aan je dochter hebt beleefd. ;-)
+
DirkJan Vos @djwvos
Toch nog voor Simon. Ik volg al 30 jaar Leo en deel veel dezelfde dingen, waaronder zwarte muziek. Ricky zei tijdjterug op de radio dat Leo een mysticus is en ik sinds een paar jaar ook. Vorige week bleek dat Leo en ik in dezelfde straat hebben gewoond: http://dejongenskamer.nl/varia99.htm#blauw
+
Ik twitterde niet meer naar Simon dat ik inderdaad veel plezier aan mijn dochter heb beleefd en dat ik dat nog steeds doe!
Maar nu nog wel een korte toelichting. Lek is een speelfilm, een politie-thriller, van Jean van de Velde uit 2000 die ik toen bij 'toeval' daags na de geboorte van mijn dochter zag in de sneak preview in Kriterion. Simon de Waal schreef het scenario (en is part-time rechercheur bij de Amsterdamse politie) en hij zat net als ik ook op de nieuwsgroep nl.kunst.film. Ricky Koole speelde een hoofdrol in de film, is ook zangeres en trouwde jaren later met Leo (Blokhuis) met wie ze een zoon kreeg. De film Lek is gesitueerd in
Amsterdam-Oost, ik geloof dat Simon daar is opgegroeid en daar in 2000 ook woonde. Ik was net in Oost komen wonen en
in het verhaal dat ik op de nieuwsgroep schreef, speelt dat straatje nog
een verrassende rol.
Vlak na de geboorte van mijn dochter, haar werkelijke naam is Aaf en ze is nu 20, had ik alle tijd en door de resonerende combinatie van de geboorte en de film bedacht ik een conceptuele, interactieve vervolgstory voor de film-nieuwsgroep en waar diverse
deelnemers op hebben gereageerd en dus aan het verhaal hebben bijgedragen, ook Simon deed dat en werd hij eveneens een onderdeel van mijn 'film', van mijn 'scenario' dat ik verspreid over een aantal dagen in een serie postings schreef, een story met een begin en een eind. Want dat was het ook, Simon had zijn scenario geschreven, Jean van de Velde zijn film gemaakt (en nu Leo zijn roman) en ik maakte creatief
mijn eigen kleine productie (dat had ik al eerder gedaan op andere nieuwsgroepen) en waarbij ik niet alleen de schrijver was, maar ook de producent en regisseur en waarin ik ook nog eens de hoofdrol speelde, al was ik natuurlijk een onbekende figuur, een nobody die ronddwaakde op internet, op usenet, dwaalde in het leven, ergens in een kleine straat in Amsterdam-Oost. Nog steeds. Maar dat kan op internet, op internet kan alles, bijna alles.
Het is een lang verhaal, voor de liefhebber. Het eindigt met een kort familie-clipje dat ik na de geboorte van mijn
dochter maakte. Heel zoet.
Baby Love (Lek. Was: het is een meisje) - April 2000 - DirkJan Vos - De Jongenskamer
+
Na deze actie ben ik ruim vijf jaar off-line geweest van internet. Ik heb me toen voornamelijk beziggehouden
met de verzorging en opvoeding van mijn kinderen bij mijn ex in haar huis en ik had veel tijd om veel te lezen en als het
even kon zat ik dan met een boek op mijn vaste plekje, op mijn bankjke in het Oosterpark. Schrijven deed ik niet, ook
nauwelijks e-mails geschreven in die jaren, maar ik ben ook geen schrijver, geen echte schrijver, ik ben
een tiepelaar.
-
Update: Mailtje van Nico, Bright eyes komt pas 19 september aan de beurt. Ok, prima. En gisteren dus wel
gedraadi bij Eddy Keur en vrijdagavond zong Stef Bos Papa in De Vooravond op tv ...
+
!!! Bright eyes kwam (5 september) niet aan bod, ik weet niet waarom, maar om half een, kort daarvoor kwam het nummer wel voorbij in het programma van Eddy Keur. !!!
[ Morgen, zaterdagmiddag 5 september, wordt tussen 15.00 en 17.00 uur mijn inzending met Bright eyes behandeld door Driessen & Driessen op NH-Radio. Morgen een update hoe het was ... ]
+
Sinds een tijdje luister ik weer op de zaterdagmiddag naar Driessen & Driessen op Radio Noord-Holland (NH Radio), leuk programma voor oudere jongeren zoals ik die van muziek houden, van popgeschiedenis en van humor, want humor hebben de broers Leo en Nico en strooien daar rijkelijk mee in de twee uurtjes.
Vorige week reageerde ik met een mail op hun rubriek Het Plaggie-plaatje over geplagieerde popnummers en schotelde ik ze de plagiaatzaak van het nummer Ghostbusters voor omdat deze wereldhit heel brutaal was gejat van Huey Lewis en dat pikten ze op. Ik over die plagiaatzaak al eerder getweet, zie onderaan dit bericht.
En daarna ingezonden voor de Slechtste Plaat, want daar had ik wel een goede suggestie voor en er was ook nog een aanleiding, vroeger zou ik zeggen 'dat was toevallig', maar ik geloof niet in toeval en het moest zo zijn dat ik onderstaande mail verstuurde. Nico reageerde dat ze hem aanstaande zaterdag gaan draaien. I say no more en wacht af.
+
Hai Leo en Nico (en Arend),
Toch gelijk weer in de mail en als jullie er misschien wat mee doen voor de rubriek De Slechtste Plaat, dan noemen jullie alleen mijn naam en draaien 20 seconden van het nummer, prima, maar ik ga toch even mijn vreselijkste plaat uitgebreid motiveren, want er was ook een aanleiding gisteren en daarom reageer ik mu ook. Ik schrijf nooit over muziek
die ik slecnt vind en dit is een eenmalige uitzondering.
Vrijdag was in het nieuws dat Nick en Simon in november een album uitbrengen met muziek die geïnspireerd is op hun grote voorbeelden Simon en Garfunkel. Ik heb niets met het Volendamse duo, maar wel met Simon en Garfunkel, daar ben ik wel een groet fan van en zeker ook later van Paul Simon als solo-artiest, een muzikale grootheid, maar door het nieuwtje moest ik gisteren direct denken aan het vreselijkste nummer dat ik ken en waardoor ik gisteren naar iemand mailde over Bright eyes van Art Garfunkel.
Ik vind maar heel weinig muziek diep waardeloos en niet te pruimen, maar dit nummer dat op nummer 1 kwam in de Top 40, vind ik afgrijselijk. En dat komt ook omdat ik eind jaren zeventig parttime in Den Haag in bioscoop Du Midi werkte als kassier en de zielige konijnentekenfilm voor volwassenen Watership Down daar maanden met succes draaide. Bright eyes was een song in de film en in de bioscoop stond door het hele gebouw altijd het geluid van de film aan als ie werd vertoond. En zo heb ik misschien wel 100 keer verplicht dit verschrikkelijke slijmnummer moeten aanhoren met die even hoge slijmerige stem van Art Garfunkel. Sindsdien als ik het nummer op de radio voorbij hoor komen, schakel ik even naar een andere zender, Ik heb dat alleen nog met twee andere nummers, Pappa van Stef Bos en Dochters van Marco Borsato, verder kan ik alles wel horen, maar Bright eyes spant de kroon kwa gruwelijk slecht nummer ...
En dus Nick en Simon met een nieuw album en ze hadden onlangs een docu-serie op tv over hun zoektocht naar hun helden Simon en Garfunkel, maar daar heb ik niets van gezien, want ik kijk geen teluhvisie, maar ik las wel dat de spanning in de afleveringen wordt opgebouwd naar het einde of ze Simon en Garfunkel ook echt gaan ontmoeten. Tot gisteren wist ik niet hoe dat is afgelopen, maar ik wilde nu toch wel de ontknoping weten of het hen mu gelukt was: Nee, daar waren ze niet in geslaagd, de sukkels! Hahaha!
Hun nieuwe album gaat NSG heten, Nick Simon Garfunkel, snappen jullie de woordspeling?
;-)
Mazzel!
DirkJan Vos
Bright eyes - Art Garfunkel - YouTube
__
Tweet
Ik schreef vanmiddag op mijn site dat ik Papa van Stef Bos een verschrikkelijk lied vind, toeval bestaat niet, maar ik vind een ander nummer nog vreselijker en dat wordt morgen gedraaid op Radio NH bij Driessen & Driessen. Welk nummer stuurde ik in?
Update 1 Nick & Simon:
Onlangs traden Nick en Simon ergens op in het land en zat de Amerikaanse acteur
Woody Harrelson in het publiek, ik ken hem onder andere van Natural born killers en The people versus Larry Flint. Enfin, ze hadden na afloop even contact met hem en het haalde de achterklappagina's van de
showmedia. So far so good. Maar wat blijkt nu, Woody is een hele goede vriend van Paul Simon en hij had daarna een filmpje
van het optreden van het Volendamse duo aan Paul laten zien. Die was enthousiast, sprak een vriendelijke
videoboodschap in en zo hadden Nick en Simon uiteindelijk toch nog bijzondere en persoonlijke reactie ontvangen van een van hun helden waarover
ze een reality-docu hadden gemaakt! En nu maar hopen en erop vertrouwen dat dit geen doorgestoken kaart was. Nee, Volendammers ken ik als goudeerlijke palingrokers.
"Ik zag een video van jullie optreden en het klonk erg goed. Het klonk als Simon & Garfunkel."
Paul Simon
+
Update 2 Nick & Simon
Hai Leo,
Mog even over Nick en Simon en Simon en Garfunkel, ik had niet helemaal goed mijn research gedaan, maar er is een video van N&S met de video-boodschap van Paul Simon, net 5 minuten geleden pas gezien. En ik kijk geen tv, dus dat zal vast allemaal ook al wel zijn uitgezonden. De video staat op Instagram, maar ik zag hem onderaan een bericht op nu.nl. De reportage is wel wat verdacht goed en gelikt gemaakt en het eindigt met een oproep om op hun doicu-serie over hun zoektocht naar Simon en Garfunkel te stemmen voor de Teleivizierring.
En ik ben heel slecht van vertrouwen en ik denk zeker dat het Paul Simon is, maar hou het voor mogelijk dat het heel anders is gegaan en dat ze al veel eerder contact met Paul hadden en de videp-boodschap is opgenomen en ook die episode met Woody Harrelson in Briell is dan in scene was gezet, alles voor deze Televizierring-promo en als laatste uitsmijter van hun serie dat ze toch een reactie kregen, snap je? Hoe dan ook, best leuk en geslaagd!
Nick en Simon krijgen dankzij Woody Harrelson compliment van Paul Simon - Met video - nu.nl
Bye ...
DJ
PS. Op het eind van de video noemt Kees Tol Nick en Simon sukkels, dat schreef ik ook al! ;-) En de video is, zie ik nu, door Tol pas een paar dagen geleden op 9 september op Instagram gezet, dus ver nadat ik er over begon, ik kon hem dus ook niet eerder zien ...
__
Eerdere inzending naar Driessen & Driessen voor het Plaggie-plaatje,
Twee tweets
#1/2 Ray Parker Jr. schreef en zong de wereldhit Ghostbusters voor de film, maar het was brutale plagiaat van een nummer van Huey Lewis die nota bene als eerste was gevraagd voor de titelsong. Hij won glansrijk voor de rechtbank en werd er geschikt.
Ghostbusters - Ray Parker Jr. - YouTube
#2/2 Huey Lewis And The News maakten het nummer I want a new drug in 1983 en het werd bruut geplagieerd door Ray Parker Jr. voor zijn grote hit Ghostbusters. Huey kreeg een onbekende financiële genoegdoening. Luistert en huivert.
I want a new drug - Huey Lewis & The News - YouTube
Who You gonna call?
Zaterdag 29 augustus was de 100e geboortedag van saxofonist Charlie Parker. Ik wist dat het er aan zat te komen, maar was het glad vergeten. Toen ik maandagnacht luisterde naar de podcast van (bassist) Hans Mantel op Sublime FM, werd het me in herinnering gebracht omdat hij een special maakte over Parker, samen met zijn gast Benjamin Herman. Charlie Parker is mijn grootste jazzheld.
Na afloop van het uurtje radio-podcast stuurde ik ze een mailtje. snel en associatief geschreven.
+
Summertime - Charlie Parker with strings - YouTube
+
Hai Hans en Benjamin,
Ik wist dat het een van deze maanden de honderdste geboortedag zou zijn van Parker, maar ik heb van de week niks gezien of gehoord van een aankondiging en is het zaterdag geheel langs me heen gegaan, terwijl ik zaterdag nog wel een tweetje heb gemaakt over Michael Jackson en Ramses Shaffy die toen ook jarig waren en dus op eenzelfde dag als Parker zijn geboren. Maar ja, die verbleken toch wel bij het genie van Bird, mijn grootste jazzheld. En waarom nverder geen aandacht nu in de media en bij de NPO? Zucht.
Ik draai niet heel veel Parker meer - te veel gedraaid in het verleden- en het laatste plaatje dat ik onlangs hoorde via YouTube was zijn uitvoering van Summertime met strings. Deze standard is weliswaar geheel afgekauwd, maar Parker weet het nog naar een hoog niveau te tillen en er een sprankelende vertolking van te maken en ik naar deze versie nog wel graag luister ... Summertime en de zomer is bijna voorbij, de coronazomer van 2020.
Ik kan goed meegaan in jullie opmerkingen waarom Parker zo uitzonderlijk goed is - een zeldzaam muzikaal genie - alhoewel ik het moeilijk en ook niet noodzakelijk vind om muziek te analyseren: muziek raakt me of niet en ik vind het heel moeilijk om dat onder woorden te brengen, hooguit ga ik dan muziek vergelijken met andere muziek, die lijkt op die, maar vaak is dat een zwaktebod en in het geval van Parker doe ik dat ook niet, want hij was volstrekt oorspronkelijk en uniek, dat kan je horen, ook - juist - als je hem voor het eerst hoort. En dat moment weet ik nog goed.
Ik was ongeveer twintig, rond 1980, toen ik voor het eerst Charlie Parker hoorde en ik raakte gelijk in opperste verwarring, Wat was dit in hemelsnaam voor muziek? Ik had daarvoor pas net met de echte jazz kennis gemaakt met de lp Asceneur van Miles en die was al heel hard binnengekomen als totaal nieuwe muziek voor mij en die me enorm raakte. Ik was gelijk verslingerd aan de jazz en ben me sindsdien verder gaan verdiepen en al snel kwam natuurlijk ook Parker binnen mijn gehoor en dat was dan weer geheel andere koek dan de trage, uitgesponnen lyrische muziek van Miles Davis. Dan Parker: ik hoorde een staccato aan noten, noten die van hoog naar laag sprongen, maar die wel met een enorm gemak geheel vrij door mijn oren dansten. Wow!
Parker maakt moeilijke muziek heel makkelijk toegankelijk en sprankelijk hoorbaar. En ik herkende er ook gelijk de muziek in van de grote stad, van New York, van de Big Apple waar ik als tiener een paar jaar daarvoor was geweest, maar toen wist ik nog niks van jazz, helaas, maar ik hoorde en herkende het nu wel. Ook dacht ik later aan het werk van Piet Mondriaan aan zijn Victory Boogie Woogie, dat gaat ook over de moderne tijd, over de grote stad, over New York waar hij op het einde van zijn leven de serie Boogie Woogie schilderde. Hij hield van jazz en overleed in 1944 in New York. Hij zal net Parker nooit meer hebben gehoord, maar Mondriaan was ook bebop.
Enfin. Zo valt er eindeloos door te schrijven over Bird, die waarschijnlijk die bijnaam kreeg omdat hij dol op kip was, maar zijn muziek vind ik ook op de melodieën van een vogel lijken. En ik hoor ook humor in de solo's met af en toe de knipoog naar de lokroep van Woody Woodpecker, een grapje tussendoor.
Mijn favoriete uitvoering van hem is A night in Tunesia met zijn baanbrekened solo en met een jonge Miles Davis, Honderden keren gedraaid in de jaren 80, want dat deed ik ook, ik hoorde wel steeds meer nieuwe nummers van Parker, maar ik ging ook een stel favoriete nummers eindeloos opnieuw draaien op mijn pick-up en kon ik de solo's op ten duur mee-scatten en kon ik ze ook wel nafluiten, dat deed ik wel op lege treinperrons ... Ik was en ben niet de enige die dat deed die solo's nadoen, ook iemand als Hans Teeuwen deed dat, ook een grote fan, net als Benjamin voor wie Parker zijn grootste inspiratiebron is, dat is ook te horen aan zijn spel, maar Benjamin heeft ook een eigen stijl en zowel bij Parker hoor je bij Benjamin dat hij het zogenaamd allemaal heel soepel en makkelijk uit zijn mouw, mond, vingers en saxofoon laat vloeien, maar je weet ook dat 't het resultaat is van veel en intensief studeren, net als Parker dat als een bezetene heeft gedaan.
En dan die (hard)drugs, hebben die zijn creativiteit vergroot of beperkt? Dat zullen we nooit weten, maar hij is er in ieder geval niet oud mee geworden. Hams zei, Parker zou zaterdag 100 jaar zijn geworden. Dat vind ik achteraf een wat overdreven hoge levensverwachting voor iemand als Parker met zijn levensstijl, maar ik weet nog goed dat ik 10 jaar geleden op zijn 90e geboortedag een mailtje stuurde naar Radio 6 en schreef dat als hij wat gezonder had geleefd, nu nog in leven had kunnen zijn.
Maar goed, op 34-jarige leeftijd op 29 augustus 1955, na twee zelfmoordpogingen, definitief omgevallen door zijn heroïneverslaving en totale uitputting, fysiek helemaal opgebrand, overleden in een hotelkamer door een hartstilstand terwijl hij tv zar re kiijken, vijf jaar voor mijn geboorte. Maar ook de andere twee grootste grootheden uit de jazz, Miles Davis en John Coltrane zaten zwaar aan de middelen, zijn drugs dan toch nodig om zulke intense en vernieuwden muziek te kunnen maken?
Over Parker en Coltrane heb ik weleens geschreven: Coltrane maakte muziek over het leven na de dood, Parker over het leven voor de dood.
Pa da pie da pa doe die da pie da poe die doe daaa ...
Groet en bedankt, mazzel!
DirkJan
Bird lives!
+
+
(In de special citeert Benjamin het gedicht 'Charles Christopher Parker bijgenaamd Vogel' van Remco Campert: " ... hij maakte mijn jeugd, mijn maand april")
+
Ik kijk - Ik luister - Ik lees - Ik voel - Ik schrijf
Reactie op Neerlandistiek en is wel een sleutelstukje over mezelf.
Ik heb absoluut geen zin om onder dit artikel weer een ellenlange riedel af te steken, ik heb de afgelopen dagen, weken, al genoeg geschreven over al die thema’s die rond het fenomeen Ferrante hangen en op mijn manier besproken. Niet dat ik al die onderwerpen allemaal zelf heb aangedragen, of over alles een absolute mening heb, nee, ze kwamen hier ter sprake en ik reageerde daarop en wilde vooral ook signaleren en reflecterem, de discussie voeden en dan op een manier waarop ik mijzelf als DirkJan Vos ook als inzet maakte, dat doe ik (al jaren) omdat ik niet anders kan, maar ook omdat die manier over de actuele thema’s zelf gaat en ik een stapje verder wil gaan en ik ook bij het beschouwen van kunst, van literatuur nadrukkelijk het persoonlijke wil betrekken, dat is een weloverwogen keuze en behalve dat ik op die egocentrische wijze een discussie wil voeren, probeer ik tegelijk op bepaalde momenten – als effect – ook een emotie op te roepen. Tot zover mijn ik, mijn ego, meer kan en wil ik er niet over zeggen.
Toeval of geen toeval, het hangt allemaal al jaren in de lucht: het autobiografische tegenover de pure fictie, gender-identiteit (de tussenmens) en vrouwenstrijd, literaire sterrendom versus anonimiteit, het scheiden van werk en privé, toeval en trivialisering, diversiteit en inclusiviteit, moeders en dochters, leven en dood en nog een paar terloopse verwante paden zoals #metoo, foute verledens, dominantie van mannen, vaders en zonen en nog wat topics die samen een ogenschijnlijk onsamenhangende kluwen vormen, een verwarrend web over het leven en de kunst, maar we leven ook in verwarrende tijden, in een onzekere wereld waar van alles wankelt en verandert en waardoor mensen zich verschansen achter een wetenschappelijk gelijk of juist verdwalen in complottheorieën. Van dat alles heb ik geen enkele last meer, want ik berust al een aantal jaren met grote kalmte dat alles met alles samenhangt, ook al weet ik niet precies hoe. Ik kijk, ik luister, ik lees, ik voel en ik schrijf.
+
NB. Herman Koch houdt dan een pleidooi om Ferrante, schrijvers in het algemeen, met rust te laten en creatieve ruimte te geven. En mogelijk kent hij Ferrante ‘toevallig’. Kan, maar het is zeker niet ondenkbaar dat het een leugen is die past in het spel van feit en fictie, net zoals hij dat in zijn laatste roman Finse dagen speelt en waar hij veel autobiografische gegevens (dus wel privé) mengt met fictie, Ook dat is een populair en gewild genre en maakt van de lezer een detective en puzzelaar. Je moet ervan houden, maar het verkoopt.
En tot slot, ik vind de oprechtheid van Koch zeer twijfelachtig, veelzeggend zijn de twee onderstaande citaten uit een interview net hem van ad.nl van een paar jaar geleden:
#
U leidt een filmsterrenbestaan?
,,Daar heeft het soms wel wat van weg, ja. Misschien lijkt zo’n promotietournee nog het meest op het leven van een tennisser, die elke week in zijn eentje naar een nieuw toernooi reist. Ik ben op die festivals namelijk meestal de enige Nederlander. Het gaat vaak volgens hetzelfde ritme: een mannetje op het vliegveld met een kartonnen bordje ‘Mr. Koch’, dan een diner met de uitgevers en de dag erna interviews. Gelukkig reist mijn vrouw tegenwoordig vaker mee nu onze zoon het huis uit is.”
[...]
,,Dat gedeelte is autobiografisch, ja. Ik heb ook die opzichtige Jaguar gehad. Maar toen hij eenmaal voor de deur stond, dacht ik: toch meer iets voor een diplomaat of advocaat. Een type Moszkowicz. Het was de mooiste auto in de straat, liet al die Opels en Fords zielige wagentjes lijken. Maar na twee jaar heb ik hem ingeruild. Hij paste me niet. Ik wilde terug naar iets normalers. Dat werd een Range Rover.”
#
__
PS. Ik betrek dus nadrukkelijk het persoonlijke bij mijn reacties en dat betekent dat ik niets verzin, fantaseer of fabuleer, daar heb ik een grote hekel aan. Het is wel zo dat er allerlei zaken – meer dan ik schrijf – uit mijn leven met de onderwerpen waarover ik schrijf opmerkelijk veel ‘toevallig’ met elkaar interfereren, ik verbaas me daar wel over, maar ik sta er bij en kijk er naar – registreer – en denk alleen, wonderlijk. Pas nadat ik mijn vorige reactie had geschreven, schoot het me te binnen, in het verleden heb ik een tijdje bij Herman Koch in de straat gewoond. QED.
__
I saved the world today - The Eurythmics - YouTube
"I could be bounded in a nutshell, and count myself a king of infinite space."
Hamlet
Morgen weer een dag.
(Met update onderaan!)
Op Neerlandistiek besprak Marc van Oostendorp een boekje over het lezen van gedichten. Hij haalde de laatste strofe
aan uit het gedicht Herfst van Vasalis en maakte enkele opmerkingen over het woord kalkoenen waar hij geen
betekenis aan kon en wilde geven, behalve dat het opgeroepen beeld hem wel direct trof. Ik zocht het hele gedicht op en maakte een eigen, korte analyse.
Herfst
Toornige vreugde doet mij rechtop gaan
De wind schuift in de glazen wolken
Als gevallen engelen hokken
M. Vasalis
__
Ik denk dat het hier – inderdaad – gaat om het oproepen van een fysiek beeld van een troep verregende kalkoenen, ik zie het voor me. Maar de kalkoenen zijn weliswaar haar broeders en ze herkent kennelijk in hun verschijning een eigen somber mokken, maar ik denk dat ze hiermee tegelijk ook aangeeft dat ze een mens is en anders is dan dieren, anders dan de kalkoenen die met z’n allen bij elkaar schuilen en nergens mee zijn te verzoenen, geen weet hebben van zon, herfst of emoties, want zo is hun natuur, maar zij, de dichter, is een individu, een mens die niet alleen toornig is en mokt zoals ze meent te herkennen in de troep kalkoenen, maar is ook vreugdevol.
Door projectie herkent ze haar eigen emotie in de kalkoenen en worden zij haar broeders, voor even, maar zij onderscheidt zich hiermee van dieren en gaat ze als een wat somber en mokkend mens rechtop door de herfst en kijkt naar een troep verregende, sullige kalkoenen en waar ze door de aanblik vrolijk van wordt.
Zelf over gedichten praten - Marc van Oostendorp - neerlandistiek.nl
__
Flaton: ‘Waaruit blijkt, dat het lyrisch ik een vrouw is?’
Dat blijkt nergens uit, maar zoals u inmiddels heeft begrepen, ben ik geen verstokte ergocentrist en zal ik niet nalaten om ook biografische kennis bij het bespreken van een gedicht te betrekken. En dit gedicht is ondertekend met M. Vasalis en zoals we weten is dat het pseudoniem van Margaretha Leenmans, de vrouw van Jan Droogleever Fortuyn. Als je zoiets nu eenmaal weet dan kan je dit gedicht niet anders interpreteren dan dat het lyrische ik een vrouw is omdat in de eerste regel ‘mij’ staat. Het gaat over de dichter zelf, dus over M.argaretha, een vrouw.
Het is wel zo dat Vasalis bewust onder een neutraal pseudoniem wilde publiceren om zich ook als neutrale dichter uit te drukken, nadrukkelijk neutraal, zoals ze zelf zei, los van haar sekse, los van haar privé en vooral ook los van haar werk als zenuwarts en later als kinderpsychiater. Maar dan zou je ook verwachten dat in al haar poëzie, dat maar een klein oeuvre omvat van een honderd gedichten en ze al begin jaren vijftig stopte met publiceren – dat daarin geen enkele aanwijzing over haar vrouw-zijn is te vinden. Maar neem het sleutelgedicht De kleine zeemeermin uit 1940, dat eindigt met:
+
Speel door Paly, want er is één
+
Ze identificeert zich hier met een zeemeermin en is M. Vasalis dus een vrouw (het woord zeemeermin komt ook voor in haar gedicht De Afsluitdijk). En als je even oppervlakkig rondgoogelt dan vind ik geen enkele beschouwer van haar werk die het niet over Vasalis als vrouw heeft en haar doorgaans ook een dichteres noemt, iets wat ik in mijn korte bespreking nu weer net niet heb gedaan en schreef ik welbewust, ‘maar zij, de dichter’. (Je zou zelfs nog vergezocht kunnen opmerken dat de laatste regel van Herfst, ‘daar mijn broeders de kalkoenen.’, het woord ‘broeders’ de suggestie wekt dat de dichter(es) een man is. ‘Broeders’ heeft weliswaar – ook hier – de neutrale betekenis van medemens (tegenover de kalkoenen als dieren), maar een broeder associeer ik ook sterk met een man, met een ziekenbroeder, of een wapenbroeder en vroeger bestond naast de kunstbroeder ook het antoniem kunstzuster. Maar dat is allemaal wat te vergezocht. Zeker als je ook nog bedenkt dat een broeder ook weer een broedmachine is, en broeden is nu juist een kenmerk van vrouwen … ) Hoe dan ook, M. Vasalis is een vrouw en alleen iemand als Flaton zou zoiets, ook al weet hij dat, enkel omwille van de lezer dit feit verzwijgen.
Dat verzwijgen zou ook onrecht doen aan Vasalis als vrouw, want ze is in het verleden juist – onterecht en onheus – vaak weggezet als een vrouwelijke, burgerlijke dichteres die dichtte over moeders en dochters, over het kleine geluk. Hermans noemde haar werk schamper ‘damespoëzie‘. En dan zit er direct een ideologische component aan dat een traditionele ‘dichteres’ als Vasalis minder hoog wordt aangeslagen als een echte ‘dichter’, de man die vernieuwt. Ik kan daar giftig om worden en het is ook niet terecht. Ik denk nu aan haar gedicht 'Drank, de onberekenbare' uit haar debuutbundel Parken en woestijnen uit 1941, ik citeer:
+
In mijn binnenst stampen beesten,
+
Geschreven door een vrouw over een vrouw.
Bertus Swaanswijk nam als debuterende dichter na de oorlog ook een pseudoniem aan, ik vermoed ook om neutraal te willen zijn in zijn gedichten, los van zijn biografie. Dat werd het pseudoniem Lucebert. We weten nu dat er waarschijnlijk (ook) andere redenen waren waarom hij liever onder een pseudoniem bekend wilde worden vanwege zijn altijd verzwegen oorlogsverleden. Maar het pseudoniem Lucebert is wel verwant aan dat van Vasalis die beide verwijzen naar hun echte namen. Lucebert zal dat vast geweten hebben en ik weet bijna zeker dat hij het gedicht Drank ook moet hebben gelezen. sterker, het zou nog wel eens een inspiratiebron kunnen zijn geweest voor zijn eigen expressieve en explosieve poëzie als Vijftiger. En de ironie wil dat het juist onder andere de Vijftigers waren die Margaretha deden besluiten om te stoppen met dichten. Vasalis damespoëzie?
+++
[ Nu ben ik nooit te beroerd voor een voetnootje hier of daar, ook nu niet. De vorige discussie ging over een gedicht van Anna Enquist die ook onder een pseudoniem schrijft, is vrouw, psychoanalytica en Vasalis was psychiater. En beiden verloren een kind en hebben daar over geschreven. Vasalis woonde een tijd in Amsterdam en Engquist woont daar nog steeds en ze hebben beiden de Lucy B. en C.W. van der Hoogtprijs ontvangen. Vasalis werd weggezet door Hermans als een dichter van niks en iemand als Piet Gerbrandy heeft Enquist afgebrand, ook al ontkent hij dat het iets met haar vrouw-zijn te maken heeft, maar de goede verstaander weet beter. En nu ga ik geen uitspraak doen wie ik beter vind, Enquist of Vasalis, maar het is niet zo dat ik Anna Enquist per definitie heel goed vind omdat ik haar ken. Margaretha Droogleever Fortuyn – Leenmans (Den Haag 1909 – Roden 1998) heb ik niet persoonlijk gekend, maak u geen zorgen, maar ze is wel geboren en opgegroeid in Den Haag en ligt niet ver van mijn huis begraven op Zorgvlied aan de Amsteldijk, de begraafplaats waar ook de dochter van Anna ligt begraven en wie weet vind ik daar zelf nog een laatste rustplaats, hoewel ik zelf een voorkeur heb voor een crematie bij de Nieuwe Ooster en dat daarna mijn as voor de kust van Scheveningen wordt uitgestrooid in zee, het Scheveningen waar Vasalis als kind woonde. En dan toch nog, toeval heeft vele gedaantes, maar een paar jaar geleden is mijn paradigma over mijn, over onze existentie radicaal veranderd en ergens net als Vasalis ben ik weliswaar niet religieus geworden, maar ervaar ik nu wel het leven als een groot mysterie en deel ik vooral met haar een zeker weten dat alles met alles samenhangt. Margaretha zat in haar tienertijd in Den Haag op het Nederlands Lyceum. Ik heb daar ook zes jaar gebivakkeerd en het was uitgerekend op die plek dat ik voor het eerst met haar poëzie kennis maakte, met haar prachtige Parken en woestijnen. Ik schrijf het wel vaker, toeval bestaat niet. ]
+ - + - +
NB. Marc van Oostendorp noemde in zijn stukje over de laatste dichtbundel van Anna Enquist haar ‘een vrouwelijke dichteres’. nu weet ik dat hij graag vrouwelijke dichters leest, ze misschien zelfs wel voortrekt – dat is een goede zaak – maar ik vind dat hij hier in zijn betrokkenheid en enthousiasme wel een beetje overdrijft.
__
@flaton
Ik haalde het citaat uit het gedicht Drank niet aan om aan te tonen dat het om een vrouw ging, dat deed ik wel eerder met het gedicht De zeemeermin, maar om te benadrukken dat gender er in dit geval, juist vroeger, maar ook nu nog. toe doet in de kunst, zeker als het om kunst van vrouwen gaat. Dat Vasalis zich daaraan wilde onttrekken, heel begrijpelijk, is ook een gegeven dat ik graag wil weten voor het beoordelen van haar werk, maar in weerwil van de intenties van de maker/maakster gaat het inderdaad uiteindelijk altijd om de lezer die bepaalt wat hij/zij in een gedicht ziet, maar wel op basis van zijn bagage met achtergrondkennis over de wereld en eventuele kennis van de maker niet te vergeten. In dit geval zie ik in Herfst een /vrouw/ door de bladeren lopen en niet een man, eenvoudig omdat ik weet dat Vasalis een vrouw is. Ik moet in mijn hoofd een keuze maken en kan niet neutraal een persoon in gedachten nemen zonder daar een geslacht aan te koppelen, ook als ik dan kalkoenen lees, dan zie ik kalkoenen voor me en geen olifanten. Dat is de realiteit, dat is waarom ik ergocentrisme te beperkt, niet realistisch en niet consequent vind.
Marc van Oostendorp, die u aanhaalt, schreef over het boekje
“De tekst wordt in de eerste plaats benaderd door een heel nauwkeurig lezen en met zo min mogelijk biografische en andere achtergrondinformatie.”
Er staat niet dat biografische gegevens geen enkele rol spelen, net zomin dat ik beweer dat je te allen tijde de persoon van een dichter erbij moet of kan slepen, dat heb ik gisteren ook niet gedaan in mijn beknopte visie op het gedicht, wel heb ik bewust geschreven dat het naar mijn stellige overtuiging over een vrouw gaat en dat baseer ik op de relatie tussen ‘mij’ en de ondertekening met haar naam. Dat heeft niets te maken met het gegeven dat schrijvers/schrijfsters ook wel van gender wisselen in hun werk en dan /weet/ je dat ook, juist op basis van een biografisch gegeven of iemand toch een man of vrouw is.
En Marc van Oostendorp is ook verre dol van het particuliere in gedichten, zijn goed recht. Zijn bespreking van de bundel van Enquist besluit hij met:
+
Stof
Vanaf het hoogste terras schouwt de dichter
Nu moet elke struik zijn water ontberen, nu
Anna Enquist
Honderd procent geslaagd is ook dit gedicht niet, vind ik. Het woord uitbenen komt bijvoorbeeld uit een heel andere sfeer dan de rest van het gedicht en is samen met snoeien eigenlijk te expliciet. Maar meesterlijk vind ik dan weer het gebruik van zijn in een bundel van een vrouwelijke dichteres die verder zo duidelijk uit haar eigen standpunt schrijft. Dat zijn doet wat veel andere woorden in andere gedichten niet doen: het tilt het gedicht boven het particuliere uit.
Marc van Oostendrp
Anna Enquist - Berichten van het front - Marc las - marc-las.blogspot.com
+++
Prima wat Van Oostendorp vindt, maar wordt dit gedicht nu beter omdat ze voor het standpunt van een man heeft gekozen? Gaat dit nu niet meer over haar eigen standpunt als dichteres, wellicht juist heel nadrukkelijk wel binnen de context van de bundel, of speelt ze ook hier een ironisch spel waarover Van Oostendorp net daarvoor al schreef over andere gedichten uit de bundel van haar? Ik weet het niet, maar ik ben het in ieder geval niet geheel met zijn en uw manier van tekstbeschouwing en het ondergeschikte belang van het biografische eens.
+
NB. En ‘een vrouwelijke dichteres’ kan een vertiepeling zijn, maar natuurlijk ook een weloverwogen pleonasme. Maar ja, het herkennen van ironie is de laatste tijd niet meer mijn sterkste kant, ik hou er ook niet van,. Van Oostendorp geloof ik evenmin, in ieder geval niet in poëzie die hem zou moeten raken.
+
[ Zolang het woord dichter niet geheel sekse-neutraal is zal je in een bespreking van een gedicht altijd moeten aangeven of het werk van een man of een vrouw is. Of je vervolgens als lezer een opgevoerde lyrische ik vervolgens interpreteert als het tegengestelde geslacht, dat moet iedereen zelf weten, maar ik vrees dat lezers bij een dichteres nog wel geneigd zijn te denken.of te geloven dat ze over een man dicht dan andersom het geval is. Dat stereotype vooroordeel is nog steeds een onderdeel van de genderstrijd, van de strijd van vrouwen tegenover de dominantie van mannen in de kunst. Zal Enquist dat ook hebben gevonden? Ik heb werkelijk geen flauw idee, maar ik weet wel dat ze van tuinieren houdt. :-) ]
__
Drank, de onberekenbare - Janne Schra zingt Vasalis - Noorpool Orkest 2017 - YouTube
Ik reageerde op een analyse van een gedicht dat eerder op Neerlandistiek was verschenen.
Bij Aanzegging van Anna Enquist - Peter J.I. Flaton - neerlandistiek.nl
+
Enkele opmerkingen. Anna Enquist is afgestudeerd pianiste aan het Koninklijk Conservatorium in Den Haag en muziek is voor haar van levensbelang, belangrijker dan woorden.
Sinds de dood van haar dochter in 2001, die op de fiets verongelukte op de Dam, staat haar werk voornamelijk in het teken van dit verlies. Naarmate de tijd verstrijkt, schrijft ze niet altijd meer direct, maar ook indirect over haar dood, zoals ook in dit gedicht dat over een aanstaand sterven gaat door een ziekte en Anna denkt zich in, verbeeldt zich, hoe het is om nog maar een paar maanden te leven. Maar deze aanzegging door een dokter gaat impliciet nog steeds over haar dochter, over het moment dat haar werd verteld dat zij was overleden.
De olifant is mogelijk niet goed te duiden en detoneert misschien als beeld in dit gedicht. In een gedicht over een kerk schreef ze eerder:
Het is een kerk maar dat geeft niet, zij is
Hier staat de olifant voor een groot gebouw, maar ook voor iets dat oud is en wat altijd blijft bestaan. In het hindoeïsme, zo lees ik ergens, is de olifant het symbool van een lang of eeuwig leven, van onsterfelijkheid en de overwinning op de dood. Anna gelooft niet in een hiernamaals, dus alle hoop – net als de muziek – kan je op het einde van je leven opgeven, doe je piano dicht, verkoop je olifant.
__
Op de ochtend van de begrafenis van haar dochter was ik bij haar thuis in een klein gezelschap. De kist stond midden in de kamer en Anna ging pianospelen, het was hartverscheurend. Arme Margit. Ik heb inmiddels wel hoop gekregen, vraag me niet hoe en waarom, maar ik zal mijn olifant noot verkopen.
+
Er verschenen een paar negatieve antwoorden op mijn reacties waar ik ook weer op reageerde ...
Laat maar.
+
Toch nog een voor mij relevante - essentiële - uitgebreide reactie geschreven die ik ook hier plaats. En wel wonderlijk, het was precies wat ik
wilde schrijven en ik schreef het in een keer achter elkaar op. En ook wonderlijk hoe dit thema de laatste
tijd steds op mijn pad kwam: Het al dan niet scheiden van leven en werk van Lucebert, Ilja Leonard Pfeiifer hierover
in Zomergasten en mijn ingezonden brief in de NRC, over de 'tussenmens' Marieke Lucas Rijneveld en nu dit en er
was eigenlijk nog meer wat er allemaal mee samenhangt, maar alles hangt ook net alles samnen, niets is toevallig.
__
Dat voor Flaton de suggestie wordt gewekt dat Anna Enquist een gekozen pseudoniem is om werk en privé te scheiden is een verkeerde interpretatie, dat krijg je met ergocentristen die zich niet in het leven van ego-dichters willen verdiepen, maar daar als het er op aankomt er hun hand niet voor omdraaien om er toch uitspraken over te doen. Christa Widlund -Broer (echte naam) koos voor een pseudoniem omdat ze onder haar eigen naam – ze debuteerde laat – al tal van wetenschappelijke artikelen had gepubliceerd. Bovendien nam door de dood van haar dochter haar leven zo’n dramatische wending dat veel van haar werk daarna in het teken van dit persoonlijke verlies kwam te staan, nog steeds.
Marc van Oostendorp heeft onlangs op zijn lees-blog een kort stukje geschreven, een recensie is het niet, over haar laatste bundel waar Aanzegging instaat.
Anna Enquist - Berichten van het front - Marc las - marc-las.blogspot.com
http://marc-las.blogspot.com/2020/08/anna-enquist-berichten-van-het-front.html
Nu is het natuurlijk zo dat er veel verhalen en gedichten zijn die zich niet of nauwelijks lenen voor een biografische interpretatie, bijvoorbeeld een roman over de scheepsjongens van Bontekoe of een gedicht over het Klokhuis in Greonterp, maar vooral de laatste decennia verschijnen er steeds meer op het eigen leven van een schrijver gerichte werken. En iemand als Ilja Leonard Pfeiffer zou je een intrinsieke dichter en pure romancier kunnen noemen, maar hij schreef ook rond zijn vijftigste de vuistdikke ‘roman’ Brieven uit Genua een openhartige autobiografie van zijn leven tot dat moment. Een literair ego-document zoals er tegenwoordig zoveel verschijnen en dan ontkom je niet aan egocentrische interpretaties van al zijn werk, zo ook in het geval van dit gedicht van Enquist. Doe je dat niet, dat zet je oogkleppen op en maak je geen goede analyse. En dat wil natuurlijk helemaal niet zeggen dat al die ego-schrijvers hun werk niet willen verheffen tot iets universeels. Ook het streven naar een universeel uitdrukken kan – zal – sterk met het leven van een schrijver zijn verbonden en dan moet je je daar ook in verdiepen. Niet per definitie als lezer, maar wel als onderzoeker als je zo’n werk nader onder de loep legt.
En of je een literair werk zonder biografische elementen hoger aanslaat, of mogelijk zelfs afkeurt, hoger dan universele verhalen en gedichten die boven het particuliere uitstijgen, is een waardeoordeel, een subjectieve mening die ik niet heb, ik vind de ene soort literatuur niet beter of minder dan de ander. Bovendien zijn door internet en de grote media-aandacht voor schrijvers (die de media zelf opzoeken) hun levens steeds bekender geworden en kan je als lezer nauwelijks meer onbevangen zonder al die biografische kennis hun werk nog autonoom lezen en waarderen, of je dat nu betreurt of niet, dat is de realiteit. Dat literatuurvorsers ondanks alles biografische gegevens blijven negeren vind ik in deze tijd niet realistisch en een beperkte benadering.
Flaton was min of meer geschokt toen ik een paar persoonlijke regels wijdde aan de dood van Anna haar dochter met enkele details over de dag van haar begrafenis, een uitvaart die overigens door enkele honderden mensen werd bijgewoond, hij vond dat ongepast op Neerlandistiek. Ik vind dat principieel wel kunnen, nee zelfs moeten. Ik ben geïnteresseerd in literatuur, in gedichten, maar bovenal in mensen. Ik kan dan niet anders in deze discussie hier ook persoonlijk over schrijven. Daar draait het juist allemaal om in de kunst, in de poëzie, in het leven.
En om daar nog een voorbeeld van te geven. We hebben hier op Neerlandistiek kunnen lezen dat onlangs onverwachts de taalkundige Tanneke Schoonheim is overleden. Ik kende haar totaal niet, ook niet van naam, maar nadat ik hier de twee in memoriams had gelezen zat ik toch met de vragen, Hoe is ze overleden en Hoe zat het met haar privé? En dan denk ik er achteraan, Waarom wordt daar niets over geschreven? Waarschijnlijk omdat ook hier geldt dat werk en privé gescheiden zouden moeten worden. Daar ben ik het wederom principieel niet mee eens en om mijn eigen speculaties over haar dood geen verdere kans te geven heb ik me laten informeren en weet ik nu dat Tanneke enkele weken geleden een lelijke val maakte en mogelijk, waarschijnlijk, door een latere complicatie hieraan plotseling is overleden. Ze liet drie dochters en een echtgenoot achter. Rust zacht.
__
Later postte ik, hopelijk mijn laatste reactie, ter afsluiting van mijn bijdragen nog een kwinkslag. Het mopje hoorde ik gisteren op de radio (ik veranderde de man alleen in een olifant) en dan kan ik zoiets niet laten liggen en moest ik het gebruiken. En ik heb wat met olifanten.
Dat komt onder andere omdat olifant Murugam, die al weer lang is overleden, een van mijn favoriete dieren in Artis was en zo'n 25 jaar geleden schreef ik een kolderiek en conceptueel kort fictie-verhaal waarin een olifant een
hoofdrol speelt. (En op de dag van de begrafenis van Margit zat ik in een volgrouwauto met de concertpianist Ivo Janssen. En de ontdekker van Anna Enquist was uitgever Theo Sontrop die ik een tijdje geregeld sprak aan de toog van café De Klepel in de Jordaan ...) Terug naar de olifant.
De goochelaar (J&J) - DirkJan Vos, aka FoXoF - 1996 - De Jongenskamer
AANZEGGING
Komt een olifant bij de dokter, zegt de dokter, Ik heb goed nieuws en slecht nieuws. Nou, zegt de olifant, vertelt
u maar eerst het goede nieuws. De dokter zegt, Het goede nieuws is dat u nog maar 24 uur heeft te leven. Mijn god, reageert de olifant, wat is dan het slechte nieuws? Ik kon u gisteren niet bereiken.
- Over het winnen van de Booker Prize door Marieke Lucas Rijneveld -
(reactie onder een artikel op Neerlandistiek)
AN INBETWEEN HUMAN I
Er zijn natuurlijk wel meer boeken in het Engels vertaald en die (enige) succes hebben gehad, ik denk dan aan romans zoals Het meesterstuk van Anna Enquist en vooral De passievrucht van Karel Glastra van Loon (is dat niet nog steeds de meest vertaalde Nederlandse roman en moet ik van anti-anglicisten schrijven de ‘vertaalste’ roman? ;-), maar mogelijk worden deze boeken te licht bevonden om genoemd te worden.
En Marieke Lucas Rijneveld won gisteren de International Booker Prize, gefeliciteerd, mooi. Vandaag stond een stuk van een aantal boze schrijfsters (waaronder Manon Uphoff) in de NRC die minister Ingrid van Engelshoven zwaar gispten omdat ze recent had gezegd dat ze vooral boeken van mannen las, want het ging haar alleen maar over de kwaliteit en niet om het geslacht. En dan nu wel Marieke feliciteren, hypocriet, de minister heeft boter op haar hoofd en geen oog voor vrouwelijke auteurs en een blinde vlek voor diversiteit en inclusiviteit, een grote schande is het! Ja, dan heb je de poppen aan het dansen en raak je zo weer in een oeverloze discussie beland waar je niet uitkomt, zoals onlangs ook bij de toekenning van de Libris Literatuurprijs aan de witte boomer Sander Kollaard en dat eigenlijk Manon Uphoff hem had moeten krijgen, juist ook omdat ze ook een vrouw is …
Ik ben de laatste tijd weer meer aan het lezen, met dank aan Neerlandistiek, maar ik ga het bekroonde boek van Marieke niet lezen omdat ik geen interesse heb in een roman dat zich in een gereformeerd boerenmilieu afspeelt, dat geloof ik nu wel op mijn leeftijd. Bovendien waren de recensies destijds niet onverdeeld lovend en de debuutroman werd nergens bekroond en haalde ook niet de shortlist van de Libris Literatuurprijs, wat dat wel of niet waard is.
En nu wint ze wel de prestigieuze Booker Prize. Hebben we het hier niet goed gezien, of waren er nog andere motieven die mogelijk meespeelden, hadden ze bewust voor een jonge vrouw gekozen? Dat zullen we nooit weten en ik ga ook niet hardop zeggen wat sommige kwade geesten denken, maar Marieke Lucas is in dit fluïde tijdperk waarin we mu in de wereld zijn beland nog bijzonderder (bijzonder lelijk woord) dan jong en een vrouw. Zal de jury van de Booker Prize dat ook weten en daar rekening mee hebben gehouden? Zou het?
+
Marieke Lucas Rijneveld in het AD – 3 februari 2018
“Ik ben veel bezig met de vraag: wie ben ik? Ik draag alleen jongenskleding, maar ik hoor van anderen dat ze me juist meisjesachtig vinden. Ik heb moeite met vrouwelijkheid en ik voel me iets meer jongen. Ik wil wel een jongen zijn, maar geen man. Ik ben ook liever een meisje dan een vrouw.
Misschien ben ik bang voor volwassen zijn. Ben ik gewoon Marieke, Marieke Lucas of Lucas? Wil ik Marieke zijn omdat zij iets heeft meegemaakt? Wil ik Lucas zijn omdat hij mijn fantasievriendje was of wil ik mijn broer zijn omdat hij er niet meer is? Het kan allemaal, maar voor nu wil ik nog niet kiezen: ik ben een tussenmens.”
+
(enkele uren na mijn reactie schreef ik een tweede reactie)
AN INBETWEEN HUMAN II
PS.
Ik heb de indruk gewekt dat ik wel zou vinden dat Marieke Lucas Rijneveld mogelijk op oneigenlijke gronden de International Booker Prize heeft gewonnen. Dat is echter niet waar, ik wilde daar hoe dan ook geen uitspraak over doen omdat ik haar boek niet ken, maar ik had me al veel eerder bedacht dat ik denk - en wat ik niet verkeerd vind - dat persoonlijke omstandigheden voor de waardering van een roman, een kunstwerk, een rol kan en mag spelen, dus ook de verwarrende gender-identiteit van Marieke Lucas. Maar dat is hier vloeken in de kerk waar vrijwel iedereen vindt dat je een kunstwerk van de persoon moet scheiden. Maar kan dat altijd en moet dat ook? Ik vind van niet.
Denk aan Gerard Reve, voor velen de grootste schrijver van Nederland en dan in ieder geval van na de oorlog, Reve was de eerste homoseksueel in Nederland die zijn geaardheid niet verborgen hield er ook over schreef in zijn werk. Hij doorbrak de sinds mensenheugenis heteroseksuele norm en met zijn aanvankelijk afwijkende levenshouding kon hij door de persoon die hij was juist een nieuwe stem geven aan zijn werk, zijn bijzondere schrijfstijl, aan de literatuur. Werk en persoon waren niet gescheiden.
Tegelijkertijd kwam ook de emancipatie van de vrouw op gang die de mannelijke dominantie omver wilde werpen, en met redelijk succes, maar die strijd duurt toch nog voort. We leven nog steeds niet in een geheel egalitaire wereld, misschien komt die er ook nooit, maar waarom zou je daar niet naar mogen streven? Ik vind dan ook dat je werk van vrouwelijke auteurs niet los kan zien van hun vrouw-zijn en hun emancipatiestrijd, een opvatting die haaks staat op de idee dat je kunst en de persoon gescheiden moet houden, maar ik vind ten onrechte.
En nu is de wereld weer verder in beweging en eisen allerlei andere achtergestelde groepen, zoals gekleurde mensen en mensen met aparte seksuele identiteiten ook hun rechten en gelijkwaardigheid op. Ook in de kunst. Betekent dit dat literatuur van homo's, vrouwen of een 'tussenmens' als Marieke dan ook expliciet over hun identiteit moet gaan? Nee, maar het feit dat ze op dit moment een bijzondere positie innemen in de literatuur, in de kunst, de samenleving en de wereld, is hun blik op die wereld, op de kunst, de literatuur ook anders, die is nieuw en bijzonder. En dat betekent dat je de nieuwe manieren van kunst en literatuur maken dus juist ook hoog kan waarderen vanwege de persoon die inzet is met het maken van goede en vernieuwende kunst zoals nu met Marieke is gebeurd door haar debuutroman internationaal te bekronen. Hebben ze dat in het buitenland wel begrepen en die bijzondere blik opgemerkt en wij hier niet? Ja, dat zou heel goed kunnen.
Update 1 september 2020 - Een ingezonden brief nu wel in de NRC - Negeer complotdenkers
Vandaag stond een ingezonden brief van mij in de NRC. Ik heb al vaker geschreven dat ik al die aandacht voor complotten meer dan zat ben, ze interesseren me niet. Mijn brief werd wel ernstig ingekort, maar de boodschap is duidelijk: Negeer complotdenkers.
https://www.nrc.nl/nieuws/2020/09/01/brieven-192020-a4010355
__
Terug naar vorige week:
Ik heb al vaker getweet dat ik zoveel mogelijk berichten over complotten en comploidenkers oversla, ik heb
er geen interesse in, sterker nog, al die aandacht in de (sociale) media irriteren me mateloos. Deze week was er een complotspecial
in de Volkskrant en stuurde ik een korte ingezonden brief die werd afgewezen. Maar natuurlijk wel hier te lezen.
Ik zou er nog meer over kunnen en willen schrijven, maar ik moest me beperken tot 200 woorden en ik ben er wel
klaar mee.
NEGEER COMPLOTDENKERS
Ik las de special van de Volkskrant over complotdenkers en wat je daarmee aan moet. Mijn antwoord is eenvoudig, doe daar niets mee, beperk je als krant tot het berichten van incidenten of demonstraties van dit soort complotgroeperingen. Ik wil het ook allemaal niet weten, het interesseert me geen snars dat er mensen zijn die geloven dat de aarde plat is, gekken zijn van alle tijden. Ik las in de special dat er 300.000 Nederlanders zijn die denken dat mensen vermomde reptielen zijn, wat moet ik daarmee? QAnon, ik wil er niets van weten. In de introductie staat, "Een beetje complotdenker ziet elke aanval op zijn ideeën juist als een bevestiging ervan". Dus een discussie aangaan met deze figuren heeft geen enkele zin, maar daaronder staat, "Volgens socioloog Jaron Harambam is het daarom vooral belangrijk om met mensen die het overheidsbeleid wantrouwen in gesprek te gaan." Nogal tegenstrijdig. Ik zie alle aandacht in de media voor complotten alleen maar als gretig gelezen sensatie. Doe er niet aan mee als krant en als lezer, laat al die malloten maar in hun waanzinbubbel ronddobberen en maak ze niet groter en bekender zodat ze niet met hun desinformatie de samenleving destabiliseren en vergiftigen met waanzin en tweespalt. Of ben ik nu zelf een complotdenker? Daggut niet.
__
Nog twee recente tweets die samenhangen met mijn afkeer van aandacht voor complotdenkers.
+
(PT) Er is nu ook weer discussie of YouTube juist niet tegengestelde video's moet aanbevelen bij controversiële onderwerpen. Ik vind van niet, laat mensen vooral ronddobberen in hun eigen waanzinbubbel, ik wil ook geen anti-vax- of complotvideo's aanbevolen zien. Zie ik zo bleek?
Kansloos en terecht, want YouTube is een particuliere onderneming die zelf voorwaarden mag stellen. En kom niet aanzetten met censuur en inbreuk van vrijheid van meningsuiting, want je kan elders en vooral zelf alles publiceren op een eigen site wat je wil.
Wenn ick mal tot bin - Gedicht Friedrich Holländer (1929)
Op de dag dat ik dit jaar 60 werd heb ik een conceptueel, satirisch gedicht op mijn site geplaatst met als
titel Bij mijn dood en gaat over hoe ik me voorstel hoe dat zou moeten gaan als voor mij die dag is aangebroken.
Bij mijn dood - Gedicht DirkJan Vos - De Jongenskamer
Nu luister ik al weer enige tijd naar De Sandwich, het muzikale zondagochtendprogramma op Radio 5, maar zondagmorgen is me
te matineus en ik luister op een later tijdstip naar de podcast, een heel aardig programma. Het wordt muzikaal samengesteld door Angelique
Stein - die dat heel goed doet - en de uitstekende presentatie is in handen van Jacques Klöters, al 25 jaar. Hij begint zijn wekelijkse twee uurtjes altijd met een Nederlands gedicht, fijn is dat.
Onlamgs reageerde ik op iets en stuurde een mail en voegde als ps-je een link naar mijn gedicht Bij mijn dood toe, omdat Klöters cabaretier is geweest bij Don Quishocking. Ik ontving een postief antwoord terug op mijn dichtsel en hij voegde eraan toe dat
een van zijn favoriete gedicnten Wenn ick mal tod bin van Friederoch Holländer (1896-1976) is. Opgezocht en het is inderdaad een fraaie liedtekst die goed aansluit bij mijm doodsgedicht.
+
Wenn ick mal tot bin
Wenn ick mal tot bin und im weißen Seidenkleid
Wenn ick mal tot bin, kommt ooch Paster Eisenlohr
Wenn ick mal tot bin, zündnse jelbe Lichter an
Wenn ick mal tot bin, schick ick aus mein kleinet Jrab
Wenn ick mal tot bin, dann fängt erst mein Leben an
Friedrich Holländer
+
Blandine Ebinge en Friedrich Holländer (piano) - Wenn ick mal tot bin - Plaatopname 1929 - YouTube
Friedrich Holländer was vooral een filmcomponist van Joodse komaf en is ook de schrijver van het bekende lied Ich bin von Kopf bis Fuß auf Liebe eingestellt, gezongen door Marlene Dietrich in de film Der blaue Engel. Hij was gehuwd met actrice Blandine Ebinge me wie hij de opname maakte. Voor de oorlog week hij
uit naar de Verenigde Staten en keerde in de jaren 50 weer naar Duitsland terug.
Friedrich Holländer - Engelstalige Wikipedia
+
Update: oktober 2020.
Ilja Leonard Pfeijffer VPRO Zomergasten / Lucebert
Tweet
@djwvos DirkJan Vos
De onvolprezen literatuuranimator Marc van Oostendorp (@fomolog ) heeft mij door zijn columns op @Neerlandistiek op het spoor van Pfeijffer gezet en ik was gelijk super-enthousiast. Op mijn beurt heb ik mijn zoon warm weten te maken. Ik kijk zelden Zomergasten, maar vanavond wel.
vpro @vpro
__
Zoals ik wel verwachtte, vind ik Ilja Leonard Pfeiffer als schrijver veel interessanter dan wat hij als Zomergast had te vertellen en liet zien. Ik vind hem als politiek commentator en columnist ook niet bijzonder, in tegenstelling tot zijn grote kwaliteiten als moderne romancier met een mooie, klassieke, maar altijd glasheldere schrijfstijl.
1.
Ilja zei dat hij door de corona-crisis (in Italië/Genua) kennelijk niet meer de ijdele egoïst is die hij altijd was, hij zei, 'Vrijheid is geen vrijheid als die gebaseerd is op egoïsme. Vrijheid kan enkel vrijheid zijn als je als eerste gedachte altijd aan de ander denkt.' Het zal ook wel komen door zijn grote liefde Stella die hij een aantal jaren geleden inruilde voor zijn alcoholverslaving, maar ik vind het een mooie, nobele gedachte om eerst aan anderen te denken en ik ben ook een aantal jaren geleden tot deze conclusie gekomen. Ik hoop dat hij er naar kan en gaat leven.
2.
Pfeiffer vindt, zoals de meeste mensen, dat je het werk van kunstenaars, schrijvers en dichters, moet scheiden van de persoon. Zo zal hij het werk van zijn grote voorbeeld en inspirator Lucebert nooit verwerpen vanwege zijn verzwegen nazi-sympathieën en antisemitisme uit zijn jongere jaren zoals die een paar jaar geleden bekend zijn geworden in een biografie van Wim Hazeu. Dat doet voor hem, zei hij, niet ter zake als het om de waarde van Luceberts dichtkunst gaat, om de kunst in het algemeen. Ik ben het daar in zoverre mee eens dat je kunstwerken nog wel kan en mag waarderen en bewonderen, ongeacht de verkeerde denkbeelden of een fout verleden van een kunstenaar, maar dat je bij apert foute misstappen de kunstenaar niet openbaar moet eren met standbeelden, straatnamen of zijn naam moet verbinden aan een school, zoals in Bergen is gebeurd met de Lucebertschool. Ik vind dat zijn naam voor deze school vervangen zou moeten worden. Dat is weloverwogen niet gebeurd en gaat niet gebeuren. Wel heel tegenstrijdig en hypocriet, want als de kunst dan los staat van de maker, waarom dan toch een foute kunstenaar ook als persoon eren, in plaats van alleen zijn werk? Ik stel de mens nog altijd boven de kunst, dat is een keuze.
3.
Ilja herkent in Lucebert dat hij niet altijd weet hoe de woorden uit zijn pen vloeien, alsof ze van buitenaf tot hem komen. Maar daar gelooft Ilja niet echt in en hij denkt dat zijn muze ergens in zijn geest verborgen moet zitten. Ik herken dat ook wel en ook ik dacht altijd dat alles uit de krochten van de geest vandaan komt, maar nu weet ik dat niet meer zeker. Misschien worden we als mens, als kunstenaar, ook gevoed door bronnen buiten onze existentie, daarom is taal mogelijk ook zo raadselachtig en wonderlijk. Ik weet niet hoe of wat, ik geloof niet dat de aarde plat is, dat corona een complot is, ik geloof niet in exorcisme, voodoo of in een messias, deze onderwerpen hebben allemaal niet mijn interesse, zoals Ilja daar wel belangstelling voor heeft, maar ik heb wel steeds sterkere aanwijzingen dat toeval niet bestaat …
Net als Ilja sluit ik af met, Wees een goed mens.
__
"It cost a lot of money to look this cheep."
- Dolly Parton -
Matia Bazar - Ti sento (Ik voel je) - YouTube
__
Mijn korte recensie zette ik al voor middernacht online en de passage over Lucebert stuurde ik in een iets gewijzigde vorm direct daarna als ingezonden brief naar nrc.next en NRC Handelsblad. Ik ontving maandagmiddag een positief antwoord en maandagavond stond de brief - die door de opinie-redactie ietwat was ingekort - al online en wordt dinsdag in de krant afgedrukt. Ik tweette:
Nu al online te lezen in nrc.next, morgen ook in NRC Handelsblad, mijn korte ingezonden brief naar aanleiding van het gespreksonderwerp over Lucebert in Zomergasten: met Ilja Leonard Pfeiffer: Eer geen foute kunstenaars, maar alleen hun werk:
Ingezonden brieven - 25 augustus 2020 - www.nrc.nl
Zomergasten
Eer werk, niet persoon
In Zomergasten vertelde Ilja Leonard Pfeiffer dat hij vindt, zoals de meeste mensen, dat je het werk van kunstenaars, schrijvers en dichters moet scheiden van de persoon. Zo zal Pfeiffer het werk van zijn grote voorbeeld en inspirator, dichter Lucebert nooit verwerpen vanwege zijn verzwegen nazi-sympathieën en antisemitisme uit zijn jongere jaren, zoals die een paar jaar geleden bekend zijn geworden via een biografie van Wim Hazeu. Dat doet voor Pfeiffer, zei hij, niet ter zake als het om zijn dichtkunst, om de kunst in het algemeen gaat. Ik ben het daar in zoverre mee eens dat je kunstwerken nog wel mag waarderen, ongeacht de verkeerde denkbeelden of een fout verleden van een kunstenaar, maar dat je bij aperte misstappen de kunstenaar niet openbaar moet eren met standbeelden, straatnamen of zijn naam moet verbinden aan een school, zoals in Bergen is gebeurd met de Lucebertschool. Ik vind dat deze naam vervangen moet worden, maar dat is weloverwogen niet gebeurd. Tegenstrijdig en hypocriet, want als de kunst los staat van de maker, waarom dan toch een foute kunstenaar als persoon eren, in plaats van alleen zijn werk?
DirkJan Vos
__
Mijn zoon maakte een fotootje van de brief in de NRC en die plaats ik hier vooral ook omdat er een inzetje bijstaat met een citaat, maar dat niet van mij is. ("Naam van Lucebertschool kan echt niet meeer.") Verzonnen door een redacteur, of een kwoot van Bob Polak die ook vindt dat de
naam van de school veranderd moet worden? Hmm.
DBNL
Voor de geïnteresseerden heb ik uit diverse digitale bronnen wat onder elkaar gezet en als je dan aan alles iemand de schuld wilt geven .. :-)
- Project Laurens Jz. Coster
In 1995 stichtte Marc van Oostendorp het Project Laurens Jz. Coster, een gratis bibliotheek gemodelleerd op Project Gutenberg met elektronische edities van klassieke Nederlandse literatuur.
Het Project Laurens Jz. Coster (genoemd naar de Haarlemmer Laurens Janszoon Coster) was een project van de Universiteit van Amsterdam. Het doel van het project was de digitalisering van rechtenvrije Nederlandstalige teksten, analoog aan het Amerikaanse Project Gutenberg.
Sinds 2001 zijn geen teksten meer toegevoegd. De oude gedigitaliseerde teksten zijn nog wel te raadplegen. De digitalisering van Nederlandstalige teksten is voortgezet door de Digitale Bibliotheek (1999) voor de Nederlandse Letteren.
- De Digitale Bibliotheek (DBNL)
De Digitale Bibliotheek voor de Nederlandse Letteren is een initiatief van de Stichting DBNL die in 1999 werd opgericht door de Maatschappij der Nederlandse Letterkunde. De opbouw van de digitale bibliotheek is mogelijk gemaakt door financiële steun van onder andere Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO) en de Nederlandse Taalunie.
- Spin-off - Gedicht van de dag Laurens Jz. Coster
In 1998 ontstond er een spin-off van het Coster-project: een e-mailservice die abonnees op werkdagen (gratis) van een gedicht voorzag dat afkomstig was van de Coster-site: dat waren dus altijd 'klassieke' gedichten, minstens honderd jaar oud. Al vrij snel werden er ook hedendaagsere dichters opgenomen, en later ook nieuwe gedichten uit pas verschenen bundels. De gedichtenmails bevatten als extra vaak links naar poëzie-gerelateerd nieuws, en een verwijzing naar het dagboekenblog So to Bed ('iedere dag een historisch dagboekfragment van dezelfde datum').
__
I.M. Liesbeth Koenen (11 juni 1958 - 19 augustus 2020)
Hadewych Minis - Bella ciao - YouTube
(Bella ciao gaat over een partizane (een vrouw) over haar wens om in de bergen begraven te worden in de schaduw van een bloem en als de mensen langslopen zouden ze zeggen, Wat een mooie bloem.)
Maar hoe leg je buitenlanders uit dat vrouwen wel 'een lekkere vent' mogen zeggen, maar mannen niet meer het woord lekker mogen gebruiken als het om vrouwen gaat, dus niet meer, 'een lekkere meid', of 'een lekker dingetje'. Lekker voor mannen is alleen nog bestemd voor bier en een potje voetbal, maar al zeggen mannen dan niet meer 'een lekker wijf', we denken het natuurlijk nog lekker wel.
Varia
Niet geplaatste ingezonden brief naar de NRC.
ONTLEZING
In een serie over ontlezing schrijft Stine Jensen dat er verplicht gelezen moet worden, als straf, dan gaat de ontlezing vanzelf over. Ik kan haar niet serieus nemen en lees in haar 'leuke' oplossing eigenlijk niets meer dan cynische berusting.
Ik heb wel een paar positieve suggesties. Reik kinderen boeken aan binnen hun belevingswereld, verhalen met veel fantasie, over ontluikende seksualiteit, boeken met spanning en over eigentijdse jeugdcultuur.
Begin als ouders met het voorlezen van een paar hoofdstukken uit de Harry Potter-serie en laat ze dan zelf verder lezen. De reeks met heel veel pagina;'s wordt door kinderen die eenmaal gegrepen zijn verslonden. Dan maken ze een hoop leesuren. Geef meisjes Anne Frank, jongens jeugdthrillers, boeken over voetbal, kijk op lijstjes met bestverkochte jeugdboeken, enzovoorts. En op de scholen kan een wekelijks leesuur worden ingevoerd waarin leerlingen in stilte een boek naar keuze mogen lezen. En zo valt er nog meer te bedenken.
Nog een behartigenswaardige advies voor ouders; houd voor je kinderen zo lang mogelijk de televisie buiten bereik, laat ze niet te veel op hun telefoon en computer. Leer ze dat ze ook zonder externe prikkels bezig kunnen zijn, zoals met het lezen van een boek over een ontdekkingsreizigster in de 19e eeuw en je zo haar spannende avonturen in de binnenlanden van Afrika kan meebeleven, in je hoofd. Je hebt er buiten een boek niets bij nodig, behalve een bed met een paar kussens en een zak katjesdrop.
__
Bob den Uyl (Rotterdam 1930-1992), ik vond hem een goede schrijver van het korte verhaal met een fijn gevoel voor losers, absurdisme en droge humor. Begin deze eeuw werd de Bob den Uyl-prijs ingesteld door de VPRO omdat zijn werk niet meer beschikbaar was en ze vonden dat hij niet vergeten mocht worden. De prijs was voor het beste literaire reisboek en is dit jaar opgeheven omdat het programma VPRO Boeken verdween.
Bob is wat triest aan zijn einde gekomen, geheel teruggetrokken in een kleine bovenwoning, verzorgd door zijn vrouw Toos, opgebrand door drank en nicotine en enigszins besmet geraakt door zijn verleden waarin hij zijn groezelige handen niet altijd van de vrouwen kon houden. En nu verschijnt er toch weer wat van hem door toedoen van Nico Keuning (biograaf van Den Uyl) en Adriaan van Nimwegen, mooi, maar ik zou de openingszin van dit stukje anders formuleren. Nico schrijft, 'Het is soms wonderlijk, om niet te zeggen toevallig hoe een boek ontstaat.' Ik zou dat omdraaien, 'Het is soms toevallig, om niet te zeggen wonderlijk hoe een boek ontstaat.'
__
Je had het over Eelco Gelling en The Earring. Pophistoricus Harry Knipschild heeft een paar jaar geleden een uitgebreid artikel over die samenwerking en latere breuk geschreven. Eelco werd gevraagd door George om te speken op zijn solo-album en later werd hij deel van de Earring, maar het gedonder begon al snel toen hij geen credit kreeg voor zijn bijdrage aan het nummer hit Bombay. Later werden afspraken niet nagekomen, vooral niet die over geld en al snel was het einde daardoor in zicht en bleek maar weer dat de vier mannen het beste af waren zonder een vijfde wiel aan de wagen, net als daarvoor met Robert Jan Stips. Zijn grootste bijdrage was wel aan het live-album van The Earring. En nu woont hij op een flatje in Rotterdam met een vriendin. Aangetast door zijn drugsverleden leidt hij een moeizaam bestaan en zonder nog gitaar te spelen. Velen vinden Jan Akkerman de beste gitarist van Nederland, maar heel wat fijnproevers vinden dat dat Eelco Gelliing is, was ...
Gelling bij de Earring - Harry Knipschi=ld - harryknipschild.nl
__
Laatste kopje koffie om een beetje bij te mijmeren en wat te filosoferen ...
1.
Evolutie is het continu veranderen van onze genen, van onze kenmerken om te overleven in onze omgeving. Dat gaat random, want niet succesvolle veranderingen verdwijnen en we zullen nooit weten wat er allemaal voor kenmerken in het verleden zijn geweest in de hele keten van evolutie die niet konden overleven. Het mechanisme is dus simpel, variatie en duplicatie van dna, maar wel een mechanisme dat zowel heel eenvoudige levensvormen oplevert als leidt tot hele complexe vormen zoals de mens. Dat lijkt me ook de basis voor het toevallige karakter, dat alle vormen van complex tot eencelligen en alles wat er tussenin zit voorkomt.
2.
Een stap verder lijkt me dat op het oog complexe systemen zich ook door het mechanisme van toevallige dna-mutaties zich in de loop der tijden gaan optimaliseren en daardoor heel eenvoudig worden in hun verschijningsvorm, als kenmerk, maar ze blijven wel complex in hoe het in elkaar steekt. Aan de buitenkant van een mens kan je ook niet zien wat er allemaal van binnen inzit en het er aan toegaat. Zou dat ook voor taal kunnen gelden? Het is een complex systeem in onze hersens, maar het resultaat van praten en een taal leren is eenvoudig, moet ook eenvoudig zijn, want anders had het geen kans om te overleven.
3.
Natuurlijk was er evolutionair eerst het gehoor en pas daarna de spraak en voor het gehoor was er al het vermogen om met je hersens je lichaam te besturen. Is dat ook niet al een vorm van communicatie zonder taal? Ik kan door eraan te denken mijn rechterteen bewegen, dat gaat vanzelf, wonderlijk eigenlijk, maar dan denk ik er nog bewust aan, maar als ik ga koken, dan verricht ik honderden handelingen achter elkaar zonder ook maar een moment na te denken, gaat allemaal vanzelf. Een heel complex proces, maar het gaat heel soepel en eenvoudig. Maar als je besturing van je lichaam door denken in je hoofd ziet als een soort van interne, universele denktaal zonder woorden, dan zou je kunnen zeggen, of niet, dat de gesproken menselijke taal met woorden de communicatievorm is voor alles met buiten je lichaam, voor communicatie met andere levende wezens. Een volgende stap die in de evolutie werd gezet die onze soort nog meer overlevingskansen gaf en ons onderscheidt van dieren.
+
[ Vinden taalgebruikers van op het oog complexe taalsystemen hun taal ook complex? Is voor een Duitser die naamvallen leert de taal moeilijker dan die van ons? Vinden wij andere talen die ingewikkelder lijken complex, omdat onze eigen taal – Nederlands of Engels – eenvoudig is? En is onze taal voor een Chinees niet weer heel complex? Dat er nog veel onopgeloste vragen zijn over taal staat bij mij buiten kijf, die vragen heb ik ook over onze hele existentie: Why? ]
__
Mooi in memoriam op Neerlandistiek voor iemand met een rijk werkzaam leven, ik ken de man, de romanist Francis Bulhof (1930-2020) verder niet, maar er is een kleine connectie.
[ Daarstraks, tussen 19.30 en 20,30 luisterde ik naar het interview dat Gijs Groenteman op Radio 1 had met Herman Brusselmans, live vanuit zijn Vlaamse huis, zijn jongere, Nederlandse vriendin Lena, waarvan de achternaam voor niemand bekend is, figureerde op de achtergrond. Ze heeft nog een tijd in Brussel gewoond weet ik en nu woont ze bij Brusselmans. Herman kan aardig vertellen, altijd met onderkoelde humor en venijn, maar zo zegt hij, daar is hij mee opgegroeid thuis, altijd agressie in het gezin, maar alleen verbaal en Herman vatte dat altijd op als liefde voor elkaar. Herman hield veel van zijn ouders die zijn overleden en hij heeft een foto van ze op zijn wc hangen, dat was een idee van Lena en zo kan hij iedere dag nog aan ze denken.
– ineens klinkt een lange, harde donderslag spookachtig door mijn speakers, het onweert bij Herman! –
Gijs vraagt wanneer Lena eindexamen heeft gedaan op het Barlaeus, ze mompelt wat onverstaanbaars vanuit de achtergrond. Vanmiddag schreef ik hier nog dat mijn zoon was uitgeloot voor het Barlaeus en dat zijn moeder er op heeft gezeten. Ik schreef maar niet naar welke school hij wel is gegaan en ook niet waar ik op school heb gezeten, want terwijl ik zat te typen, moest ik aan Wiel Kusters zijn eerbetoon denken voor Willem Barnard en dacht, Waarom noemde hij wel de namen van de zoon en schoonzoon van Willem die zijn kist droegen naar zijn graf, maar niet die van drie bevriende dichters? Moet je alles schrijven, wil ik alles weten? Moet ik er in een extra reactie op terugkomen? Ik googel tijdens het typen even, vind niets, maar lees wel dat Willem theoloog en een overtuigde oudkatholiek was. Zijn uitvaart was een groot kerkelijk spektakel. Nee, ik schrijf niet dat mijn zoon naar een katholiek gymnasium is gegaan, tweede keuze, en wij als ouders atheïsten waren, dat wil zeggen, zijn moeder is dat nog steeds en ik ben weliswaar niet religieus geworden, maar weet sinds een paar jaar zeker, net als Willem Barnard, alias Guillaume van der Graft, dat het leven een groot mysterie is, een mysterie met een betekenis, zonder te weten welke. En ik wilde ook niet over mijn middelbare school schrijven vanmiddag, waarom zou ik, maar nu doe ik dat toch, want in dit in memoriam lees ik dat Francis Bulhof tien jaar lang in Den Haag leraar Frans is geweest op het Nederlands Lyceum, de school waar ik zes jaar op heb gezeten. Ik luister nu naar het radionieuws van 22.00 uur. De grote stroomstoring die Den Haag vandaag heeft getroffen is verholpen.Toeval bestaat niet. ]
Bon voyage Francis.
__
Lucebert heeft zich later gecorrigeerd? Dat is wat biograaf Wim Hazeu 'denkt’, maar nergens aantoont. Dat Bertus zich later als anti-fascist ontpopte wil nog niet zeggen dat hij daadwerkelijk van zijn eerdere rabiate antisemitische denkbeelden afstand had genomen. Swaanswijk heeft altijd gezwegen dus van enige onduidelijkheid hierover is ook helemaal geen sprake, wel van een pertinente leugen dat hij later zei dat hij in 1943 verplicht was door de Arbeidseinsatz in Duitsland te gaan werken, terwijl hij zich in werkelijkheid vrijwillig had aangemeld en tot 1944 in een springstoffenfabriek werkte. Hazeu schrijft dat het beter was geweest als Lucebert na de oorlog opening van zaken had gegeven, maar me dunkt dat hij dat niet heeft gedaan, want dan had hij nooit enige carrière gehad als dichter. Hij – de Keizer der Vijftigers – had natuurlijk alle reden om voor altijd te zwijgen.
__
‘Eerst wanneer alle Germaansche stammen verenigd zijn zal de Jood geen gelegenheid meer hebben bloed tegen gelijk bloed op te zetten.’
“De Joodse sjacherige zwetsaard heeft ons Nederduitsers erg, erg besmet, in plaats van een rustig kalm, langs stille grachten wandelende en in middags onbeschenen kamers peinzende stam, zijn we een klap en kletsvolkje, een grote troep machtjoden geworden en ook in plaats van dappere heldere idealisten en vechters gelijk met de joden laf en alleen beducht en belust op materiële goederen, niets geen ideaal, geen religie, geen hoop en verlangen.”
‘Sieg Heil und Heil Hitler’
Bertus Swaanswijk
__
Ik kan me maar niet aan een roman van Waterdrinker zetten. Ik ben bevooroordeeld, want ik vind hem een irritante twitteraar die in een zogenaamd erudiet-sjieke, archaïsche, pseudo-Reviaanse stijl twittert, wat op mij zeer snobistisch en oubollig overkomt en ik totaal niet kan pruimen, nog los van zijn wat verholen angehauchte Poetin- sympathieën als exil-schrijver in Rusland. Nee, ik pas.
Off-topic – terzijde, maar ook over spelling
Onder dit aardige artikel van Henk Wolf over de spelling van viool spelen/vioolspelen reageerde oud-docent Nederlands Harry Reintjes met o.a. de zinsnede:
“Mijn 35-jarige ervaring is dat de MEESTE leerlingen (mbo en hbo) alleen maar willen weten wat goed of fout is en wat de regels zijn. SOMMIGEN wilden dan soms (graag?) verder redeneren,”
Ik reageerde – ook omdat het over spelling gaat – dat het hier sommige moest zijn, want er was al sprake van leerlingen in de vorige zin en dan moet die n weg. Vervolgens had ik hier wat over gevraagd op Twitter aan Onze Taal en die reageerde met:
Onze Taal @onzetaal
In ‘Mensen denken heel verschillend over grammatica: sommige moeten er niets van hebben …’ is ‘sommige’ zeker ook goed, maar nog steeds denken we dat ‘sommigen’ hier ook kan. Misschien doordat ‘mensen’ zo algemeen is? Als er bv. ‘leerlingen’ had gestaan, was het anders geweest.
Dit snapte ik niet, waarom zou het hier wel sommigen mogen moeten zijn en niet sommige, want het gaat toch om sommige mensen, net als er leerlingen had gestaan? We kwamen er niet uit en ik tweette Peter-Arno Coppen, alias de Taalprof. Hij heeft heel wat tweetjes gestuurd om mij een en ander uit te leggen en te overtuigen, maar dat is niet gelukt. Hij heeft er gisteren en vandaag een stukje in Trouw aan gewijd en snap het onderscheid nog steeds niet. Waarschijnlijk ligt dat aan mijn beperkte denkraam, want ik ben niet zo slim, niet zo slim als mijn kinderen en de Taalprof. Ook Mient Adema heeft getracht het aan mij uit te leggen, maar tevergeefs. Hier de twee linkjes naar de korte stukjes van Peter-Arno:
Wanneer is het sommige en wanneer sommigen? - Peter-Arno Coppen - trouw.nl
Waarom is het eigenlijk soms, sommigen? - Peter-Arno Coppen - trouw.nl
Voor ik verder ga, ik stelde ook de vraag Waarom wordt er eigenlijk zo’n onderscheid gemaakt tussen wel of geen n en dat je een overbodig onderscheid maakt tussen personen en zaken (en dieren)? Ik zou zeggen (dit vind ik al jaren), schaf die hele n af en alles zonder n, in alle gevallen. Je kan ook zeggen altijd overal een n, maar die n spreek je toch niet uit. Nu weet ik wat het gangbare antwoord hierop is en Peter-Arno schrijft in Trouw:
“Als je zonder verdere context een gesprek begint met de mededeling ‘Ik heb sommige in een doos op zolder opgeborgen en andere niet’, dan is dat volstrekt onbegrijpelijk. Het klinkt zelfs een beetje luguber, omdat je onwillekeurig aan personen denkt. Je moet echt al weten dat het bijvoorbeeld om elpees gaat, maar dan is er dus geen sprake meer van een zelfstandig gebruik van ‘sommige’ en ‘andere’. Dan zijn het ‘sommige elpees’ en ‘andere elpees’.”
Heel vergezocht en ik pareer deze redenering simpel met te zeggen dat je ook kan schrijven, ‘Ik heb ze in een doos op zolder opgeborgen en deze niet’, dan weet je nog niets. Nee, een loze regel, net als die n of geen n bij beide/beiden. Maak er altijd beide van.
Maar nu terug naar de tweet van Onze Taal en wat de Taalprof erover te zeggen heeft. Ik heb de regel altijd uitgelegd dat als er geen aanwijzing voor bijvoorbeeld sommige eerder in de tekst staat, dan schrijf je een n, dan wordt het zelfstandig gebruikt, staat die aanwijzing al wel eerder in de tekst, bijvoorbeeld leerlingen, dan moet je de n weglaten. Maar waarom bij de zin van Onze Taal met mensen wel een n, waarom is dit nu zelfstandig gebruikt? Ik snap het niet.
En ik kwam op dit alles door een fout van Harry en het valt mij al heel lang op dat deze fout vaak wordt gemaakt doordat mensen kennelijk (ook) niet weten dat je de n weglaat als er dus al naar een groep personen eerder in de tekst wordt verwezen. Schrijvers zijn geneigd om altijd een n te schrijven als het om personen gaat, ten onrechte, maar dat is niet het spellingprobleem dat ik nu aansnijd.
Tot slot hier nog een toelichting van Onze Taal op hun site en kan ik er niet vinden waarom er nu een uitzondering is met de mensen-zin. Gaat het erom dat mensen een te algemeen woord is, anders dan leerlingen? Dat is wel zo, maar ik vind het geen reden om dan afwijkend te gaan spellen. In het advies wordt er ook niet over gesproken, net als er in de ANS er ook niets over is te vinden. Wat is dan precies ‘zelfstandig gebruikt’?
– Mensen zijn lui, maar de meesten doen wel aan sport.
Beide zinnen zijn goed en ik begrijp niet waarom, ook niet na de geduldige uitleg van Peter-Arno.
__
Peter-Arno heeft een apart en lang artikel over dit onderwerp geschreven voor Neerlandistiek. Ik heb daar mijn
bovenstaande reactie geherpost, voorafgegaan door een korte reactie op zijn nieuwe artikel.
+
Ik herpost nu mijn eerdere reactie zonder er iets aan te veranderen. Maar wel interessant dat de Taalunie, Sommige van de medewerkers .. en Sommigen van de medewerkers … beide goedkeurt omdat niet goed is vast te stellen of sommige(n) hier wel of niet zelfstandig is gebruikt. Ik begrijp het ergens wel, heel ver weg, maar vind het niet zelfstandig gebruikt omdat er duidelijk naar medewerkers wordt verwezen, ook al staat medewerkers nu na en niet voor sommige.
En als ik het stuk goed heb gelezen, wordt er geen antwoord gegeven op de opgeworpen zin waarom sommige hier ook zelfstandig gebruikt kan zijn. Dat zie ik niet en volgens Onze Taal, zo begrijp ik, gaat het hier om het woord mensen dat algemeen zou zijn, algemener dan bijvoorbeeld leerlingen en je dan wel geen n mag schrijven. Gooi maar in mijn pet. En vroeger vonden ze het allemaal ook al onduidelijk, dus Taalunie, lees weer even mee en schaf deze regel af. Dank u wel.
‘Mensen denken heel verschillend over grammatica: sommige(n) moeten er niets van hebben …’
+
Linguïstisch Miniatuurtje CLXX: In de clinch met sommigen - Peter-Arno Coppen - neerlandistiek.nl
In reply to Peter-Arno Coppen.
Alle respect voor de Taalprof voor zijn expertise op het gebied van grammatica, maar ik ben slechts een taalgebruiker die in eerste instantie op zijn gevoel afgaat. Ik ben zeker ook te overtuigen in allerlei taalkwesties waar ik anders over denk, maar het is niet aan mijn verstand te brengen dat als je mensen in een zin gebruikt sommige zelfstandig wordt gebruikt en bij leerlingen plotseling niet. Ik snap het niet en het zal aan mijn te kleine denkraam liggen en laat ik me hier maar bij neerleggen. Bedankt voor al je reacties en je twittergeduld.
En Peter-Arno, je werpt nog de vraag op of het niet beter is om dieren ook onder de regel van mensen te laten vallen in plaats van zaken. Dat vind ik het paard achter de wagen spannen en pleit dat alleen maar voor mijn suggestie om de n bij onbepaalde voornaamwoorden in alle gevallen, dus zowel bij personen, zaken en dieren, af te schaffen. En dan mag de Taalunie van mij in een zucht ook de n bij stoffelijke bijvoeglijk naamwoorden (gouden, houten) schrappen. Dus dan heb je antwoord op je vraag wat ik zou willen wat de Taalunie zou mogen doen, maar nooit gaat gebeuren.
[ En wat is het wezenlijke nut om zonder context te moeten weten of aan sommige kapstokken misschien enkele mensen, dieren of voorwerpen hangen, leerlingen, kangoeroes of elpees? Ik hou het er bij een onbepaalde context dan toch op dat het waarschijnlijk om enkel jassen zal gaan! ;-) ]
Beeld Couperus / Beeld Carmiggelt - Kees Verkade
Op Neerlandistiek verscheen een grappige foto waarop ik reageerde.
Metamorfoze - Foto Claire Schut - neerlandistiek.nl
__
Het bronzen beeld is een hommage aan Louis Couperus (lijkt ie nu goed op Couperus?), met op de sokkel zijn uitspraak, ‘Zoo ik ièts ben, ben ik een Hagenaar’ en staat sinds 1998 op het Lange Voorhout voor galerie en kunstenaarssociëteit Pulchri Studio. Het beeld is van Kees Verkade (1941), zeker van naam een bekende beeldhouwer (en vriend van het koningshuis) die onder meer ook de buste van Simon Carmiggelt maakte die bij Carmiggelts woonhuis staat in het Eerste Weteringplantsoen in Amsterdam. Dat beeld bevindt zich aan het Kronkelpad, een olifantenpadje vernoemd naar Carmiggelts dagelijkse stukjes in Het Parool met de titel Kronkel. Onder de buste staat een dichtregel van Carmiggelt, “Als ik u raden mag: wordt schrijver.” De moeite waard om even langs te lopen als je in de buurt van het Leidseplein bent. En zelf ben ik een geboren en getogen Hagenarees, maar woon al jaren in Amsterdam, net als Carmiggelt zijn leven verliep. En Couperus heeft de meeste tijd niet in Den Haag gewoond, maar ik denk dat ik toch net als hij, zo ik iets ben, toch ook in mijn hart een Hagenaar ben en blijf. Maar ik voel me vooral een wereldburger.
(Kees Verkade komt niet uit Den Haag, maar heeft er wel zijn opleiding gedaan aan de Koninklijke Academie van Beeldende Kunsten. Hij woont al weer jaren in Monaco.)
__
Peter J.I. Flaton
Hagenarees’ is nieuw voor me. Dat betekent, dat er drie soorten geboren en getogen inwoners van de hofstad zijn. Hagenezen zijn van het veen, het Den Haag ten zuiden van de Laan van Meerdervoort, zijnde het gewone, zo men wil ‘arme’ deel van de stad (mijn vader was van de Gedempte Sloot, een zijstraat van het Slijkeinde en dan zak je vanzelf in het veen weg).
Ten noorden van de LvM woonden en wonen de Hagenaars ‘op het zand‘, in intussen zeer dure wijken als de Archipelbuurt, de vogelwijk en het Prinsevinkenpark.
Couperus begon als Hagenees want hij werd geboren in een overigens statig pand aan de Mauritskade en die ligt op het veen, ten zuiden dus van de Lv M. Omdat hij gewoond en gewerkt heeft in de Archipelbuurt (de Surinamestraat o.a.) verdient hij het epitheton ‘Hagenaar’ en zo zag hij in ieder geval zichzelf. Dat zijn museum is gevestigd in de Javastraat, het verlengde van de LvM, doet recht aan Couperus’ dubbele status, inderdaad die van Hagenarees.
Het schijnt dat Verkades beeld even hoog is als Couperus lang was: een groot schrijver in een kleine gestalte.
@peterflaton
Vrienden van mij noemden zich graag en overtuigd Hagenezen als geuzennaam en vonden dat ik geen Hagenees was, daar praatte ik te netjes voor. Onzin, maar ik heb me wel zowel met de upper-class-bovenkant van Den Haag als met de low-life-onderkant verbonden gevoeld. Ik ben geboren in Het Bezuidenhout op het veen en opgegroeid in het sjekere Benoordenhout op het zand. Dus ik had alle reden om me Hagenaar nog Hagenees te voelen en te noemen, maar Hagenarees dus, waarvan overigens ook het alternatief Hagenezenaar circuleert, maar dat bekt minder, vind ik.
[ Dat beeld van Verkade zou inderdaad het evenbeeld van Couperus moeten zijn, maar ik vind het niet lijken, ligt dat aan mij? En het staat er overigens niet sinds 1988 zoals ik schreef, maar sinds 1998. Den Haag, je tikt ertegen en het zingt, of zinkt, ik weet even niet meer wat Achterberg er precies over dichtte toen hij er een tijdje woonde. In ieder geval de zomerse rellen van nu in de Schilderswijk zijn van alle tijden. Ik heb daar ook nog een tijd gewoond en was het heel normaal dat op een warme dag alle brandkranen werden opengedraaid en er fonteinen van water in de straten omhoog spuitten en de verhitte jeugd, Haags gajes, dan ’s avonds verdere verkoeling zocht met explosieve relletjes … Niets nieuws onder de zon. ]
En voor geïnteresseerden heb ik nog dit, kort paginaatje over Haagse Humor:
http://www.dejongenskamer.nl/haagsehumor.htm
Hommage Haagse Humor Helden - De Jongenskamer
__
Vioolspelen / gitaar spelen
Reactie op artikel op Neerlandistiek.
Dit is weer zo’n onderwerp uit de spellingshoek dat om de zoveel tijd weer ergens opduikt, niet verwonderlijk want er zijn altijd weer nieuwe lichtingen leerlingen – en docenten – die hier voor het eerst mee worden geconfronteerd. Toch is er al lang een uitgebreide toelichting op deze struikelblokken bij de Taalunie te vinden, maar dan moet je wel kijken bij het onderwerp ‘gebruikmaken / gebruik maken’.
https://taaladvies.net/taal/advies/vraag/309/gebruikmaken_gebruik_maken/
gebruikmaken / gebruik maken - Taalunie - taaladies.net
En ze schrijven zelf dat het onduidelijk is, maar dat een zeker taalgevoel ons niet in de steek laat als we vioolspelen wel aan elkaar spellen en gitaar spelen niet. Dat geldt ook voor koffiedrinken versus water drinken. Daar vallen geen vaste regels uit te destilleren en is opzoeken het beste, maar de Taalunie is – in hun samenwerking met Onze Taal – wel weer een stuk liberaler geworden en staat ook afwijkingen toe. Zo gaat dat met een officiële spelling, het lijkt een mooi beregeld systeem, maar in de praktijk is het nooit sluitend te krijgen en de Taalunie is steeds meer tot het inzicht gekomen dat het beter is om de spelling meer speling te geven.
“Beter geen gitaar, dan helemaal geen gitaar!”
34
Soms laat een signaal van de ondoorgrondelijkheid van onze – mijn – existentie op zich wachten en zijn er omens in het verleden die pas later zichtbaar worden, zoals vandaag in 2020 en ik een artikel lees over het getal 34 in een verhaal van Maarten Biesheuvel en waar geen verklaring voor is en waar ik vervolgens onderstaande reactie over schreef. Toeval bestaat niet.
+
Vierendertig was het rugnummer van Ajax-speler Abdelhak Nouri die een paar jaar geleden op het veld door een hartstilstand werd getroffen en vervolgens lang in het nieuws was. Nouri – Appie – had het rugnummer zelf gekozen omdat hij Ajax aan de 34e landstitel wilde helpen, Ajax haalde deze titel ook binnen. Later werd in de 34e minuut van een Ajax-wedstrijd door de supporters en staf voor Nouri geapplaudisseerd. En er waren meer (internationale) hommages aan de getroffen speler met het getal 34, zo had Barcelona-speler Ousmane Dembélé een seizoen lang #Nouri34 op zijn voetbalschoenen staan. Klap op de vuurpijl was nog wel dat Donny van de Beek, grote vriend van Appie, in 2019 in een Champignon League-wedstrijd in de 34e minuut scoorde. Kort geleden maakt oud-Ajaxspeler Joël Veltman bekend dat hij nu bij de Engelse club Brighton als eerbetoon aan Nouri met rugnummer 34 gaat spelen.
Donny van de Beek zei het al na zijn doelpunt in de 34e minuut, ‘Dit kan geen toeval zijn.’ Inderdaad.
__
Saxofonist Charlie Parker overleed op 34-jarige leeftijd en dit jaar is zijn 100e geboortedag. Bird lives!
Igor Horrovist was onbetwist de grootste concertpianist
DirkJan Vos
Op vrijdagavond presenteert Frank van 't Hof tussen 20.00 en 22.00 het vrolijke weekendprogramma Het Platenpaleis op Radio 2 en kunnen plaatjes worden aangevraagd die dansbaar zijn. Nu door
de vakantie was het tot middernacht en werd in het laatste uur gevraagd om cool-down-plaatjes om
rustig de zwoele plaknacht in te gaan. Ik reageerde met een verzoekje.
Hai Frank,
Ik zit in mijn blote bast achter de pc naar Het Platenpaleis te luisteren. 27 graden in mijn woonkamer in Amsterdam-Oost, tweehoog, maar met de schuifpui naar het balkon helemaal open. Door de hitte ben ik nog niet aan eten toegekomen, nog geen trek en ik hoop voor middernacht nog een hapje Indisch te eten, lekker pedis (sambalscherp), dat in de koelkast wacht. Net een groot glas Fanta Zero gedronken, want alcohol drink ik niet meer, houd je ook wel fris op een zomerse radio-avond als deze. En voor een cool-down-plaat in dit laatste uur wil ik graag van de meester van de cover Joe Cocker zijn laidback, mellow versie van Summer in the city aanvragen dat in de jaren zestig een grote hit was voor The Loving Spoonful. Want ja, dat is het hier in Oost, zomer in de stad, in de grote stad ...
DJ
Mijn mail en suggestie werden genegeerd.
__
Zaterdag 8 augustus 2020 was het 56 jaar geleden dat The Rollin Stones hun eerste concert
in Nederland gaven in het Scheveningse Kurhaus. Tijdens Het Muziekcafé op Radio 2 stuurde ik
een appje naar presentator Toine van Peperstraten.
Hai Toine,
Leuk dat je nu de honneurs waarneemt en ik ben ook een vaste luisteraar van het eerste uur. Vandaag is het 56 jaar geleden, ook op een broeierige zaterdag, dat The Rolling Stones hun beruchte, riotteuze korte concert gaven in het Scheveningse Kurhaus. De Haagse jeugd brak na 15 minuten de zaal af en hingen de stoelen in de kroonluchters. Ik was er niet bij, ik ben van 60, maar ben wel in Den Haag geboren en heb een uitgebreide dossierpagina over het concert. Mijn verzoekje draai een lekker live-nummer van de Stones en mijn suggestie is Under my thumb waarmee ze jaren hun concerten openden. Maar je mag ook iets anders kiezen. De Stones zijn nog steeds live and kicking! Groet, uit een snikheet Amsterdam-Oost. DirkJan Vos - http://www.dejongenskamer.nl/stones.htm
Geen enkele respons van Toine.
__
Nog een tevergeefs appje van vrijdagavond naar Het Platenpaleis.
Hai Frank,
Ik had je gisteren hierover al een tweet naar je gestuurd, maar ik ontdekte dus van de week wel wat grappigs In de bekende instrumentale dance-hit Children van de Zwitser Robert Miles uit 1996. Ik hoor na 1 minuut 45 heel duidelijk steeds de synthesizerbeat zeggen LOCKDOWN! - LOCKDOWN! - LOCKDOWN1 ... enzovoorts. Later in het nummer komt het nog een keer terug. Wel opmerkelijk., actueel en leuk om nu te draaien denk ik, of open er het tweede uur mee. Moet je de luisteraar er wel van te voren op attenderen. Ik heb speciaal gewacht met het naar een deejay te tweeten tot nu voor jou en Het Platenpaleis! Exclusief en een primeur, laat het hierna viraal gaan! ;-) En je hebt vanavond dus vier uur!Een mamma-appelsap to the max. Geef het een kans.
Children - Robert Miles - YouTube
__
Zaterdagavond tijdens de Soul Night op Radio 2 had ik wel beet (heb ik wel vaker hoor) en succes.
Hai One'Sy (en Jonathan),
Een zwoele zomeravond. In de jaren zestig maakte het Amerikaanse bandje The Loving Spoonful de wereldhit Summer in the city. Later in de 90's maakte meester van de cover Joe Cocker er een lekkere laid-back blue-eyed-soul-versie van, maar ook Quincy Jones nam het nummer al heel fraai onder handen in 1973 met een heel lekker lang intro voordat zangeres Valerie Simpson! erin komt. Tijdloze aanrader: https://www.youtube.com/watch?v=6xN3KOY2kbg
En afgelopen donderdag was het 75 jaar geleden dat de eerste atoombom werd geworpen op Hiroshima, drie dagen later, morgen dus, werd de tweede gegooid (de Fat Boy) op Nagasaki. Het atoomtijdperk brak aan en er zijn toen na de oorlog veel songs gemaakt met atomic. En om actueel door te associëren dacht ik nu aan het nummer Atomic Dog van P-funkmaster George Clinton (Parlement) uit 1982. Het was geen hit maar werd wel een bekend en apart funknummer, wel lekker loom ook op deze zomeravond: https://www.youtube.com/watch?v=LuyS9M8T03A
En de laatste suggestie werd met enthousiasme door One'Sy Muller gedraaid. High five.
Atomic dog - George Clinton - YouTube
__
Zondagavond deed ik nog een laatste poging om Summer in the city gedraaid te krijgen, maar dat is niet gelukt.
@LeoBlokhuis Vanavond weer Blokhuis op Radio 2, ben erbij. Tip. Summer in the city in de laid-back-versie van Joe Cocker (1993) of Quincy Jones feat. Valerie Simpson (1973). Vind ze beide beter dan het origineel Groet uit de zomerse stad, Amsterdam-Oost.
__
Op het einde van het weekend in het radionieuws van de zondag op de maandag wordt bericht dat
het vannacht op het platteland 18 tot 21 graden kan worden en in de stad de temperatuur de 27 graden kan bereiken. Summer in the city.
__
Summer in the city - The Loving Spoonful - 1966 - YouTube
Summer in the city - Joe Cocker - 1993 - YouTube
Summer in the city - Quincy Jones feat. Valerie Simpson - 1973 - YouTube
De perzik
Op Neerlandistiek verschenen vandaag bij elkaar twee gedichten over de perzik, een van
Hélène Swarth en een van Hieronymus van Alphen.
Gedicht: Twee perzikgedichten - neerlandistiek.nl
Twee heel aardige, zomerse gedichten en deze dichters hebben aan de perzik ook een zinnelijke lading gegeven.
Het gedicht van Hélène Swarth zal een reactie zijn op De pruimenboom van Hieronymus Van Alphen (ze gebruikt ook het woord beladen) waarin een jongen wel gehoorzaam is en niet stiekem pruimen plukt van de boom van zijn vader. Bij Swarth wordt er wel stiekem geplukt, maar dan door een meisje en wordt op het laatst duidelijk dat we ook te maken hebben met een associatie met het paradijsverhaal van Adam en Eva, waarbij Eva nu niet een appel, maar een perzik plukt en voor de zondeval zorgt. Adam is de lafaard. Zo is het Hélène.
En Van Alphen dichtte dus zowel over pruimen en perziken en zal niet hebben bevroed dat we nu vooral de kruising tussen beide vruchten eten, de nectarine. Het is voor mij daardoor lang geleden dat ik een perzik heb gegeten, want het is toch heel lastig om de dunne, harige schil van de perzik te ontdoen en dan kan ze ook nog eens heel erg druipen van de nattigheid. Dat maakt haar juist zo smakelijk, maar ook onaantrekkelijk.
[ Het woord perzik komt uit het Latijn van een woord voor Perzisch en de vrucht komt daar ook vandaan, hoewel de oorsprong in China ligt. De vrucht is hier geïntroduceerd door de Romeinen. ]
En dan is er nog de verbeelding van hoe je een perzik eet en dat heeft Toon Hermans ooit meesterlijk gedaan zonder echte perzik. Volkscultuur van heel hoge kwaliteit in 1 minuut.
De perzik - Toon Hermans - YouTube
__
Er kwam een reactie dat nergens in de Bijbel staat (Genesis 3) dat Eva een appel plukte, maar vruchten. Inderdaad en ik als goddeloze onnozelaar maar denken dat het een appel was, zo komen praatjes snel de wereld in en het zou dus ook best een perzik kunnen zijn geweest.
"In de kunst is de betreffende vrucht vaak voorgesteld door een appel. Dit idee is ingegeven door de Latijnse naam van de appel: 'malus', wat behalve 'appel' ook 'slecht' betekent. Uit het verhaal van Genesis 3 valt echter niet op te maken of het een appel was of een andere vrucht, en het kan zelfs een vrucht zijn geweest van een inmiddels onbekende boomsoort."
https://nl.wikipedia.org/wiki/Zondeval
En wel curieus die laatste zinsnede, ‘het kan zelfs van een vrucht zijn geweest van een inmiddels onbekende boomsoort’. Maar er is natuurlijk niet meer dan de verzonnen passages in de Bijbel en die dus geen naam van een vrucht noemen. Maar zou er iemand zijn geweest die dat wel zou hebben geweten? De schrijver van deze wikipassage wekt die subtiele, sluwe suggestie, maar laten we wel wezen, hoort Wikipedia ruimte te geven aan mensen en opvattingen die geloven dat Adam en Eva echt hebben bestaan en daadwerkelijk van een verboden vrucht hebben gegeten, want diw zou best eens van een inmiddels onbekende boomsoort kunnen zijn geweest … ;-)
Marc (Van Oostendorp) bedoelt – hij heeft daar eerder over geschreven – dat je een boek in je eentje kan schrijven en daar verder niets (behalve een pc) en niemand voor nodig hebt zoals bij het maken van een film of een game, ook al worden die soms in kleine studio’s gemaakt. En als je een game in je eentje maakt, dan zal je heel veel gespecialiseerde programmeerkennis moeten hebben, maar Iedereen kan met simpele middelen in zijn uppie op een zolderkamertje een boek schrijven – dat een wereldklassieker kan worden – en het bijvoorbeeld wereldkundig maken door het eevoudig op internet te publiceren, ook ik of jij.
Hoogleraar Nederlands Marc van Oostendorp is een tijdje geleden gestopt met zijn dagelijkse stukjes op Neerlandistiek, maar af en toe plaatst hij nog wat, zoals vandaag een blogje over het
belang van lezen en wie niet leest is een barbaar! Bij het artikel staat een afbeelding van de omslag van De toverberg van Thomas Mann. Ik haakte in en reageerde met een eigen stukje.
__
Sylvia Witteman twitterde van de week dat haar twee zonen de verplichte boeken voor hun school (het Barlaeus Gymnasium in Amsterdam) niet lazen, maar de literaire werken tot zich namen via luisterboeken. Zou dat ook mogen van Marc? Lui is het in ieder geval wel.
Maar om kinderen al jong kennis te laten maken met leesplezier worden kinderen natuurlijk wel voorgelezen. Voorlezen is altijd een aanmoediging waard en lijkt me een stuk beter dan alleen maar kijken naar tekenfilms, zoals bij voorbeeld naar een Disney-klassieker als Pinokkio, een moderne bewegende grottekening voor kinderen.
Over Pinokkio en (voor)leesplezier gesproken, het geval wil dat deze zomer een natuurgetrouwere live-action versie van Pinokkio in de bioscoop draait en er staan nog twee andere versies op stapel. Pinokkio is hot. En dat begrijp ik goed, want een kleine twintig jaar geleden heb ik het oorspronkelijke boek van Carlo Collodi aan mijn toen jonge zoon voorgelezen en was het een ontdekking van een meesterlijk verhaal en een geweldige voorleeservaring. Een grote verrassing als je alleen die zoetsappige Disney-verfilming kent die ver af staat van het rauwe origineel dat eind 19e eeuw eerst als feuilleton in een Italiaanse krant verscheen. Maar het verhaal staat ook ver van een moeilijk boek als De toverberg van Thomas Mann dat tot de top van de hogeschoolliteratuur behoort. Niet ieder mens, kind, lezer, voorlezer of luisteraar kan alles hebben in het leven en we zijn niet allemaal een erudiete literatuurprofessor die De toverberg wel gemakkelijk kan lezen, doorgronden en weet te waarderen, maar je bent in ieder geval geen barbaar als je kan genieten van een boek met de avonturen van een tot leven gewekte houten pop met een voor velen denk ik verrassende afloop.
Mijn tip voor deze zomer is, laat De toverberg nog even liggen, koop ook niet De rat van Amsterdam, ga de filmversie niet (direct) zien, maar koop Pinokkio in een oorspronkelijke boekeditie en lees het voor jezelf - geef het cadeau - of lees het voor aan je kinderen of kleinkinderen.
En nu zou ik misschien moeten waarschuwen om het dan aan niet aan al te jonge kinderen voor te lezen, of dat het meer een jongens- als een meisjesboek zou zijn, dat doe ik niet, want dit verhaal is voor iedereen geschikt, jong en oud, meisje of jongen, om zelf te lezen, voor te lezen, of om ademloos naar te luisteren.
Terug naar de grottekening - Marc van Oostendorp - neerlandistiek.nl
__
Chrétien Breukers reageerde op het stuk van Marc en waar ik kort op inging op Neerlandistiek.
@chrétien
Ik reageer vaak met wat te veel woorden, maar een reactie met alleen een linkje is niet heel effectief, want mensen klikken niet zomaar ergens op. Er had beter bij kunnen staan dat het doorverwijst naar een uitgebreide reactie op Marc zijn betoog door Chrétien Breukers op zijn hernieuwde literatuurblog De Nieuwe Contrabas.
Chrétien is in zijn magere antwoordstuk negatief en probeert Marc op twee punten onderuit te halen; Marc is hysterisch en waarom zijn films en games onbespreekbaar?
Ik vind Marc helemaal niet hysterisch, hij is boos, niet alleen vanwege de ontlezing, maar ook door de bezuinigingen op het onderwijs, de verwaarlozing van cultuur door de politiek, over ambities en studiekeuzes van jonge mensen om snel veel geld te willen verdienen, op Trump en de veramerikanisering, enzovoorts. Die boosheid over de verschraling van de samenleving, de wereld en met name de cultuur uit hij al jaren en onderhand is die boosheid door moedeloosheid uitgegroeid tot grote – terechte – woede. Ik zou het zeker geen hysterie noemen. Vreemd om deze diskwalificatie als het nu om een vurig pleidooi voor lezen gaat, juist uit de pen van een grote literatuurliefhebber als Breukers te zien vloeien, terwijl je zou verwachten dat hij zich met evenveel boosheid als bandgenoot vierkant achter Van Oostendorp zou scharen.
Tweede punt; Waarom gaat Marc niet in op die steeds terugkerende vragen dat games en films ook waardevol zijn?
Wat games met verhalen vertellen, romans, boeken, lezen en literatuur, met kennis vergaren van de wereld en mensen te maken hebben, is me altijd een raadsel gebleven, maar waarom zou Marc enthousiast over films moeten schrijven als hij een warm pleidooi wil houden voor boeken en lezen? Zo hou ik van lekker eten en ben vegetariër geworden vanwege al het dierenleed, maar moet ik dan enthousiast gaan schrijven over de waarde en geneugten van aangebrande geroosterde worstjes, kip en karbonades bij een barbecue? Daggut niet.
__
Marc van Oostendorp reageerde met een lang stuk op De Nieuwe Contrabas op Chrétien.
Zoek de hystericus in jezelf - Marc van Oostendorp antwoordt - denieuwecontrabas.blog
Breukers maakte het antwoord bekend via een tweet en ik reageerde:
Als antwoord op @DeContrabas en @fonolog
ChrétienBreukers @DeContrabas
Dan is @fonolog ook een schrijver. En in plaats van zichzelf zo onder te waarderen, ik ben geen schrijver, zouden anderen hem vooral hooglijk moeten prijzen als schrijver, om zijn ideeën en zijn heldere schrijfstijl. Maar het zal allemaal ook wel weer ironisch zijn van hem.
__
@woutersteenbeek @marcvanoostendorp
Het is me te warm om het allemaal na te gaan zoeken, maar waarom worden steeds games bij deze discussie betrokken? Omdat het een spelletje voor kinderen is en een concurrent van lezen? Inhoudelijk gaat iedere vergelijking in ieder geval mank, want wat heeft een simpel telefoonspelletje, wargame of het spelen van Fifa met het lezen van verhalen, met literatuur te maken? Geen idee. En kinderen worden groot en al heel veel ouderen gamen nog steeds, het is niet alleen maar iets voor kinderen. Het zou dus om het tijdverdrijf moeten gaan, gamen in plaats van lezen. maar dat geldt dan evenzeer voor sporten of een muziekinstrument spelen, boomklimmen, bij de majorettes gaan, ijsjes-eten of kanovaren. Ik snap het punt niet en weet niet waar die games vandaan komen en in deze discussie een rol spelen.
En gemakzuchtige ijskoude kritiek al la Steenbeek vind ik de moeite van het reageren nauwelijks waard. Ik ben nog wel een literatuurlezer, maar met mate – helaas – want door allerlei redenen kan ik niet meer zoveel lezen als vroeger, (maar nog wel schrijven en reageren! ;-). het is niet anders. Wel heb ik altijd geprobeerd om mijn twee kinderen enthousiast te maken voor lezen en literatuur, te beginnen door ze veel voor te hebben gelezen en de eerste jaren geen tv in huis te nemen. En het ene kind is nog steeds een fervent lezer en de andere een stuk minder. De een leest ook graag literatuur van schrijvers van zijn eigen jonge generatie en de ander leest af en toe een spannend true-crime-boek zoals Judas omdat ze nu met wat studenten in de buurt woont waar Willem Holleeder heeft gewoond en hem daar ook eens heeft gezien. Tja, het kan verkeren. Wel hebben ze beiden met heel veel enthousiasme alle dikke delen van Harry Potter op de lagere school verslonden. Deze serie is denk ik nog steeds van grote waarde voor de leesbevordering bij kinderen.
En zelf denk ik nog aan mijn tienertijd en adolescentie in de jaren zeventig en tachtig en literatuur een manier van leven en denken was, je las veel, praatte erover op jongenskamers en later in cafés. Het waren de jaren dat veel jongeren Nederlands gingen studeren en een intellectueel nog geen vies woord was maar een eretitel.
Mijn leesaandacht ging zich later verleggen naar non-fictie en las ik steeds minder de kleine en grote verhalen van de verzonnen literatuur en de poëzie. Jammer wel, maar het leek onontkomelijk. En ik ben mild voor mezelf en voor anderen als het om weinig lezen gaat en ik heb me er ook wel bij neergelegd dat de tijden zijn veranderd en jongeren kennelijk liever naar een Netflix-serie kijken dan de nieuwe Grunberg lezen. Maar dit betekent niet dat ik het daardoor niet eens ben met Marc, integendeel, ik ben juist heel positief over al zijn vurige pleidooien om te lezen, om je geest met boeken te verrijken al vanaf jongs af aan. Hij weigert onverschillig te worden en heeft de hoop nog niet opgegeven en is nog strijdbaar, een strijdbaarheid om jaloers op te zijn in plaats om die achteloos te verwerpen als achterhaald, niet wetenschappelijk, hysterisch, of onrealistisch. Alleen in de werkelijkheid leven, wie wil dat nou?
[ En Steenbeek ziet het leven niet meer als een proces van louter eten en drinken, neuken en slapen, maar in een paar latere reacties geeft ie wel blijk van Reve te houden en onlangs met plezier Biesheuvel te hebben gelezen. Hoe serieus kan je zo iemand dan nog nemen, of was het een bericht uit een gekkenhuis? 34. ]
__
@berthold
Wat is er geestig aan als je ook andere dingen doet dan alleen maar lezen? En in het geval van Marc staan al die middelen als twitteren, bloggen en vloggen juist in het teken van zijn vakgebied en in het enthousiasmeren van mensen voor de neerlandistiek in de breedste zin. Wat zijn jouw motieven om over taal te schrijven als journalist? En doe je verder nog wat, behalve misschien wijn drinken?
En ja een roman bestaat naar de letter nog niet zo heel lang, maar je zal begrijpen dat Marc hier ook doelt op bijvoorbeeld de epische werken van Homerus als de Ilias en de Odyssee, de klassieke verhalen uit de oudheid waar hij een groot liefhebber van is.
Waarom al die tegenstand en gemierennneuk, waarom niet zeggen dat hij gelijk heeft en dat we bij ons zelf te rade moeten gaan over waarin we tekortschieten en als je het er niet mee eens bent dan stemt het nog steeds tot nadenken over wat je dan /wel/ waardeert en belangrijk vindt in het leven, zaken waar je achter staat, die je zou willen uitdragen of overdragen, bijvoorbeeld aan je kinderen. Kom daar dan mee, hou een eigen pleidooi in plaats van een geestdriftige overtuiging van een bevlogen denker, onderzoeker en leraar onderuit te schoffelen. Of hou je mond, dat kan ook nog.
__
Berthold van Maris
Steeds vaker bekruipt mij de indruk dat Dirkjan, die zich soms ongevraagd ontpopt als Marcvanoostendorpexegeet, in werkelijkheid een alter ego is van Marc van Oostendorp.
@berthold
Maak je daarover maar geen enkele illusie, als er sprake is van enigerlei gekte, dan zit die bij mij en zeker niet bij Marc.
http://www.dejongenskamer.nl/safari.htm
(met onderaan een paar foto’s waar ik opsta)
Yo!
__
Ik had eerder geschreven dat ik meende te weten dat De toverberg een van Marc zijn meest favoriete boeken is, dat heb ik me denk ik verkeerd herinnerd, maar op Twitter vond ik wel een top-5 – voor wat dat nu waard is – van de meest indrukwekkende boeken die hij heeft gelezen:
Odyssee, Metamorphoses, Essays van Montaigne, Oorlog en Vrede, Alice in Wonderland.
Op zijn website vind ik wel een bespreking van Der Zauberberg dat hij (pas) in 2009 las en waar hij zeker ook enthousiast over is. De keuze van de omslag van het boek bij deze blog zal dan ook meer op de inhoud slaan, over de dreiging van de ondergang, over woord en daad, over taal, over literatuur?
http://marc-las.blogspot.com/2009/08/thomas-mann-der-zauberberg-frankfurt-gb.html
Toen ik net op zoek ging wat Marc over De toverberg (Zauberberg) had geschreven kwam ik nog een eerdere blog van hem tegen op Neerlandistiek die ook op Sargasso is gepubliceerd en een eerder pleidooi is voor het belang van literatuur in het onderwijs. Het is uit 2018 en toen was hij nog niet zo boos, nee woedend, nee wat zeg ik, nog niet razend!
Ik citeer drie passages:
“Natuurlijk zijn er films en schilderijen. Natuurlijk is er muziek. Natuurlijk zijn er emoji’s en bewegende gifjes. Natuurlijk is dat allemaal aantrekkelijk, en natuurlijk kun je een belangrijk deel van je leven doorbrengen met al die middelen, en een bevredigend leven hebben. Maar literatuur, kunst gemaakt van taal, biedt je dingen die je op geen enkele andere manier kunt krijgen: een benadering van wat er omgaat in de binnenkant van iemands hoofd.”
“Inlevingsvermogen en concentratie zijn misschien wel de grootste van de deugden voor de wijsgeren uit de Oudheid. Ze helpen je een beter mens te worden en daarmee gelukkiger. Wie zich meer verbonden voelt met zijn medemensen en wie zich beter kan concentreren op wat voor taak ook, kan als het ware de hele wereld aan.”
“Het hoeft natuurlijk niet altijd over ‘hoge’ literatuur te gaan. Het hoeft niet per se te gaan over teksten die moeilijk zijn te begrijpen of die een uitgebreide achtergrondkennis vereisen. Een eenvoudig verhaaltje of een simpel gedicht kunnen je leven al eindeloos verrijken.”
https://www.neerlandistiek.nl/2018/07/het-nut-van-literatuurlessen
[ Marc is geen grote beeldende kunstliefhebber of -kenner, maar wel een grote liefhebber van muziek. Hij ging vroeger ook graag naar de bioscoop, maar haakte af, waarom weet ik niet. Hij heeft weleens gezegd, dacht ik, dat als hij niet voor Nederlands had gekozen hij een studie musicologie of wiskunde had willen doen. En nu is ie inmiddels een trotse vader! Dat verandert je leven en kijk op de wereld natuurlijk ook ingrijpend, dat hoop ik tenminste. ]
__
Berthold van Maris
Dank voor al deze Marcvanoostendorpexegese.
Blijkbaar is de toon in de loop der jaren wat minder genuanceerd geworden.
Ik hou zelf natuurlijk ook van een deel van die hogere cultuur. Maar je moet dat tegelijkertijd ook wantrouwen, als u begrijpt wat ik bedoel.
Wat die positieve invloed op de empathie betreft: ook XTC heeft een bewezen positieve invloed op het empathisch vermogen. Graag meer XTC dus in de Nederlandse les.
Tot slot, als mensen heel veel bloggen, vloggen, twitteren en wat dies meer zij, is dat meestal omdat ze graag op een podium staan. Ook dat is inmiddels wetenschappelijk aangetoond. Wat niet wil zeggen dat ze daar verder niet af en toe ook wat nobele bedoelingen mee kunnen hebben.
@berthold
XTC is een drug en heeft weer veel andere nadelige (gezondheids) effecten, dat geldt ook voor het drinken van bijvoorbeeld wijn. Van wijn is bekend dat mensen er bijvoorbeeld achterdochtig van kunnen worden.
En dat Marc zijn toon nu een stuk feller is, komt natuurlijk omdat er in zijn ogen maar niets is veranderd, sterker nog, het wordt er alleen maar steeds slechter op. Ik snap die woede van nu dus heel goed, anderen glijden af in berusting, maar Marc blijft strijdbaar.
Inderdaad wie een podium opzoekt, die vraagt ook om aandacht, ook om een zekere mate van roem te vergaren. Hoewel Marc zelf een broertje dood heeft aan verering van mensen, en ik er weer een genoegen in schep om bijzondere personen openlijk te bewonderen, zoals Marc, die ik een groot denker en heldere schrijver vind, verbaast en ergert me de hoeveelheid weerstand en tegenstand die hij oproept, in plaats dat hij zou mogen rekenen op steeds meer steun en waardering. QED.
‘En nu is het tijd voor een lekker kopjen koffie, Saar.’
Swiebertje
__
@berthold
[ Wellicht dat Marc zelf Berthold hierover nog van repliek kan dienen. ]
Het worden herhalingen. Met dat commerciëler bedoelt Marc ook, vooral, dat je makkelijker zonder veel investeringen (lees geld) een boek kan maken dan een film of iets anders. Een boek op internet zetten kost geen geld, een film maken en verspreiden wel – net als een opvoering van een toneelstuk van Shakespeare – en is dus per definitie commerciëler om investeringen terug te verdienen.
En Marc komt op voor het boek, niet omdat de rijkdom die je daaruit krijgt objectief de beste is, maar wel uitzonderlijk en je dingen in je hoofd kan ervaren die je zo op geen enkele andere manier kan meemaken. Dat is denk ik ook de andere kant van de commercie en het bijzondere van een boek: ook als lezer heb je er weinig middelen voor nodig en kan je altijd en overal een boek lezen.
Dan is er inderdaad ook de connotatie dat commercialiseren een minderwaardig streven zou zijn, dat is inderdaad subjectief, maar dat steekt Marc ook niet onder stoelen of banken en hij verzet zich ook hevig tegen de steeds verdere commercialisering, niet alleen van de cultuur, maar van de hele maatschappij. Wie voor een leven kiest van het geld, vindt hij – en ik ook – leidt een minder waardevol leven dan als je vooral geestelijke bevrediging en verrijking nastreeft. Hij denkt ook dat je daardoor een beter mens wordt en het lezen van boeken kunnen je daarbij helpen. Wat is daar nu verkeerd aan, waarom is dat elitair en vooral, waarom kan dat in dit gezelschap op zo weinig steun rekenen?
__
Niet bij brood alleen
Slogan verkiezingsprogramma CDA 1977
__
Geef mij maar nasi goreng met een gebakken ei
Tante Lien
__
En als amateur-Marc-exegeet toch twee dingetjes die ik opmerkelijk vind en niet helemaal kan plaatsen. Hij is in de katholieke kerk getrouwd, kan uit liefde voor zijn Italiaanse vrouw en haar familie zijn geweest. maar hij heeft ook zijn dochter vorig jaar laten dopen.
__
@breukers en @vanmaris
Om er zelf een ad hominem tegenaan te gooien, Breukers is er natuurlijk zelf wel het voorbeeld van dat je van veel lezen en literatuurliefde niet per definitie een beter of goed mens wordt, daarvoor heeft hij in het verleden blijk gegeven van weinig scrupules in zijn zakelijke handel en wandel. Maar Marc heeft net op Twitter in een wat verborgen draadje het ook anders gesteld, niet dat je een beter mens wordt van lezen, maar hij schreef het volgende:
“De stelling is: lezen is dusdanig verrijkend voor het menselijk bestaan dat je het mensen niet moet onthouden. Wat wil je daar over zeggen?”
En Breukers vindt mensen die nog in boeken geloven domme lieden die in een elitaire bubbel leven. Liever in een bubbel met idealen dan nihilistisch zogenaamd een man van de wereld spelen en jezelf voor de gek houden als je, zoals Breukers doet, wel een eenzame blog over literatuur onderhoudt, maar nota bene een geestverwant als Marc met onheuse argumenten tot zinken probeert te brengen. Wie is er nu een zielig stuk wrakhout?
[ Marc noemt zich steeds nadrukkelijk geen schrijver, hij bedoelt dan denk ik geen schrijver van verhalen en romans, maar hij is natuurlijk wel degelijk een schrijver van artikelen en non-fictieboeken en hij heeft bovendien ook met zijn managersfeuilleton op Neerlandistiek fictie geschreven. Nee, Marc is ook een echte schrijver, ironie of geen ironie, hou jezelf niet ook voor de gek. ]
__
@peterflaton
Bedankt voor het attent maken op deze column. Hieronder een link naar het stuk van Jensen.
https://www.nrc.nl/nieuws/2020/08/15/met-leesplezier-krijg-je-kinderen-niet-aan-het-lezen-zet-in-op-boekenstraf-a4008861
Stine en Marc onderstrepen het belang van lezen voor jongeren, ben ik het helemaal mee eens, maar geen van beiden geven serieuze antwoorden op de vraag hoe je het lezen dan kan bevorderen. Marc heb ik hier – dacht ik – helemaal niet over gehoord en Stine stelt een boekenstraf voor, een idee dat ik helaas niet serieus kan nemen en zijzelf denk ik ook niet, weer eens een kwestie van zinloze ironie.
Ik heb zelf in deze discussie het voorbeeld van de Harry Potterserie gegeven, een hele dikke boekenreeks met heel veel pagina’s waar kinderen zich mee kunnen vermaken en veel leeservaring mee op kunnen doen. Moedig dat aan. Begin daar bijvoorbeeld als ouders mee om daar de eerste hoofdstukken uit voor te lezen aan je kind en het dan vervolgens zelf verder te laten lezen. Stel op de scholen wekelijks een leesuur in, waarbij leerlingen in de klas een boek lezen, met geduld en keuzevrijheid. En zo zijn er nog meer ideeën te bedenken om het leesplezier te vergroten. Maar in een boekenstraf geloof ik niet en ook niet zoals Stine stelt dat je voor de bestrijding van racisme jongeren bijvoorbeeld The color purple moet laten lezen, dan zeg ik, dan kan je beter de film van Steven Spielberg laten zien, dan komt de boodschap beter aan. Lezen – vind ik – is voor jongeren meer geschikt voor andere waarden en ervaringen in hun leven zoals fantaseren, je identiteit ontdekken, over ontluikende seksualiteit, spanning en waardering voor cultuur, met name eigentijdse jeugdcultuur om enkele onderwerpen te noemen. Wie biedt er meer aan oplossingen?
[ De column van Stine Jensen is de eerste in een serie van NRC over ontlezing. Misschien gaat Marc ook nog bijdragen, omdat hij gevraagd wordt, of omdat hij zelf een bijdrage gaat insturen. Doen Marc! Misschien ga ik deze reactie ook omgevormd en gereduceerd naar de redactie sturen als ingezonden brief. ]
– En vandaag 75 jaar geleden werd Indië bevrijd van de bezetting van de Jappen, ik bedoel Japanners en was het tevens de dag dat de Tweede Wereldoorlog ten einde kwam. Het geval wil dat ik vandaag ga beginnen aan Blauwe Zomer van Leo Blokhuis een roman over Indische jongeren eind jaren 50 in Den Haag en hun muziek, de rock-‘n-roll. Het kwam zo uit dat ik daar nu aan begin, maar zoals ik vaker schrijf, toeval bestaat niet. –
Wat is taalgevoel?
[ Moet ik toch nog ergens aan denken waarvan ik niet weet of het een relevant idee is over
taalgevoel. Ik ben opgegroeid in Den Haag en ik kende jongens uit goede, kakkineuze gezinnen die zo plat Haags als een dubbeltje spraken. Deden ze dit nu om zich te identificeren met de gewone jongens van de straat, met de rock-‘n-roll, zal ik maar zeggen, of deden ze het om zich van hun ouders en milieu af te zetten, zich te onderscheiden? Taalgevoel te versterking van de groep, of taalgevoel om je juist te onderscheiden van andere groepen, zoals ook de ontwikkeling van het Fries versus het
Nederlands? Zijn op deze twee pijlers niet alle talen (en dialecten!) en ons taalgevoel gebaseerd? Het is warm … ]
En zou je zo ook taalverandering kunnen verklaren? Jongeren willen zich afzetten tegen hun ouders
door hun groepstaal te veranderen. En dan juist ook sympathiseren met de
straattaal van gewone jongeren, jongeren aan de onderkant, ter versterking van het afzetten en
het opnemen van sterk afwijkende taalvormen (en/of uitspraak) dan die hun ouders gebruiken? Yo!
Is de locatie waar Van Gogh zijn laatste werk schilderde nu echt bekend?
Vandaag werd wereldkundig genaakt dat Van Gogh-kenner Wouter van der Veen de exacte locatie heeft gevonden waar Vincent zijn laatste schilderij zou hebben gemaakt. Het gaat om het vrij abstracte werk Boomwortels en waarbij het schier onmogelijk is om op een ansichtkaart van rond het jaar 1910 een gelijkenis te ontdekken. Ook nu zou hij de plek na 130 nog herkend hebben. Zou het echt? Bij de artikelen over de vondst in de media staat een zwaar gemanipuleerde foto. Ik twijfel of het klopt.
Kijk goed en trek zelf je conclusies. En de foto van de ansischtkaart is zwaar bewerkt en suggestief en het originele
werk heel abstract en vrij onherkembaar ook door de kleuren. Waarom is er geen onbewerkte foto van de boomdetails van de ansichtkaart gemaakt en uitvergroot?
Daar zou je de vergelijkingen op moeten baseren, niet op bewerkte interpretaties in kleur. Ik ben inmiddelss wel meer overtuigd dat het de juiste
plek zou zijn, maar ook moeilijk te geloven dat het door het bekijken van eenn kleine ansichtkaart nu is bewezen.
Hieronder een recente foto van de vindplaats.
NB.
Tot 2012 werd aangenomen dat Korenveld met kraaien Vincent laatste werk was, maar door een briefje
van Andries Bonger, de zwager van Theo van Gogh, gaat men er nu van uit dat het Boomwotels is geweest.
In het briefje schreef Bonger: 'Den morgen vóór zijn dood had hij een sousbois [bosgezicht] geschilderd, vol zon en leven.' Volgens onderzoekers Tilborgh en Maes was dit een beschrijving van het schilderij Boomwortels. Maar wel vreemd eigenlijk, nu wordt Boomwortels, dat ook nog niet af zou zijn, gezien als een verbeelding van Vincent zijn worsteling met zijn deplorabele geestelijke gesteldheid en de dood. En is Boomwortels dan een voorstelling vol
zon en leven? Ik zie het niet.
__
PS.
Een paar dagen na de publicatie van de vondst werd bekend dat het schilderij jaren op zijn kop
in het Stedelijk museum in Amsterdam had gehangen! ;-)
Artikel - Locatie van laatste werk Van Gogh na 130 jaar ontdekt door Nederlander - NOS - nos.nl
__
Is Boomwortels wel Vincent van Gogh zijn laatste werk?
Ingezonden brief gestuurd naar NRC. Vorige week berichtte ze over de exacte locatie van Boomwortels en daarna
las ik nog een column van Joyce Roodnat over dit onderwerp op nrc.nl. Weet niet of ie wordt geplaatst.
Boomwortels Van Gogh zijn laatste werk?
Vorige week was het wereldnieuws toen Van Gogh-expert Wouter van der Veen de exacte locatie bekendmaakte waar Vincent van Gogh zijn laatste werk Boomwortels schilderde. Hij had de abstracte vormen van het kleurrijke werk bij toeval herkend op een ansichtkaart. Hoewel ik dan altijd wel wat twijfels hou over het bewijs dat Van der Veen heeft gepresenteerd met een sterk bewerkte en inkleurde foto van de ansichtkaart, geheel niet overtuigend vind ik de bewering uit 2012 van onderzoekers Bert Maes en Louis van Tilborgh - en die algemeen aanvaard is - dat Boomwortels Vincent zijn laatste werk zou zijn. Tot dat jaar werd aangenomen dat dit het beroemde en omineuze Korenveld met kraaien was, maar in een ontdekt briefje van Andries Bonger, de zwager van Theo van Gogh, schreef Borger, 'Den morgen vóór zijn dood had hij een sousbois [bosgezicht] geschilderd, vol zon en leven.' Volgens Maes en Van Tilborgh was dit een beschrijving van het schilderij Boomwortels. Wel een vreemde conclusie vind ik, zeker omdat Boomwortels wordt gezien als een abstracte verbeelding van Vincent zijn worsteling met zijn deplorabele geestelijke gesteldheid van dat moment en met de dood. Is Boomwortels dan een bosgezicht vol zon en leven? Ik zie het niet.
Met vriendelijke groet,
DirkJan Vos
Prijsvraag van Het Oranjefonds: Verzin een nieuw woord
Het Oranjefonds heeft, in samenwerking met Onze Taal, een prijsvraag uitgeschreven voor het bedenken van een nieuw woord. Hoofdprijs, 500 euro om aan een sociaal initiatief te schenken en een boekenbon voor de winnaar die hij zelf mag houden.
Het Oranjefonds is een fonds voor sociale projecten en ondersteuning, zoals vrijwilligerswerk. Ook zijn ze de oprichters van het Corona Hulpfonds en daar hangt het nieuw te bedenken woord mee samen.
“Hoe noem je de band die ontstaat tussen twee onbekenden, omdat zij naar elkaar omkijken? Als je onverwacht op straat of in de supermarkt een praatje maakt met iemand die daar behoefte aan lijkt te hebben? Wanneer je een buurtgenoot die net uit het ziekenhuis komt, eten brengt? Of als iemand jou uit het niets een helpende hand biedt?”
Dus dat, zo’n woord. Inzenden kan tot en met aanstaande zondag 26 juli en een deskundige jury kiest drie kandidaatwoorden waarop vervolgens gestemd kan worden voor het winnende woord.
Prijsvraag - Wat is het woord? - Oranjefonds - oranjefonds.nl
Doe mee!
__
Ik heb ingezonden en ben heel tevreden met mijn neologisme. Leuk! Later schrijf ik hier de uitslag en het woord dat ik had bedacht. Als je inzendt heb je een paar regels tekst voor een toelichting. Succes!
__
Update: Een corretje
Tweet
Ik had ingezonden met 'corretje', een verwijzing naar corona en ook naar tante Cor of ome Cor, over gemoedelijke contacten in moeilijke tijden, een corretje doen, meemaken. Nu kan je stemmen op plotsbbond, soco of warmhartigheid. Tja, ik vind ze geen van drieën goed.
Uitslag: Warmhartigheid heeft gewonnen. Tja, en het woord is al eerder in het verre verleden op diverse plaatsen aangetroffen.
"Het lijkt er dus op dat de winnaar van de Oranjefondswedstrijd onbewust een al bestaand maar in het taalgebruik wat weggezakt woord nieuw leven ingeblazen heeft. Taalkundigen hebben hiervoor de term lexicale polygenese bedacht, in gewoon Nederlands: het verschijnsel waarbij eenzelfde woord op verschillende, los van elkaar staande momenten in de taalgeschiedenis gevormd wordt.
Instituut voor de Nederlandse Taal (INT)
Nogmaals over De kleine Johannes
De eerste drie 'licht-literaire' boeken die ik las, in de eerste klas van de middelbare school, waren - als ik me goed herinner - Pieter Bas en Erik en het klein insectenboekje, beide van Godfried Bomans en De kleine Johannes van Frederik van Eeden omdat we dat thuis hadden.
Ik werd gelijk door het sprookje van Van Eeden gegrepen en kon goed de symboliek van de groei van de jongen van kind naar volwassenheid opmerken. Dat vond ik als nieuw intellectueel spel heel aardig om te doen en ook om hier Erik en het klein insectenboekje bij te betrekken door de overeenkomsten en verschillen, want zo las ik toen, Bomans was door het sprookje geïnspireerd.
Deze twee titels waren destijds uitstekend om als jonge literaire lezer mee te beginnen, zal dat nu nog zo zijn, of kan je nu beter direct een boek als De aanslag van Mulisch aanraden voor jongens en voor meisjes bijvoorbeeld een boek van Ronald Giphart of Griet Op de Beeck? Ik weet het niet.
Wat ik als twaalfjarige goed realiseerde na lezing van De kleine Johannes was dat ik me geen echt kind meer voelde met een fantasiewereld, ik zat nu op de middelbare school en al die kinderachtigheid had ik - gelukkig - achter me gelaten.
Toen ik in de twintig was heb ik het herlezen en vond ik het nog beter en voelde ik nu juist wel een hang, verlangen en nostalgie naar mijn verloren kindertijd, waarvan ik eerder blij was dat die achter de rug was. Ik was nu zelf een volwassen man geworden.
En zo'n kleine twintig jaar geleden heb ik het voorgelezen aan mijn jonge zoon in episodes voor het slapengaan. Toen vond ik het nog mooier, tegen het sentimentele aan, en leek ergens de cirkel rond met mijn eigen groei van eens klein te zijn geweest, volwassen zijn geworden (hoewel ;-) ?) en nu vader te zijn van een kleine zoon. Ik, we, hebben hem niet Johannes genoemd, zoals ook de eerste voornaam van mijn vader was (roepnaam Jan), maar het had gekund, en dan Johan, als hommage.
Ik heb er veel over gelezen en over nagedacht en heb er ooit een filmscript van gemaakt, maar dat heb ik niet verder kunnen zetten. want zoiets werkelijk realiseren is ook heel moeilijk, maar dat is niet erg. Ik vind het verhaal nog steeds een verfilming waard en dan wellicht met goede computeranimaties met behoud van de impressionistische sfeer.
Over de eindzin. De schrijver zegt dat hij eens meer over Johannes zal vertellen, maar dat dit dan niet meer een sprookje zal zijn. Inderdaad symbolisch mu Johannes volwassen is geworden, einde van het sprookje, maar Van Eeden heeft ook daadwerkelijk nog twee - realistische - vervolgen op het boek geschreven en met dezelfde titel, De kleine Johannes II en De kleine Johannes III. Ik heb ze niet gelezen.
Ik heb me altijd afgevraagd of Frederik Van Eeden voor hij aan dit meesterwerk uit 1885 begon, Alice in Wonderland van Lewis Caroll heeft gelezen, dat in 1865 verscheen. Ik heb er geen bewijzen voor kunnen vinden.
Over de ets van Jan Veth. Een ets kan snel donker worden, ook door de wijze van reproductie, zowel bij het afrukken van de ets zelf, als bij het afdrukken voor het boek, zeker vroeger. Maar de voorstelling is inhoudelijk helemaal niet duister en stelt het de tuin met de vijver (het Paradijs) van Johannes huis in de duinen voor. Er is ook prominent een wolkenpartij met zonlicht te zien en lijkt mij dit een verwijzing naar de toekomst en de verlossing van Johannes, er zit ook een tegenstelling van licht en donker in de ets, maar de lucht lijkt ook te verwijzen naar het elfje Windekind dat was geboren uit de eerste stralen van de maan en de laatste van de zon, zijn vader.
Eigen pagina over De kleine Johannes en mijn opzet voor een filmscript.
http://www.dejongenskamer.nl/johannes.htm
Opzet filmscript De kleine Johannes - De Jongenskamer
[NB 1. Johannes corrigeert de meester op school door te zeggen dat het woord zon niet vrouwelijk is, maar mannelijk (want de zon is de vader van Windekind). Ook toen al had je jonge taalkundige, eigenwijze wijsneuzen! Niets nieuws onder de zon. :-) ]
[ NB 2. 'Behalve de man, die de Sarphatistraat de mooiste plek van Europa vond, heb ik nooit een wonderlijker kerel gekend dan den uitvreter.' Zo luidt de beginzin van De uitvreter van Nescio (ook zo'n literair juweeltje dat ik jong las en denk ik nog steeds geschikt is als instap-literatuur). Op de Wikipedia staat over de zin:
Met "de man die..." verwijst Nescio naar de Nederlandse schrijver en Walden-oprichter Frederik van Eeden. Van Eeden beschreef de Sarphatistraat in 1888 als een voorbeeld van negentiende-eeuwse wansmaak, terwijl hij zich toch kon herinneren dat hij het vroeger de mooiste straat van Amsterdam vond. De combinatie "Van Eeden" en "wonderlijke kerel" werd kennelijk vaker gebruikt. In een toespraak die hij in 1899 tot Amsterdamse arbeiders richtte, introduceerde Van Eeden zich met de woorden: "Misschien heeft men u verteld dat ik een wonderlijke kerel ben..." ]
(En nu woon ik al weer lang zelf in de buurt waar De uitvreter zicht afspeelt. Dat was ook mooi bij herlezing en wonderlijk. Maar toeval bestaat niet.)
Reactie op Neerlandistiek op een bespreking door Marie-José Klaver van de poëziebundel Xenomorf (2019 van de Vlaamse dichter Jens Meijen (24) die recent de C. Buddingh’-prijs 2020 won.
__
Marie-José Klaver schrijft, 'Op sociale media worden (politieke) leugens verspreid, gedeeld en geëchood.' Dit lees ik vaker maar die leugens zelf kom ik zelden tot nooit uit de eerste hand tegen, net als al dat zogenaamde alom verspreide fakenieuws en al die complottheorieën. Ik zie ze nooit. Zal het aan mijn bubbel liggen, ik denk het niet, want ik volg behoorlijk de trending topics. Het is wel zo dat ik heel veel tweets en artikelen tegenkom /over/ fakenieuws en domme complottheorieën, maar dat is natuurlijk heel wat anders en eigenlijk gaan ze dus nergens over, maar houden ze de mythe wel goed in stand. Ik lees ze ook al lang niet meer, zonde van mijn tijd. Dat ik toch dit artikel lees is een uitzondering omdat ik er niet op bedacht was dat het hierover ging en ik nu eens - eenmalig en kort - mijn licht hierover wil laten schijnen.
Marie-José komt met twee voorbeelden van leugens op sociale media; Hitler is links, want een socialist en de aarde is plat, dit laatste voorbeeld in navolging van de dichter die al die leugens die waarheid lijken te worden, ook allemaal signaleert en becommentarieert in zijn poëzie. Maar ik kom op Twitter en op andere media, zoals ook in dit artikel, alleen maar het tegenovergestelde tegen, namelijk juist dat Hitler /niet/ links is, dus voor zover het om een verspreide leugen zou gaan, wordt de echo van de waarheid veel vaker, luider en zonder dat iemand - ik in ieder geval niet - daarom vraagt, op veel grotere schaal verspreid! Wat is de zin, of de lol daarvan? Ik zie het niet. En dat geldt al helemaal voor de complottheorie dat de aarde plat is. Ik lees dat nooit uit de eerste hand van iemand, ze bestaan natuurlijk wel die zogenaamde 'flat-earthers'. maar ik lees er alleen maar over in de context van criticasters die dit soort oliedomme denkbeelden belachelijk maken, vaak ook zonder dat daar aanleiding voor is. Ik signaleer dat dit een recent, nieuw tijdverdrijf is op sociale media van slimme, weldenkende mensen (en journalisten!) die kennelijk niets beters hebben te doen. Ik vind het regelrechte tijdverspilling, want dat de aarde plat zou zijn is van alle tijden, niets nieuws onder de zon. Get a life. Next.
https://nl.wikipedia.org/wiki/Klaas_Dijkstra
Klaas Dijkstra (1895 - 1969) - Bollandist - Wikipedia
Of ben ik nu een complotdenker? ;-)
__
Talig vernietigend mengdier (2) - Marie-José Klaver - neerlandistiek.nl
Tweet
Ik reageerde op een poëziebespreking van Marie-José Klaver op Neerlandistiek en heb ik nu geschreven wat ik van fakenieuws vind: een mythe in stand gehouden door intellectuele nietsnutten en de media. Ben ik nu een complotdenker? :-)
40UP Radio - Kluun is aan
Hai Kluun (of is het Ray?),
Tot een tijdje terug luisterde ik op dit tijdstip altijd naar je radioprogramma van 40UP Radio op Radio Noord-Holland. Het was in het begin even wennen, maar ik raakte vooral door je enthousiasme aangestoken en werd met plezier een vaste luisteraar in de zaterdagnacht. Ik heb niet helemaal jouw muzieksmaak, maar dat geeft niet, want daarom luister ik ook graag naar eigenzinnige radio omdat ik niet de godganse dag mijn eigen muziekvoorkeuren wil horen. Die ken ik onderhand wel.
Maar het verbaast me ergens niet dat je nu bent gestopt. Je kwam er natuurlijk al bij als - tijdelijke - invallen voor Harry de Winter, maar je enthousiasme als jock deelde je tijdens de show ook nadrukkelijk met je sidekick Jordy Prinsen en die is onlangs vertrokken. Die zit nu hoog en droog bij de Buma/Stemra met een vermoed ik veel grappiger salarisje dan Harry kan bieden. Aardige vent, maar verstand van goede muziek heeft ie niet. ;-) Maar na zijn vertrek zal voor jou er de lol misschien ook wel af zijn geweest. Het zij zo, het was leuk. Bedankt, want ik ben min of meer helaas aan huis gebonden en teluhvisie kijk ik niet. Zonde van de tijd.
Ik geloof dat ik je al eens de tip gaf van de live-uitvoering van God is a DJ van Faithless. Pas ontdekt en keigaaf, check op YouTube, ook een geweldige clip.
Doet me nog denken aan mijn eigen voornaam, DirkJan, afgekort DJ en ik werd ook al jong Diedjay genoemd, maar vooral ook Dirk, want /iedereen/ vond en vindt DirkJan maar een kakkineuze naam. Tja. En vrienden noemden mij onder andere weer Pirk en van Pirk werd het op zijn Haags ook weer Pirkenstein, wat weer afgekort werd tot mijn bijnaam ... Stijn.
En jij op de drempel van een nieuw boek en wellicht een nieuw succes. Ik heb een websaaitje waar ik zo af en toe wat noteer, een echte schrijver ben ik niet. Het motto van mijn site bestaat uit twee woorden en staat er als eerste begin:
Het is.
Recent schreef ik nog een kort conceptueel gedicht. Kijk even, of niet:
http://www.dejongenskamer.nl/dirkjan.htm
Bij mijn dood - DirkJan Vos - Gedicht - De Jongenskamer
Mijn moeder is nu aan het dementeren in een verzorginstehuis. Ik zit te veraf om het goed te volgen en begeleiding is voor mijn zus. Carpe mori, momento diem.
En als mijn site, en leven een eindmotto heeft, dan is dat:
Toeval bestaat niet.
Het ga je goed en de mazzel!
DirkJan Vos
(Amsterdam - Den Haag 1960)
__
Tweet
Ik luisterde met plezier naar @kluun
op 40UP Radio. Hij is net gestopt. Hij draaide niet helemaal mijn muziek, maar was een aanstekelijke DJ. Het eerste woord van mijn website is Het (Het is.) en een Haagse bijnaam van mij was Stijn. Toeval bestaat niet. http://dejongenskamer.nl
(Foto: Yvette Kulkens / Lebowski Publishers)
D66 wil af van de termen hoger en lager onderwijs
Reactie op Neerlandistiek.
@harryreintjes
Je overdrijft nu, maar je bent kennelijk tegen meer egalitarisme van de samenleving, ik ben daar wel voor, maar het eeuwige en hardnekkige misverstand is dat je de maatschappij zou kunnen veranderen door woorden te vervangen of te schrappen. Dat is niet zo. We zeggen sinds kort allemaal ‘wit’ voor mensen die we vroeger ook ‘blank’ noemden, maar het lost natuurlijk op geen enkele manier het racismeprobleem op.
Van Maris vindt de voorstellen van D66 wel sympathiek. Hij schrijft dat er ook geen sprake meer is van hogere en lagere standen, maar zeg ik dan, er is zeker nog sprake van hogere en lagere klassen. Die kloof is er nog steeds, ook in woorden. D66 beweert ook ten onrechte dat de begrippen hoog- en laagopgeleiden nog maar nauwelijks gebruikt worden. Dat betwijfel ik ten zeerste.
Van Oostendorp stelt nog dat er al het basisonderwijs is en het middelbaar onderwijs. Ik denk dat hij dit noemt omdat deze termen los staan van niveaus en gebaseerd zijn op leeftijd. Maar er zijn nog wel die vermaledijde vmbo’s waar de m ook voor middelbaar staat, maar hier niet meer een neutrale betekenis heeft, en dan toch lager onderwijs wordt bedoeld. En universitair onderwijs is hoger onderwijs, maar dat is het hbo ook (de h staat voor hoger) maar een universitaire studie bio-chemie wordt toch wel een paar treden hoger aangeslagen dan een hbo-studie hotel.
[ En dan heb je nog ‘de lagere school’. Dat is in dit verband wel een merkwaardige aanduiding. Of is het zo, hoe meer je leert, hoe hoger je staat? Je begint ‘laag’ op de onderste trede? Vreemde, achterhaalde gedachtegang. ]
Ik verbaas me er regelmatig over dat ik nog steeds iedere dag zo productief ben met tweets, hoewel ik beslist
kritisch en kieskeurig ben met wat ik twitter. Ik bereid zelden wat voor, behalve de reeksjes met muziekclipjes. Wel
kosten tweets me vaak best veel tijd door wat research en het precies schrijven binnen de 280 tekens. Ik zit wel altijd achter
mijn pc, terwijl de meeste twitteraars denk ik snel en kort wat via hun phone twitteren. En het is redelijk rustig
op mijn tijdlijn en veel twitteraars posten nog maar een fractie van wat ze vroeger deden. Ze zitten ook al heel
lang op Twitter en ik relatief gezien een stuk korter, onder andere daardoor heb ik ook weinig volgers. Voor iedereen
die er laat bij is gekomen was het moeilijk om nieuwe volgers te krijgen en nu is dat voor nieuwkomers, behalve als
je een BN'er bent, helemaal een onmogelijke opgave. Maar ik doe het niet alleen voor de aandacht, ook voor het verzinnen
en het schrijve zelf, om de reis.
Ik produceer de tweets ook om ze te archiveren op mijn site, het zijn ook stukjes over mijn wereld, klein en groot. Tweets van anderen die ik retweet archiveer ik zelden, zodat er eigenlijk wel wat ontbreekt. Maar je kan niet alles hebben.
En dab heb ik dit KladBlokje voor wat langere stukjes en invalletjes, kan over van alles zijn. In het verleden maakte ik
ook nieuwe pagina's voor mijn website over iets uit mijn interesseveld, maar dat doe ik nog maar hoogst zelden. Mijn inspiratie voor langere stukken en speciale onderwerpen
is opgedroogd, maar net dit KladdBlokje kom ik ook een heel eind. Sommige stukjes hier - zoals deze - hyperinnk ik ook als een apart stukje voor op mijn voorpagina. Een prima formule en workflow zo.
Weinig inspiratie dus, maar wel iedere dag goesting om te schrijven, drang en dwang. En dat kan ik naast Twitter en
mijn website vooral ook kwijt in reacties op de onvolprezen blog Neerlandistiek. Ook daar ben ik wel verbaasd hoe vaak
ik daar een reactie kan plaatsen en op een manier geschreven - altijd snel - waar ik heel tevreden over ben. Maar het lukt me maar
niet om de reacties, waarvan ik de meeste in mijn e-mailprogramma met spellingchecker schrijf, foutloos te maken.
Niets aan te doen. Als ik ze hier archiveer haal ik die er doorgaans wel uit, al kan dat soms even duren. Het belangrijkste
is dat het om een creatief en conceptueel proces gaat, Leuk om te doen. Ik heb nog wel de ambitie om eenmalig een
keer aan Neerlandistiek een bijdrage te leveren, tenminste als het wordt geaccepteerd. Ik heb wel een klein ideetje, maar dat is iets voor later.
Voor nu 3 losse reacties als oogst van mijn reacties op Neerlandistiek van vandaag. ik zou het wat rustiger aan
kunnen, moeten doen, maar dat lukt net, want als ik aanleiding zie, dan /moet/ ik reageren. Ook met plezier, zonder
ironie (daar is het leven voor mij te kort voor), soms met wat venijn en vaak met net wat te weinig humor. Maar ook
hier ben ik meer dan content mee.
__
1. De opslag van overledenen
De opslag van overledenen - Henk Wolf - neerlandistiek.nl
Ik ben het geheel eens met Flaton. Dat Henk Wolf niet dagelijks met de dood omgaat lijkt mij evident, maar als filosoof schiet hij mijns inziens danig te kort om een normaal en mild en humaan woord als ‘overledenen’ vreemd te vinden in een zin waar het gaat over de ‘opslag’ van net overleden corona-patiënten. Het woord ‘overledenen’ vindt hij vreemd, maar kennelijk niet het kille woord ‘opslag’. Ik vind Henk Wolf vreemd. Opbaren lijkt mij ook niet een heel geschikt woord in deze zin, maar wel bijvoorbeeld bewaarplaats: “In Texas worden koelwagens besteld als bewaarplaats van overledenen.”
In reply to Henk Wolf.
+
@henkwolf
In geen van de gegoogelde voorbeelden is sprake van de (uitzonderlijke) context van recent overleden (corona) patiënten die tijdelijk worden bewaard in koelwagens omdat het er zoveel zijn er geen plaats meer is in mortuariums. Dat is het menselijke verhaal.
[ En dat het woord ‘overledene’ berust op een dualistisch, filosofisch, christelijk denkbeeld zal best zo zijn, maar mijn dualistisch taalgevoel zegt me dat betekenissen van lang geleden kunnen veranderen zoals bij ‘overledene’ het geval is en wat we – de meeste mensen – thans begrijpen als zowel het geestelijke, onstoffelijke deel dat na onze dood is opgelost, is overleden, maar zeker ook het lichamelijke. Voor mij zijn lichaam en geest een als ik kom te overlijden. Een lijk is inderdaad alleen het lichamelijke, maar als het gaat om recent overleden coronapatiënten, of de dood van je moeder, dan benadruk je met ‘overledene’ juist ook het persoonlijke, niet als eufemisme, maar als filosofisch humaan mensbeeld. ]
+
Peter J.I. Flaton
Wil een filosofisch humaan mensbeeld om zo te zeggen taal worden, dan moeten we op zoek gaan naar de daarbij passende woorden en de vakterm daarvoor is ‘eufemisme(n)’. “Overledene” is er zo een: met respect, ja eerbied spreken over wie van ons is heengegaan.
@p.j.i.flaton
Ik beschouw ‘overledene’ in mijn onpeilbare onwetendheid inderdaad helemaal niet als een eufemisme, niet als een verhullend of niet kwetsend woord, maar als een synoniem voor een ‘gestorvene’, voor iemand die is heengegaan, is overleden, dood is gegaan. Eem overledene is in de context van dit filosofische artikel en de geciteerde zin, juist niet alleen een lichaam, maar de geest, de persoonlijkheid, kortom een compleet mens, of was u dat ontgaan? Ik ken wel eufemismen voor lijk, het dode lichaam, zoals een stoffelijk overschot of stoffelijke resten. Het ontgaat u in al uw geleerdheid kennelijk net wat ik bedoelde te zeggen.
[ En mocht u nog tijd over hebben, zoekt u dan eens naar de etymologie van het woord lijk, dat is in de middeleeuwen ooit begonnen als eufemisme voor reeuw, een dood lichaam. Het kan verkeren. ]
+
@harryreintjes
Ik hoef voor de verandering helemaal niet te googelen om voor mijzelf zeker te weten dat overledene geen eufemisme is en was ik het eerder toch niet helemaal eens met Flaton. En ik vind het niet alleen geen eufemisme vanwege de filosofische achtergronden van het artikel, maar bovenal vanwege de context van het citaat in Trouw. Laat ik die nog even geven:
“De feiten spreken ondertussen voor zich. Woensdag kwamen er ruim 60.000 besmettingen bij. In Florida raken ic’s vol en in Texas worden koelwagens besteld voor de opslag van overledenen.”
Ik vind hier het woord ‘overledenen’ heel normaal en vind het gek dat Henk Wolf dat wel vreemd vindt. Zeker gezien de strekking van zijn dualistische verhaal.
Want er is voor mij nog een ander verschil tussen enerzijds een lijk of een dode en anderzijds een overledene. Om op het citaat voort te borduren, de laatste jaren worden er wel doden of lijken in koeltrucks gevonden met doodgevroren vluchtelingen. Die noemen we denk ik dan geen overledenen door /hoe/ ze zijn ‘omgekomen', dat is op een akelige, noodlottige manier net zoals bijvoorbeeld vermoord worden bij een gezinsdrama, doodgeschoten soldaten, of slachtoffers van verkeersongelukken. Ze zijn in de publiciteit ook anoniemer, terwijl bij een overledene gaan we meer uit van iemand die dichtbij staat, waar we meer mee hebben, iemand die we kennen, maar om terug te keren naar de manier waarop iemand overlijdt, in het geval van Trouw was de manier van doodgaan anders dan een ongeval, moord of doodslag, maar ging het om mensen die overleden door het coronavirus en noemen we mensen die overlijden na een ziekbed, of door ouderdom, eerder een overledene dan een dode, laat staan een lijk. Zullen ze dat bij Trouw ook niet hebben gedacht?
+
Hemk Wolf reageert op Harry Reintjes.
Beste Harry,
Dat denk ik ook, hoor. In die contexten slaat ‘overledene’ op de persoonlijkheid die “niet meer onder ons is” (eventueel zonder aanhalingstekens). In die betekenis is dat niet raar. Ik heb specifiek gezocht op contexten waarin ‘overledene’ de betekenis ‘dood lichaam’ heeft en die heb ik nauwelijks gevonden, zoals ik al verwachtte.
Ik reageerde - tot slot - op Henk Wolf, die al tjden nooit meer op mij reageert.
@henkwolf
Beste Henk,
Dus je vind het gebruik van ‘overledene’ in de bijzondere context (dus moeilijk tot niet te googelen voor analogieën) van de gegeven zin nog steeds vreemd? Ik nog steeds niet.
“De feiten spreken ondertussen voor zich. Woensdag kwamen er ruim 60.000 besmettingen bij. In Florida raken ic’s vol en in Texas worden koelwagens besteld voor de opslag van overledenen.'
__
2. Toekomstmuziek
Toekomstmuziek - Marc van Oostendorp - neerlandistiek.nl
Altijd een genoegen als Marc van Oostendorp een gedicht bespreekt en dit jaar in het bijzonder de gelegenheidsgedichten van de Dichter des Vaderlands Tsjead Bruinja. Altijd met een beknopte, heldere analyse, zonder te vervallen in detailexegeses of de krentenbol nu verwijst naar het oude tv-kinderprogramma Okkie Trooy of naar de warme krentenbollen in Kruimeltje van Chris van Abcoude.
Waarom schreef Van Oostendorp uitgerekend nu – vandaag – deze beschouwing, een paar maanden na de verschijning van het gedicht. Marc schrijft:
“als Bruinja’s gedicht een voorspelling deed, is die wel aan het uitkomen: alles wordt weer in volle hevigheid hervat.”
Is dat zo? Het lijkt me toch dat we nog midden in de coronacrisis zitten, ook al is er meer bewegingsvrijheid en in België en ook andere landen is nota bene nu de Tweede Golf uitgebroken! Straks is ’t juist het coronavirus zelf dat weer in volle hevigheid een tweede lockdown veroorzaakt! Of was Marc vandaag ook geïnspireerd door een bericht van het SCP (Sociaal Cultureel Planbureau) waarover nos.nl schreef:
“Nederlanders gaan na de coronacrisis waarschijnlijk niet blijvend anders denken over zaken als politieke onderwerpen, instituties of de samenleving. Dat concludeert het Sociaal en Cultureel Planbureau (SCP) op basis van literatuuronderzoek over eerdere crises.”
Bruinja wil niet zeggen wanneer het gewone leven weer hervat wordt, ooit een keer, maar hij voorspelt in de twee slotregels als een profeet als het zover is:
eindelijk weten we dan en daar
Alles lijkt dan hetzelfde gebleven, maar als de corona voorbij is dan weten we wel meer wat we voor elkaar betekenen. Een optimistische boodschap?
Laat ik naar de titel kijken ‘Toekomstmuziek’. Als een eigentijdse dichter zal Bruinja ook hebben gekeken op Wikipedia en naar de woordenboekenbetekenis van dit woord – en wat ik eigenlijk niet wist, me niet realiseerde op die manier, wat betreft de twijfel – de Van Dale schrijft bij ‘toekomstmuziek’:
“Mooie plannen, vooruitzichten waarvan men de verwezenlijking betwijfelt".
__
3. Stille getuige
Stille getuige - Judith Gera - neerlandistiek.nl
Het gedicht begint met:
Mijn wereld eindigt bij de populier
Judith Gera analyseert dat het ‘stukje lichtblauw vloeipapier’ een lyrische metafoor is voor de blauwe lucht en ziet het als een aquarel van een innerlijk landschap. Het vloeipapier is volgens haar ook vanwege het absorptievermogen van het vloeipapier een beeldspraak voor herinneringen.
Ik kan hier allemaal in meegaan, maar wil eraan toevoegen dat vloeipapier ook het papier is om sigaretten, sjekkies, mee te maken en blijkens foto’s was Hanny Michaelis een rookster. Het vloeipapier is dan ineens minder lyrisch en ook een veroorzaker van rook en mogelijk resoneert het zo in deze betekenis met het latere woord ‘schoorsteenpijpen’, En dan kan het in deze betekenis tevens nog een verwijzing naar de oorlog zijn, Hanny was 18 jaar toen die uitbrak (toen al geen kind meer?) en de schaarse sigaretten werden al snel van losse tabak en vloeipapier gemaakt. Je had ook toen al het bekende vloeipapiermerk Rizla dat bekend is door zijn lichtblauwe verpakking.
[ Hanny Michaelis was geboren en getogen in de grote stad Amsterdam. ]
+
Een van de weinige activiteiten van Frits van Egters in De avonden, gepubliceerd onder de naam Simon van het Reve, van volksschrijver Gerard Reve was het roken van shag.
"Hij haalde een ovale, vernikkelde tabaksdoos uit zijn zak, rolde een sigaret, zocht de verlichte schaal van de golflengten af, maar vond niets, dat hem beviel. Hij zette het toestel weer af, liep door de gang naar de zijkamer, waar over het schrijfbureau kriskras bladen papier en opengeslagen boeken lagen, opende een houten tabakspot, greep er wat uit tussen de vingertoppen en deed het in zijn eigen doos, die hij weer in zijn zak het glijden."
'Ik heb de onrust’, zei Frits, ‘ik moet er uit. Ik denk dit keer naar Jaap Elderer of anders naar Louis.’ Hij overtuigde zich, dat er shag en vloei in zijn doos zaten, stak deze in zijn jaszak en vertrok.'
De avonden verscheen in 1947, het jaar waarin Gerard Hanny Michaelis ontmoette en met wie hij in 1948 in het huwelijk trad. Ze waren beiden rokers en scheidden in 1959.
Het gedicht Uitzicht met het vloeipapier van Hanny is van 1949.
Reve bleef altijd een shagroker.
"De befaamde zuinigheid van Gerard Reve ging zo ver dat hij in de jaren vijftig een jaar lang de grote tabaksnerven uit de pakjes Ibis-shag verzamelde en ze opstuurde naar de fabrikant met een verontwaardigde brief dat hij dit in één pakje had aangetroffen. Hij hoopte op een schadeloosstelling van wel tien pakjes shag, maar kreeg tot zijn woede slechts een verontschuldigend briefje, plus een waardebon voor één pakje."
Xandra Schutte in de Groene Amsterdammer.
Literatuurcriticus Arjan Peters schreef in 2012 in de Volkskrant over Hanny, "Ik heb haar uitbundige lachen en paffen ook altijd als een rookgordijn gezien."
Foto's:
Hanny
http://www.vanoorschot.nl/schrijvers/hanny-michaelis
Hanny Michaelis - vanoorschot.nl
Hanny en Gerard, Boekenbal 1952
https://nl.pinterest.com/pin/49047083418671589/
Hanny en Gerard - Boekenbal 1952 - printerest.nl
;-)
__
O ja, in tegenstelling tot de meeste twitteraars en internetkrabbelaars, ik kijk nooit teluhvisie. Zonde van mijn tijd,
dan liever stukke en tweetjes produceren met een muziekkje op de radio aan. Yo!
__
Toegift - reliek/relikwie
Neerlandicus in ruste Jan Renkema heeft op Neerlandistiek een langlopende serie met zogenaamde 'verwarwoorden', woorden
die in betekenis op elkaar lijken, maar toch net ook van elkaar verschillen. Jan Renkema is de schijrver van de
onvolprezen Schrijfwijzer waar ik in he verleden heel veel aan heb gehad. Bedankt Jan! Hij is ook nog hoofdredacteur
geweest van het maandblad van Onze Taal. Ik heb hem hoog zitten, maar bij de bespreking van zijn verwarwoorden zit
hij er vaak een beetje, of soms ver naast. Niet alleen mij valt dat op, maar ook anderen, getuigen de reacties die
hi wel krijgt op zijn stukjes. Van de week behandedel hij het verschil tussen de verwante woorden 'reliek' en 'relikwie'
en ik had bijkans tegenovergestelde gedachten over deze woorden. Opmerkelijk.
Verwarwoorden - Reliek / Relikwie - Jan Renkema - neerlandistiek.nl
Ik heb geen religieuze, katholieke, achtergrond, maar voor mij is een reliek juist wel alleen kerkelijk en gaat het om overblijfselen van heiligen die worden vereerd, bijvoorbeeld in een reliekenschrijn. Een relikwie is voor mij daarentegen juist wel veel breder en beschouw ik ook los van heiligen of alleen personen. Voor mij kan een kaartje van een legendarisch popconcert ook een relikwie zijn. Een aandenken waarbij enige verering wel kan meespelen.
Bij de moord op de gebroeders De Witt gaat het om /Johan/ de Witt en niet Jan de Witt, Jan! ;-) Na de lynchpartij werden direct door zowel voor- als tegenstanders lichaamsdelen uit de lichamen meegenomen. Overblijfselen werden wel aan honden gegeven of werden zelfs in de soep gedaan! De tong en de vinger van de gebroeders zijn door aanhangers veilig gesteld en zijn nu topstukken in het Haags Historisch museum. Onderzoek zou hebben uitgewezen dat het ook echt om de tong en de vinger van Johan en Cornelis zou gaan, maar deze conclusie is zonder dna-onderzoek niet betrouwbaar. Het Haags Historisch museum schrijft zelf dat de twee voorwerpen /als/ relieken werden gehouden. Dus het zijn geen echte relieken, want de broers waren ook geen heiligen.
Reliek kom ik als woord in het spraakgebruik heel weinig tegen en relikwie lijkt mij veel bekender en algemener.
( http://www.dejongenskamer.nl/steen.htm )
Warme lunches op school
D66 pleit voor gratis warme lunches op scholen. Ik vind dat totaal onrealistisch.
Reactie op @bertholdvanmaris:
In Frankrijk is een heel andere school- en eetcultuur dan hier. Leerlingen krijgen daar geloof ik warme vier(!)-gangen-lunches die in schoolkeukens worden bereid. Dat laatste gaat hier sowieso nooit gebeuren en is ook niet de bedoeling. lunches zouden betrokken worden van externe cateraars. Zie jij het anders gebeuren dat alle scholen worden omgebouwd met gaarkeukens erin? Niet realistisch. En ook catering is niet realistisch met hooguit magnetron-maaltijden met een sinaasappeltje toe, want wie moet dat allemaal gaan begeleiden, opwarmen, wie houdt er toezicht? En dan heb ik het nog niet over de megaproblemen ‘wat’ je dan moet serveren en vooral ook wat niet. Niemand zo kieskeurig als kinderen en jongeren en allemaal met verschillende eet-achtergronden. En wat zal er dan dagelijks niet allemaal worden weggegooid? Dat vinden we hier doodzonde van de verspilling. En we hebben ook nog eens een heel goede supermarktcultuur en kan iedereen ’s avond thuis warm en goed eten, gevarieerd en zonder dat het veel hoeft te kosten. Nee, nogmaals, en los van de enorme kosten, het is totaal niet realistisch en het gaat er ook nooit van komen. We willen hier dat kinderen in de middagpauze gewoon hun door hun ouders gesmeerde, meegenomen bammetjes. belegd met leverkaas, buiten op het schoolplein opeten. Bekertje melk erbij of een Wicky. Klaar is Kees.
De tijgerkat
Op Neerlandistiek besprak P.I. Flaton kort een gedicht van de Vlaamse dichter en geestelijke Gery Helderenbergs. Ik reageerde.
Lier
Orfeus op de porfieren sarcofaag
__
Ik kwam met de suggestie dat luipaard ook zou kunnen verwijzen naar de duivel, vanwege de verwijzing in Openbaringen, maar ik schreef als laatste teken wel een vraagteken! Of de dichter hier de duivel bedoelde is natuurlijk niet zeker, maar evenmin of hij verwijst naar de door Houtsma genoemde symboliek in een bestiarium van de panter als personificatie van Christus. Dat zou best kunnen, maar misschien was er door de dichter geen symboliek ingelegd en heeft hij zich gericht op de voorstelling van de sarcofaag waarop – denk ik – zie de afbeelding – inderdaad een tijgerkat of luipaard, panter staat afgebeeld. Misschien heeft de dichter gekozen om deze katachtige te noemen, die Flaton karakteriseert als bloeddorstig, als tegenstelling met de lammeren van Christus. Overigens de sarcofaag is van ongeveer 100 na Christus en het thema ‘Orpheus betovert de dieren’ is vaker in de kunst gebruikt en met christelijke symboliek.
Dan intrigeert me toch nog waarom de dichter het over een tijgerkat heeft en niet over een luipaard. Een luipaard in het Italiaans is een leopardo en een gattopardo betekent letterlijk een bruine kat, maar betekent een serval en heel soms ook luipaard. En een serval is een kleine soort luipaard dat in Afrika voorkomt. Het is ook wel een huisdier. Maar ik vind ook hier en daar dat een gattopardo ook wel een tijgerkat kan zijn en dat is een aan de serval verwante katachtige, ook uit Afrika. Zal de dichter zich gebaseerd hebben op de verkeerd vertaalde titel van het boek Il gattopardo, De tijgerkat uit 1958? En ook hier gaat het in de roman om een serval en niet om een tijgerkat of een luipaard, panter. De Engelse titel is The leopard, maar schijnt dus ook niet helemaal correct te zijn. Miischien is het iets Vlaams van vroeger, de dichter is een Vlaming. Hier kom ik verder niet uit, maar ik bedoel maar te zeggen dat niet duidelijk is of de dichter nu een luipaard bedoelde met zijn symboliek of een echte tijgerkat of serval en zonder symboliek … En als er toch ook symboliek mee bedoeld werd, dan kan het nog steeds inderdaad een verwijzing zijn naar Christus, of naar het Paradijs, maar evenzogoed ook naar het bloeddorstige dier dat door Orpheus wordt betoverd, de duivel die wordt getemd door zijn muziek …
[NB 1. Porfier is een gesteente dat vroeger werd gewonnen in Egypte en waar onder andere Romeinse sarcofagen van werden gemaakt. ]
[NB 2. Gisteren kwam ik twee maal de naam Priscilla tegen, toch vrij bijzonder op een dag. Eerst hier in dit artikel over de Priscilla-tombe en in een nieuwsartikel de naam Priscilla Presley, de vrouw van Elvis Aaron Presley, de King, (deel van een tweeling, waarvan de eerstgeborene Jesse dood ter wereld kwam) en de oma van Benjamin, een jongeman, en de enige kleizoon van Elvis, die de hand aan zichzelf had geslagen, hij was 27(!) jaar. Een familie van mythologische en oudtestamentische proporties. Was Elvis niet zowel Orpheus, Christus, als 'the devil in disguise' ineen?]
Toeval bestaat niet.
__
Ik denk dat je hier drie lagen van interpretatie kan onderscheiden.
De eerste is die van de maker die de sarcofaag maakte met de Orpheus-voorstelling, de tweede de interpretatie van de dichter en ten derde de interpretatie die wij er nu aan geven.
De maker van de sarcofaag deed dat rond 100 na Christus, het moment dat de eerste contouren van de Bijbel ontstonden. Zal de maker al met de keuze van deze dieren een bepaalde symboliek voor ogen hebben gehad, in het bijzonder een vroeg-christelijke symboliek? Dit soort voorstellingen kunnen in ieder geval wel weer een bron zijn geweest voor latere symboliek zoals die in bestiariums zijn te vinden. Nieuwe symboliek die door de eeuwen heen ongetwijfeld ook veranderde en ook per plaats wel zal hebben verschild.
De dichter uit de 20e eeuw heeft in ieder geval aan de sarcofaag wel een christelijke betekenis gegeven door expliciet Orpheus aan Christus te koppelen, al dan niet met Bijbelse dierensymboliek met de tijgerkat, annex luipaard, panter.
En dan zijn wij er nu in het heden – de hoofdrolspelers zijn overleden – om te speculeren wat het allemaal betekend zou kunnen hebben vanuit al onze kennis en overzicht van de historie. Veel mogelijkheden en zelfs eventueel met tegengestelde betekenissen en symboliek. Dat maakt interpretatie van dit soort gedichten wel aardig vind ik en interessant als geestelijke gymnastiek, waar je behalve veel kennis ook de nodige verbeelding voor moet hebben, maar ergens blijft het allemaal vooral gristelijk giswerk.
Ik ben dol op humor en satire, maar heb een hekel aan ironie, steeds meer. Dat komt vooral doordat ik op sociale media signaleer dat ironie steeds vaker wordt gebruikt om in het midden te laten wat iemand werkelijk denkt. Dat moeten we als lezer zelf maar uitzoeken, het kan alle kanten op. Het is een verhullend middel geworden om je op een zogenaamd grappige manier te verschuilen achter twee tegengestelde meningen, zonder zelf man en paard meer te hoeven noemen Ik vind het opportunistisch en vaak een vorm van populisme. Wees direct en maak een eerlijke grap, een harde grap, maar geen ironie alsjeblieft.
__
Onlangs schreef ik hier in een reactie dat ik niet (meer) van ironie hou. In het huidige debatveld vind ik ironie vaak twijfelachtig en misleidend. Mensen kunnen zich inderdaad als iets verkeerd valt beroepen op ironie, naar dat hoeft niet altijd het geval te zijn geweest en was er helemaal geen sprake van ironie. Dan wordt (schijn) ironie ook een giftig aanvalswapen en was er eigenlijk ook geen misverstand.
En dan heb je ook nog de overduidelijke ironie, bijvoorbeeld de linkse cabaretier die foute grappen maakt over zwarte mensen en dan discriminerende voorbeelden geeft. Maar dat is dan allemaal ironisch bedoeld. Om te lachen. Maar ook hier zit een giftige kant aan door over andermans rug grappig bedoelde ironie te bedrijven en zo toch ook een verkeerde boodschap af blijven geven. Ironie, doe het niet, ook al heet je Houellebecq, zeg eerlijk wat je bedoelt of maak een grap, bijvoorbeeld zoals Johan Derksen die maakte over Akwasi en Zwarte Piet. Dat was geen ironie, dat vond Derksen zelf ook en heeft zich ook niet verdedigd, maar het was een grap, een slechte grap, maar een grap …
Over ironie gesproken die vrijwel niemand uit zichzelf herkend:
@djwvos DirkJan Vos
Gregory Porter - Mister Holland - YouTube
Gregory Porter zei eerder dat de titel Mr. Holland niet op Nederland slaat. In Het Parool zegt hij nu dat het lied ironisch was, in werkelijkheid zei Mr. Holland (tegen Gregory): ‘Get away from my door, nigger.’ Dat geeft nu ook te denken over ironie in de titel ... Maar wie doorziet al deze ironie? Het Parool:
+
Vroeger was het finale hè op het eind van een zin als ironie populair, bijvoorbeeld bij Annie M.G. Schmidt die het vaak gebruikte, zoals in het citaat, ‘Als schrijfster van Jip en Janneke hoorde je natuurlijk niet tot de grote literatoren van dit land, hè.’ Dat was vroeger mode, maar doe het nu niet meer ...
To: 40UP Radio (info@40upradio.nl)
Als vaste luisteraar en fan van Train to Nowhere ben ik vanavond totaal afgeknapt op de twee ouwe presentatoren die altijd leuke plaatjes draaien, maar mij als muziekliefhebber op deze zaterdagavond lastig vielen met een lange litanie aan zeldzame domme kletspraat over corona en de toestand in de wereld, vreselijk. Het komt nooit meer goed, wel met de wereld, maar ik vrees niet meer met Vic en Frits.
Stemmen
Tweet
Ik luisterde naar het webinar Taal van de Wadden van Marc van Oostendorp @fonolog en plots viel me op dat zijn stem lijkt op die van filmjournalist René Mioch @ReneMioch! En ze groeiden 20 km van elkaar op in Brabant!!!
Marc:
René: https://tinyurl.com/yao2dspq
__
Het webinar verscheen ook op een bericht op Neerlandistiek. En ik had aanvankelijk best willen reageren,
maar in de webinar van drie kwartier zaten geen geluidsfragmenten met de dialecten, jammer en het verbaasde me.
Geen zin om dat te schrijevn en niet gereageerd, maar wel de tweet onder de blog gepost. En dus wel met twee
eigen geluidsfragmenten. Het kan raar lopen fonolog.
Toeval bestaat niet!
;-)
de mens - enkelvoud en meervoud?
Tweet
In een taaldraadje, waarom 'een krachtig en sociaal mens' en niet 'een krachtige en sociale mens'? Mens is een de-woord, dus wel 'de mooie, sociale vrouw'. Er is wel 'het mens' voor een vrouw, maar is 'de mens' niet enkel- en meervoud @onzetaa? Er is geen advies bij jullie.
DirkJan Vos @djwvos
Retweet
Als antwoord op @onzetaal
Retweet
@taalprof @onzetaal @fonolog
DirkJan Vos @djwvos
[ En je hebt meer woorden die zowel de- als het-woorden zijn, zoals matras. En het is zowel, 'een matras', als 'het matras'. Toch opvallend dat 'een mens' dan vrijwel altijd naar 'het mens'' verwijst, terwijl 'de mens' veel vaker voorkomt. ]
North Sea Jazz Festival 2020 / NPO Radio 2 Soul & Jazz
Tweet
Het tweede weekend van juli en dan is er altijd het North Sea Jazz Festival, nu niet, maar zo tussen 17 en 23 uur een live jazz- en soulprogramma op @nposouljazz vanuit Bird Rotterdam, oa met @Benjamin_Herman en @philhorneman. Zin in. Zet je radio aan en laat die tv een avondje uit.
Twee appjes naar Radio 2 Soul & Jazz, live vanuit Bird.
Hai Benjamin en de rest,
Heel fijn nu, eindelijk Radio 2 Soul en Jazz weer eens lang echt live vanaf een locatie. Genieten tot 23 uur. En je vraag was, Wie zou je dit jaar op North Sea hebben willen zien? Ik kan kort zijn, ik zou er dit jaar niet zijn en waarschijnlijk kom ik er ook nooit meer, jammer, maar helaas. Maar ik heb wel een hoop mooie herinneringen aan vroeger in Den Haag, Comgresgebouw. Van alles gezien, ook nog wat oude helden zoals Art Blakey en Miles Davis, maar het concert wat het meeste heeft gedaan, ooit, was dat van Ray Charles. In de PWA-zaal, ik zat vrij vooraan. Er was een blazers-bigband de Rayelettes in oranje jurken en Ray bewegelijk achter de vleugel. Geweldig en raakte zelfz geëmotioneerd bij Georgia on my mind. Kippenvel en onvergetelijk. Weet niet of je nog wat kan draaien, maar Georgia is wel heel bekend en dacht aan Busted van Ray Charles, lekker up-tempo.
En over de mythe van backstage? Vroeger op Scheveningen was er toch werkelijke romantiek in de artiestenbar, de persbar en vooral de kelderbar van Hotel Bel Air. Wat een memorabele nazit was dat daar altijd, tot maandagmorgen vroeg en iedereen weer naar buiten kroop richting het zonlicht. Gelukkig leeft North Sea nog steeds!
Groeten aan iedereen en beterschap Co.
DirkJan Vos
__
Hai Benjamin,
Ik kom nog ff terug op wat je zei over de laatse single Mister Holland van Gregory Porter.
Ciao,
DirkJan
Twee tweets van vorige week.
Nieuwe single Gregory Porter. Een man bedankt de witte vader van zijn vriendin/vrouw, Mister Holland, 'my skin is not a problem' en 'liked the way you treat me like a regular.' Porter is vooral populair in Nederland. Toeval bestaat niet. @MetropoleOrkest
Gregory Porter heeft een nieuwe single, Mister Holland, lekker jazzy en een stuk beter dan Liquid spirit met die vervelende beat. Ex-Radio 6-producer Robert Soomer, nu artistiek leider van het @MetropoleOrkest, mag graag vertellen dat hij hem voor Nederland heeft ontdekt.
Gregory Porter - Mister Holland - YouTube
Update 30 augustus 2020
Tweet
Gregory Porter zei eerder dat de titel Mr. Holland niet op Nederland slaat, In Het Parool zegt hij nu dat het lied ironisch was, in werkelijkheid zei Mr. Holland (tegen Gregory!): ‘Get away from my door, nigger.’ Dat geeft nu ook te denken over ironie in de titel ... Het Parool:
Vos
Kunstenaar Florentijm Hofman maakte voor de wijk Bospolder in Rotterdam een reusachtige vos, de Bospoldervos.
Hofman is niet heerl erg van naam bekend, maar we kennen hem wel van zijn gigantische badeenden die hij vooral in China heeft gemaakt. Prachtig deze reuzenvos!
Foto: Frank Hanswijk, doorgelinkt uit een artikel van Mixed Grill waar nog meer foto's in staan:
Florentijn Hofman plaatst enorme vos in Rotterdam - Mixed Grill - www.mixedgrill.nl
__
#1 - Vos - Fox on the run - Sweet - YouTube
(Hit uit 1975, fox is slang voor een meisje, het nummer gaat over een groupie van de band.)
#2 - Vos - Foxy lady - The Jimi Hendrix Experience - Live-clip - YouTube
(Van Hendrix zijn debuutalbum Are You experienced uit 1967, single ook uitgebracht met de spelling Foxey.)
#3 - Vos - The fox has left its lair - Denny Willis & Quorn Quartet - YouTube
(Legendarische Britse act bekend van de televisie.)
De vereniging voor Onderwijs, Cultuur en Wetenschap - Marc van Oostendorp
Tweet
Hoogleraar Nederlands Marc van Oostendorp @fonolog is uit grote onvrede met de teruggang van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap een Vereniging begonnen als positief tegenwicht. Ik steun dit initiatief voor meer aandacht voor deze belangrijke takken van geestelijke sport.
Ik heb ook gereageerd onder een blog van Marc van Oostendorp op Neerlandistiek.
Ik sta ergens tussen de opvattingen van Van Maris en Van Oostendorp in. Ik denk ook dat de grootste oorzaken voor de teruggang in belangstelling voor het brede palet van de 'humanities' in de samenleving liggen. Daar lijkt weinig aan te doen, maar ik vind toch ook dat de overheid hier een actieve rol in moet spelen om die teruggang tegen te gaan. Het gaat ook om keuzes die je in de politiek maakt over wat je belangrijk vindt. En de teerling is door dit kabinet geworpen en komt niet over de brug met een zak extra geld voor de Neerlandistiek. Van Oostendorp is witheet, maar heeft kennelijk nu ook gedacht, Dan begin ik buiten de politiek om een eigen beweging.
En zo startte hij de vereniging vooe Onderwijs, Cultuur en Wetenschap, als variatie op de al eerder opgerichte club in 1983 door NRC-journalist K. L. Poll. Deze stichting stierf een stille dood en het initiatief van Marc is op Twitter in ieder geval ook nog niet bepaald viraal gegaan, helaas.
Ik steun het zeker en beslist en hoop vooral dat het een positief tegenwicht gaat geven en het niet een negatieve dekmantel wordt om een kruistocht tegen het kabinet en met name tegen minister mr. drs. I. K. van Engelshoven te voeren. Als Marc haar naam hoort of leest, dan beslaan al gelijk zijn brillenglazen. Doe dat niet.
Vorige week heeft de Kamer een motie van de PvdA, GroenLinks en de SP voor meer steun voor de cultuursector weggestemd. Belachelijk, maar het is een democratisch besluit van een meerderheid, net zoals ik Van Engelshoven zie als een representante van dit kabinet, van wat de Nederlanders hebben gestemd. Dat is de democratische realiteit.
De naam Vereniging OCW zou misschien nog veranderen las ik. Dat zou ik zeker in overweging nemen, ik dacht eerst aan een andere volgorde van de letters en dan W.O.C. Maar dat doet dan weer teveel aan de gouden eeuw denken met zijn zwarte randen. Niet handig en verstandig.
Berthold schreef dat het idee hem aan Elsschot deed denken. Dat had ik ook, Marc als koopman in geestelijke goederen. En gaat hem dat ook lukken? Daarom dacht ik ook als oprecht alternatieve naam aan een vernoeming van Elsschot zijn meesterlijke novelle Kaas. Een kort en krachtige naam waar van alles inzit en je alle kanten mee op kan, ook win je hiermee Vlaamse sympathisanten. Kaas, ja, het heeft wel wat. Lekker ook. Succes!
Kaas - Willem Elsschot - Wikipedia
En dan eventueel in kapitalen:
KAAS
Vereniging OCW - Website - Juli 2020
racisme ./ discriminatie
Ik had twee tweets gemaakt omddat wat ik wilde zeggen niet in een tweet paste en onder beide tweets had ik
een clipje geplaatst. Nu zet ik het uiterst beknopte tekstje ongebroken neer.
__
De wereld is verdeeld over het racismedebat. De een vindt het een urgente, noodzakelijke discussie de ander een overbodig, giftig discours, een splijtzwam. Maar ik ben zelf verdeeld. Ik sta achter Black Lives Matter, maar ook achter Johan Derksen.
Ik ben voor de vrijheid van meningsuiting, maar hoef niet alles te zeggen. Er is hier zeker racisme, maar niet zo erg als in Amerika. Spreken is zilver, maar zwijgen geen goud. Vanaf nu spreek ik enkel over /discriminatie/ van mensen en droom verder.
What the world needs now is love - Dionne Warwick - YouTube
All You need is love - The Beatles - YouTube
Over de naam Van de vos Reynaerde
Op Neerlandistiek verscheen een artikel over Van de vos Reynaerde. Door een reactie van iemand, schreef ik onderstaand
losstaand stukje dat ik onder de blog postte.
__
Ik dacht dat ik het onlangs hier ergens op Neerlandistiek las. maar Reynaerde, van Van de vos Reynaerde betekent natuurlijk, 'rein aard', rein van aard, tonisch bedoeld, net als de variant Reynhart, 'rein van hart'. Had ik me nooit eerder gerealiseerd, terwijl de Reynaerd zo'n beetje het enige middeleeuwse werk is dat ik ooit met veel plezier en interesse heb gelezen, in mijn tienertijd. :Later ben ik ook nog wat secundaire literatuur gaan lezen en ook nu wordt er nog steeds over dit geweldige dierenepos geschreven.
Nu weer even gegoogeld in verband met de naam. Het begon ooit met de middeleeuwse verzamelbundel met dierenverhalen Roman de Renart, verschenen eind 13e eeuw in het Frans. En Renart is hier de voornaam van een vos en niet de benaming voor de soort. Een vos heette toen in het oude Frans nog een 'goupil', afkomstig van het Latijnse vulpecula, vossen. De naam Renart werd zo populair dat het de soortnaam voor een vos werd en goupil ging vervangen.
Maar heeft de jongensnaam Renart nog een oorsprong? Het verwante Reynard in ieder geval wel en komt van Reginhard, Raginohardus, een naam die betekende, 'iemand die sterk is in raadgeving'. (regu=raad hardu=moeilijk)
Dan blijft de vraag of de reeks Renart - Reynard - Reynaerde, er bij de laatste naam Reynaerde ook bewust de dubbele bodem 'rein van aard' was aangebracht? Een woordspeling van Reynhart op 'rein van hart' ligt denk ik in ieder geval al minder voor de hand gezien de oorsprong en gelijkenis met Raginohardus. Of was het met een paar letteraanpassingen toch juist een welbewuste en goed gekozen naamgrap! Net als Reynaerde?
Wie het weet mag het zeggen.
Toeval bestaat niet.
__
@jan de putter en @jos houtsma
Ik beweer wel een en ander, maar heb dat allemaal uit diverse bronnen via Google gevonden. En ik stel impliciet vooral ook vragen en gaat het mij vooral, alleen maar, om de naam Reynaerd. Wanneer is die voor het eerst gebruikt in een vossenverhaal of ballade? Dierenfabels – ook over vossen – zijn natuurlijk al zo oud als Aesopos, maar wanneer kreeg de listige vos voor het eerst die naam? Was dat Renart in het Romaans of misschien Reinhard in het Duits, ca 1180? Jos heeft het nu ook over het Italiaans. Bestonden een van die namen al, of heeft iemand die speciaal voor de vos bedacht? En hoe zit het dan met de vertaalslag Renart – Reynaerd en de woordspeling ‘rein van aard’, of bij Reinhart, ‘rein van hart’? Weten jullie daar meer van? Ik vraag meer dan ik beweer.
{ Mijn achternaam is Vos en ik heb daardoor ook een welhaast kinderlijke belangstelling voor de afkomst van de naam Reynaerd en alles wat daar mee te maken heeft. Ook vandaar. ;-) ]
__
Jos Houtsma reageerde:
@DirkJan
Bij die alleroudste vossen uit Italië en Frankrijk zijn geen namen overgeleverd: het zijn mozaïeken en reliëfs. De naam Reinaard komt voor zover ik weet voor het eerst voor in de Ysengrimus uit Gent 1148 of 49. Maar heeft de geleerde auteur die zelf bedacht? Kweenie. Is de naam van de vos een woordspeling? Ik vind het ook verleidelijk om dat te denken. Als het zo zou zijn, is de Franse naam van de vos een leenwoord. Nederlands? Duits? Wie zal het zeggen.
__
[Ik heb al eens op mijn website geschreven over de parallen tussen de vos Reynaerde en mijn leven (en mijn achternaam).
Misschien kwam daar al vroeg onbewust mijn interesse vandaan. En ook hier geldt, Toeval bestaat niet!]
Voetnoot bij De Emmaüsgangers, een vervalsing van Han van Meegeren
Enkele opmerkingen over de vervalsing De Emmaüsgangers door Han Vermeegeren en een gedicht van P.C. Boutens.
Op Neerlandistiek verscheen een analyse van het gedicht Emmaüs van P.C. Boutens dat gesinspireerd was op een schiderij
van Johannes Vermeer, maar dat later een vervalsing bleek te zijn van Han van Meegeren. Peter Flaton memoreert daar
in zijn lange analyse even aan en ik heb na wat googlewerk een reactie geplaatst.
P.C. Boutens’ Emmaüs: een tussenspel - Analyse gedicht door Peter J.I. Flaton - neerlandistiek.nl
In 1937 koopt Boymans De Emmaüsgangers voor 520.000 gulden van Han van Meegeren. Na de oorlog in 1945 komt Han van Meegeren voor de rechter voor collaboratie omdat hij in de oorlog schilderijen had verkocht aan de Duitse Rijksmaarschalk Herman Göring. Van Meegeren bekent uit zichzelf (uit ijdelheid om bij leven nog zelf als een groot kunstenaar te worden gezien?) dat hij een vervalser is, ook van De Emmaüsgangers. Van Meegeren overlijdt in 1947 aan een hartinfarct.
Directeur Dirk Hannema van Boijmans - die De Emmaüsgangers had aangekocht - moet in 1945 gedwongen aftreden, vanwege zijn rol in de Tweede Wereldoorlog. In de jaren daarna blijft hij volhouden dat De Emmaüsgangers gemaakt was door Vermeer. Het zorgt ervoor dat de reputatie van Hannema een definitieve klap krijgt die hij niet meer te boven zou komen.
"Net als museum Boymans schaamt men zich voor wat er gebeurd is. Zo werden De Emmaüsgangers uiteraard aan het museum Boymans teruggegeven en werd het werk eveneens in het depot verborgen. Het publiek protesteerde en eiste dat het werk tentoongesteld zou worden. In het jaar 1971 werd het werk, naar wens van het publiek, tentoongesteld. Echter kreeg het plaats in een afgelegen hoek, ver van de collectie van het museum. Het werk kreeg enkele malen een andere plaats toegewezen maar niet meer in originele staat; de signatuur van van Meegeren ontbrak door overschildering, óf verwijdering. Niemand die het weet."
De Emmaüsgangers hangt nog steeds in Boijmans en heeft inmiddels een vaste plek in de expositie van Boijmans gekregen, ook al probeerde de Stadspartij in 2003 nog het vervalste schilderij te verbannen uit Rotterdam.
Boutens heeft nooit geweten dat het om een vervalsing ging, natuurlijk niet toen hij het schreef in 1937, maar ook later niet, want jij overleed in 1943 in Den Haag. Maar zou je die ondertitel bij het gedicht Emmaüs nu altijd moeten laten staan:Bij het schilderij van Johannes Vermeer? Ja, maar dan wel altijd met een voetnoot dat het schilderij niet van Vermeer is maar van Han van Meegeren.
P.S.
P.C. Boutens heeft nog een gedicht gemaakt bij een schilderij van Johannes Vermeer, ook met een ondertitel.
-
Zelfportret
Het atelier van Vermeer van Delft in de verzameling Czernin
-
Op het schilderij. dat nu bekend staat als Het schildersatelier, is een schilder te zien vanaf zijn rug. Niet direct een zelfportret, maar aardiger in dit verband om te noemen, is dat later vast is komen te staan dat het weliswaar door Vermeer is geschilderd, maar de persoon, schilder, op het schilderij niet Vermeer is, maar iemand anders. Vandaar de titelwijziging. Er zijn verder ook geen (zelf) portretten van Vermeer bekend.
[ Boutens kreeg in 1930 geen koninklijke onderscheiding vanwege de geruchten over zijn homoseksualiteit. In de oorlog
werd hij lid van de Nederlandsche Kultuurkamer. ]
Ik nomineer Co de Kloet jr. voor de Zilveren Reissmicrofoon 2021
Tweet
Ik nomineer Co de Kloet jr. (Kortenhoef 1959) voor de radioprijs de Zilveren Reissmicrofoon 2021. Begon jaren 80 als jazz-producer bij @omroepvara (nu @omroepntr) en nog steeds hyper-actief als ambassadeur van de jazz en de betere (pop)muziek op @nposouljazz. Met een koninklijke fluwelen stem!
__
In een tweet kan je niet veel kwijt en Co de Kloet heeft natuurlijk nog veel meer gedaan. Een belangrijke motivatie
om hem nu voor te dragen is ook dat in de loop der jaren vrijwel alle 'usual suspects' in radioland die deze prijs
ook verdienen, hem al hebben gekregen. Er zijn niet veel serieuze kandidaten meer over. En Co is altijd heel bescheiden
en op de achtergrond en verdient hij het om nu eens in de spotlights te staan en deze mooie radio-oeuvreprijs volgend jaar aan hem wordt toegekend.
Zilveren Reissmicropfoon - (Met lijst winnaars sinds 1966) - Wikipedia
Co de Kloet presenteert nu op zondagavond Radio Doc op Radio 1 en op zaterdag en zondag wordt tussen 19.00 en 21.00 uur Co Live! uitgezonden (maar niet live) op Radio 2 Soul & Jazz. Op de eerste zondag van de maand maakt hij voor Co Live! 's middags een programma vanuit jazzcafé Nick Vollebregt in Laren met diverse optredens van jonge en oude, bekende en onbekende jazzcats en dat 's avonds is te horen op het reguliere tijdstip. Tip om eens te gaan luisteren, bijvoorbeeld ook via de podcast.
__
Al in 2011 schreef ik op deze site een lovend stukje over Co en zijn toenmalige programma op Radio 6, dat heette
toen ook al Co Live!, maar was wel live en ook met later op de woensdagavond live muziek vanuit een zaal in Amsterda met als presentatrice Mijke van Wijk. Heerlijke radio was dat en wat zonde dat Radio 6 moest sneven.
Co Live! op Radio 6 - 2011 - De Jongenskamer - Archief
Mijn tweets over popfestival Kralingen 1970-2020
+++
# Zugabe, hier nog een kort clipje van Jefferson Airplane met Grace Slick met White rabbit op het Kralingse popfestiival in 1970.
Jefferson Airplane - White rabbit - Popfestival Kralingen - YouTube
#0 50 jaar geleden vond in het Kralingse bos het legendarische, 3-daagse Holland Pop Festival plaats. @henkjansmits maakte een 8-delige podcast. Heel aardig na 2 afleveringen, kwa tijdsbeeld en festivalgeschiedenis. Puntje, de voice-over mag wel wat losser.
De Holland Popfestival podcast - HenkJan Smits - Omroep MAX - nporadio5.nl
#1 Op het Holland Pop Festival in Kralingen werden softdrugs oogluikend toegestaan, maar er werd geen alcohol geschonken. Alcohol zou de hippies te extrovert kunnen maken en softdrugs juist introvert. Er waren nauwelijks incidenten, love & peace.
Polygoon Journaal - Popfestival Kralingen - YouTube
#2 De organisatie kon grote buitenlandse acts aantrekken door samenwerking met het popfestival in het Engelse Bath. Een van de organisatoren was Berry Visser uit Delft, de oprichter van Mojo. Het Holland Pop Festival was het Europese antwoord op Woodstock.
The Byrds - Old blue - Popfestival Kralingen - YouTube
#3 De schattingen van het aantal bezoekers van het Holland Pop Festival over drie dagen lopen uiteen van 50.000 tot 100.000. Veel mensen hebben nooit betaald voor hun kaartje en de organisatie ging na afloop failliet.
Korte compilatie Beeld en Geluid - Popfestival Kralingen - YouTube
#4 Ondanks de legendarische status van het Kralingse popfestival zijn er niet echt goede en memorabele beeld- en geluidsopnames van. Er is geen Woodstockfilm, de magie was de beleving en de sfeer. Het begin van de (veel) latere festivalcultuur.
(Diverse beelden en optreden The Flock - Popfestival Kralingen - YouTube
#5 Naast de podcast wordt eind juni eveneens door @OmroepMAX een tv-documentaire uitgezonden. Filmmaker George Sluizer maakte als co-regisseur al tijdens het Holland Pop Festival een filmimpressie, Stamping ground, de Engelse naam van het festival.
#6 Op de laatste avond deed Pink Floyd een legendarisch nachtoptreden in de regen tot het ochtendgloren van de maandagmorgen. Een hoogtepunt van het Nederlandse hippietijdperk.
Pink Floyd - A saucerful of secrets - Popfestival Kralingen - YouTube
+++
Vrijdag 26 juni s het 50 jaar geleden dat het 3-daagse Holland Pop Festival in Kralingen begon. Popjournalist Jan Vollaard blikt terug. En vrijdagavond zendt Omroep Max een nieuwe documentaire uit met @henkjansmits die nu ook een 8-delige podcast maakt. De documetaire Stamping ground uit 1970 draait een aantal dagen in de bioscoop.
+++
Vandaag 26 juni is het 50 jaar geleden dat het Holland Pop Festival in Kralingen begon, ook op een vrijdag. Ik heb hier al over getweet met clipjes van optredens. Maar wat stond er die week in de Top 40? Bekijk de lijst en ik twitter de hele top 5.
Top 40 - 27 juni 1970 - Week 26 - top40.nl
Nummer #1 - Top 40 - 27 juni 1970
Shocking Blue ~ Never marry a railroad man - YouTube
Nummer #2 - Top 40 - 27 juni 1970
Moody Blues - Question - YouTube
(Geen heel bekend nummer, maar ik herkende het gelijk.)
Nummer #3 - Top 40 - 27 juni 1970
(Volslagen onbekend nummer, Barry Ryan was bekend van Eloise, ook kitsch. ;-)
Nummer #4 - Top 40 - 27 juni 1970
Christie - Yellow River - YouTube
(Het eerste singletje dat ik kocht, ik was net 10 jaar geworden.)
Nummer #5 - Top 40 - 27 juni 1970
Mungo Jerry - In The Summertime< - YouTube
(Engelse band die ook op Kralingen optrad en met veel succes door hun hit van dat moment In the summertime en dat iedereen dus kende. De plastic bordjes gingen de lucht in!)
Toegift: Nummer #11 - Top 40 - 27 juni 1970
Supersister - She Was Naked - Holland Popfestival video-edit - YouTube
(De Haagse lyceumpopgroep Supersister (met Robert Jan Stips) speelde op het hoofdpodium op de zaterdagmiddag. Een profetische titel! :-)
+++
(omslag fotoboek)
Voor de bezoekers was Kralingen legendarisch, voor de organisatoren financieel een debacle. Er verscheen in 1971 een bootleg 3-dubbel-lp (met Dr. John) en een fotoboek (omslag tweetfoto). Vandaag was de laatste festivaldag., Al mijn tweets nu bij elkaar:
+++
Door corona kon de theatertour van @LeoBlokhuis, @Rickykoole en Robert Jan Stips over het Kralingse popfestival, 50 jaar geleden, niet doorgaan. Robert Jan speelde er met Supersister. Hij maakte een herinneringssong, in de stijl van de oude Haagse beat.
Robert Jan Stips - The festival (was on) - 2020 - YouTube
+++
Pagina met selectie eigen tweets 2016/2020 - De Jongenskamer
Voetnoten bij twee gedichten over Delft
Op Neerlandistiek verschenen afgelopen weekend twee gedichten met als thema Delft, een gedicht van Simon
Vestdijk en een gedicht van Hendrik Marsman, beiden met een gedicht over Delft. Omdat ik als voormalige
Hagenaar het nabijgelegen Delft een aardige stad vind, heb ik gereageerd. Bij het gedicht van Vestdijk wilde
ik wat over zijn Haagse connectie schrijven, iets waarvan ik denk dat niet veel mensen dat weten. Marsman is
een van mijn favoriete dichters en was wel benieuwd wat zijn relatie tot Delft was.
Hendrik Marsman
Het gaat om mijn reacties en niet zozeer om de gedichten zelf, die kun je lezen als je op de linkjes klikt.
Mijn voetnoten over het gedicht van Marsman kregen nog een verrassende wending.
Gedicht: Simon Vestdijk Oud gerechtsgebouw – stadhuis te Delft - Neerlandistiek
Oud gerechtsgebouw – stadhuis te Delft - Simon Vestdijk
Wie zich misschien afvraagt, waarom of met welke reden heeft Vestdijk over het oude gerechtsgebouw, dat vroeger in het stadhuis van Delft zat, heeft gedicht, heb ik deels een antwoord. Waarom het gerechtsgebouw weet ik niet, maar wel dat Vestdijk een lange connectie met Den Haag had en je naast de trein sinds jaar en dag met tramlijn 1 gemakkelijk van Den Haag naar het centrum van Delft kan reizen. Ik heb dat vroeger ook wel gedaan. Hij zal Delft daardoor waarschijnlijk meerdere malen hebben bezocht, of zelfs goed hebben gekend.
Simon werd geboren in 1898 in Harlingen en belandde na zijn studie geneeskunde begin jaren dertig in Den Haag omdat zijn ouders daar naartoe waren verhuisd. Ondanks dat hij maar korte tijd in de hofstad verbleef, hij sleet zijn verdere leven in Utrecht en Doorn, bleef Den Haag belangrijk en kwam hij er geregeld, vooral omdat zijn ouders daar bleven wonen. Ze werden er ook begraven.
Hoewel Vestdijk in 1971 in Utrecht overleed en niet lang in de residentie had gewoond, werd hij bijgezet in het familiegraf op begraafplaats Nieuw Eik en Duinen in Den Haag. Je kan daar nog steeds zijn graf bezoeken.
[ Dichter Jan Greshoff, aan wie het gedicht is opgedragen, had grootouders in Den Haag en heeft er zelf ook nog kort gewoond en trouwde daar in de jaren dertig met Aty Brun. ]
__
Gedicht: H. Marsman - Delft - Neerlandistiek
Delft - H. Marsman
Vandaag, na gisteren, zoals zo vaak, wederom een samenhangend gedicht en nu een gedicht over Delft van de expressionistische dichter Hendrik Marsman, geboren op 30 september 1899 in Zeist, waar hij tot na zijn middelbare school bleef wonen. Hij overleed, vandaag 80 jaar geleden op 21 juni 1940 in de Golf van Biskaje. Toeval bestaat niet.
“Na de Duitse inval in het westen in 1940 vond hij de dood toen de Berenice, het schip waarop hij met zijn vrouw naar het Zuid-Engelse Falmouth vluchtte, in de Golf van Biskaje, vlak onder Belle-Île-en-Mer, verging. Of het schip getorpedeerd werd door een U-boot of dat de ondergang een andere oorzaak heeft is niet zeker. Er waren acht overlevenden: de kapitein (kort daarna gestorven), zes bemanningsleden en Rien Marsman, de enigen die op het moment van de explosie op het dek waren geweest.”
Ik kende als tiener het hele, bescheiden oeuvre van Marsman en ik werd in eerste instantie raak getroffen door zijn bekende, vitalistische gedicht De grijsaard en de jongeling, dat populair was en misschien nog steeds is onder jongeren. Ik kocht zijn verzameld werk, een niet zo dikke paperback..
Al bij zijn leven gaf Marsman in 1938 zelf zijn verzamelde gedichten tot dan toe uit en na zijn dood verscheen in 1941 de definitieve bundel, Verzamelde gedichten die integraal op de DBNL is te vinden.
Verzamelde gedichten - H. Marsman - 1941 - dbnl.org
Ik kan niet precies vinden wat de relatie tussen Delft en Marsman is, maar ik lees ergens dat toen Marsman in de twintig was, hij een reis door Zwitserland, Duitsland en het westen van Nederland maakte en wat hem inspireerde tot de gedichtenreeks Seinen, met gedichten met de titels, Berlijn, Potsdam, Stralsund, Freiburg. Milo, Bazel, Dordrecht, Delft, Scheveningen, Amsterdam. Hij heeft Delft bezocht.
Marsman was na Achterberg mijn favoriete Nederlandse dichter en zijn werk vond (en vind) ik heel mooi en goed toegankelijk. Later las ik dat hij door veel critici wordt weggezet als een matige, overschatte dichter. Ik vind ten onrechte.
Ik heb even gekeken naar de link die onder het gedicht staat. Het verwijst naar een pagina op de DBNL waar schrijfster en feministe Hannes Meinkema (geboren, Johanna Maria Jelles Postma-Nelemans) onder een ander pseudoniem, Hannemieke Postma, het gedicht in de jaren zeventig heel gedetailleerd bespreekt. Ik ben na een paar regels gestopt met lezen, ik weet niet of het allemaal oprecht is of ironie, maar deze langdradige bespreking is voor mij oninteressant, ik geloof het wel. Ze promoveerde in 1977 op Marsmans ‘Verzen’, toetsing van een ergocentrisch interpretatiemodel. Of dat proefschrift positief of negatief is weet ik niet,
Onder het gedicht van de dag staat bij de link de toevoeging Hannes Meinkema ‘fileert’. Fileren kan analyseren betekenen, maar het heeft voor mij vooral een negatieve connotatie van kritisch afserveren. Ik serveer in ieder geval niet mee.
__
Op Neerlandistiek reageert af en toe ene M. Helder, zo ook nu onder het gedicht van Marsman over Delft.
M. Helder schreef:
Geboren als Hannemieke Stamperius. Tijdens haar huwelijk gebruikte ze de achternaam van haar man, Postma. Haar bekendste pseudoniem is Hannes Meinkema.
Op de DBNL-pagina staat de voorkant van haar proefschrift afgebeeld, auteur Hannemieke Postma – wat op zich al laat zien dat dit geen pseudoniem is: proefschriften worden immers niet onder pseudoniem geschreven. Ik heb de DBNL gevraagd de onjuiste informatie ‘Hannes Meinkema, onder pseudoniem Hannemieke Postma’ te corrigeren.
__
Na wat research reageerde ik op M. Helder.
Op de website van ‘Hannemieke Stamperius’ staat een biografische pagina die begint met:
“Hannemieke Stamperius – literaire pseudoniemen Hannes Meinkema en (voor haar literaire detectives) Justa Abbing – werd op 12 september 1943 geboren als Johanna Maria Jelles Stamperius, roepnaam Hannemieke, in Tiel.”
Hannemieke Stamperius - Website - Biografie - stamperius.com
Hannemieke is kennelijk haar roepnaam en zo blijkt later dat Stamperius de naam is van haar moeder, maar onduidelijk of Stamperius de meisjesachternaam is van haar moeder, of dat van haar man, de biologische vader van 'Hannemieke'. Later neemt ‘Hannemieke’ voor enige tijd de achternaam aan van haar stiefvader die Nelemans heet. Maar nu heet ze echt Hannemieke Stamperius met daarnaast een handvol pseudoniemen. Kan je het nog volgen? ??
Maar hoe zit dat met het proefschrift, moet de DBNL wat corrigeren? Lijkt me niet.
Op de omslag van haar uitgegeven proefschrift uit 1977 staat inderdaad de naam Hannemieke Postma, maar op de beginpagina van het officiële proefschrift op de DBNL staat ook:
+++
Marsmans Verzen
Toetsing van een ergocentrisch interpretatiemodel
Testing of an ergocentric model for interpretation (with a summary in English)
PROEFSCHRIFT
ter verkrijging van de graad van
door
Johanna Maria Jelles Postma-Nelemans
geboren op 12 september 1943 te Tiel
+++
Ik denk dus niet dat de DBNL iets hoeft te corrigeren en Hannemieke Stamperius, ik bedoel Hannemieke Postma zijn eigenlijk allemaal pseudoniemen.
En wil de echte M. Helder dan nu opstaan? Hugo Brandt Corstius kan het niet zijn, ook al schreef hij als multi-pseudoniemenschrijver ook onder de naam Maaike Helder, HBC is helaas al weer wat jaren dood. Maar wie zou er dan achter de naam M. Helder schuil kunnen gaan? Ik ben geen literaire detective en heb geen idee, maar ondanks het late tijdstip, kostelijk is het allemaal wel.
De Libris Literatuurprijs 2020
De Librisprijs is dit jaar gewonnen door de onbekende outsider Sander Kollaard met zijn roman Uit het leven van een hond.
Zoals gebruikelijk was er de nodige rumoer over deze keuze, maar ik heb me er verder niet druk om gemaakt.
Vandaag verscheen op Neerlandistiek een artikel van de Nederlandse essayist Marc Kregting en die al lang in Vlaanderen woont,
waarin hij zich wel druk maakt over de prijs en dan over de kritiek die er was losgebarsten. De kritiek komt er in het kort
op neer, Manon Uphoff had moeten winnen met haar roman Vallen is als vliegen, velen vonden dat buiten kijf het beste boek van het
jaar, maar ze had ook moeten winnen omdat ze vrouw is. En verdorie, ze werd niet de winnares en nu won nota bene weer een witte man.
Ik had geen behoefte om te reageren op het artikel van Kregting, maar Wouter van der Land reageerde en toen
kon ik niet stilzitten. Hieronder de woordenwisseling en je hoeft het artikel niet le lezen om mijn punt te begrijpen.
--
Wouter van der Land
Het is sneu wanneer mensen het pejoratief over ‘witte mannen van bepaalde leeftijd hebben’. Het is racisme, seksisme en leeftijddiscriminatie inéén. Stop daarmee!
Evengoed is het opmerkelijk dat jury’s van literaire prijzen geen openheid geven over hun methode en tegelijkertijd in de resultaten bepaalde vooroordelen laten blijken. Het lijkt me uitgesloten dat de ‘beste’ boeken van de laatste decennia vooral door mannen geschreven zijn, zoals de winnaarslijst van de Libris-prijs suggereert (de eerste winnaar was overigens een winnares). De winnaarslijst van de PC Hooftprijs ruikt juist naar een bias voor bewust diversisme.
Een mogelijke oplossing is jurering zoals bij het turnen en ijsdansen. Een groter aantal juryleden geeft cijfers op verschillende onderdelen, bijvoorbeeld spanning van de plot, originaliteit van denken, stijl, psychologische diepgang, etcetera. De hoogste cijfers vallen daarbij af. Objectief meetbare criteria zoals woordenrijkdom, maar ook verkoopcijfers en een publiekspoll kunnen nog extra meetellen met een bepaalde weging. De uitreikingsavond kan daarmee ook een stuk spannender worden door de cijfers per criteria op een scorebord te laten verschijnen. ‘Culemborg’ geeft dan bijvoorbeeld de verkoopcijfers door en de ‘Radboud’ de woordenrijkdom. Natuurlijk weegt ook de waardering van een panel van gewone lezers mee.
Giphart beweert op Twitter dat schrijven geen wedstrijd is, maar op deze ‘olympische’ manier kan het op een stijlvolle manier. Bijvangst: het publiek leert dat literatuur een illusie is, die op te roepen is met een klein aantal samenwerkende vaardigheden. Maar ook dat grote literatuur vraagt om een buitenaardse beheersing van die vaardigheden.
__
DirkJan
Ik ben het voor de verandering eens een keer eens met Ronald Giphart en ik vind literatuur ook geen wedstrijd en bovendien vind ik dat er al veel en veel te veel prijzen zijn in de litteraire wereld, maar het zal goed zijn voor de boekpromotie en verkoop.
En als het dan moet, vind ik dat geen enkele jury zich zou moeten laten leiden door het bevoordelen van wie of wat dan ook, ze moeten beoordelen, niet anders dan op de kwaliteit van de werken. In deze jury zaten drie vrouwen en twee mannen..
De aangehaalde, maar niet bij naam genoemde Paul Sebel schreef onder meer:
“Van de 28 keer dat de Librisprijs is uitgereikt zijn er 25 edities door een man gewonnen, slechts drie door een vrouw, de laatste door Connie Palmen in 2016.”
[...]
“Er was absoluut geen reden om op kwalitatieve gronden een van de genomineerde vrouwen niet te laten winnen. Waarschijnlijk was de jury van een te laag kaliber. Of wilden ze graag buiten de kaders denken, onvoorspelbaar zijn door tóch weer een man te kiezen? We zullen het nooit weten.”
Het alternatieve voorstel van Wouter lost niets op en voegt niets toe, dan is jurering zoals die nu is het beste.
Maar wil men per se dat neer vrouwen meer prijzen gaan winnen, maak dan twee categorieën voor onder meer de Librispirjs vroor het beste boek. Een prijs voor mannen en een voor vrouwen. En ook al zet je dan allemaal boze witte mannen in de jury, er zal dan altijd een vrouw de prijs winnen!
__
Wouter van der Land
@DirkJan, je schreef ‘Het alternatieve voorstel van Wouter lost niets op en voegt niets toe, dan is jurering zoals die nu is het beste.’
Wil je dat onderbouwen? Het lijkt mij dat je de kwaliteit van literair werk heel goed kunt opdelen in verschillende toegepaste vaardigheden. Die kun je apart van elkaar een cijfer geven. Plus misschien een algemeen cijfer, prima. Zo krijg je objectiviteit en meer duidelijk interactie met het publiek, die er echt inhoudelijk op kan reageren. Zo voorkom je dat een schrijver wordt afgeserveerd als ‘weer een witte man boven de dertig’ of juist als spandoek voor diversiteit. Belangrijker nog: het vernietigt de mythe dat literatuur schrijven een mythische vaardigheid van de bovenklasse is.
__
DirkJan
1. De beoordeling op kwaliteit wordt mijns inziens niet beter als je het aantal juryleden uitbreidt of gaat opsplitsen in onderdelen, en dat laatste is iets wat een jury mogelijk nu ook al doet. En bij hoeveel juryleden is de beoordeling wel beter, bij 10, 20, 100? Lood om oud ijzer zou ik zeggen en is een kleine jury net zo goed of net zo slecht. En nogmaals, ik ben ook niet zo voor dit soort subjectieve prijzenspektakels die behalve een winnaar altijd ook veel huilende en pruilende verliezers opleveren. QED.
2. Je wil ook verkoopcijfers, publiekspolls en bijvoorbeeld de woordenrijkdom erbij betrekken omdat dit volgens jou objectieve criteria zijn. Maar ik vind dat een (deskundige) jury zich van dit soort zogenaamde ‘kwantitatieve’ criteria helemaal niets moet aantrekken en alleen maar op ‘kwalitatieve’, subjectieve gronden een oordeel moet vormen. En er zijn geloof ik al genoeg prijzen voor het best verkochte boek, thriller, prentenboek en er zijn ook diverse publieksprijzen. De Libris-prijs is een verkiezing van het beste ‘literaire’ boek van het jaar, gekozen door een jury met deskundigen onder leiding van een vaak onafhankelijke voorzitter, zoals ook dit jaar.
Nee, ik vind jouw alternatieve jurering beslist geen verbetering.
__
NB. Niet gepost. Voorzitter van de Libris-prijs dit jaar was Ionica Smeets, hoogleraar wetenschapscommunicatie en wiskundige. Ze heeft de prijs wegens 'omstandigheden' niet uitgereikt en ze is ook een al een tijdje niet meer actief op Twitter waar ik haar volg. Ik begreep dat de keuze van de jury al voor de coranacrisis was gemaakt, dus daar zal het niets mee te maken hebben, maar wat zal er dan aan de hand met haar zijn?
__
Tweet gemaakt en wat rondgetweet met een smiley.
@djwvos DirkJan Vos
Wil men per se dat neer vrouwen meer literaire winnen, maak dan bijvoorbeeld bij de Libris Literatuurprijs twee categorieën. Een prijs voor mannen en een voor vrouwen. En ook al zet je dan allemaal boze witte mannen in de jury, er zal dan altijd een vrouw een prijs winnen!
Van de week stond er een lang artikel in de Volkskrant over de hoes van The White Album van The Beatles.
Tijdens het lezen viel me iets essentieels op dat de schirjver Stefan Kuiper niet had geschreven. Ik klom
in de pen en schreef voor de afwisseling weer eens een ingezonden brief. Ik heb verder geen antwoord gekregen,
dus hij zal wel niet meer geplaatst worden. Dan zet ik hem hier neer, net zo makkelijk.
Onder mijn brief vind je een link naar het artikel waar ik op reageerde.
__
De magie van The White Album
Beste redactie VK Brieven van de Volkskrant,
Op 15 juni schreef Stefan Kuiper een uitgebreid en langdradig artikel over de hoes van het album The Beatles, beter bekend als The White Album en dat was ontworpen door Richard Hamilton. Aanleiding was de tentoonstelling Black Album / White Cube in de Rotterdamse Kunsthal waar onder andere een installatie van de kunstenaar Rutherford Changdie is te zien met 2.620 gebruikte exemplaren van deze legendarische dubbel-lp uit 1968.
Kuiper karakteriseert het album muzikaal als 'gelijke delen goud en modder', deze kwalificatie van dit meesterwerk deel ik absoluut niet, maar hinderlijker vind ik dat hij een wezenlijk detail van de (nagenoeg) geheel witte hoes niet noemt en waarschijnlijk niet kent.
Op de eerste 3 miljoen exemplaren, en niet 2 miljoen zoals Kuiper schrijft, staat dan inderdaad rechtsonder alleen op de verder geheel witte hoes, het nummer gedrukt van het exemplaar van de oplage, maar Kuiper schrijft niet dat rechts van het midden, de titel van het album The Beatles (of de bandnaam, zo je wilt), weliswaar kleurloos, maar duidelijk zichtbaar in reliëf is te lezen! Ik vraag me af of hij weleens een exemplaar van deze eerste grote oplage met deze hoesversie daadwerkelijk heeft gezien, laat staan in handen heeft gehad. Later werd de blinddruk vervangen door een grijze opdruk met The Beatles.
Aardig was nog geweest om te vermelden dat laaggenummerde exemplaren van het album tot de duurste verzamelobjecten op vinyl behoren. Voor exemplaar nummer 0000001 van The White Album, dat in het bezit was van Ringo Starr en dat hij aan zijn vrouw Barbara Bach had gegeven, werd op 5 december 2015 in Los Angeles geveild voor het nog niet verder gebroken recordbedrag van 710.000 euro!
Met vriendelijke groet,
DirkJan Vos
(Hierbij heb ik een rechtenvrije afbeelding in een groot jpg-bestand uit de eerste serie van de hoes bijgevoegd en is naast het nummer ook goed de blinddruk met The Beatles te zien. Leuk om bij mijn ingezonden brief te plaatsen, (zaterdag? ;-) want bij het artikel - website - stond geen duidelijke foto van de oorspronkelijke hoes!)
Ontwerp hoes - Richard Hamilton (1922-2011)
__
De magie van de hoes van The White Album - Stefan Kuiper - 15 juni 2020 - volkskrant.nl
__
Tweets
@djwvos DirkJan Vos
Er stond een lang artikel in de Volkskrant over de hoes van The White Album van de Beatles. De schrijver had iets wezenlijks over de hoes niet opgemerkt en ik stuurde een ingezonden brief, niet geplaatst, maar wel op mijn saaitje! (Met link naar het artikel.)
@djwvos DirkJan Vos
Happiness is a warm gun van The Beatles is mijn favoriete nummer van The White Album. Drie muziekdelen, cryptische tekst met een titel die verwijst naar sex, drugs en geweld. Mother Superior is Yoko. Paul vond het Johns beste song. Ik ook, denk ik.
Happiness is a warm gun - The Beatles - The White Album - YouTube
__
The Beatles (The Wihite Album) - The Beatles - Wikipedia
60
Tweet
@djwvos DirkJan Vos
Ik ben niet van plan snel dood te gaan, maar speciaal ter gelegenheid van mijn 60e verjaardag heb ik een gedicht geschreven getiteld Bij mijn dood. Existentieel, maar ook actueel en humoresk, satirisch. Tenminste, dat hangt ervan af. Lees en oordeel zelf, Bij mijn dood:
Gedicht: Dood - Dirkjan Vos - www.dejongenskamer.nl/dirkjan.htm
Foto: Dirk Jan Willem Vos - Geboren Den Haag 19 juni 1960
BIJ MIJN DOOD
Ik wil dat mijn dood live wordt uitgezonden
Vlak daarvoor heb ik een gesprek met Matthijs van Nieuwkerk
Om precies kwart over acht geeft Freek de Jonge mij een spuitje
God zij met ons, heb uw kinderen lief. Ziezo.
Freek zal een korte conference houden
Om negen uur begint een feestelijk muziekprogramma
Een keur aan artiesten zal belangeloos optreden
DirkJan
Het programma wordt afgesloten door Bob Dylan
De volgende dag staat in opdracht van mij in alle kranten
Op deze dag wordt bekend gemaakt dat van het geld dat ik nalaat,
En dan word ik gecremeerd op De Nieuwe Ooster met daarbij
DirkJan Vos
Amsterdam - 19 juni 2020
__
# - God is a DJ - Faithless -YouTube
# - Leven na de dood - Freek de Jonge - YouTube
# - Like a rolling stone - Bob Dylan - YouTube
# - Last night a DJ saved my life - Indeep - YouTube
# - 1960 What? - Gregory Porter - YouTube
__
Meer dichtsels - DirkJan Vos - De Jongenskamer
Gedicht: De burgemeester - Jan van Nijlen / Foto: Femke Halsema - Een controverse op Neerlandistiek
Ik schrijf vaker over het gedicht van de dag dat op Neerlandistiek wordt geplaatst door
het project Laurens Jz. Coster. De keuze van de gedichteni is doorgaans door Raymond Noë, hij is ook
hoofdredacteur van het maandblad van Onze Taal, en dat doet hij heel goed, gevarieerd en soms
haakt hij in op de actualteit.
Zo ook gisteren en plaatste Neerlandistiek (Laurens Jz. Coster) aan de vooravond van het raadsdebat over het opteden
van burgemeester Femke Halsema tijdens de anti-racismedemonstratie op Tweede Pinkerstdag op de Dam, het
gedicht De burgemeester van Jan van Nijlen. Het is een sonnet van ergens van voor de oorlog en waarin
Van Nijlen de burgemeester ziet als een kwalijke en uiterst verwerpelijke autoriteit. En bij het gedicht stond een dubble, gespiegelde foto van
Femke Halsema met ambtsketen.
Ik vond het een even kwalijk en suggestief en seksistich statement, maar wilde niet direct reageren. Laat
een ander dat eerst maar doen. Ik wachtte tot de volgende dag, vandaag, en er was inmiddels een
negatieve reactie gepost door een vrouw. Goed zo. En ik plaatste vervolgens ook mijn reactie:
Burgemeester en vrouw, dat vraagt om bespot, beschimpt en gehaat te worden.
Er volgden nog meer reacties en de een was nog dommer dan de ander. En zo reageerde ik nog meer. Wil je zelf een oordeel vormen, lees dan het gedicht met de foto en
volg de commentaren.
Gedicht: Jan van Nijlen - De burgemeester - Laurens Jz. Coster - neerlandistiek.nl
__
De discussie woedde nog enige tijd voort en ik heb goed mijn punten naar voren kunnen brengen. Maar
hoofdredacteur Marc van Oostendorp heeft de discussie gesloten, mogelijk niet toevallig na mijn
laatste reactie die ik besloot met:
__
[...]
Maar over die foto. De link naar de bron van de foto werkt niet, maar hij staat wel op Wikipedia. De foto van Daphne Channa Horn is genomen in januari van dit jaar, Femke Halsema die schoolkinderen voorleest, maar is niet verdubbeld, gespiegeld of gemanipuleerd!
https://nl.wikipedia.org/wiki/Bestand:Burgemeester_Halsema-daphnechannahorn.jpg
Foto burgemeester Femke Halsema - Daphne Channa Horn - Wikipedia
Als deze foto door de redactie van Laurens Jz. Coster is gemanipuleerd dan vind ik dat een kwalijke zaak.
Punt.
__
Ja, ik was en ben er nu wel verder klaar mee.
Gedicht: Jan van Nijlen - De burgemeester - Laurens Jz. Coster - neerlandistiek.nl
Ik hoorde er ewer een op de radio, een Beatlestrompetje in het nummer Dankjewel voor de zon van Skik.
Ik ben gek op dat korte, barokke, stacato-trompetje dat Paul McCartney gebrruikte in zijn Beatlessong Penny Lane en
wat sindsdien vaker in de popmuziek als citaat opduikt.
Op aanwijzingen van Paul speelde trompettist David Mason op 17 januari 1967 in de Abbey Road Studio's de korte solo voor Penny Lane in.
Penny Lane - The Beatles - YouTube
__
Ik twitterde Penny Lane en het nummer van Skik met nog een paar popnumers die ik kende waar het trompetje inzit.
Anne Hurenkamp van de blog Beatlestalk reageerde gelijk en wees me op een pagina van haar blog die aan het trompetje
en navolgers is gewijd. Dankjewle Anne en hieronder de gecombineerde lijst van nummers die ik nu ken, maar er zijn
er veel meer en ik hou me aanbevvolen voor aanwinsten.
__
#1 Beatles-trompetje - Cups and cakes - Spinal Tap - YouTube
#2 Beatles-trompetje - Tonight - New Kids on the Block - YouTube
#3 Beatles-trompetje - Old Town - Phil Lynott - YouTube
#4 Beatles-trompetje - Sowing the seeds of love - Tears for Fears - YouTube
#5 Beatles-trompetje - Haven't met You yet - Michael Bublé< - YouTube/a>
#6 Beatles-trompetje - Dankjewel voor de zon - Skik - YouTube
Tot slot. Ik vind de live-cover van Old Town (Phil Lynott) door The Corrs fantastisch. Toen ik de clip voor het eerst zag was
ik totaal ondersteboven, de combinatie van beeld en geluid (en het Beatlestrompetje).
#7 Beatles-trompetje - The Corrs - Old Town - Unpludded live - YouTube
Ik heb aan deze versie van de Corrs zelfs een aparte pagina gewijd.
Old Town - The Corrs - De Jongenskamer
De dichter is een koe - Gerrit Achterberg - Een analyse
Op Neerlandistiek verschijnt iedere dag een gedicht. Nu was dit onlangs het gedicht De dichter is een koe van Gerrit Achterberg. Hier heb ik op gereageerd.
De dichter is een koe - Gerrit Achterberg - neerlandistiek.nl
De dichter is een koe
Gras… en voorbij het grazen
Gerrit Achterberg (1905-1962)
__
Analyse De dichter is een koe - Hugo Brems - 1991 - dbnl.org
Amalyse De dichter is een koe - Kees Diekstra - 2012 - poezie-log.blogspot.com
__
Ik wil na mijn korte reacties van gisteren nog een keer uitgebreid op het gedicht terugkomen, omdat niet alles wat ik wilde zeggen uit de verf kwam en ik bovendien nog een nieuw, verrassend element meende te ontdekken.
Ik kende het gedicht al wel, maar had er geen bijzondere gedachten of herinneringen aan, maar nu in de context van het gedicht van de dag had ik het weer aandachtig gelezen. Na lezing moest ik ook direct denken of hier nu echt sprake was van een metafoor met de dichtkunst, zoals de titel beweert: De dichter is een koe. Na nogmaals lezen vond ik oppervlakkig wel wat aanwijzingen, zoals dat de koe droomt en gemolken wordt - de melk als de poëzie zelf - maar bovenal vond ik dat Achterberg hoe dan ook gelijk had, want hij had zich getransformeerd in een koe door de koe in de ik-vorm op te voeren. Achterberg de dichter was een koe geworden. Daar komt geen interpretatie bij kijken.
Ik liet het verder passeren tot Jos Houtsma met zijn reactie kwam en ik de analyse van Hugo Brems ben gaan lezen. Hij beweert dat er geen sprake is van een metafoor met de poëzie, maar dat het gewoon om de beschrijving van een koe gaat. Vervolgens ben ik gaan googelen en vond ik gelijk een tegenanalyse van Kees Diekstra die juist wel in het gedicht een parallel leest tussen de koe en de poëzie. Ik neigde hem gelijk te geven en vond zijn argumenten wel plausibel en overtuigend, nog steeds.
De dichter is een koe, omdat Achterberg de koe als een poppenkastpop ten tonele voert, dat is één. Vervolgens kun je onomstreden vaststellen dat deze koe over zichzelf vertelt op de toon van een dichter - de koe is een dichter, het omgekeerde van de titel - logisch want het is ook een gedicht geschreven door de dichter Achterberg, daar is iedereen het ook over eens, maar stap drie is, beschrijft de dichterlijke koe ook een metafoor tussen zichzelf en de poëzie? Alleen al door deze ingenieuze drietraps-raket denk ik dat dit zeker het geval is, en ook in het gedicht wil Achterberg het over de poëzie zelf hebben.
Jos Houtsma reageerde:
"Maar de dichter zelf suggereert dat hij koe en dichter met elkaar associeert? Oké, dat is zijn goed recht. Persoonlijk vind ik het jammer dat hij ons daar deelgenoot van heeft gemaakt."
Ik heb denk ik aangetoond dat de associaties hoe dan ook meer dan suggesties zijn en het ook om feiten gaat, niet alleen om interpretaties en opvattingen. Op mijn verwijzing naar de analyse van Diekstra vraagt Houtsma nog, En de boer?
Dat bracht me later op de mogelijk verrassende wending aan de betekenissen van dit gedicht dat Achterberg niet alleen in een koe, in een dier, in een beest transformeert, maar ook in een vrouw! Een koe is immers een vrouwtjesdier. En zo suggereert Achterberg denk ik dat de boer de seksueel opgewonden lezer is die deze onverwachte muze van de poëzie, een koe, inhalig melkt. De vrouw als thema dat in het hele werk van Achterberg is doordesemd.
Nu kun je tegenwerpen, dat is allemaal wel heel vergezocht, ik geloof er allemaal niets van, het is een gewoon gedicht over een koe. Wie dat zegt, onderschat denk ik de grote dichttalenten van Achterberg die hier op drie niveaus een beeldend spelletje met de lezer speelt. Hij verbindt de natuurbeschrijving van een gewone koe met cultuurverwijzingen naar de poëzie. Dat hij dit subtiele spel allemaal vooraf bewust bedacht heeft lijkt mij heel aannemelijk, want ik vind hem niet alleen een groot dichter, maar zelfs de grootste dichter die ik ken. Ook - juist - nu.
__
Jos Houtsma reageerde nogmaals:
Kunnen we het eens worden als we zeggen dat Achterberg vertelt hoe de koe is, maar daar tegelijk iets van zichzelf instopt, van zijn eigen gedachten en gevoelens?
Ik antwoordde:
Daar ben ik het zeker mee eens, daar stoelt mijn analyse op, maar ik ga nog een stap verder, en waar jij en Brems niet in meegaan, en denk dat Achterberg met de koe ook een metafoor schept over de poëzie zelf. Ook al zouden we – ik of Diekstra – niet alle parallellen kunnen verklaren, dan nog denk ik dat Achterberg ze er wel in heeft verborgen.
__
Ook Gert de Jager reageerde:
De dichter die een koe is die een ‘ik’ is, heeft een bewustzijn dat we doorgaans met het menselijke verbinden. Vier werkwoorden: verbazen, vergeten, denken, nog een keer denken, eventueel schuw zijn. Deze koe is geen gewone koe, maar een projectiekoe en zelfs dat is al te sterk: de identiteit van dichter en koe lopen in elkaar over, zijn niet te scheiden. Het mondt uit in de twee slotregels die, als je er goed over nadenkt, iets heel raars laten zien: een ‘ik’ is zich ervan bewust dat hij zich ’s nachts ergens niet van bewust is. Als je dit via de logica probeert te ontwarren, kom je uit op een paradox.
Maar dat ontwarren is nergens voor nodig. Voor mij gaat dit gedicht juist over een verlangen naar een staat van onbewustzijn. Via de staat van een dier naar de staat van een kalf dat bij de moeder rust. Een verlangen naar geborgenheid: dat is waar het op uitloopt in die twee ijzersterke slotregels. Met als implicatie: was de dichter maar een koe, was de dichter maar een kalf. Dit gedicht is geen gedicht over het dichterschap, ook niet over het landleven: beide worden ingezet om uitdrukking te geven aan een verlangen. De existentie van koe en kalf is geen metafoor, maar het verlangen zelf.
__
Ik antwoordde:
Het gaat denk ik inderdaad over projectie, maar waarbij Achterberg het gewone en het bijzondere verbindt. De koe die net als een dichter haar ogen verbaast als zij even vergeet dat ze eigenlijk maar een gewoon dier is dat alleen maar eet en slaapt, Een koe, die net als een verwonderende dichter zich afvraagt Hoe kom ik ondersteboven? als ze in de sloot kijkt.
In de slotregels komen een boer en een moederkoe voor, een man en een vrouw. De koe, een vrouw, vindt het melken door de man, de boer, wel zalig, maar onbewust was ze ooit het meest gelukkig toen ze nog een kalfje was bij haar moeder. Ik denk dat ook hier Achterberg als dichter over zijn dichterschap en mens-zijn schrijft. Ook verbindt hij hier het aardse met het hogere. de seksualiteit met de droom, het verlangen naar het kind-zijn met het plezier in het nu. Hij is man, hij is vrouw. Zo is een dichter, zo is een koe.
Je schrijft, Met als implicatie: was de dichter maar een koe. Maar dat is juist niet het geval, het gaat weliswaar ook om een verlangen, maar niet om het verlangen om een koe te willen zijn, want Achterberg schrijft in de titel, De dichter /is/ een koe, dat is hij dus al. En dat schrijft hij denk ik vanwege de tegenstelling van de hogere dichter tegenover de gewoonheid van een koe. Maar beiden zijn het dichters door hoe Achterberg erover dicht, over de koe door de koe, over Achterberg zelf, over de dichtkunst,
__
De volgende dag gaf ik een wending aan mijn interpretaties.
Ik ben waarschijnlijk wel doorgeschoten in mijn exegese met mijn 'vondst' dat Achterberg zich door de koe ook transformeerde in een vrouw. Ik had op die ontdekking voortgeborduurd met seksuele connotaties, maar hoogstwaarschijnlijk ten onrechte.
Nu vond ik het niet nodig om het gedicht Melkknecht van Achterberg uit 1944, vijf jaar later, dat de volgende dag hier werd geplaatst, erbij te betrekken, maar doe dat nu toch wel.
Melkknecht
Hij legt het spantouw om de poten van het beest,
Toegevend herkauwt ogendicht het beest.
En in de emmer rijst het zachte feest
Gerrit Achterberg (1905-1962)
Melkknecht - Gerrit Achterberg - neerlandistiek.nl
De laatste regel is:
Hij geeft zich prijs zoals een dichter doet.
__
Op de dbnl staat overigens een versie met als laatste regel:
hij geeft zijn melk als dichteren hun bloed.
Melkknecht - Gerrit Achterberg - Sintels 1944 - dbnl.org
__
Duidelijk dat in de laatste regel een parallel tussen de melk van de koe en een dichter wordt getrokken, dat pleit voor mijn uitleg over eenzelfde metafoor in De dichter is een koe. Maar het merkwaardige aan deze regel is dat Achterberg de koe aanduidt met een 'hij' en niet als een 'zij'. Eerder heeft hij het ook over 'zijn huid' en noemt hij de koe een beest, dus hij ziet een koe absoluut niet als een vrouwelijk dier, maar waarschijnlijk als iets mannelijks of onzijdigs. Opmerkelijk, maar het haalt natuurlijk wel mijn interpretatie onderuit dat in De dichter als koe Achterberg zou verwijzen naar een koe als vrouw.
En dan begin ik toch ook te twijfelen aan mijn hele uitleg doordat je de titel van het gedicht ook op twee maneren kan lezen. Ik las in De dichter is een koe stellig dat de dichter als een een koe is en zich dus als dichter met de koe vergelijkt, de koe als metafoor van de poëzie. Maar je kan de titel ook interpreteren als een dichter die doet alsof hij een koe nadoet die dicht, die hij laat dichten over zichzelf. Hij speelt even een dichtende koe, net als een acteur die een dichter speelt en zijn persoon als mens niet samenvalt met de rol die hij speelt. De derde stap uit mijn analyse hoef je dan niet verder te maken en hoeven de woorden en beelden van de koe niet per se ook over de dichtkunst te gaan.
En dan slaan toch algehele twijfels toe of mijn interpretatie wel de juiste is, maar dan denk ik toch ook weer, waarom schrijft Achterberg dan in de ik-vorm, daar benadrukt hij toch ook mee dat hij zich me de koe identificeert als dichter? Laat ik het mu houden op vragen en vragen, twijfels en twijfels.
[ Waarom Achterberg een koe met een 'hij' aanduidt weet ik niet en ik vind niet op internet (etymologiebank) dat zoiets vaker voorkomt en waarom. Overal staat bij koe, vrouwelijk rund. Mogelijk zag men vroeger, en/of op het platteland een koe als een soort van geslachtloos dier, een beest. Weliswaar met uiers, maar verder kennelijk als een soort van mannetjesdier, of als iets onzijdigs? Een andere verklaring heb ik niet. ]
P.S. Ik herrinerde me later wel dat Henk Wolf in een artikel op Neerlandistiek schreef dat het in het Fries heel normaal is om alle
dieren als mannelijk te beschouwen, los van het biologisch geslacht, dus de koe en z'n melk.
In een artilel op taaladvies.net van de Nederlandse Taalunie
vind ik nog: "In het noorden van het taalgebied wordt vaak ook met mannelijke voornaamwoorden verwezen naar vrouwelijke diernamen."
En Gerit Achterberg is waarschijnlijk op een boerderij opgegroeid, omdat zijn vader later boer werd, maar detaols weet ik niet en ik kan ik nu niet vinden. Wel heb ik de biografie over Gerrit Achterberg van
Wim Hazeu gelezen, maar dat is al weer lang geleden.
Op Neerlandistiek verscheen een voorpublicatie van het te verschijnen boek Cruijffiaans door Rob Siekmann. Ik reageerde kort.
__
In deze lange, lange voorpublicatie van Rob Siekmann lees ik:
“Cruijff gebruikte zulke kernachtige uitspraken dikwijls zelf bij herhaling, in allerlei variaties, wat bijvoorbeeld blijkt uit de volgende quote: En zoals ik al eens eerder heb gezegd: elk nadeel heeft zijn voordeel. Ik ben twee vaders kwijtgeraakt.”
Ik plaats voor het gemak een tweet die ik een keer maakte:
Weetje: De uitspraak, Elk nadeel heeft zijn voordeel, is wel bekend en legendarisch geworden door Johan Cruijff, maar is verzonnen en voor het eerst gezegd door Willem van Hanegem. Bestaat een grote misvatting over.
En wel een lange, lange studie in een boekwerk van ruim 450 pagina’s, maar om Cruijff aan te halen, ‘Het is het verstandigste om zoveel mogelijk te luisteren, want dat is goed voor je algemene ontwikkeling, als je er tien procent van leert, dan ben je de anderen al een eind voor.’
Vandaag publiceerde Marc van Oostendorp (hoogleraar Nederlands aan de Radboud Universiteit) zijn 3000e artikel op de blog van Neerlandistiek en
kondigde aan dat hij met zijn dagelijkse stukjes stopt. Om welke redenen kun je in zijn laatste
blog lezen, met daaronder reacties van lezers, waaronder ook die van mij. En het betekent
dat ik dus ook geen reacties meer van mij op zijn interessante artikelen op mijn KladBlokje kan zetten. Heel jammer, het einde van een tijdperk.
__
Drieduizend stukjes - Marc van Oostendorp - neerlandistiek.nl
Ik hoop en neem aan dat Marc van Oostendorp nog wel af en toe een artikel schrijft voor Neerlandistiek over een onderwerp dat hij van groot belang vindt, maar ik begrijp goed dat hij nu ook kiest om zich met andere dingen bezig te houden buiten zijn vakgebied. Wellicht is dat hand in hand gegaan met zijn teleurstelling over de geringe mate van respons en de (ogenschijnlijke?) onverschilligheid bij vakgenoten. Ja, het gebrek aan reacties en engagement viel mij ook al lang op, zowel hier op Neerlandistiek als op Twitter, maar misschien moet Marc als denker en schrijver meer loslaten om voor een hoger doel en voor reacties te schrijven. Schrijven en nadenken is ook al een mooi doel op zich. En waarom hij nog niet gevraagd is om in andere media te schrijven, al dan niet over de neerlandistiek of over andere onderwerpen, is me een raadsel.
Voor mij is Marc een groot denker en heldere schrijver en waar ik me graag aan mag optrekken, hoewel ik niet ook maar in de buurt kom van zijn belezen en geleerde denkniveau. Dat kan ook de reden zijn waarom zijn vakgenoten mogelijk huiverig zijn om te reageren of niet zelf met een artikel durven te komen, want het is voor velen moeilijk on de meester te evenaren, laat staan te overtreffen. En ik geloof daarom niet dat veel lezers onverschillig zijn en zij Marc juist hogelijk waarderen, net als ik. Bedankt voor het mogen bewonderen.
[ Willem Frederik Hermans zei dat hij altijd gelijk had, maar had dat niet, Marc van Oostendorp zegt nooit dat hij altijd gelijk heeft, maar heeft dat wel. ]
Een reactie op het gedicht van de dag van het project Laurens jz. Coster op Neerlandistiek.
Gedicht: J.M.W. Scheltema - Hosz pitá - neerlandistiek.nl
__
Bij de naam Scheltema moet ik allereerst denken aan boekhandel Scheltema en aan het voormalige journalistencafé, beide in Amsterdam. Deze Scheltema’s hebben niets met elkaar te maken, maar hebben wel als oprichters hun achternaam gegeven aan de boekwinkel en het café, Van de dichter J.M.W. Scheltema had ik nog nooit gehoord en zover ik kan nagaan had de dichter geen relatie met zijn naamgenoten in Amsterdam. J.M.W. (Pim) Scheltema, geboren in Delft, leefde van 1921 tot 1947.
Hij is vooral bekend geworden door het gedicht Hosz pitá dat in het pseudo-Hongaars is geschreven.
Pim Scheltema is jong overleden – hij was nog student – door een noodlottig incident in zijn woonplaats Leiden.
“Op de avond van 5 oktober 1947 gedroeg Scheltema zich in een dronken bui vervelend. Hij sloeg voorbijgangers de hoed van het hoofd. Toen twee agenten ingrepen, ging het publiek zich ermee bemoeien en ontstond een opstootje. Een van de agenten voelde zich bedreigd en begon te schieten. Scheltema werd getroffen en overleed die nacht in het Academisch Ziekenhuis Leiden.[4] De politieman die geschoten had werd na onderzoek ontslagen van rechtsvervolging.”
Losse reactie onder een artikel op Neerlandistiek.
__
Er worden twee voorbeelden gegeven van het gebruik van hè op het eind van de zin met de bedoeling dat de toehoorder hiermee instemt,
– Wij hebben overal rookmelders hè? ja.
– Zo gaat dat bij de gemeente hè.
Bij de eerste zin lijkt mij dat duidelijk, maar het hè in de tweede zin, beschouw ik als ironisch, in de trant van, Ja, zo gaat dat bij de gemeente en ik heb daar geen goed woord voor over. Het is dus juist niet instemmend bedoeld.
Vroeger was het finale hè als ironie populair, bijvoorbeeld bij Annie M.G. Schmidt (die gisteren 25 jaar geleden overleed) die het vaak gebruikte, zoals in het citaat, ‘Als schrijfster van Jip en Janneke hoorde je natuurlijk niet tot de grote literatoren van dit land, hè.’
Ik geloof dat hè als ironie kennelijk niet meer goed herkend wordt.
Marc van Oostendorp heeft het boek Het internet is stuk van Marleen Stikker op Internet besproken. Ik schreef een uitgebreide reactie.
Handen uit de mouwen, we gaan het internet redden - Marc van Oostendorp - neerlandistiek.nl
__
Marleen Stikker is een interessante denker over de gevaren van technologie, internet en privacy. Je kan je als individu onttrekken aan de grijparmen van de grote techbedrijven en het daar verder bij laten, maar de samenleving moet ook actief optreden tegen de steeds groter wordende macht van mediabedrijven die zoveel mogelijk data over ons verzamelen om te verkopen. Privacy is alleen nog voor idealisten.
Mijn maatschappelijke betrokkenheid reikt niet verder dan dat ik op een politieke partij stem waarvan ik hoop dat ze kritisch de ontwikkelingen volgt, ik ben zelf geen activist. Ik heb vooral gekozen voor het persoonlijke door bijvoorbeeld nooit op Facebook te gaan (maar zit wel Twitter), nooit een smartphone neem (heb wel een mobieltje) en daardoor gelukkig ook geen Whatsap heb, maar wel een eigen website onderhoud. Vooral dat laatste beschouw ik als de mooiste technologische mogelijkheid die ik ooit in handen heb gekregen en daar gretig gebruik van maak.
Ik ben geen BN'er, geen groot schrijver of denker, maar een tiepelaar met diverse interesses en veel over mijn leven heb ik in de loop der tijden op mijn eigen domein De Jongenskamer gezet (mijn eerste webpagina was op het portaal van De Digitale Stad), met vooral in het verleden aardig wat bezoek. Ik doe het omdat het kan en ik van niemand afhankelijk ben om iets te publiceren en omdat het een aardig tijdverdrijf is. Ik zeg altijd, het is leuker als teluhvisie, waar ik niet naar kijk. Het is maar waar je je tijd aan wilt spenderen.
Deze blog wordt denk ik veel gelezen door oudere mensen en vooral aan hun wil ik de tip geven om ook een website te beginnen en erop te publiceren, bijvoorbeeld met artikelen die ze ooit hebben geschreven. Dat is veel beter dan korte berichtjes op Facebook maken en liken. Facebook is ook niet door iedereen te lezen, of de korte adem van een webblog. En wie enigszins op leeftijd is en animo heeft, probeer ik ook altijd enthousiast te maken om een biostory te schrijven en online te zetten. Leuk om te doen en wellicht interessant voor een verre toekomst, voor nazaten of andere geïnteresseerden.
Het is natuurlijk vaak allemaal wel een illusie een eigen website, want het idee dat je kan publiceren wil nog niet zeggen dat je ook veel wordt gelezen, maar dat maakt me niet zoveel uit. Ik hou van illusies.
Ik ben - net als Marleen Stikker - voor creative commons zodat iedereen zoveel mogelijk alles op internet gratis deelt en er toegang toe heeft. Al mijn teksten op mijn site zijn daardoor in principe altijd door iedereen gratis over te nemen. Free flow of information.
Hier de link van een tekstpagina die ik ooit maakte om een biostory te schrijven en online te zetten.
Schrijf je eigen biostory - De Jongenskamer
Marleen Stikker was in 2018 te gast in Zomergasten. De VPRO heeft daarna een samenvatting in 5 minuten online op YouTube gezet.
Zomergasten met Marleen Stikker in 5 minuten - VPRO - YouTube
Reactie op een artikel van Marc can Oostendorp op Neerlandistiek.
__
"Programmeren is, volgens mij, ook en vooral een genoegen, en wel op ongeveer de manier waarop een heleboel schrijven leuk is: een manier van ideeën heel precies uitdrukken én een manier om met woorden de wereld letterlijk een beetje te veranderen."
Ja, daar ben ik het wel mee eens, maar in mijn bescheiden ervaringen met programmeren beleefde ik niet veel genoegen aan de computertaal en het formuleren, maar meer aan de sensatie dat als ik mijn programma liet werken, draaien, ik het welhaast eufore gevoel kreeg iets tot leven te hebben gewekt. Bij het schrijven van gewone taal kan ik juist ook zonder dat gevoel van effectbejag juist weer wel genieten van het schrijven en de taal zelf.
Ik kan me niet helemaal vinden in de analogie tussen gedichten en computerprogramma's. In de vorm lijkt een computerprogramma wel op een gedicht, en omgekeerd, en meer dan op proza, maar de taal van een computerprogramma is heel beperkt en formeel, juist iets waar een gedicht in een vrije taal naar mijn idee nooit door wordt gemaakt. En een vrije taal van gedichten
werkt natuurlijk nooit als een formele taal voor computers.
En een gedicht ontleent zijn werking dat het direct wordt gelezen en ervaren, terwijl een computerprogramma een tussenvorm is en pas zijn werking krijgt als het draait in een computer. En dan daarna kunnen we een eventueel effect van het programma ervaren, maar dat is dan niet meer door de programmeertaal.
Geletterd programmeren - Marc van Oostendorp - neerlandistiek.nl
__
Marc van Oostendorp is sterk voor een vrije spelling in de taal. Onder de tweet van zijn artikel reageerde ik.
DirkJan Vos @djwvos
Marc van Oostendorp @fonolog
DirkJan Vos @djwvos
Tweet
Onder een stukje op de blog van @Neerlandistiek, van de hand van hoogleraar moderne letterkunde Jos Joosten, over een ongeloofwaardige passage in een biografie over de Antilliaanse schrijver Cola Debrot, heb ik met wat googlewerk gereageerd. Check.
Fraeye historie (ende al waer?) - Jos Joosten - neerlandistiek.nl
Tweet
Binnenkort is Kees van Kooten te gast in @volgspotradio5 vanwege zijn verschenen boek met zijn haiku's, haikoots. Leuk en ik had het idee aangedragen. Hier sprak hij erover in Trouw:
Kostelijke radiosketch met De scheet van de week:
Radio Giraffe - Van Kooten en de Bie - Lp Mooie meneren - YouTube
__
De uitzending in Volgspot was op woensdagavond 20 mei. Het gesprek was best aardig, maar ik had wel naar zijn gezondheid
gevraagd omdat hij niet lang geleden een aantal kleine herseninfarcts heeft gehad.
RTL Boulevard luitserde mee en bracht er nog een nieuwsbericht over.
Koot en Bie bedenken nog steeds actuele sketches - rtlboulevard.nl
En dan draag je zo'n idee aan, dan ontvang je een enthousiaste reactie dat ze gaan proberen
om Kees van Kooten te krijgen, maar dan daarna hoor je niets meer. Van die dingen, ja, van die dingen ...
Twee losse reacties op boos geraaskal van een reageerder op Neerlandistiek. Ik plaats geen
url van het artikel.
__
Wat een geborneerde, kunst-correcte, dus juist ouderwetse opvattingen houdt u erop na. In het stukje dat u aanhaalt gaat het helemaal niet over kunstenaars maar over de rol van kunst- en culturele instellingen. In de open brief waaruit u citeert staat verder:
“Artiesten zijn niet de redders van de wereld maar ze kunnen wel bijdragen tot een nieuwe visie, en die toevoegen aan de standpunten van economische, politieke en andere experten.”
Kunstenaars, tenminste die kwaliteit hebben, kunnen inderdaad juist als creatieve geesten ook creatief meedenken over problemen en oplossingen in de wereld, zoals nu ten tijde van de mondiale coronacrisis en daarna. Een dichter bijvoorbeeld, hoeft daarvoor helemaal niet zijn vulpen voorgoed dicht te schroeven.
Hier de hele brief:
https://de-lage-landen.com/article/open-brief-van-vooruit-gent-welke-rol-kunnen-de-kunsten-spelen-na-de-coronacrisis
__
Waar reageert u op in uw woedende en blinde tirade, waar gaat het over musicals en corona? In ieder geval wil ik u in herinnering brengen dat in de jaren vijftig Leonard Bernstein en Stephen Sondheim een toen - en nu nog - uiterst actuele musical maakten over de etnische ongelijkheid en spanningen in Amerika. Later werd het een zeer succesvolle film die nog steeds wordt vertoond. Dit jaar maakte Ivo van Hove een eigentijdse versie van de musical op Broadway en Steven Spielberg komt later dit jaar met een remake van het origineel dat zelf weer gebaseerd was op Romeo en Juliet van Shakespeare. Ja, musicals zijn doorgaans vermaak (Wat is daar op tegen?) maar soms gaan ze ook over grotere onderwerpen en stijgen ze ver boven het genre uit. West Side Story is een meesterwerk.
__
Aan Dirkjan
U weigert mijn punt te begrijpen. Kunst is vermaak en geen sociale actie die de wereld, de samenleving dus, verbetert of verslechtert.
[...]
Mijn slotreactie:
Eduard Douwes Dekker draait zich om in zijn graf.
Marita Mathijsen schreef op haar blog over de laatste doodstraf in Nederland. Het artikel werd ook doorgezet naar Neerlandistiek en reageerde ik kort.
De laatste doodstraf - Marita Mathijsen - neerlandistiek.nl
__
De doodstraf is gelukkig al lang afgeschaft, maar het zou me niet verbazen dat diep in hun hart een groeiend aantal Nederlanders niet (meer) tegen de doodstraf is wanneer het gaat om zware moordmisdaden die steeds vaker en intenser in de media worden besproken. De SGP is sowieso - met een beroep op de Bijbel - voor de doodstraf en het officiële standpunt van de ChristenUnie is weliswaar dat ze tegen zijn, maar ze durven dat standpunt niet in hun partijprogramma op te nemen.
Wat mij verder altijd verbaast is dat Nederlanders die tegen de doodstraf zijn altijd hard en luid kritisch zijn op andere, verre landen die nog wel de doodstraf hebben, dat vinden ze terecht barbaars, maar nooit over de doodstraf in de Verenigde Staten beginnen, want de Amerikanen zijn onze vrienden. Hypocriet.
__
[ NB. In een reactie onder de blog wordt terecht opgemerkt dat de 'laatste' doodstraf in 1870 nog niet
werd afgeschaft in onze Nederlandse Overzeese Rijksdelen en na de Tweede Wereldoorlog Nederlandse oorlogsmisdadigers
door het militaire recht nog werden terechtgesteld. Pas in 1990 werd de doodstraf definitief uit de wetboeken geschrapt. ]
Het gedicht van de dag op Neerlandistiek was vandaag Iedereen twist van Cees Nooteboom uit de jaren zestig. Later is dit gedicht
nog getoonzet door Neerlands Hoop en staat op de pagina een linkje naar het nummer op YouTube.
Het ontlokte een boze meneer de reactie onder het bericht dat tegenwoordig de muziek alleen nog maar gaat
van 'bonk bonk bonk'.
Gedicht Cees Nooteboom - Iedereen twist - neerlandistiek.nl
Laat ik u geruststellen, uw ouders en/of grootouders vonden de muziek van The twist waarschijnlijk ook alleen maar herrie en op het gebonk van de muziek van nu is ook nog prima te dansen.
Chubby Checker is nog steeds gelukkig getrouwd met de voormalige Miss World Rina Lodders. Door deze Nederlandse connectie heeft de koning van de twist in de jaren zestig ook een paar plaatjes in Nederland opgenomen met ZZ en de Maskers (SS en de Gasmaskers), waaronder Cato van Volendam in het Nederlands.
Cato van Volendam - Chubby Checker & ZZ and the Masks - YouTube
Ik heb zelf een geheel onvolledig paginaatje op mijn website staan met een lijstje van buitenlandse artiesten die in het Nederlands hebben gezongen.
Buitenlandse artiesten die in het Nederlands zingen - Lijsje De Jongenskamer
(En de achternaam Checker – wat Engels is voor het bordspel dammen – is door Chubby bedacht als verwijzing naar de achternaam van zijn grote voorbeeld Fats Domino.)
__
Ik realiseerde me later nog het volgende. Het gedicht van Cees Nooteboom schreef hij als liedtekst, met als titel Iedereen, iedereen twist (Je wordt er gek van), voor de Amsterdammer Paul Gimbel die het in 1962 op een singletje opnam. De muziek was van Jack Bulterman, bekend van de Ramblers. Een aantal jaren later werd het gecoverd door Neerlands Hoop.
Nu was de twist een dansrage en is het een Engels woord, maar in het Nederlands betekent het onenigheid en ruzie, en dan wordt het ergens ook actueel nu de hele wereld - vooral op sociale media - voortdurend aan het ruziën en aan het twisten is (Je wordt er gek van.). Misschien kan Freek de Jonge daar nog wat mee, hij is immers de koning van de woordspeling.
Reactie op een bericht over de toekomst van 3FM op Spreekbuis en de reacties daarop.
__
Wat een zure reacties over belastinggeld, dat zeiden oude mannen vroeger ook toen Hilversum 3 begon met die herrie van popmuziek. 3FM is nu voor jongeren een niche-zender, net zoals NPO Radio 4 dat is. Er kan nog wel een en ander verbeterd worden om wat meer luisteraars te trekken met een wat toegankelijkere en bredere muziekprogrammering, maar opheffen lijkt me geen optie. Ik geef het nog wel even een kans.
En zitten al die zwartkijkers dan te wachten op de actuele pop-rockmuziek zoals ik vannacht heb gehoord in de 30 tips van deze week voor De Verrukkelijke 15 door Leo Blokhuis en Rob Stenders op NPO Radio 2? Ik denk het niet.
3FM ombouwen tot een popzender voor de oudere jongeren gaat nog minder luisteraars trekken. NPO Radio 5 in de ether en 3FM op de kabel en online vind ik niet relevant. Oudere luisteraars voor NPO Radio 5 luisteren doorgaans allemaal thuis toch al alleen via de kabel, doorgifte via de ether zal denk ik niet veel meer luisteraars trekken.
Ik geef 3FM en Sharid Alles nog even een kans. En de eindverantwoordelijke is natuurlijk radio-eindbaas Jure Bosman. Zijn hierover al door de PVV of de FvD Kamervragen gesteld?
www.nporadio2.nl/podcasts/de-verrukkelijke-15
3FM zendermanager Sharid Alles: ‘Het gaat zeker weer goed komen.’ - spreekbuis.nl
__
ruud poeze schreef:
Ja, en die oude mannen van vroeger hadden gelijk over dat popmuziek van belastingcenten.
Ook toen ging het al goed mis met het mediabeleid, want men had gewoon Veronica ea moeten laten bestaan, commercieel, geen belastingcenten. Maar H3 moest V wegconcurreren, wat nooit lukte, een vuile politieke actie deed V zinken.
Het huidige doel van 3FM is volstrekt onduidelijk, behalve dat het schaarse FM ruimte bezet houdt.
DirkJan Vos schreef:
Nou ja, concurreren, Veronica heeft toch tot 1974 commercieel kunnen uitzenden en werd niet bedreigd door Hilversum 3, maar door de politiek. En van mij had Veronica zeker door mogen gaan, maar Hilversum 3 was inmiddels wel een goede aanvulling geworden voor andere, minder commerciële popmuziek die op Veronica niet werd gedraaid. En daar zijn die belastingcenten ook voor, om ook kleine groepen van liefhebbers van dienst te zijn, zoals op Radio 4 met klassiek, of met programma’s over rap, hiphop, alternatieve pop en dance op 3FM. En ik schreef dat ik het nog wel een kans wil geven, als het op termijn niet beter wordt, dan kan ik me voorstellen dat ze 3FM verplaatsen naar online en de kabel ..
Hoogleraar Nederlands Marc van Oostendorp sloot zijn lange 'leescursus' over het leven en werk
van Multatuli af. Ik plaatste een reactie.
__
Het was een leerzame, prettig geschreven serie, dank daarvoor.
Van Multatuli ken ik alleen de Max Havelaar - die ik toevallig een paar jaar geleden digitaal heb herlezen - en Woutertje Pieterse, die las ik in mijn tienertijd. Belangrijke werken, maar ik ben er geen groot liefhebber of kenner van Eduard Douwes Dekker door geworden. Hij wordt alom beschouwd als de belangrijkste en beste schrijver van het Nederlands taalgebied, iets wat ik wel aanneem, maar zelf niet helemaal invoel en ondanks uw enthousiasmerende cursus heb ik niet de moeite genomen om ook ander werk, zoals zijn brieven of ideeën, te gaan lezen. Wat teleurstellend, maar toch weet ik gelukkig nu veel meer over hem en heb ik toch een redelijk beeld van zijn persoon en denken gekregen.
U noemt een reden om te stoppen omdat gesprekken voeren nu slecht gaat in deze coronatijden, maar ik begrijp dat er meerdere redenen waren. Het blijft speculeren welke die andere geweest zouden kunnen zijn, misschien enige teleurstelling in de respons, of ziet u in deze tijden het constructieve en inspirerende gesprek tussen mensen in de samenleving sowieso stagneren ook door polarisering door de opkomst en de steeds luidere stem van rechtse krachten ... Ik doe maar een gooi, ik weet het niet.
Nu schrijft u ook af en toe aan uw feuilleton op deze blog, maar nu u wat meer tijd heeft, zou u zich als letterkundige omnivoor en generalist - een allesdenker - ook kunnen zetten aan een roman of novelle, in navolging van Multatuli zelf; een geschrift in fictie die ook over deze tijd gaat, een aanklacht is tegen de verschraling van het onderwijs, het gevecht van de mens tegen de natuur en het klimaat en een aanklacht tegen het rechts-populisme, verpakt in een verhaal met dialogen, zodat u toch in gesprek blijft. Maar misschien zijn nu uw mooiste gesprekken, de gesprekken met uw dochter. Daar kan geen leescursus tegenop.
[ Ik heb een website en daar staan niet veel gesprekken op, maar ik onderhoud daar al jaren onder meer een lange pagina waarop ik kleine ideetjes en invalletjes opschrijf, zonder dat ik me nu een groot schrijver of denker vind, helemaal niet. Ik noem het mijn Kladblokje. Een beetje Multatuliaans is het wel, het biedt wat meer ruimte en mogelijkheden dan oneliners op Twitter en het is plezierig om te doen. Ook heel wat reacties die ik hier op Neerlandisitiek heb geschreven heb ik daarin opgenomen, of omgekeerd, ik heb de reacties geschreven omdat ik ze sowieso voor mijzelf wilde formuleren en vastleggen. Zo is ook deze reactie al te vinden op onderstaande link. ]
http://www.dejongenskamer.nl/varia99.htm
Het leven een leescursus - Marc van Oostendorp - neerlandistiek.nl
De moeilijke filosofie van Ludwig Witgenstein ken ik voornamelijk uit de geschriften van W. F. Hermans die hem in Nederland introduceerde en heeft 'gepopulariseerd'. Zijn meest bekende uitspraak ‘Waarover men niet kan spreken, daarover moet men zwijgen', heb ik altijd zo geïnterpreteerd dat je over de dingen die je nooit zeker kan weten en nooit kan bewijzen, zoals bijvoorbeeld het bestaan van god, je het beste maar je mond kunt houden en er niet zinloos over moet speculeren.
__
U interpreteert de uitspraak van Witgenstein anders dan ik hierboven heb gedaan. U heeft het over ‘Een aanraking, een blik, een stil bij elkaar zitten’ als voorbeelden waarover je niet kan praten, dus maar beter moet zwijgen. Dat vind ik in deze gevallen juist niet, u beschrijft ervaringen die juist heel menselijk zijn en waarover je – ik – juist kan praten, ook al gaat het niet om concrete kennis, en waarover je zeker ook niet moet zwijgen, waarom zou je? Ik vind dat ook geheel wat anders dan onbewijsbare ideeën formuleren over het bestaan van God die op het vlak van geloven liggen, dan kun je beter je mond houden, en die niet gaan over kennis of interpretatie van waarnemingen en ervaringen die u terecht betekenisvol vindt. Waarom zou je daar maar beter over moeten zwijgen?
Reactie op een boekbespreking door Marc van Oostendorp op Neerlandistiek.
__
“De betekenis van ‘boom’ is niet rechtstreeks dat ding in de tuin, maar iets wat in ons hoofd zit, een idee over wat bomen zijn. Bomen bestaan in ‘de werkelijkheid’, buiten de taal, vermoedelijk niet, dat wij denken ze los te kunnen zien van de aarde waarin ze wortelen en de lucht waardoor de bijen trekken van tak tot tak, heeft meer te maken met de manier waarop de mens denkt dan met de werkelijkheid buiten ons hoofd, die veel te chaotisch en fluïde is voor ‘bomen.”
Hier borduurt Marc van Oostendorp voort op de ideeën van Noam Chomsky en die Van Oostendorp vijf jaar geleden in een lezenswaardig artikel in Onze Taal heeft toegelicht en ook met als voorbeeld de alom geliefde ‘boom’.
Een klom houtsplinters is nog geen boom - Marc van Oostendorp - onzetaal.nl
Moeilijke materie waarbij Chomsky stelt dat we taal primair gebruiken om in ons hoofd te denken en zo een idee vormen van de werkelijkheid. Communicatie is daar een afgeleide van. Maar ik denk dan ook steeds, zonder communicatie en zonder de concrete werkelijkheid komt een mens niet aan denken toe. Taal komt volgens mij natuurlijk voort uit een bestaande werkelijkheid die ik geen idee vind, maar concreet, visueel en tastbaar is. En door er met andere mensen over te praten kunnen we denken, kunnen we orde scheppen in de chaos en omdat we denken kunnen we erover praten.
Maar ik heb ook moeite om Chomsky helemaal te begrijpen.
Taalkundige en hoogleraar Nederlands. Marc van Oostendorp, bespreekt altijd de gedichten die
Dichter des Vaderlands Tsjead Bruinja schrijft. Dat kan hij heel goed.
Vandaag nam hij zijn gedicht De dood is geen meester uit Duitsland onder
de loep, dat op de voorpagina van NRC verscheen ter gelegenheid van 75 jaar bevrijding.
Tankewol heit - Marc van Oostendorp - neerlandistiek.nl
Een goede analyse, vooral door het betrekken van commentaren van de dichter buiten het gedicht om. En ook de vermenging van het persoonlijke en het publieke buiten de tekst vind ik raak opgemerkt. Toch vind ik ook met al deze wetenschap het gedicht niet ijzersterk en te weinig actueel en urgent, ik geloof dat het ook niet veel los heeft gemaakt.
Dan vond ik de woorden uitgesproken op 4 mei door Arnon Grunberg in de Nieuws Kerk in Amsterdam, een stuk krachtiger en indrukwekkender. Er ontstond op Twitter heel veel discussie over en bewees de joodse Grunberg daar alleen maar zijn gelijk met de meest urgente zin uit zijn lezing, “Als ze het over Marokkanen hebben, dan hebben ze het over mij.”
5 mei Bevrijdingsdag 2020
Op de Concertzender stelde Sjaak Roodenburg een fijn muziekprogramma samen met Nederlandse en Amerikaanse muziek van net na de bevrijding. Trees heeft een Canadees, Thuiskomst 1945 en Sentimental journey. Hier terug te luisteren.
Het Paleis van de Weemoed - Bevrijdingsdag - Sjaak Roodenburg - concertzender.nl
Vanavond om even voor 20.00 uur gaat mijn zoon de Taptoe blazen op het balkon bij zijn moeder, schuin bij mij aan de overkant en kan ik het zien en horen vanuit mijn keukenraam Mooi! En ik heb een korte pagina over de Taptoe:
Een minder bekend verhaal is dat trompettist Lex van Weren (Den Haag 1920 - Amsterdam 1996) in Auschwitz trompet moest spelen en
de Shoah overleefde. Trompettist Eric Vloeimans componeerde een schitterende hommage aan hem, getiteld Lex.
Lex - Eric Vloeimans en Florian Weber (piano) - Live - YouTube
Het lied der achttien dooden
Een cel is maar twee meter lang
[...]
Jan Campert
Lees hier het hele gedicht:
De achttien dooden - Jam Campert - 1942 - verzetsmuseum.nl
In 2013 droeg ik voor Radio 6 een idee aan om op 4 mei, na 20.00 uur een uitgebreid item aan Johnny & Jones te weiden. Het duo stierf door uitputting in een Duits concentratiekamp. Het item staat op YouTube, Presentatie Frank Jochemsen.
Johnny & Jones - Radio 6 - 4 mei 2013 - YouTube
Als kind ging ik op 4 mei met mijn vader en zus even voor acht uur altijd naar de Laan van Nieuw Oost-Indié in Het Bezuidenhout. Daar waren in 1944 twaalf Hagenaars geëxecuteerd. Er stonden veel mensen op de stoep, de straatverlichting ging aan en auto's stopten.
Mijn zoon blies even voor 20.00 uur de Taptoe bij ons in de straat bij zijn moeder op het balkon en ik luisterde aan de overkant bij mijn keukenraam. Kippenvel, vooral omdat het ook zo'n prachtig herdenkingssignaal is. http://dejongenskamer.nl/taptoe.htm @jan_stroop #Dodenherdenking
(Amsterdam - Den Haag 1960)
www.dejongenskamer.nl
Onderwerp: Uitvaart-special 2
Datum: 26 oktober 2020
dat sneeuw ooit de cipres - dacht ik nooit
dat sneeuw nooit de cipres - dat je nooit meer
dat ik dacht dat ik dacht dat je altijd maar
dat je altijd maar
waar achter oeverriet - achter oeverriet de zon
dat ik dacht dat je altijd maar altijd
altijd maar je ogen en de lucht
altijd maar rimpelend - in het water rimpelend
dat ik altijd zou leven in levende stilte
dat je altijd maar - dat wuivend oeverriet altijd maar
dat altijd maar in de middag je huid
altijd maar in de zomer in de middag je huid
dat altijd van geluk je ogen zouden breken
altijd maar in de roerloze middag
dat ik dacht dat je altijd maar
dat ik dacht dat geluk altijd maar
dat altijd maar het middaglicht - je okeren schouder
je okeren schouder altijd in het middaglicht
altijd maar je vogelkreet - hangend
in de middag - in de zomer - in de lucht
altijd maar het rimpelende water - de middag je huid
ik dacht dat alles altijd maar - ik dacht dat nooit
ik dacht dat altijd dat nooit - dat je nooit
dat nooit vorst dat geen ijs ooit het water
dat sneeuw ooit de cipres - dacht ik nooit
dat sneeuw nooit de cipres - dat je nooit meer
- "Saved by a whale's tail" titel van kunstwerk van Maarten Struijs, 2002. Ongeluk met metro op station De Akkers, Spijkenisse, maandag 2 november 2020, 00.30 uur -
Margit Widlund (1974 - 2001)
Marieke Baan @mariekebaan
Als antwoord op @djwvos @govertschilling en 2 anderen
Met alle respect zet ik dit gesprek op negeren. Fijne avond!
Maar dat vroeg ik niet. En "Hoeveel het maanprogramma gaat kosten, staat niet in de plannen." Hebben jullie al kritische geschreven over deze onrealistische plannen die een astronomisch bedrag gaan kosten om te mislukken?
(NASA plant woonruimte, transport en elektra voor langdurige maanmissies www.rtlnieuws.nl/nieuws/buitenland/artikel/5080911/nasa-maan-mens-maanlanding-2024-missie-woonruimte-transport)
govertschilling @govertschilling
Als antwoord op @djwvos @volkskran en 2 anderen
zoek even op de website van het artemis project (dat is voorlopig alleen een lander, met een kort bezoek)
Vroeg ik me nog af bij die maanmissie van Artemis van de NASA, hoe gaan ze die woonmodule daar bouwen zodat astronauten hun maanpak uit kunnen trekken om een bordje gevriesdroogde boerenkool te kunnen eten? Nog los van het geld. Wie?
@georgevanhal @govertschilling @mariekebaan
de Volkskrant @volkskrant
Het is nu écht zeker: op de maan komt water voor in de vorm van de klassieke H2O-moleculen die op aarde onder meer onze rivieren en oceanen bevolken
(artikel volkskrant.nl George van Hal)
(19-06-1960)
EXTRA'S
Toevallig ook benoemd vandaag in @volkskrant, het schijnen bommelwoorden te heten, genoemd naar "bommelding".
(Twitter 5 oktober 2019)
Bij Gamma verkopen ze nu ook medische hulpmiddelen...
Raar gezicht.
With tangerine trees and marmalade skies
Somebody calls you, you answer quite slowly
A girl with kaleidoscope eyes
(c) Janita Stassen
www.dejongenskamer.nl/varia99.htm#joost3
www.neerlandistiek.nl/2020/10/de-ss-de-literatuurwetenschap-binnengemarcheerd
Soms zit hij daar, soms zit hij hier
(Emeritus hoogleraar historische waarheidsreceptie)
www.dejongenskamer.nl/varia99.htm#joost3
A.F. Th. Van der Heijden
Ilja Leonard Pfeiffer
Mulisch in zijn werkkamer - 1999
/s3/tark/NH/201011/08/1407418.jpg)
(DJ)
(Jet van Nieuwkerk is bevallen van zoontje - RTL Boulevard)
heel lief voor mij, nu God
mij denkelijk heeft uitgewist.
heel dicht bij bij. Misschien
wordt ik door God gemist.
nu op mij. Ik ben niet weg,
God ademt mij. Mijn lief,
wees alsjeblieft heel lief
voor mij. Misschien heeft God
Zich in mijn dood vergist.
(1963 – 2015)
(Julien Lahaut, Brussel 1950)
Peppelenbos voert een hetze tegen Matthijs van Nieuwkerk die een boekenrubriek in de Volkskrant heeft. Niets deugt eraan, maar Matthijs heeft duizenden gasten ontvangen en zouden die allemaal vriendjes zijn en zal hij ze allemaal persoonlijk moeten kennen? Ga fietsen stelen, Coen!
Datum: 8 oktober 2020
Onderwerp: Lezersoproep: Verzin een genderneutraal voornaamwoord
www.dejongenskamer.nl
Marlboro Man - M & M - Marga Minco
Marilyn Monroe - Mork en Mindy - Mad Max
(Good morning, good morning)
Niek Baar – viool
Maren Bosma – viool
Lilli Maijala – altviool
Floris Mijnders – cello
Mees Vos – hoorn
Caspar Vos – piano
Groningen 76 28 31
Utrecht 80 44 55
UvA 178 45 39
VU 18
Nijmegen 62 41 31
Ik wil gâhdgeil-eerlijk-blankschuimend bieâh en geen grapjes!
Ik wil 'n bittâhballetje, hete vlammetjes, kaasflapjes
En geen vegetariese coronavrije neus- en mondhapjes!
(Amsterdam - Den Haag 1960)
Ma non agghiorna
Non c'e mai suli
S'idda non torna
(Amsterdam - Den Haag 1960)
(artikel nu.nl - Indonesisch maakt comeback: mayo met kentjoer en cocktails met pandanlikeur)
Getting lonely, getting old
Can you feel me?
uit Maastricht
dat domme wicht
Annie van der Licht
met overgewicht
en stramme jicht
was uit haar evenwicht
ze vond het geen gezicht
maar heeft me nu bericht
door helder zelfinzicht
ziet ze nu het licht
en is alsnog gezwicht
voor de mondkapjesplicht.
Dit is allemaal waar! 00:00 op @nporadio1
Straks spreekt Pieter van der Wielen in Nooit meer slapen @vpronms met André Klukhuhn (Amsterdam 1940) die een filosofisch essay schreef over bewustzijn en het verbond tussen wetenschap, kunst, filosofie en mystiek. Interessant voor mij! Ik ken hem als regelmatige radiogast in Ischa op zondag.
Amsterdam - Zondag 20 september 2020
Of anything in this world
There's nothing you can throw at me
That I haven't already heard
I'm just trying to find
A decent melody
A song that I can sing
In my own company
But darling, look at you. Ooh.
You gotta stand up straight, carry your own weight
'Cause tears are going nowhere baby
You've got stuck in a moment
And now you can't get out of it
Don't say that later will be better
Now you're stuck in a moment
And you can't get out of it
The colors that you bring
The nights you filled with fireworks
They left you with nothing
I am still enchanted
By the light you brought to me
I listen through your ears
Through your eyes I can see
To worry like you do. Oh
I know it's tough
And you can never get enough
Of what you don't really need now
My, oh my
You've got stuck in a moment
And you can't get out of it
Oh love, look at you now
You've got yourself stuck in a moment
And you can't get out of it
Oh lord look at you now
You've got yourself stuck in a moment
And you cant get out of it
The water is warm 'til you discover how deep
I wasn't jumping, for me it was a fall
It's a long way down to nothing at all
You've got stuck in a moment
And you can't get out of it
Don't say that later will be better
Now you're stuck in a moment
And you can't get out of it
And if the day won't last
And if your way should falter
Along this stony pass
This time will pass
Don't let it get away
Beautiful day
Take me to that other place
Reach me
I know I'm not a hopeless case
Don't let it get away
Beautiful day
(Paul David Hewson)
Onderwerp: Suggestie voor een bel-item
hoe korter het duurt
uit Maastricht
dat domme wicht
Annie van der Licht
met overgewicht
en stramme jicht
was uit haar evenwicht
ze vond het geen gezicht
maar heeft me nu bericht
door helder zelfinzicht
ziet ze nu het licht
en is alsnog gezwicht
voor de mondkapjesplicht.
Onderwerp;: Happiness is a warm gun - The Beatles
(Amsterdam - Den Haag 1960)
www.dejongenskamer.nl
Do do do do do do, oh yeah
She's well-acquainted with the touch of the velvet hand
Like a lizard on a window pane
The man in the crowd with the multicolored mirrors
On his hobnail boots
Lying with his eyes while his hands are busy
Working overtime
A soap impression of his wife which he ate
And donated to the National Trust
Down to the pits that I left uptown
I need a fix 'cause I'm going down
Mother Superior jumped the gun
Mother Superior jumped the gun
Mother Superior jumped the gun
Mother Superior jumped the gun
Mother Superior jumped the gun
Happiness is a warm gun, momma (bang, bang, shoot, shoot)
And I feel my finger on your trigger (ooh, oh, yeah)
I know nobody can do me no harm (ooh, oh, yeah)
Because
Happiness is a warm gun, yes it is (bang, bang, shoot, shoot)
Happiness is a warm, yes it is, gun (happiness, bang, bang, shoot, shoot)
Well, don't you know that happiness is a warm gun momma?
(Happiness is a warm gun, yeah)
http://www.dejongenskamer.nl/google.htm
Zusje van Rosephine, Vosse & Beline
(dichter en leraar Nederlands aan het Barlaeus Gymnasium in Amsterdam)
http://www.dejongenskamer.nl/haagsehumor.htm
http://www.dejongenskamer.nl/varia99.htm#blauw
Algebra en alfabet
Waterval, patatje-met
Boerenkool en vliegverkeer
Alles hangt met alles samen
God dat is een lellebel
En de duivel die zegt amen
http://dejongenskamer.nl/varia99.htm#waarom
Tekst: https://muzikum.eu/nl/123-131-11342/liesbeth-list/hooglied-songtekst.html
dansbeweging, maar met niemand erbij.
Gedicht, maar zonder een lezer.
Tijd, maar zonder de cijfers.
De vriend die stierf maar niet meer kon praten,
de andere vriend die in zijn laatste bed
een cirkel tekende met zijn handen,
een afscheid, en ik begreep het, ik moest
nog reizen en verder, cirkels over de wereld
tot ik weer bij hem zou zijn,
Tzum:’Cees Nootebooms vader overlijdt in het voorjaar van 1945 aan de verwondingen die hij opliep tijdens het bombardement op het Haagse Bezuidenhout.’ Ik kom er nu pas achter dat Nooteboom in Den Haag opgroeide, mijn vader bleef ongedeerd.
heel lief voor mij, nu God
mij denkelijk heeft uitgewist.
heel dicht bij bij. Misschien
wordt ik door God gemist.
nu op mij. Ik ben niet weg,
God ademt mij. Mijn lief,
wees alsjeblieft heel lief
voor mij. Misschien heeft God
Zich in mijn dood vergist.
(1963 – 2015)
Als antwoord op @djwvos @Rickykoole en @simondewaal
Als antwoord op @LeoBlokhuis @Rickykoole en @simondewaal
Als antwoord op @djwvos @LeoBlokhuis en @Rickykoole
Als antwoord op @simondewaal @LeoBlokhuis en @Rickykoole
Lees: http://www.dejongenskamer.nl/varia99.htm#bright
(Tweet @devooravond: Filmpje van Stef Bos die vanvond Pappa zong in De Vooravond)
(William Shakespeare)
dwars door de herfstige plantsoenen
waar in het nat verwilderd gras
rillend naast de zwarte plas
een troep verregende kalkoenen
verworpen, onheilspellend staan.
lichtende wakken hemel open
en wervelt glinsterende kolken
omhoog uit gele bladerhopen.
door geen zon meer te verzoenen
in een somber dreigend mokken
daar mijn broeders de kalkoenen.
voor wie ik graag mijn stem zal geven
en daaglijks voor op messen gaan,
en als der kleine zeemeermin,
zal ook mijn ziel na dit kort leven,
voor hem als knisterend schuim op zee vergaan
snuiven paarden, ruisen bossen,
slangen schuiflen door de mossen,
negerstammen vieren feesten.
Port of sherry… liever thee?
Ja mevrouw, of eiglijk… nee.
Spiernaakt duik ik in een meer.
Graag, een halfje… o, niet meer!
zijn tuin. De schim van mimosa en wijnstok,
de schaduw van wolfskers en vlier. Voor hem zijn
de namen een lied en de ranken een kunstwerk;
de tuin wordt een stip in de tijd. Het is hier.
zal door streng indrogen straks deze tuin
zich versmallen op wit papier. Uitbenen,
snoeien. Zon verzengt wat beweegt, stof
zakt neer op dit helderste hoofdkwartier.
oud, zij is een olifant opgesloten in een haag
van gevels, haar beieren heeft geen betekenis.
NPO Radio 1 @NPORadio1
Actiegroep Viruswaarheid heeft een kort geding aangespannen tegen YouTube vanwege het verwijderen van video's over het coronavirus. Vandaag volgt de uitspraak. Maar hebben ze een punt? Kan YouTube zomaar video's verwijderen?
In meinem Sarje lieje mit Bescheidenheit
Dann fällt de Schule aus
Denn jehts zum Kirchhof raus
Die janze Klasse kommt bei mir im Trauerhaus
Die wolln mich alle sehen
Wenn ick mal tot bin
Wenn ick mal tot bin - ooch, det wird zu schön!
Der liest een schön'n Vers aus seine Bibel vor:
"Wer ohne Schuld tut sein
Der werf den ersten Stein
Uff Lieschen Puderbach, det liebe Engelein!"
Doch ick, ick lieje janz still
Wenn ick mal tot bin
Wenn ick mal tot bin machick, wat ick will!
Die stellnse rechts und links an mir janz dichte ran
Denn fällt een joldena Schein
Uff meen verstorbenet Jebein
Und unsa Lehra, der fängt furchtba an zu wein'n
Nur Tante freut sich sehr
Wenn ick mal tot bin
Wenn ick mal tot bin, essick doch nüscht mehr!
Mein Letzten Willn und wat ick zu vamachen hab
Mein Püppchen ohne Kopf
Mein rotet Band forn Zopp
Und denn ooch noch den glänzerichen Perlmutterknopp
Den will ich Truden schenken
Wenn ick mal tot bin
Wenn ick mal tot bin, sollse an mir denken
Wenn ick durchs Wolkenmeer in' Himmel schweben kann
Die Engel tiriliern
Die Jeijen jubiliern
Wenn zun Empfang von Lieschen alle aufmarschiern
Mensch! Machen die een' Krach
Wenn ick mal tot bin!
Wenn ick mal tot bin, is mein schönsta Tach!
Schrijver en classicus Ilja Leonard Pfeijffer is de zesde en laatste zomergast van dit seizoen. ‘Ik zou het liefste willen dat de avond op onvoorspelbare wijze alle kanten op schiet en de kijkers in verbijstering achterlaat.’ Kijk #zomergasten, 20.15 uur op #NPO2 #zg20
– Leerlingen zijn lui, maar de meeste doen wel aan sport.
Hij werd weken vermist en toen hebben ze hem uit de Wolga gevist
In het geheim was hij ook een groot onderzoeksjournalist
Maar omdat hij teveel wist ligt hij nu te vroeg in zijn kist
Ze hebben zich vergist en zijn naam zal nooit worden gewist
Igor Horrovist, de grootste concertpianist
Je zal voor eeuwig worden gemist
Wat hebben jullie veel woorden nodig en wat is een schrijver, alleen maar iemand die fictie schrijft, ik vind van niet. Breukers debuteerde pas een paar jaar geleden als romanschrijver met Lot. De kop van z'n vertoog vind ik overigens hysterisch onduidelijk voor een gewone lezer.
Nee, een schrijver is idd niet alleen iemand die fictie schrijft, dat klopt.
Wat sambal en wat kroepoek en een goed glas bier erbij
Oranje Fonds @OranjeFonds
Hoe noemen we de band die ontstaat als twee onbekenden naar elkaar omkijken? Plotsbond? Warmhartigheid? Soco? Deze 3 koos de jury uit bijna 1500 inzendingen. Stem op jouw favoriet via http://oranjefonds.nl/stemnu #hetwoord
www.dejongenskamer.nl/varia99.htm#fake
www.neerlandistiek.nl/2020/07/talig-vernietigend-mengdier-2
www.dejongenskamer.nl
Lebowski Publishers @LebowskiBooks
Breaking: het eerste woord van de nieuwe roman van @kluun begint met 'Het'. Dit, en meer exclusieve onthullingen, in Round-Up #210: https:
wat we voor elkaar betekenen
die staat te wuiven waar de weg begint,
tegen een stukje lichtblauw vloeipapier…
de zilvren lier op de linker knie.
Van zeven snaren stijgt de harmonie
die ik uit Priscilla’s tomben draag.
De tijgerkat ligt hem te voet
betoverd door zijn lied.
Zie, Christus treedt in Zijn gebied
die tokkelend de lammeren hoedt.
Nieuwe single Gregory Porter. Een man bedankt de witte vader van zijn vriendin/vrouw, Mister Holland, 'my skin is not a problem' en 'liked the way you treat me like a regular.' Porter is vooral populair in Nederland. Toeval bestaat niet. @MetropoleOrkest
Subject: Train to Nowhere
Als antwoord op @MPijpers @fonolog @taalprof en 2 anderen
Ok. Een laatste duit. Je hebt 'de mens', dat is gangbaar, maar slaat voor mij ook op meer mensen, dat lijkt me een uitzondering, en 'het mens' is één mens. Dus bij 'een' =1 schrijven we een mooi mens, een groot mens, een sociaal mens. Is 'de mens' zowel meer- als enkelvoud?
Onze Taal @onzetaal
Als antwoord op @djwvos
Met ‘de mens’ wordt idd vaak de mens(en) i/h algemeen bedoeld, of de diersoort. Maar dat lijkt ons los te staan v/d (niet-)verbuiging bij ‘een X mens’; dat lijkt eerder samen te hangen met het bestaan van ‘het mens’. Maar wij zijn geen historisch taalkundigen, dus blijft giswerk.
Je gebruikt eigenlijk nooit een bijvoeglijk naamwoord bij 'de mens' als je 1 persoon bedoelt. Je hebt 'de goede vrouw', maar niet echt 'de goede mens', tenzij je de mensheid bedoelt, een meervoud. En dan leg ik de link tussen het-woord=1 en 'een goed mens'=1. @taalprof @fonolog
Taalprof @taalprof
Als antwoord op @djwvos
Misschien is het eerder iets predicatiefs. Als je zegt ‘Er staat een sociaal mens voor de deur’ heb je toch het idee dat het over een vrouw gaat
Ok, dus dan slaan /alle/ bijvoeg. nww. bij 'een mens' altijd op een vrouw. Zou zeker kunnen en dan dus geen verband dat 'de mens' veelal meervoud is en 'een mens' extra aanvoelt als enkelvoud en een het-woord lijkt, want ook 1-mens. Hartelijk dank, ik sluit af.
Nog even. En /alles/ is relatief, zoals de Taalprof al aangaf bij superlatieven als 'de slimste mens', maar bij 'een slim mens' denk je ook aan een vrouw. Maar als je 'hij' erbij betrekt, dan gaat de regel ook niet op: 'Hij was een goed en sociaal mens'. Of 'een bescheiden mens'.
https://parool.nl/kunst-media/zanger-gregory-porter-ik-ben-net-zo-amerikaans-als-de-gemiddelde-jack-of-joe~bedf37a6
Vereniging voor Onderwijs, Cultuur en Wetenschap @OKW31121334
De overheid laat beleidsterreinen die essentieel zijn voor het menselijk leven en de samenleving al decennia verslonzen. Tijd dat we het heft in handen nemen!
De afgelopen dagen hebben we veel positieve reacties gekregen, we gaan nu onderzoeken hoe we dit ideaal kunnen bereiken.
(Artikel NRC)
http://dejongenskamer.nl/varia99.htm#kralingen
23 juni 2020 om 02:34
Doctor in de Letteren
aan de Rijksuniversiteit te Utrecht,
op gezag van de Rector Magnificus
Prof. Dr. A. Verhoeff,
volgens besluit van het College van Decanen
in het openbaar te verdedigen op
vrijdag 24 juni 1977 des namiddags te 2.45 uur
Amsterdam
www.dejongenskamer.nl/dirkjan.htm#white
in het achtuurjournaal op Nederland 1.
op Nederland 2.
en spreek ik mijn laatste woorden uit:
en met een gulle lach het journaal afsluiten.
op Nederland 3 dat tot na middernacht zal duren.
en een eigen geschreven lied ten gehore brengen met als titel:
met een vertolking van Like a rolling stone.
een gedicht over mij en mijn dood van de Dichter des Vaderlands.
ter nagedachtenis, de DirkJan Vos Foundation word opgericht
met als ambassadrice Daphne Deckers. De foundation gaat zich inzetten
voor katten met kinderkanker.
alleen aanwezig mijn kinderen, hun moeder en mijn zus.
Mijn as wordt verstrooid voor de kust van Scheveningen.
Dit alles in besloten kleine kring, want als ik ergens een hekel aan heb,
dan is het wel drukte, aandacht en publiciteit.
lig ik bij mijn vier poten
mijn ogen te verbazen,
omdat ik nu weer evengrote
monden vol eet zonder te lopen,
terwijl ik straks nog liep te eten,
ik ben het zeker weer vergeten
wat voor een dier ik ben – de sloten
kaatsen mijn beeld wanneer ik drink,
dan kijk ik naar mijn kop, en denk:
hoe komt die koe ondersteboven?
Het hek waartegen ik mij schuur
wordt oud en glad en vettig op den duur.
Voor kikkers en voor kinderen ben ik schuw
en zij voor mij: mijn tong is hen te ruw,
alleen de boer melkt mij zo zalig,
dat ik niet eenmaal denk: wat is hij toch inhalig.
’s Nachts, in de mist, droom ik gans onbewust
dat ik een kalfje ben, dat bij de moeder rust.
Uit: Eiland der ziel (1939)
zet zich neer op het melkblok, plaatst de emmer
onder de uier en omvat de memmen,
waarna de eerste melkstraal op de bodem sjeest.
Vliegen verslinden onderwijl zijn huid.
Met ’n luie staartzwaai is het al weer uit.
Naast melk en huid heeft hij geduld het meest.
van zingend schuim op witte overvloed.
Het is vandaag weer goed en veel geweest.
Hij geeft zich prijs zoals een dichter doet.
En hoe staat u tegenover spelling en computertalen? ;-)
In computertalen is geen sprake van spelling! Spelling is een conventie over hoe je spraakklanken in lettertekens omzet, maar computertalen worden alleen geschreven. Ze zijn codes waarin ieder letterteken telt.
Digi-taal.
en nauw twee meter breed,
wel kleiner nog is het stuk grond,
dat ik nu nog niet weet,
maar waar ik naamloos rusten zal,
mijn makkers bovendien,
wij waren achttien in getal,
geen zal den avond zien.
